نرخ ارز شناور و نرخ ارز ثابت

رابطه دلار و طلا

ارز و نرخ ارز چیست و انواع آن کدام است؟

ارز (Currency) به پول‌های خارجی گفته می‌شود عموماً نوع پذیرفته‌شده‌ای از پول است که شامل سکه و اسکناس های کاغذی می‌شود و توسط دولت توزیع شده و در داخل اقتصاد گردش دارد. ارز که به عنوان واسطه مبادله کالا و خدمات مورد استفاده قرار می‌گیرد، پایه و زیربنای کسب‌وکارها به حساب می‌آید.به گفته دیگر به واحدهای پولی که در کشورهای دیگر جز کشور اصلی داد و ستد شود به صورت کلی ارز گفته می‌شود.

منظور از نرخ ارز خارجی عبارت است از مقداری از واحد پولی ملی که برای بدست آوردن واحد پول کشور دیگر باید پرداخت شود. همچنین می‌توان نرخ ارز را، ارزش برابری یک واحد پول خارجی به پول داخلی دانست. به عبارت دیگر بهای خرید یا فروش یک واحد پول خارجی به پول رایج کشور را نرخ ارز می‌گویند.

سرمایه گذاران اغلب ارز را در بازار بورس خارجی معامله می‌کنند. نرخ مبادله ا‌رز نرخی است که در آن دو نوع ا‌رز مختلف می‌توانند با یک دیگر مبادله شوند. این نرخ ها می‌توانند «شناور» یا «ثابت» باشند.

به صورت عمومی، هر کشور ارز مخصوص به خود را دارد. مثلاً ا‌رز رسمی کشور سوئیس، فرانک و ار‌ز رسمی ژاپن ین است. یک استثنا در مورد یورو وجود دارد که به عنوان ارز چندین کشور اروپایی مورداستفاده قرار می‌گیرد. اگرچه هر نوع ار‌ز مختص یک کشور به حساب می‌آید اما در مواردی ممکن است سایر کشورها ارز سایر کشورها را در کشور خود قانونی اعلام کنند. مثلاً، السالوادور و پاناما استفاده از دلار را آزاد کرده‌اند.

بعضی از انواع پول‌های جدید، مثل کریپتوکارنسی (cryptocurrencies)، بیت کوین (bitcoin)، نرخ ارز شناور و نرخ ارز ثابت نرخ ارز شناور و نرخ ارز ثابت داگ کوین (dogecoin) و سایر ارزهای آنلاین و ارزهای برند به هیچ کشور خاصی تعلق ندارند. ارزهای برند، مثل کارت های اعتباری هوایی یا اعتبار در بازی های آنلاین به نسبت ارزش محصولات یا خدماتی که به آن وابسته هستند، ارزش گذاری می‌شوند. نظارت بر روی ارزهای دیجیتال کاملاً غیرمتمرکز است و نرخ مبادله ار‌ز دیجیتال می‌تواند در یک بازه زمانی کوتاه به شدت تغییر کند.

سیاست‌های پولی و مالی در نظام‌های ارزی

• سیاست مالی در نرخ ارزثابت: سیاست‌های مالی در نبود نرخ‌ارز و حساب سرمایه بر سطح تقاضای کل و درآمد کل تأثیری ندارد و به خاطر بالا رفتن نرخ بهره و کاهش سرمایه‌گذاری تنها ترکیب محصول تغییر می‌کند، حجم پول در جریان نیز کاهش یافته ذخایر ارزی بانک مرکزی هم کاهش می‌یابد.
• سیاست پولی در نظام نرخ ارزثابت: این سیاست‌ها در چنین شرایطی بی اثر است و به طور موقت موجب کاهش نرخ بهره می‌شود؛ و شاید اندکی ترکیب محصول را تغییر دهد.
• سیاست‌های مالی در نظام نرخ ارزشناور: سطح درآمد کل تعادلی به طور مثبت تحت تأثیر قرارمیگیرد و افزایش می‌یابد.
• سیاست پولی در نرخ ارزشناور سیاست پولی: در سطح درآمد تأثیر مثبت دارد، اما اثر آن بر نرخ بهره به طور دقیق مشخص نیست. ممکن است نرخ بهره در تعادل جدید نسبت به قبل کاهش یابد یا افزایش پیدا کند یا بدون تغییر بماند.

انواع ارز

• ارزدولتی: ارزی است که دولت از طریق بانک‌های مجاور و به نرخ دولتی فروشد.
• ارز‌رقابتی: ارزی است که از سوی دولت در رقابت با بازار آزاد، عرضه می‌شود.
• ارز‌دانشجویی: ارزی است که دولت برای تأمین مخارج دانشجویان خارج از کشور در نظر می‌گیرد و به دانشجویان برای ادامه تحصیل می‌دهد.
• ارز‌ تهاتری: ارزی است که در قرار دادهای پایاپا مبنای محاسبه قرار می‌گیرد.
• ارز‌مبادله‌ای: ارزی است که در مرکز مبادلات ارزی برای برخی گروه از کالاها جهت واردات در نظر گرفته می‌شود.
• ارز‌وزانس: ارزی است که پس از دریافت کالا حواله می‌شود.
• ارزشناور: ارزی است که بهای آن ثابت نیست و بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود.
• ارز‌صادراتی: ارزی است که از راه فروش کالای صادراتی تأمین می‌شود.

انواع نرخ ارز

• نرخ ارز حقیقی: نرخ ارز حقیقی عبارت است از نسبت قیمت‌های خارجی به قیمت‌های داخلی بر حسب یک پول.
• نرخ ارز مؤثر اسمی: ارزش پول یک کشور را برحسب یک میانگین وزنی از پول سایر کشورها اندازه‌گیری می‌کند که در آن وزن‌ها انعکاس دهندهٔ سهم هر کشور در تجارت بین‌المللی این کشور می‌باشد. به همین دلیل به آن نرخ ارز با وزن تجاری هم می‌گویند.
• نرخ ارز مؤثر حقیقی: نرخ ارز مؤثر حقیقی از تقسیم یک میانگین وزنی از قیمت سبد کالایی در کشورهای طرف تجاری بر حسب پول داخلی نسبت به قیمت آن در کشور به دست می‌آید.

نرخ ارز چگونه تعیین می شود؟

دو روش تعیین نرخ ارز وجود دارد:

درکشورهائی که ورود وخروج ارز آزاد می باشد و دولت وبانک مرکزی دربازار ارز دخالتی ندارند ، درحقیقت یک بازار جهانی ارز وجود دارد ، ورود وخروج ارزهای مختلف درآن آزاد می باشد و نظام ارزی آن ، نظام آزاد ارز نامیده می شود .

درحالت دیگر ، درکشورهائی که ورود وخروج ارز تحت کنترل دولت وبانک مرکزی است ، بازار ارز یک بازار داخلی ، محدود وتحت کنترل است ونظام ارزی ، نظام کنرل ارز نامیده می شود. درنظام آزاد ارز ، نرخ ارز شناور است ، بدین معنی که نوسانات عرضه وتقاضای ارز، قیمت آن را تعیین می کند واین قیمت یا برابری ، تابع تغییرات عرضه وتقاضا واصطلاحا” شناور است.

درنظام کنترل ارز ، نرخ ارز ، ثابت است ، بدین معنی که نرخ ، توسط دولت تعیین ودیکته می شود . دولت عمده ترین خریدار وفروشنده ارز است ونرخ را براساس ملاحظات سیاسی ، اقتصادی و اجتماعی تعیین می کند. درکشورهای پیشرفته صنعتی ، علیرغم ثبات نرخ ارز، دولتها درمواقع ضروری به طور غیر مستقیم دربازار دخالت نموده و نرخ ارز را کاهش یا افزایش می دهند.

فرمول تعیین نرخ واقعی ارز

بانک‌های مرکزی در دنیا از جمله بانک مرکزی ایران براساس فرمول (Reelection rate) نرخ واقعی ارز را محاسبه می‌کند.

اجزای این فرمول که به اختصار RER نوشته می‌شود شامل e (نرخ اسمی ارز)، p (شاخص قیمت داخلی) و Pf (شاخص قیمت خارجی یا «آمریکا») است.

فرمول Reelection rate به شرح زیر است:

شاخص قیمت طرف خارجی (آمریکا) x نرخ اسمی ارز = نرخ واقعی ارز

این صورت در مخرج کسر که شاخص قیمت داخلی است تقسیم می‌شود.

اختلاف نرخ تورم داخلی و نرخ تورم طرف خارجی (آمریکا) از اختلاف PFْ – Pْ به دست می‌آید.

بر اساس این فرمول افزایش در شاخص قیمت در کشور طرف خارجی (در صورت افزایش کمتر شاخص قیمت داخلی) منجر به کاهش نرخ واقعی ارز می‌شود.

این محاسبات به صورت روزانه انجام می‌شود به طوری که شاخص قیمت آمریکا و سایر کشورها به صورت روزانه توسط بانک‌ها مرکزی اعلام و نرخ برابری ارزها با نرخ ارز شناور و نرخ ارز ثابت یکدیگر تعیین می‌شود.

بانک مرکزی با منبا قراردادن این فرمول در صورت بالاتر بودن قیمت از نتیجه این فرمول سیاست‌های افزایش عرضه ارز به بازار را در دستور کار قرار می‌دهد و در صورتی که نرخ ارز بازار از نتیجه فرمول کمتر باشد جانب عرضه ارز را کاهش می‌دهد.

چه عواملی بر ارز تأثیر می‌گذارند؟

عوامل گوناگونی بر نرخ ارز تأثیر می‌گذارند:

۱- تراز پرداخت‌ها

هرگونه تغییر و تحول در تراز پرداخت‌ها تأثیر مستقیم روی نرخ ارز می‌گذارد. دارندگان ارز کشوری که تراز پرداخت‌هایش رو به کاهش است، آن را می‌فروشند و ارز معتبر دیگری را خریداری می‌کنند؛ بنابراین، عرضهٔ این ارز در بازار زیاد می‌شود و نرخ آن نسبت به ارزهای دیگر کاهش می‌یابد.

۲- استقراض خارجی

هر اندازه کشوری بیشتر مقروض باشد نیازش به ارز خارجی برای پرداخت اصل و بهرهٔ بدهی‌ها بیشتر است. بنابر این، فشاری که روی ذخایر ارزی آن کشور وارد می‌شود، روی نرخ ارز آن کشور منتقل شده و آن را ضعیف می‌کند.

۳- انتظارات برای آینده

ممکن است نرخ ارزها بر اثر پیش‌بینی‌هایی که نسبت به وضعیت آن‌ها می‌شود، تغییر کند. با وجود انتظار نرخ ارز قوی در آینده، صادرات به آن کالا به تأخیر خواهد افتاد تا زمانی که نرخ ارز کاملاً قوی شده و در هنگام تبدیل آن به پول کشور خودی با نرخ بهتری روبه روبوده و پول بیشتری دریافت گردد.

۴- تورم

در صورت برابری نرخ تورم در هر دو کشور باید به شاخص قیمت‌های خرده‌فروشی و عمده‌فروشی توجه کرد تا وضعیت هر کشور مشخص شود.

۵- سیاست‌های اقتصادی

سیاست‌هایی که‌ بر نرخ ارز اثر می‌گذارند عبارت‌اند از: رشد معقول عرضهٔ پول، سیاست‌های مناسب مالی، خصوصیات دیپلماسی خارجی و فعالیت‌های نظامی، سرمایه‌گذاری در مقایسه با میزان نقدینگی.

پول (Money) با ارز (Currency) چه تفاوتی دارد؟

یکی از عمیق‌ترین اشتباه‌های اقتصادی این است که پول را با ارز اشتباه بگیریم. این دو، ماهیت متفاوتی دارند و کاربردهای متفاوتی دارد و دینامیک متفاوتی دارند و در سیستم‌های متفاوتی هم به کار گرفته می‌شوند.

به همین علت است که به چیزهایی مثل بیت کوین و اتریوم، Cryptocurrency یا ارزِ رمزنگاری شده گفته می‌شود و نباید اشتباهاً آن‌ها را به پول دیجیتال یا پول رمزنگاری شده ترجمه کنیم.

ارزش پول هر کشور چگونه تعیین می شود؟

هر کشور واحد پول مشخصی دارد که تمامی معاملات داخلی آن کشور با استفاده از آن انجام می‌شود. به پول رایج در سایر کشورها ارز گفته می‌شود. برای مثال هر واحد پولی غیر از ریال، ارز محسوب می‌شود. یکتا بودن واحد پولی هر کشور ایجاب می‌کند وقتی شما بخواهید کالا یا خدماتی را خارج از مرزهای کشور خریداری کنید، پول خود را به پول کشور مقصد تبدیل کنید. به اصطلاح ساده شما برای انجام معامله در کشور مقصد باید ببینید پول شما نسبت به پول آن کشور چقدر می‌ارزد؟ یا ارزش پول شما در کشور مقصد چقدر است؟

نرخ ارز چیست؟

نرخ ارز، قیمت یک واحد پول خارجی در مبادله با پول رایج کشور است. برای مثال وقتی گفته می‌شود نرخ ارز دلار برابر با 170,000 ریال است یعنی قیمت خرید یک واحد پول آمریکا برابر با 170,000 ریال است.

اما اساسی‌ترین سوال این است که نرخ ارز یا قیمت پول کشورها نسبت به هم چگونه تعیین می‌شود؟ بسیاری از مردم فکر می‌کنند ارزش پول کشورها بر اساس ذخایر طلای آنها محاسبه می‌شود و هر چه کشوری از این لحاظ غنی‌تر باشد ارزش پول آن نیز بیشتر خواهد بود. باید اشاره کرد این دیدگاه اکنون در روابط تجاری کشورها کنار گذاشته شده است. به این منظور در این یادداشت سیر تاریخی و تکامل دیدگاه‌های تعیین نرخ ارز در طول زمان، همچنین رویه‌ای که اکنون مورد پذیرش کشورهاست بررسی می‌شود.

پشتوانه ارز چیست؟

در شکل سازمان یافته از اواخر قرن هجدهم تا اواخر قرن نوزدهم داد و ستد بین کشورها بر اساس دو فلز کمیاب (با تقاضای زیورآلاتی و قابلیت تقسیم‌پذیری و ماندگاری بالا) یعنی طلا و نقره صورت می‌گرفت.

سیستم پولی برخی کشورها سیستم تک فلزی طلا یا تک فلزی نقره و برخی دوفلزی طلا و نقره بود. طلا و نقره نیز به نرخ هر واحد طلا، معادل ۱۵.۵ واحد نقره قابل جایگزین با هم بودند. اما افزایش منابع عرضه نقره نسبت به طلا، موجب بر هم خوردن این نظام شد.

برای مثال دلالان، طلا را از کشورهای سیستم دوفلزی خریداری کرده و با توجه به کمیاب بودن آن در کشور تک فلزی نقره، با قیمت بالاتر به فروش می‌رساندند. سپس با نقره بیشتر می‌توانستند طلای بیشتری خریداری کنند. این امر موجب بر هم خوردن نسبت جایگزینی این دو فلز شد.

در ابتدا پشتوانه پول چاپ شده طلا بود

در اوخر قرن نوزدهم برای رفع این مشکل سیستم پولی تک فلزی طلا جایگزین سیستم‌های قبلی شد. در این دوران پول کاغذی با پشتوانه ۱۰۰ درصدی قابل تبدیل به طلا، رایج گردید و بانک‌های مرکزی موظف بودند به میزان طلایی که در اختیار دارند اسکناس منتشر کنند.

در اواخر قرن نوزدهم پشتوانه پول چاپ شده، طلا بود

اگر کسی پول کشور را به بانک مرکزی تحویل می‌داد در ازای آن باید طلا دریافت می‌کرد. مکانیزم نظام خودگردان طلا توازن مناسبی در اقتصاد کشورها به وجود آورد.

به رابطه بین طلب‌های یک کشور از سایر کشورها با بدهی‌های آن به بقیه کشورها «تراز پرداخت» گفته می‌شود. «کسری تراز پرداخت» یعنی برآیند تجارت خارجی یک کشور با کشورهای دیگر منجر به افزایش بدهی آن شده و برعکس «مازاد تراز پرداخت» یعنی کشور دارای مطالباتی از سایر کشورهاست.

ارزش پول یک کشور چگونه افزایش یا کاهش می‌یابد؟

در شرایط بهبود تراز پرداخت، طلای بیشتری وارد یک کشور می‌شد بنابراین ارزش پول کشور بالا رفته و توان خرید مردم افزایش می‌یافت. تحت این شرایط چون کشور نمی‌توانست به سرعت تولید کالاها را بالا ببرد قیمت‌ها افزایش می‌یافت و ناگزیر کالاهای ارزان‌تر را از خارج وارد می‌کرد.

این یعنی خروج دوباره طلا از کشور و بازگشت توازن به سیستم اقتصادی

اعتبار اقتصادی کشورها پشتوانه پول آن‌هاست

اما به‌دنبال بحران بزرگ دهه ۱۹۳۰ و حوادث بعد از جنگ جهانی، بسیاری از کشورهای اروپایی با کسری تراز پرداخت مواجه شدند.

جبران خسارت‌های جنگ و نیاز شدید آنها به جذب سرمایه موجب رقابت در کاهش ارزش پول کشورها شد. کشورها با کاهش ارزش پول خود خواهان صرفه صادرات نسبت به واردات بودند. پیامد این امر رشد بی‌رویه قیمت‌ها و بی‌ثباتی در اقتصاد جهانی بود. سیستم پایه طلا که بعد از خاتمه جنگ اول جهانی طرفدارانی پیدا کرد، دیگر جواب‌گوی نیازهای جوامع نبود.

در سال ۱۹۴۴ با توجه به قدرت بالای سیاسی، نظامی و اقتصادی آمریکا که دو سوم ذخایر طلای جهان را نیز داشت در «برتوون وودز» کشورها در رابطه با تغییر سیستم پولی بین‌المللی به شکل طلا-ارز به توافق رسیدند. در این نظام، دلار بر حسب طلا تعریف شده بود و تمام پول‌های دیگر بر حسب دلار تعریف می‌شد.

رابطه دلار و طلا

آمریکا ارزش دلار را برابر یک سی و پنجم اونس طلا تعیین کرد و اعلام نمود که آمادگی تبدیل هر میزان دلار به طلا را بدون هیچ‌گونه محدودیتی دارد. اما با رشد سریع تجارت بین‌المللی و نیاز کشورها به دلار، بعد از مدتی مشاهده شد میزان دلارهای در دست بانک مرکزی اروپا خیلی بیشتر از طلاهای موجود در آمریکا است!

رابطه دلار و طلا

یعنی آمریکا به اندازه دلارهای موجود دیگر طلا نداشت. از طرفی افزایش پی‌در‌پی بدهی‌های آمریکا در این کشور موجب پیدایش موجی از نااطمینانی شد. سرانجام در سال ۱۹۷۱ به دلیل ادامه کسری تراز پرداخت‌ها، افزایش تورم و کاهش رشد اقتصادی آمریکا، این کشور پیمان برتوون وودز را لغو کرد.

نظام ارزی کشورها از سال 1973 تاکنون

نهایتا از سال ۱۹۷۳ تاکنون نظام نرخ بر اساس تصمیمات مقام‌های دولتی در روابط بین‌المللی تعیین می‌گردد. در این سیستم دیگر خبری از پشتوانه طلا نیست. کشورها نرخ ارز خود را بر اساس تحقق اهداف کلان خود تعیین می‌کنند.

برای مثال وقتی دولت نرخ ارز دلار را از ۲۰۰۰ تومان به ۳۰۰۰ تومان تغییر می‌دهد، این امر هزینه واردات را نسبت به قبل افزایش می‌دهد و در عوض صادرکنندگان سود بیشتری نسبت به قبل دریافت می‌کنند. این یک سیاست تشویقی به منظور افزایش تولید داخلی و رشد اقتصادی است.

سیاست‌ تعیین نرخ ارز | مثال موردی چین

یا یکی از انتقاداتی که همواره در قرن 21 به کشور چین وارد بوده، پایین نگه داشتن دستوری نرخ ارز این کشور است. چین به این دلیل چنین رویه‌ای را اجرا می‌‌کند تا هزینه نیروی کار در این کشور پایین بماند. تحت این شرایط جذب سرمایه‌گذاری خارجی برای این کشور بسیار راحت‌تر خواهد بود.

نیروی کار ارزان در چین

برای مثال فرض کنید شما یک سرمایه‌گذار بزرگ هستید و قصد تولید کالایی را دارید. در کشور خود به دلیل فقدان تکنولوژی موردنظر یا روابط تجاری ضعیف کشور، قادر به راه‌اندازی این کسب و کار نیستید. ابتدا شما در جست‌وجوی دستگاه و تجهیزات لازم برای این کار خواهید بود؛

پس از پیدا کردن آن با شرکت خارجی وارد مذاکره شده و با قیمت مناسب آن را خریداری می‌کنید. حال نوبت به تامین نیروی کار شما می‌رسد، این همان نقطه‌ای است که سیاستگذاران چینی سال‌ها آن را نشانه‌گیری کرده‌اند.

در بررسی‌های خود متوجه می‌شوید که نیروی کار در چین بسیار ارزان‌تر از اروپا و آمریکا است. بنابراین دستگاه‌های خریداری شده را به آن کشور منتقل کرده و با نیروی کار ارزان، کالای با کیفیتی جهانی و قیمتی رقابتی تولید خواهید کرد.

چرا نرخ ارز چین عادلانه نیست؟

شاید بپرسید این امر چه مشکلی دارد؟ چرا به چین انتقاد می‌شود؟ دلیل امر این است که تراز پرداخت چین بواسطه صادرات فراوان مثبت است، یعنی عملا ارزش پول این کشور بالا است.

اما آن‌ها با پایین آوردن عمدی نرخ ارز هزینه واردات کالاهای دیگر کشورها را افزایش می‌دهند. پس هنگامی که شرکتی قصد انجام صادرات به کشور چین را دارد با مشکل مواجه می‌شود. سپس چین از کانال نیروی کار ارزان همان کالاها را با جذب سرمایه‌گذاران در کشور خود تولید می‌کند، تکنولوژی مورد نظر را در کشور تثبیت می‌کند و ممکن است بازار صادراتی رقبا را از آن‌ها بگیرد. این همان نوع سرقتی است که دونالد ترامپ در سخرانی‌های خود بارها آن را بیان کرده است.

سیستم نرخ ارز ثابت و نرخ ارز شناور

امروزه به‌صورت کلی می‌توان گفت دو نوع سیستم نرخ ارز، تحت عنوان نرخ ارز ثابت و نرخ ارز شناور وجود دارد. کشورها برای انجام مبادلات تجاری خود ارزش پول خود را در مقابل با پول‌های قوی رایج مثل دلار، یورو، پوند و…. تعیین می‌کنند.

در کشورهایی که حجم مبادلات تجاری بالاست و دسترسی زیادی به بازارهای سرمایه جهانی دارند از سیستم نرخ ارز شناور استفاده می‌شود. تحت این شرایط قیمت ارز در بازار و بر اساس عرضه و تقاضای آن تعیین می‌شود. این امر موجب می‌شود تغییر نرخ ارز به‌سرعت اثر خود را در ارزش صادرات و واردات کشور منعکس کند و توازن در اقتصاد کشور حاکم شود.

نرخ ارز ثابت

همچنین در کشورهایی که حجم مبادلات تجاری در سطح پایین‌تری است دولت‌ها به منظور ثبات و بالا بردن سطح اطمینان در تجارت برای افراد جامعه از نرخ ارز دستوری یا ثابت استفاده کنند. به مفهوم ساده برای مثال دولت به فعالان اقتصادی این اطمینان را می‌دهد که تا پایان سال نرخ ارز دلار در انجام مبادلات تجاری ثابت خواهد بود و این موجب بالا رفتن قدرت برنامه‌ریزی آنها خواهد شد

قیمت دلار امروز یکشنبه ۲۲ آبان

قیمت دلار امروز ۱۴۰۱/۰۸/۲۲ در ساعت ۱۶ با %1 افزایش، 35,420 تومان اعلام شده است.

به گزارش تجارت‌نیوز، قیمت دلار امروز یکشنبه ۲۲ آبان با 340 تومان افزایش، 35,420 تومان معامله شد. در طی معاملات امروز، 35,580 تومان بیشترین قیمت و 35,000 تومان کمترین قیمت ثبت شده برای دلار است.

همچنین، بانک مرکزی قیمت دلار رسمی را 4200 تومان اعلام کرده است.

برای اطلاع از آخرین قیمت یورو و آخرین قیمت طلا مراجعه کنید.

جدول مقایسه قیمت ارزها

ارز	قیمت لحظه	تغییر
دلار	35,420	340 (%0.97)
دلار سبزه	17,940	-60 (%-0.33)
دلار افشار	12,860	0 (%0.00)
تاریخ بروزرسانی: ۱۴۰۱/۰۸/۲۲ ۱۶:۲۰:۰۳

جدول قیمت دلار در چند روز اخیر

ارز	قیمت	تغییر	تاریخ
دلار	35,420	340 (%0.97)	11 دقیقه پیش
دلار	35,080	-80 (%-0.23)	21 ساعت پیش
دلار	35,160	-490 (%-1.37)	3 روز پیش
تاریخ بروزرسانی: ۱۴۰۱/۰۸/۲۲

نمودار هفتگی، ماهانه، سالانه قیمت دلار

• نمودار خطی نمودار کندل استیک

ابزار تبدیل نرخ دلار به تومان

بانک مرکزی و قیمت دلار

بیشتر درآمد ایران از فروش نفت حاصل می‌شود. این درآمد به شکل دلار در اختیار بانک مرکزی قرار می‌گیرد که به ریال تبدیل شود. هرگونه تغییر در ذخایر ارزی کشور، می‌تواند به سرعت بر روی سایر قیمت‌ها تأثیر بگذارد.

ایران می‌تواند این پول را به اقتصاد کشور تزریق کند، با آن کالای خارجی بخرد، آن را در اختیار واردکنندگان بگذارد یا به‌جای این کارها از درآمد خود برای سرمایه‌گذاری و توسعه زیرساخت‌های کشور استفاده کند.

در حالت عادی باید دلار به شکل درآمد ارزی در اختیار صادرکنندگان و صاحبان صنایع کشور باشد؛ اما در ایران به‌خاطر عظمت غول‌آسای شرکت نفت، بیشترین حجم دلار به بانک مرکزی منتقل می‌شود و در اختیار دولت قرار می‌گیرند.

به همین دلیل بانک مرکزی به‌سادگی قادر است با تزریق ارز، قیمت دلار را کم کند یا با متوقف کردن عرضه آن باعث گران شدن ارز شود. برای همین در کوتاه‌مدت اثر بانک مرکزی بر نرخ ارز بیشتر از وزارت صمت است.

تاریخچه مختصر دلار

در سال ۱۳۵۷ نرخ رسمی دلار ۷ تومان بود. دولت به‌خصوص در سال‌های جنگ سعی می‌کرد قیمت ۷ تومانی را نگه دارد، به شکلی که نرخ ارز شناور و نرخ ارز ثابت در سال ۱۳۷۰ با وجود قیمت ۱۴۲ تومنی بازار، نرخ رسمی ارز ۶ تومان بود.

آغاز دور دوم ریاست‌جمهوری آیت‌الله هاشمی رفسنجانی مصادف بود با اولین تلاش برای تک‌نرخی کردن ارز و استفاده از منابع ارزی کشور برای سازندگی.

از سازندگی تا اصلاحات

اما بازار گوش به فرمان سردار سازندگی نماند. وقتی سیدمحمد خاتمی دولت را با ارز ۱۷۵ تومانی تحویل می‌گرفت، بازار آزاد رقم ۴۷۸ تومان را به عنوان قیمت می‌شناخت.

دولت خاتمی تا ۱۳۸۰ به نرخ ارز دولتی دست نزد. اما مردم خوش‌بین به آینده هم باعث شدند که ارز همگام با تورم رشدی معقول داشته باشد و با وجود ناهمواری‌های ۱۳۷۸ به مرز ۸۰۰ تومان برسد.

دوران احمدی‌نژادی

همه منتظر بودند که در دور دوم ریاست‌جمهوری خاتمی فنر تورمی در برود. اما خاتمی دلار ۹۰۰ تومانی را به سلامت به محمود احمدی‌نژاد تحویل داد.

دور اول ریاست‌جمهوری احمدی‌نژاد به خیر گذشت. اما در سال ۹۰ دلار ۱۱۰۰ تومانی به ۱۸۰۰ تومان و سال بعد به مرز ۴ هزار تومان رسید.

و اما حسن روحانی

مردم زخم‌خورده از این حادثه، سراغ حسن روحانی رفتند، مردی که توانست تا سال ۱۳۹۶ نرخ دلار را در کانال ۴ هزار تومان نگاه دارد.

اما در سال ۱۳۹۷ و در پی تصمیم‌های عجیب دونالد ترامپ و اعمال تحریم‌های ظالمانه و برخلاف توافق‌های بین‌المللی، کلید بازار از دست روحانی افتاد و قیمت دلار با سرعتی عجیب پر کشید.

بازار ارز کجا است؟

وقتی از بازار ارز حرف می‌زنیم منظورمان میدان فردوسی، سبزه‌میدان یا میرداماد نیست. در اصطلاح اقتصادی، بازار به‌عنوان محل به‌ هم رسیدن عرضه و تقاضا تعریف می‌شود. پس برای درک بازار ارز باید متقاضیان و عرضه‌کنندگان دلار را بشناسیم.

همان‌طور که گفتیم خریداران نفت بزرگ‌ترین عرضه‌کننده دلار هستند. اما هر غیرایرانی که کالایی ایرانی بخرد به‌نوعی در عرضه ارز نقش دارد. به همین دلیل گردشگرهایی که به ایران می‌آیند یکی از بهترین منابع عرضه دلار هستند، به‌خصوص که هیچ کشوری (غیر از ایران) نمی‌تواند ورود گردشگر به ایران را تحریم کند.

متقاضیان دلار به دودسته سفته‌بازها و متقاضیان واقعی تقسیم می‌شوند. واردکننده‌ها، صاحبان صنایع که به خرید از خارج نیاز دارند، مسافران خارجی و به‌طورکلی هر کس که جنس خارجی می‌خرد، متقاضی واقعی ارز است.

اگر اتفاقی بیفتد که تقاضای خارجی برای کالا و خدمات ایرانی زیاد شود (مثل رشد عطش گردشگرها برای بازدید از ایران) سمت عرضه سنگین می‌شود و دلار ارزان می‌شود. در مقابل تحریم و تنش‌های بین‌المللی منجر به افت عرضه و رشد قیمت دلار می‌شود.

دلیل نوسان‌های قیمت دلار

اگر قیمت دلار کم شود چه اتفاقی می‌افتد؟ سفر خارجی، گوشی موبایل و خودروی خارجی ارزان می‌شود. عده زیادی دلشان می‌خواهد یک سفر به فرانسه بروند و وقتی برگشتند آیفون جدید و سانتافه نو بخرند. سنگین‌شدن کفه تقاضای دلار باعث می‌شود نرخ ارز بالا برود.

اگر قیمت دلار بالا برود، عده زیادی سفر خود را لغو می‌کنند، گوشی خود را عوض نمی‌‌کنند و به همان ۲۰۶ رضایت می‌دهند. کم شدن تقاضای دلار قیمت آن را متعادل می‌کند.

به همین دلیل وقتی یک اتفاقی بیفتد که دلار بالا برود، دلایلی برای پایین آمدن قیمت ایجاد می‌شود و وقتی قیمت پایین بیاید، نیرویی قیمت دلار را بالا می‌کشد. برای همین قیمت دلار به‌طور مداوم نوسان می‌کند.

اما چرا نمودار ارز به‌طورکلی صعودی است؟ یک توجیه این است که از نظر ریاضی، شیب نمودار تغییرات ارز باید برابر باشد تورم ایران منهای تورم آمریکا. یعنی عددی بین ۱۰ تا ۲۰ منهای ۲ تا ۴ درصد. پس قیمت دلار با شیب سالانه ۶ تا ۱۸ درصدی رشد خواهد کرد. (رشد قیمت هر چهار سال تا دو برابر)

قیمت واقعی دلار

شاید شما هم شنیده باشید که می‌گویند نرخ حقیقی دلار فلان قدر است. آدم‌هایی که در مورد نرخ حقیقی حرف می‌زنند همیشه دودسته هستند. اگر قیمت دلار در بازار ده هزار تومان باشد، دسته اول می‌گویند قیمت واقعی ۴۰۰۰ تومان و اختلاف قیمت حباب است، دسته دوم می‌گویند قیمت واقعی بالای ۲۰ هزار و نرخ بازار سرکوب‌شده است.

کدام دسته درست می‌گویند؟ هیچ‌کدام! نرخ حقیقی ارز (RER) یک قیمت نهانی و سری نیست که درنهایت قیمت بازار به سمت آن حرکت کند. نرخ حقیقی با ارزش ذاتی فرق می‌کند. مثلا تصور کنید بانک به پول شما ۱۰ درصد سود بدهد. اما تورم ۱۵ درصد باشد. نرخ بهره واقعی می‌شود منفی ۵ درصد. یعنی شما با گذاشتن پول در بانک ضرر می‌کنید.

نرخ واقعی دلار هم به همین شکل است. قیمت دلار آمریکا، ضرب‌در تورم آمریکا، تقسیم بر تورم ایران می‌شود نرخ واقعی ارز. اما این نرخ چه معنایی دارد؟

معنی نرخ حقیقی ارز

فرض کنید با یکی از دوستان ژاپنی خود می‌خواهید به آمریکا سفر کنید. قیمت یک شب هتل ۱۰۰ دلار است. با یوروی ۱۰ هزار تومانی یک شب هتل برای شما یک‌میلیون تمام می‌شود که خیلی گران است. همین اتاق برای مهمان ژاپنی ۱۰ هزار ین می‌شود که خیلی ارزان است.

برعکس این شرایط را خیلی ساده‌تر می‌شود تصور کرد. شما با یک دوست آمریکایی به رستوران می‌روید و غذای ۵۰ هزار تومانی سفارش می‌دهید. گرانی غذا شما را اذیت می‌کند اما دوست آمریکایی از غذای ۵ دلاری خود به‌شدت راضی است.

برای هر دوی شما غذا ۵۰ هزار تومان و یک دلار ۱۰ هزار تومان است، اما برای این که دوست آمریکایی بتواند حال شما را درک کند باید قیمت غذا را با نرخ واقعی دلار (مثلا هزار تومان) حساب کند. برای او هم غذای ۵۰ دلاری گزینه‌ای اقتصادی به‌حساب نمی‌آید. (هزار تومان بودن نرخ واقعی به معنای گران یا ارزان بودن نرخ ۱۰ هزار تومانی نیست. بلکه قدرت خرید شما را نشان می‌دهد.)

با ۱۰۰۰ دلار در آمریکا یک سبد از اقلام مصرفی می‌خریم. همین ۱۰۰۰ دلار را به ریال تبدیل می‌کنیم و به بازار می‌رویم تا خرید کنیم. آیا می‌توانیم در ایران دقیقا همان مقدار کالا را خریداری کنیم؟ قیمت دلار طوری تغییر می‌کند که پاسخ به این سوال همواره بله باشد. اگر سبد ایرانی بزرگ‌تر یا کوچک‌تر شود، می‌فهمیم که نرخ حقیقی ارز با نرخ واقعی هم‌خوانی ندارد.

چرا دلار باید ارزان شود؟

خیلی‌ها دوست دارند دلار ارزان شود. آن‌ها باور دارند:

الف- صنعت داخلی پاسخگوی نیاز مردم نیست و رشد قیمت دلار زندگی را سخت می‌کند. ازآنجایی‌که بیشتر نهاده‌های تولید (از جمله ماشین‌آلات) وارداتی هستند، گران شدن دلار یعنی نابودی کار و سرمایه ایرانی.

ب_ چه کسی گفته که واردات و سفر بد است؟ واردات می‌تواند واردات کامپیوتر بهتر و تجهیزات راه‌سازی به‌روز باشد. مردم می‌توانند سفر کنند و تجربه به کشور وارد کنند. چرا فکر می‌کنیم مردم فقط برای خرید گوشی و تی‌شرت دلار می‌خواهند؟

ج- نرخ ارز که بالا برود، دولت‌ها احساس می‌کنند درآمدشان بیشتر شده است. فقر مردم و ثروت دولت، یعنی افزایش شکاف حاکمیت و ملت. گران شدن ارز و افزایش کاذب درآمد دولت، بی‌تدبیری مسئولین را پنهان می‌کند.

د- افزایش نرخ ارز به‌معنای پهن‌کردن فرش قرمز برای خارجی‌ها به بهای تنبیه نیروی کار ایرانی است. خارجی‌ها کباب ارزان بخورند درحالی‌که کارگر دستش به نان خالی هم نمی‌رسد؟

چرا دلار نباید ارزان شود؟

در مقابل هستند کسانی که از رشد قیمت ارز استقبال می‌کنند:

الف- تثبیت اجباری قیمت دلار مشکلی را حل نمی‌کند. اگر روابط خارجی خوبی نداریم، اگر تولید ملی نداریم، اگر کسی کالای ایرانی نمی‌خرد، با تزریق مُسکنِ نفتی نمی‌شود سرطان را درمان کرد.

ب- با کاهش کاذب نرخ ارز، گران شدن قالی ایرانی و کاهش تقاضا برای فرش، کارگاه فرش‌بافی جای خود را به نمایندگی سامسونگ می‌دهد. کاهش نرخ ارز یعنی یارانه دادن به شرکت‌های خارجی از طریق تنبیه شرکت‌های داخلی.

ج- کاهش نرخ ارز به‌ظاهر وضع مردم را بهتر می‌کند. اما با تعطیل شدن کارگاه‌ها و از بین رفتن مشاغل، با وجود ارزان شدن برخی از کالاها، مردم پول کافی برای خرید نخواهند داشت.

د- تزریق ارز دولتی و نفتی باعث به وجود آمدن رانت و آقازاده‌پروری می‌شود، چون دولت دارد برای هر خریدی یارانه می‌دهد، احساس می‌کند مردم جیره‌خور و نمک‌پرورده و حتی سربار هستند.

ه- نتیجه سرکوب ارز، رسیدن ایران به فناوری سوئیسی نیست، بلکه ایران را به بیماری هلندی مبتلا می‌کند.

و- در کوتاه‌مدت می‌شود ارز تزریق کرد و قیمت‌ها را پایین آورد و مردم را در خوشی دستیابی به کالای خارجی غرق کرد. اما فنر نرخ ارز بالاخره در می‌رود و به نرخ سرکوب نشده می‌رسد، با این تفاوت که میلیاردها دلار درآمدی نفتی که باید برای توسعه کشور خرج می‌شد، طی سال‌ها تباه‌شده است.

سیاست‌های ناظر بر نرخ ارز

به‌طورکلی سه سیاست ارزی قابل‌تصور است. سیاست ارزی ثابت، شناور و شناور کنترل‌شده. در شرایط مختلف دولت‌ها ممکن است سیاست‌های متفاوتی اتخاذ کنند.

نرخ ارز ثابت

در این روش دولت با تزریق دلار یا با خرید آن سعی نرخ ارز شناور و نرخ ارز ثابت می‌کند نرخ ارز را بر روی یک عدد ثابت نگه دارد. برای مثال در پنج سال گذشته دولت ژاپن سعی کرده که صد ین برابر با یک دلار بماند. در غیر این صورت ممکن بود قیمت دلار در ژاپن به‌شدت سقوط کند و با گران شدن ین صادرات کالاهای ژاپنی مثل سونی و تویوتا فلج شود.

در این سیاست کم‌تر پیش می‌آید که دولت قیمت را سرکوب کند، صرافی‌ها را ببندد و با زور و ارعاب قیمت را روی یک عدد ثابت میخکوب کند. همچنین در بیشتر کشورهایی که سعی می‌کنند نرخ ارز شناور و نرخ ارز ثابت قیمت را ثابت نگه‌دارند، می‌خواهند از صادرات کشور دفاع کنند و اجازه ندهند رشد اقتصادی باعث ارزان شدن دلار شود.

نرخ ارز شناور

به باور برخی از اقتصاددان‌ها نرخ ارز یک قیمت است و مثل هر قیمت دیگر باید در بازار و در تعادل عرضه و تقاضا تعیین شود. ازنظر آن‌ها دلار به‌دست‌آمده از مبادلات خارجی باید برنامه‌های جدی‌تر از ثبات قیمت دلار هزینه شود. برنامه‌هایی به جدیت توسعه.

این افراد باور دارند اگر قیمت دلار صد برابر شود اما به‌تناسب آن تولید کالا و خدمات در جامعه بیشتر شود مردم به‌هیچ‌عنوان احساس ناراحتی نخواهند داشت، هرچند خیلی بعید است در کشوری که تولید کالا و خدمات صد برابر شده، نرخ ارز پرش داشته باشد.

در این نظریه، قیمت دلار به‌عنوان یک سیگنال در بازار تلقی می‌شود که به ساماندهی فعالیت‌های اقتصادی می‌پردازد. این نرخ در شرایط صحیح نشان می‌دهد که میزان واردات و صادرات به چه شکل باید تنظیم شود.

نرخ ارز شناور کنترل‌شده

یک سیاست ارزی دیگر آزاد گذاشتن نرخ ارز در یک محدوده کنترل‌شده است. در این مدل دولت می‌پذیرد که نرخ ارز کمی بالا یا پایین برود. اما در صورت سقوط نرخ ارز یا سقوط ارزش پول ملی به فکر کنترل و تثبیت نرخ می‌افتد.

دلیل اتخاذ این سیاست می‌تواند متفاوت باشد. اما باور این که نرخ ارز حقیقی نیست و رشد اقتصادی از رشد صنعت و خدمات در بخش خصوصی حاصل نشده، باعث می‌شود که دولت همیشه نگران فروپاشی نظام ارزی باشد. دولتی که با پول‌‌پاشی بخواهد رفاه را به جامعه بیاورد، منتظر لرزه‌های شدید اقتصادی هم خواهد بود.

برای آگاهی از قیمت یورو مقاله‌ای را که در این زمینه نوشته شده است، بخوانید.

سوالات متداول در مورد قیمت دلار

قیمت لحظه ای دلار بازار چطور محاسبه می شود؟

محاسبه نرخ ارز دلار، سکه، طلا، یورو و قیمت طلا تابع فاکتورهای زیادی می باشند. عواملی مانند نرخ رشد پول، نرخ بهره و درآمد ملی و متغیرهایی از قبیل: هزینه های دولت، کسری بودجه دولت، قیمت نفت، سرمایه گذاری بخش خصوصی و دولتی، نرخ تورم، درجه باز بودن اقتـصاد، بهـره وری تولید، رابطه مبادله، قیمت طلا و نرخ رشد جمعیت همگی بر تعیین قیمت دلار و نرخ ارز در ایران اثرگذار هستند.

توافق برجام و مذاکرات وین چه تاثیری بر قیمت دلار روز دارند؟

مذاکرات برجام به عنوان یکی از موثرترین عوامل در تعیین قیمت دلار و نوسانات لحظه ای آن شناخته می شود. در صورت انجام توافق برجام و حذف قسمت عمده تحریم های مالی و اقتصادی، به عقیده اکثر کارشناسان، گشایشی در اقتصاد کشور رخ می دهد و همین انتظارات مثبت، می تواند مسیر کاهشی نرخ ارز را هموار کند.

تبدیل دلار به دینار عراق و سایر ارزهای رایج چطور محاسبه می شود؟

برای محاسبه تبدیل دلار به یورو، دینار عراق، لیر ترکیه و سایر ارزهای رایج در کشور ایران، می توانید به صفحه تبدیل نرخ ارز مراجعه کنید.

تفاوت دلار بازار آزاد و دلار دولتی چیست؟

انواع مختلفی از قیمت های دلار در بازار وجود دارد که ممکن است سردرگم کننده باشند. دلار بازار آزاد، دلار صرافی ملی، دلار بازار متشکل، دلار در سامانه سنا نمونه هایی از این موارد هستند. می توان گفت قیمت دلار صرافی ملی همان قیمت دلار دولتی می باشد که توسط بانک مرکزی و مراجع دولتی و با توجه به وضعیت عرضه و تقاضای بازار در اختیار صرافی های مجاز قرار می دهد. قیمت دلار در بازار سیاه که به قیمت دلار سبزه میدان هم شناخته می شود همان قیمت دلار آزاد می باشد که معمولاً توسط صرافی ها و دلالان دلار، عرضه می شود و قیمت آن بیشتر از دلار دولتی می باشد.

قیمت دلار در بازار امروز (۱۵ آبان ماه ۱۴۰۱) + جدول

امروز دلار در بازار آزاد برخلاف رشد قبلی با افت قیمت روبرو بوده است، بطوری که دلار در بازار آزاد که روز قبل تا ۳۶،۲۵۰ (سی و شش هزار و دویست و پنجاه) تومان رسیده بود، امروز - یکشنبه ۱۵ آبان ۱۴۰۱ مصادف با ۰۶ نوامبر ۲۰۲۲ - با کاهش ۱.۳۹ درصدی به ۳۵،۷۵۰ (سی و پنج هزار و هفتصد و پنجاه) تومان رسید.

به گزارش شهرآرانیوز، امروز دلار در بازار آزاد برخلاف رشد قبلی با افت قیمت روبرو بوده است،

دلار در بازار آزاد در بازار امروز نسبت به روز قبل، با ۵۰۰ تومان کاهش، ۳۵،۷۵۰ تومان نرخ گذاری شد.

دلار در صرافی ملی در بازار امروز نسبت به روز قبل، با ۲۰ تومان افزایش، ۲۹،۰۴۴ تومان نرخ گذاری شد.

دلار در بازار متشکل در بازار امروز نسبت به روز قبل، با ۲۰ تومان کاهش، ۲۸،۸۶۰ تومان نرخ گذاری شد.

دلار در سامانه سنا در بازار امروز نسبت به روز قبل، با ۲۰ تومان افزایش، ۲۹،۰۴۴ تومان نرخ گذاری شد.

دلار کانادا، امروز به ۲۶،۵۲۶ تومان رسید که نسبت به روز قبل، کاهش ۱.۳۹ درصدی داشته است.

بازار ارز بازاری است که در آن پول ملی کشور‌ها با یکدیگر تبادل می‌شود. نرخ تبدیل معیاری است که بر پایه آن پول رایج کشور‌ها با یکدیگر مبادله می‌شود. وجود بازار ارز و اطلاعاتی که در آنجا جریان می‌یابد امکان انجام مبادلات بازرگانی و مالی را در نقاط مختلف جهان با استفاده از پول‌های متفاوت فراهم می‌سازد. همچنین یکی از ریسک‌های اصلی تجارت خارجی ریسک مربوط به تغییرات نرخ ارز می‌باشد.

اکثر کشور‌های جهان ارز یا واحدپول ویژه خود را تعریف کرده‌اند، برخی از کشور‌ها نیز از واحد‌های پولی مهم دنیا برای دادوستد‌های داخلی خود بهر می‌گیرند، در حال حاضر به غیر از ایالات متحده آمریکا، ۲۷ کشور دیگر نیز دلار آمریکا را به عنوان واحد پول خود انتخاب کرده‌اند. از جمله این کشور‌ها می‌توان به زیمبابوه، پرتوریکو، جامائیکا و. اشاره کرد. در مبادلات اقتصادی بین‌المللی از ارز‌های مهمی، چون دلار یا یورو استفاده می‌شود. در ایران ارز به مفهوم واحد پول سایر کشور‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. مهم‌ترین و پرکاربردترین ارز‌ها در بازار ایران دلار آمریکا، یورو، یوآن چین، درهم امارات و لیر ترکیه است. این ارز‌ها بخش عمده داده و ستد بازار ارز ایران را به خود اختصاص داده‌اند.

نرخ ارز

نرخ ارز قیمتی است که ارزش برابری دو واحد پولی را با یکدیگر مشخص می‌کند و مهم‌ترین کانال ارتباطی اقتصاد داخلی و اقتصاد خارجی است، زیرا در تجارت جهانی با توجه به رقابت شدید تولیدکنندگان برای دستیابی به بازار‌های جدید، قیمت نهایی کالا‌ها نرخ ارز شناور و نرخ ارز ثابت و خدمات ارائه شده یک عامل بسیار مهم در افزایش یا کاهش صادرات و واردات یک کشور است و به تبع آن بر مقدار تولیدات داخلی تاثیرگذار است. چون تغییرات نرخ برابری ارز‌ها تغییرات قیمت نهایی کالا‌ها و خدمات عرضه شده در بازار را به دنبال خواهد داشت، نوسانات ارزی نه تنها برای تولیدکنندگان بلکه برای مصرف‌کنندگان نیز مهم است. برای مثال تغییر ارزش یورو در مقابل دلار، اقتصاد اروپا و امریکا را از جهات مختلف تحت تاثیر قرار می‌دهد. افزایش ارزش یورو در مقابل دلار برای اکثر اروپایی‌ها اتفاقی مثبت است نرخ ارز شناور و نرخ ارز ثابت چرا که قدرت خرید مصرف‌کنندگان و واردکنندگان اروپایی افزایش می‌یابد. ولی افزایش ارزش یورو برای صادرکنندگان اروپایی در حوزه یورو مطلوب نیست چرا که قیمت تولیدات اروپایی برای مصرف‌کنندگان خارجی افزایش پیدا می‌کند و سبب کاهش قدرت رقابتی شرکت‌های اروپایی در مقابل شرکت‌های خارجی به خصوص شرکت‎‌های امریکایی می‌شود.

از نظر اقتصادی، تمایز نرخ اسمی و نرخ حقیقی ارز مهم است. نرخ ارز اسمی نرخ ارز جاری را نشان می‌دهد و در بازار ارز برای معاملات ارزی مورد استفاده قرار می‌گیرد. نرخ حقیقی ارز نرخی است که با توجه به سطح قیمت‌ها در داخل و خارج از کشور به دست می‌آید. نرخ حقیقی ارز نشان دهنده قیمت نسبی کالا و خدمات تولید شده در داخل کشور در مقایسه با قیمت نسبی کالا و خدمات تولید شده در خارج از کشور است.

نظام‌های ارزی

در کشور‌های مختلف با توجه به مقتضیات اقتصادی و ترجیحات سیاستی، دولت‌ها سیستم‌های متفاوتی را برای تنظیم روابط پولی خود تدوین و به اجرا درمی‌آورند. این سیستم‌ها را نظام‌های ارزی می‌نامند. به صورت کلی نظام‌های ارزی در طیفی تعریف می‌شوند که دریک سر آن نظام‌های «شناور مطلق» و در سردیگر آن «ثابت مطلق» قرار دارند.

نظام‌میخکوب سخت: یکی از سیستم‌های ارزی به شمار می‌روند، سیستمی که عمدتا چارچوب بسیار محدود کننده‌ای برای سیاستگذار پولی به همراه دارد. این دسته از نظام‌های ارزی عموما با تصویب قانون رسمیت پیدا می‌کنند و تغییر دادن آن‌ها مستلزم هزینه‌های بالایی _ اعم از فرایند تغییر قانون و تغییر ساختار اقتصادی_ برای سیاستگذار است. این دسته از نظام‌های ارزی شامل سه نظام پذیرش واحد پول خارجی، تشکیل کمیته ارزی و اتحادیه پولی است. با یکسان شدن تورم در کشور‌های طرف این نظام ارزی (کشور لنگر و پذیرنده لنگر)، تغییر نرخ ارز حقیقی بین این کشور‌ها منوط به تغییر قیمت‌های اسمی یا بهره وری است.

نظام‌های میخکوب ملایم: نظام‌های ارزی میخکوب ملایم، نظام‌هایی هستند که معمولا نرخ یا مسیر مشخص ارزی برای اقتصاد تعریف می‌کنند و همچنین در این نظام ارزی اتخار تصمیم برای مداخله در بازار ارز یا بازار پول برای رسیدن به هدف ارزی براساس دستورالعمل انجام می‌شود. از دیگر نظام‌های ثابت مطلق می‌توان به میخکوب قابل تعدیل، میخکوب خزنده و میخکوب منعطف اشاره کرد.

نظام ارزی شناور

سیستم‌های ارزی شناور به سیستمی اطلاق می‌شود، که در آن نرخ ارز آزادانه توسط بازار تعیین می‌شود و دولت در بازار پول و ارز برای رسیدن به نرخ ارز خاصی دخالت نمی‌کند. سیستم‌های ارزی شناور به دو دسته شناور مدیریت شده و شناور مطلق تقسیم می‌شوند. در سیستم شناور مدیریت شده در برخی موارد دولت برای تنظیم بازار دخالت‌های محدودی اعمال می‌کند، اما در شناور مطلق قیمت‌ها در بازار مشخص می‌شود. از زمانی که نظام پولی شناور در سطح بین‌المللی استقرار یافته نرخ تبدیل ارز‌ها ممکن است هر لحظه تغییر کند و برای طرفین معاملات تجاری سود یا زیان به بار نرخ ارز شناور و نرخ ارز ثابت بیاورد.

عملیات بازار ارز

بازار ارز دو عمل اصلی انجام می‌دهد؛ اولی تبدیل پول کشور‌ها به یکدیگر است و دیگری فراهم نمودن امکانی برای مواجهه با ریسک مربوط به تغییرات ارزش پول کشور‌ها است.

نظریه‌های تعیین نرخ ارز

برای تعیین نرخ ارز نظریه‌های متفاوتی مطرح است، نظریه‌های سنتی بیشتر به تغییرات نرخ ارز در بلند مدت می‌پردازند و نظریه‌های جدیدتر به بالا و پایین شدن نرخ ارز در کوتاه مدت توجه دارند.

وقتی میزان صادرات یک کشور با واردات آن برابری داشته باشد نرخ تعادلی ارز برقرار می‌شود. در ایران نرخ ارز در اثر علل مخصوص به خود افزایش می‌یابد. این عوامل در دو گروه علل خارجی و علل داخلی دسته بندی می‌شوند. علل خارجی به روابط اقتصادی و سیاسی بین ایران و کشور‌های دیگر بستگی دارد و علل داخلی به عرضه و تقاضای ارز، حجم نقدینگی، قدرت خرید ریال و نرخ تورم وابسته است.

قانون یک قیمت

بر پایه این نظریه که به قانون یک قیمت معروف است در بازار‌های رقابتی که در آن‌ها هزینه حمل و نقل و موانع تجاری مانند تعرفه گمرکی وجود نداشته باشد یا به بیان دیگر شرایط بازار آزاد برقرار باشد برای کالا‌های یکسان قیمت‌های یکسانی وجود خواهد داشت. با فرض برابر بودن تورم در دو کشور، هر گاه قیمت یک کالا در یکی از کشور‌ها یا بازار‌ها کاهش یا افزایش یابد پس از مدت کوتاهی تغییرات عرضه و تقاضا این تفاوت قیمت را از بین خواهد برد.

نظریه برابری قدرت خرید

بر پایه این نظریه از طریق مقایسه قیمت‌های یک کالای مشخص بر حسب پول‌های مختلف می‌توان نرخ تبدیل واقعی پول‌ها را در شرایط بازار آزاد و کارآمد محاسبه نمود. به عبارت دیگر در دو کشوری که جریان کالا‌ها و مبادلات نرخ ارز شناور و نرخ ارز ثابت تجاری بین آن‌ها برقرار است باید قیمت یک سبد کالایی مشخص کم و بیش برابر باشد.

قیمت حقیقی دلار

برای محاسبه نرخ حقیقی دلار می‌توانیم کالا‌ها و یا خدمات یک کشور را با خدمات و کالا‌های یک کشور دیگر مقایسه کنیم. نرخ حقیقی دلار را می‌توانیم از راه فرمولی ساده بدست بیاوریم؛ نرخ اسمی دلار را در قیمت داخلی محصول ضرب و جواب را تقسیم بر قیمت خارجی آن محصول می‌کنیم و نرخ حقیقی دلار برای یک محصول مورد نظر را در می‌یابیم. از آنجایی که نرخ حقیقی دلار در ترسیم الگوی تجارت و میزان واردات و صادرات هر کشوری موثر است از اهمیتی ویژه‌ای برخوردار است. در نتیجه نرخ واقعی دلار از شاخص برابری قدرت خرید دلار امریکا به ریال ایران به دست می‌آید.

نرخ ارز ثابت

نرخ ارز ثابت از طرف دولت‌ها با هدف ثابت ماندن ارزش پول ملی کشور در محدوده مورد نظر دولت‌ها تعیین می‌شود. از آن جا که بانک‌های مرکزی وظیفه حفظ ارزش پول ملی را به عهده دارند، نرخ رسمی ارز کشور را با قیمت طلا در یک مسیر قرار می‌دهد. مثلا در کشور ایران نرخ ارز ثابت که دولت در برابر دلار امریکا در نظر گرفت ۴۲۰۰۰ ریال است.

نرخ ارز شناور

نرخ ارز شناور همان نرخ ارز نوسان دار است که در آن خرید و فروش هرگونه ارز و تبادلات ارزی در هر کشور با توجه به بازار جهانی ارز و نرخ آن در کشور‌های دیگر ممکن است در یک بازه زمانی کوتاه مدت تغییر کند.

دلایل نوسانات قیمت دلار

بازار ارز متاثر از رویداد‌های مهم اقتصادی و سیاسی کشور است. همان طور که اشاره شد عوامل خارجی که به روابط سیاسی و اقتصادی بین کشور‌ها (به طور مثال ایران و امریکا) اشاره دارد در بسیاری از موارد باعث نواسانات در بازار ارز می‌شود. اما در مقابل دلایل خارجی، در داخل هم اتفاقاتی نظیر افزایش تقاضای دلار، ورود نقدینگی به بازار با کاهش سود سپرده‌های بانکی، تقاضای دلار برای سفر‌های خارجی، درخواست دلار برای واردات کالا و تقاضای کاذب دلار به دلیل فشار و فضای روانی در داخل از عوامل نوسان نرخ دلار در بازار ایران است.

قیمت دلار دولتی یا مبادله‌ای

قیمت دلار دولتی یا مبادله‌ای توسط دولت و در جایی به اسم مرکز مبادلات ارزی تعیین می‌شود. این نوع ارز در مقابل قیمت دلار آزاد قرار می‌گیرد. دلیل تفاوت ارز دولتی با آزاد در این است که ارز مبادله‌ای یا دولتی از طرف دولت مشخص می‌شود، اما ارز آزاد در بازار و با توجه به عرضه و تقاضا و شرایط اقتصادی کشور نرخ گذاری می‌شود. در سیستمی که نرخ ارز چند نرخی است معمولا آن نرخی که پایین‌ترین نرخ موجود باشد همان نرخ ارز دولتی است. باید توجه داشت که ارز دولتی تمام کالا‌ها را در بر نمی‌گیرد و تنها برای واردات از کشور‌های خاص پرداخت می‌گردد و همچنین بانک طرف قرارداد ۳۵ درصد از میزان ارائه را وثیقه نگه می‌دارد.

قیمت دلار در صرافی ملی

بانک ملی ایران با سرمایه‌گذاری و کسب مجوز از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۸۳ به‌صورت شرکت سهامی خاص صرافی ملی را تاسیس کرد و بر خلاف اعمال محدودیت‌های جامعه جهانی، نقش مهمی را در انتقال مبالغ ارزی، متعادل کردن بازار ارز و بازارسازی ایفا نموده است.
شرکت صرافی ملی ایران با استفاده از متد علمی و به کارگیری مدیران با تجربه و کارشناسان ورزیده ارزی و بانکی و همچنین روابط سازنده با واحد‌های خارج از کشور بانک ملی و بستن قرارداد با کارگزاران معتبر و خوش نام و با استفاده از تجهیزات به روز، ریسک معامله حواله‌های ارزی و نقدی (اسکناس و پول) را به کم‌ترین سطح ممکن رسانده است.

قیمت دلار نیمایی

در تاریخ اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۷ بانک مرکزی طرحی به نام سامانه نیما را در راستای بهبود بازار ارز و واردات کالا رونمایی کرد. سامانه نیمایی شامل یک نظام یکپارچه در معاملات ارزی است. این سامانه در راستای فراهم کردن ارز و آسان نمودن تامین ارز برای واردات کالا و ساخن یک فضای مطمئن معاملات برای خریداران و فروشندگان کالا و ارز به وجود آمده است.

ساز و کار سامانه نیمایی به این صورت است که خریدار می‌تواند در یک محیط متحد درخواست خرید ارز خود را به فروشندگان بدهد و همچنین فروشندگان به تقاضای افراد و خریداران دسترسی دارد و فروشنده‌ای که بخواهد خدمات ارائه دهد می‌تواند در یک محیط سالم رقابتی خدمات خود را در دسترس خریداران قرار دهد و پیشنهاد خرید ارز خریداران را پاسخگو باشد. به عبارت ساده‌تر، سامانه ارز نیمایی فضای آنلاین برای تبادل ارز است که در اختیار خریداران و نرخ ارز شناور و نرخ ارز ثابت فروشندگان قرار می‌گیرد.

قیمت دلار سنا

سیستم سنا در واقع سایتی است که بانک مرکزی در راستای ارائه میانگین قیمت دلار در صرافی‌ها به راه انداخته است. همچنین در این سایت نرخ‌های روز ارز هر ۳۰ دقیقه گزارش می‌شود. همچنین با هدف آسان کردن سفر به عتبات عالیات، زائران می‌توانند از طریق همین سامانه سنا ارز دریافت کنند. کارکرد سامانه سنا، ارزیابی و نظارت بر ارز و مبادلات ارزی است که از سال ۹۰ راه اندازی شده است و صرافی‌ها موظف به ثبت معاملات روزانه ارزی خود در این سامانه هستند.

قیمت دلار فردایی

در این جا منظور دلاری است که شما امروز در بازار خرید و فروش می‌کنید، اما فردای روز خرید خود آن را دریافت می‌نمایید. در این قیمت گذاری که بر اساس پیش بینی‌های فعالان اقتصادی در بازار غیر رسمی انجام می‌شود ممکن است بالا رود یا پایین بیاید و همچنین تابع تمام اتفاقات و نوسانات مختلف است. پس به طور دقیق نمی‌توان از گران یا ارزن بودن دلار فردایی صحبت کرد.

قیمت دلار سبزه میدان و افشار

«دلار تهران» قیمت دلاری است که در تهران خرید و فروش می‌شود و دلار تهران به چندین بخش از جمله سبزه میدان، پاساژ افشار و خیابان منوچهری دسته بندی می‌شود. به طور مثال اگر شما در سبزه میدان دلار معامله کنید قیمت آن ممکن است با قیمت چهارراه استانبول متفاوت باشد. معمولا شایعات هم روی قیمت دلار در مکان‌های مختلف اثر می‌گذارد. مثلا گفته می‌شود دلار تقلبی در اسکناس‌های قدیمی‌تر بیشتر یافت می‌شود بنابراین باید اسکناس‌های قدیمی ارزان‌تر معامله شوند یا دلار‌هایی که خط آبی دارند گران‌تر است، این شایعات معمولا اساس و پایه واقعی ندارند و صرفا در جهت سود و منفعت به وجود می‌آید.

قیمت دلار با نام شهر‌های مختلف
دلار مشهد
همانطور که در دلار تهران اشاره شد در این جا هم به دلاری گفته می‌شود که در شهر مشهد خرید و فروش شود. دلار مشهد اساسا از دلار تهران ارزان‌تر است، زیرا در نوسانات نرخ ارز بعد جغرافیایی و مکانی نیز دارای اهمیت است. به این ترتیب که حمل و نقل ارز از محلی که عرضه می‌شود یعنی تهران تا مقصد و شهر مشهد همچنین بر روی قیمت دلار مشهد تاثیر می‌گذارد. این اتفاق در شرایط اقتصادی خاص مثل امروز ایران که نوسان قیمت دلار بسیار زیاد است و درخواست برای خرید دلار بالا است تشدید می‌شود.

شهر مشهد به دلیل همجواری با مرز شرقی ایران و به دلیل اینکه در نواحی مرزی خرید و فروش معاملات بیشتر نقدی است و بانکی وجود ندارد قیمت ارز از نواحی مرکزی ایران پایین‌تر رقم می‌خورد. در زمانی که معامله ارز قاچاق اعلام شد و رسک حمل و نقل آن افزایش یافت بر روی قیمت دلار در نقاط مختلف ایران هم اثر گذار شد.

دلار سلیمانیه
در ادامه مبحث دلار مشهد در اینجا هم همان موارد مطرح است با این تفاوت که در این جا پای مبادلات غیرقانونی هم درمیان است.

دلار هرات
قیمت دلار هرات معمولا از قیمت شهر‌های ایران کمتر است و به ترتیب بیشترین تا کمترین قیمت پس از تهران، مشهد، سلیمانیه و هرات قرار می‌گیرند.

قیمت حواله دلار در نقاط مختلف چیست

تعدادی از صرافی‌های ایران در بعضی از کشور‌ها دارای حساب ارزی هستند و می‌توانند برای افرادی که درخواست حواله دلار می‌کنند برای همان کشور حواله تهیه کنند. در این نوع حواله دلار به علت آنکه پای پول و اسکناس در میان نیست قیمت آن به نسبت زمانی که دلار را به صورت نقد تهیه می‌کنید کمی پایین‌تر است.

تشخیص دلار تقلبی

برای تشخیص دلار تقلبی از دلار اصل بهترین و راحت‌ترین راه بررسی جنس اسکناس دلار است، زیرا جنس دلار از نوعی کتان خاص است که در بازار خرید و فروش نمی‌شود. همچنین وضوح اسکناس دلار بسیار بالاست و هیچ چاپگری کیفیت چاپ اصلی را ندارد. تکراری نبودن شماره سریال‌ها و براق بودن یکی از اعداد اسکناس دلار نیز راه‌های دیگر تشخیص اسکناس تقلبی از اصل است.

واحد‌های کوچک‌تر از دلار

سِنت واحد خرد دلار آمریکا است. هر دلار برابر ۱۰۰ سنت است. شش نوع اسکناس دلار چاپ می‌شود که از کمترین یک دلاری تا بیشترین ۱۰۰ دلاری موجود است به این ترتیب که داریم:

۱ دلاری
۵ دلاری
۱۰ دلاری
۲۰ دلاری
۵۰ دلاری
۱۰۰ دلاری

ارزهایی که شناور می‌شوند

تین نیوز | کاهش شدید قیمت نفت در بازارهای جهانی و افت آن به کمترین سطح خود در یازده سال گذشته به فشاری غیر قابل تحمل بر بودجه و ذخایر ارزی بسیاری از کشورهای نفت‌خیز تبدیل شده است. به همین دلیل، در ماه گذشته جمهوری آذربایجان هم به جمع کشورهای نفتی پیوست که در سال ۲۰۱۵ دست از کنترل نرخ ارز برداشته‌اند و آن را به حالت شناور درآورده‌اند.

دولت جدید آرژانتین نیز تحت ریاست ماریو ماکری در اولین اقدام خود به کنترل ارزش پول این کشور پایان داد و با کاهش ۳۵ درصدی ارزش پزو، نظام دو نرخی ارز را پایان داد. پیش از آن قزاقستان هم در پی کاهش شدید قیمت نفت و همچنین کاهش ارزش روبل روسیه، رقیب اصلی تجاری خود، در ماه آگوست پول خود را به حالت شناور درآورد و تا کنون شاهد کاهش بیش از ۴۵ درصدی ارزش پول ملی خود بوده است.

کشورهایی همچون کلمبیا و مالزی نیز بیش از گذشته افزایش دلار در برابر پول ملی خود را بر تابیده‌اند و بسیار محدودتر به مداخله در بازار ارز پرداخته‌اند. تقریبا می‌توان گفت تنها کشورهای نفتی که پول ملی خود را همچنان کنترل می‌کنند کشورهای نفتی حوزه خلیج فارس هستند. عربستان، کویت، بحرین و عراق از جمله کشورهای نفتی هستند که به رغم کاهش شدید قیمت نفت در دو سال گذشته ارزش پول ملی خود در برابر دلار را عملا ثابت نگه داشته‌اند. ریال ایران نیز در این مدت افت بسیار کمتری را نسبت به دیگر کشورهای در حال توسعه و مخصوصا کشورهای نفتی غیر خلیج فارسی تجربه کرده است. در این مورد ذکر چند مورد می‌تواند حائز اهمیت باشد:

۱- کمک شناور بودن ارز کشورهای نفتی به ثبات اقتصادی در قالب جلوگیری از افزایش بی‌رویه کسری بودجه و کسری تجاری. شناور بودن ارز کشورهای صادرکننده نفت کمک بسیاری به نگه داشتن ثبات اقتصادی در این کشورها کرده است. برای مثال، کسری تجاری روسیه به‌رغم وابستگی شدید به صادرات نفت و همچنین تجربه تحریم‌های اقتصادی از جانب اتحادیه اروپا و ایالات‌متحده در آخر سال ۲۰۱۵ احتمالا بیش از 3 درصد تولید ناخالص ملی نخواهد بود. به‌علاوه، تراز تجاری روسیه در سال ۲۰۱۵ نسبت به سال ۲۰۱۴ بهبود خواهد داشت. مکزیک هم که بیش از یک سوم درآمد بودجه‌اش از منابع نفتی حاصل می‌شود، کسری بودجه و کسری تجاری قابل توجهی را تجربه نخواهد کرد. از آنجا که قیمت نفت به دلار است، کاهش ارزش برابری پول ملی می‌تواند از شدت اثرکاهش درآمدهای نفتی بکاهد.

از این رو مقایسه تغییر قیمت نفت به پول کشورهای صادرکننده نفت می‌تواند حائز اهمیت باشد. نمودار بالا نشان می‌دهد که با توجه به کاهش شدید ارزش منات جمهوری آذربایجان و تنگه قزاقستان، نه‌تنها این کشورها در سال ۲۰۱۵ شاهد کاهش قیمت نفت به پول خود نبوده‌اند، بلکه شاهد افزایش آن بوده‌اند (البته با در نظر گرفتن قیمت‌های آخر سال میلادی و نه میانگین قیمت). در مقابل، کشورهایی قرار دارند که اجازه شناور بودن به ارز خود را ندادند و در نتیجه از ارز خود به‌عنوان مکانیزمی برای برقراری تعادل در کسری تجاری و کسری بودجه استفاده نکردند.

۲- فشار شناور شدن یا امکان افول شوک‌آور ارزش پول کشورهایی که همچنان در برابر کاهش ارزش پول ملی خود مقاومت می‌کنند.
در مقابل کشورهای صادرکننده نفت که به ارز شناور رو آورده‌اند، کشورهای عربی حوزه خلیج فارس قرار دارند که همچنان نرخ ثابت در برابر دلار را حفظ کرده‌اند و در حال پرداختن تاوان سنگینی برای این سیاست هستند. کسری بودجه عربستان سعودی در پایان سال ۲۰۱۵ حدود 15 درصد تولید ناخالص ملی خواهد بود.

به علاوه، برای دفاع از ثبات نرخ ارز و مقابله با فشارهایی که در بازار ارز بر ریال عربستان وارد می‌شود، مسوولان اقتصادی این کشور در یک سال گذشته حدود صد میلیارد دلار از ذخایر ارزی کشور خرج کرده‌اند. دیگر کشورهای عربی خلیج فارس نیز در حال تجربه چالش‌های اقتصادی مشابهی هستند. این کشورها همچنان به ثبات ارزی در برابر دلار برای حفظ اعتبار سیاست‌گذاری ‌پولی و کنترل انتظارات تورمی اعتقاد دارند. علاوه‌بر این، سیاست‌گذاران اقتصادی عربستان نگرانند که شناور کردن پول این کشور یا پذیرش کاهش یکباره ارزش ریال در برابر دلار باعث بیرون راندن ثروت بخش خصوصی از چرخه اقتصادی خواهد شد.

در حال حاضر بازار آتی ارز عربستان همچنان حاکی از اعتماد سرمایه‌گذاران بین‌المللی نسبت به توانایی سیاست‌گذاران اقتصادی این کشور مبنی‌بر کنترل ارزش ریال در برابر دلار است. بازار یک ساله ارز تنها دو درصد بالاتر از ارزش کنونی ریال عربستان در برابر دلار است. این به آن معنا است که در حال حاضر انتظار بازار سرمایه نسبت به کاهش ارزش ریال عربستان در یک سال آینده بسیار ناچیز است. به‌نظر نویسنده، بازار در این مورد دچار سهل‌انگاری شده است و با توجه به چالش‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی عربستان، باید احتمال بالاتری نسبت به افزایش شوک‌آور ارزش دلار در برابر ریال عربستان را طی یک سال آینده فرض کرد.

۳- نیاز به بهبود ارتباط با مردم در رابطه با چرایی تغییر ارز
ریال ایران نیز از فشارهای ناشی از کاهش قیمت نفت مصون نبوده است؛ ولی در 12 ماه گذشته کاهش بسیار کمتری را نسبت به دیگر ارزهای نفتی در برابر دلار تجربه کرده است. طبیعتا انتظار رفع تحریم‌ها و ورود دلارهای بلوکه شده و همچنین دلارهای سرمایه‌گذاران خارج از کشور به داخل اقتصاد یکی از عوامل عملکرد بهتر ریال ایران نسبت به دیگر ارزهای نفتی بوده است، اما این عملکرد با دیگر شاخص‌های اقتصاد ایران از جمله شرایط بورس سهام، تنگنای شدید بودجه دولت و افت اقتصاد کلان همخوانی ندارد. به علاوه، اگر چه دستیابی به تورم تک رقمی بسیار اهمیت دارد، اما تورم ایران همچنان از شرکای تجاری‌اش بسیار بالاتر است و به همین دلیل ثبات نسبی ارز به معنای افزایش ارزش واقعی ریال ایران است، موضوعی که از رقابت‌پذیری صادرکنندگان کشورمان می‌کاهد. به همین دلیل، مشاهده افزایش ارزش دلار در برابر پول ایران پس از عبور از هیجانات اولیه رفع تحریم‌ها نباید تعجب‌آور باشد و حتی می‌توان آن را امری طبیعی و مثبت برای اقتصاد ایران ارزیابی کرد.

افزایش ارزش دلار در برابر ریال می‌تواند به درآمدهای ریالی دولت از طریق صادرات نفت بیفزاید، بخش صادرات کشور را تقویت کند و از بروز عدم‌تعادل در تراز تجاری کشور جلوگیری کند. در شرایطی که بخش تقاضا در کشور ضعیف است، توانایی تولیدکنندگان برای انتقال هزینه‌های بالاتر به مصرف‌کنندگان محدود است و از این جهت می‌توان کمتر نگران آثار تورمی افزایش دلار بود. تجربه دیگر کشورهای در حال توسعه و مخصوصا کشورهای نفت‌خیز در دو سال گذشته نشان می‌دهد که آثار افزایش ارزش دلار در برابر پول ملی بر تورم به‌طور ساختاری کاهش یافته است. آنچه در شرایط کنونی اهمیت پیدا می‌کند شفافیت رویکرد اقتصادی دولت برای عموم مردم است.

متأسفانه در کشور دیدگاهی وجود دارد که افزایش نرخ دلار را منعکس‌کننده عملکرد ضعیف اقتصادی دولت می‌داند. اگرچه رسیدن به این امر کار ساده‌ای نیست، اما دولت باید تلاش کند تا خود را از این دیدگاه اشتباه برهاند تا سیاست‌های ارزی کشور اسیر ملاحظات سیاسی نشوند. طبیعتا افزایش‌های ناگهانی و بی‌رویه نرخ ارز می‌تواند آثار سوء زیادی داشته باشد، ولی این دیدگاه باید جا بیفتد که هر افزایشی لزوما منعکس‌کننده سیاست‌های اشتباه نیست.