بررسی چگونگی فرآیند ارزش گذاری سهام

حباب قیمت چیست؟ بررسی علل ایجاد حباب اقتصادی و راهکارها

حتماً در مورد حباب قیمت شنیده‌اید و می‌خواهید بدانید حباب قیمت چیست و چگونه اتفاق می‌افتد؟ در این مقاله از بلاگ والکس به بررسی کامل حباب قیمت و علامت‌هایی که نشان از وقوع آن می‌دهند تا سرمایه‌‌گذاری شما را به خطر بیندازد، می‌پردازیم.

حباب قیمت زمانی اتفاق می‌افتد که قیمت یک دارایی مانند سهام یا یک کالا به دلیل آنکه بیش از حد خریداری شود یا تقاضا برای آن به طور مداوم در حال افزایش باشد، بالا برود و این قیمت فراتر از ارزش منصفانه و قابل توضیح اصل دارایی باشد. این وضعیت حاکی از آن است که ارزش دارایی بسیار کمتر از قیمت فعلی بازار است و نگهداری آن سود بلندمدت کافی را به همراه نخواهد داشت.

تا انتهای مقاله همراه ما باشید تا از اثرات حباب قیمت در بازارهای سرمایه‌ای همانند طلا، بورس، رمزارز و بسیاری دیگر در امان باشید و بتوانید حباب بیت ‌کوین را شناسایی کنید.

بررسی مفهوم حباب قیمت

به‌عنوان‌مثال، فرض کنید جامعه تجار و سرمایه‌گذاران اعتماد زیادی به سیاست یک کشور داشته باشند. در این صورت، به امید یک محیط تجاری بهتر و سودآور، شروع به سرمایه‌گذاری کلان در بازار مالی کنند. این امر ممکن است بازار سهام را به سطوح بسیار بالایی برساند. اما باید با افزایش واقعی تولید یا تولید ناخالص داخلی کشور به ثبات برسد.

وقتی شکاف بین اقتصاد واقعی و مالی بیشتر و بیشتر شود، حباب اقتصادی ممکن است فوران کند. انتظارات بسیار بالا از سرمایه‌گذاری ممکن است تورم غیرواقعی در قیمت دارایی‌ها ایجاد کند که در واقع بازده موردنظر را نداشته باشد. این همان چیزی است که پدیده حباب قیمت نشان می‌دهد.

برای آشنایی با تأثیر احساسات در بازار مقاله فومو را مطالعه کنید.

۵ مرحله شکل‌گیری حباب قیمت

مرحله ۱ – جابه‌جایی

در این مرحله سرمایه‌گذاران به دلیل تغییر در محیط سرمایه‌گذاری، مسیر را امیدوارکننده می‌بینند. این امید می‌تواند یک نوآوری فناوری جدید یا سیاست جدید یا هر چیزی ازاین‌دست باشد. این امر سرمایه‌گذاران را امیدوار می‌کند و انتظار بازدهی بالاتری دارند. آنها می‌خواهند از چنین فرصت‌هایی استفاده کنند و پول زیادی در این زمینه‌ها سرمایه‌گذاری کنند. اگر این روند خوب کار کند، بازدهی هنگفتی دارد؛ در غیر این‌صورت ممکن است این مسیر با ضرر تمام شوند.

مرحله ۲ – روند صعودی یا رونق

هنگامی که سرمایه‌گذاران بزرگ، شروع به واریز ثروت و سرمایه به یک بخش یا اقتصاد خاص می‌کنند، قیمت دارایی‌ها و اوراق بهادار مربوط به این بخش در ابتدا با سرعت کمتر و بعداً با سرعت بالاتر شروع به افزایش می‌کند. این مرحله‌ای نیست که قیمت دارایی‌ها از ارزش ذاتی خیلی دور شده باشد، بلکه مرحله‌ای است که شروع به جذب بیشتر سرمایه‌گذاران می‌کند.

مرحله ۳ – نشاط غیرمنطقی

در این مرحله حدس و گمان از حد قابل‌درک، فراتر می‌رود. سرمایه‌گذاران بدون تجزیه‌وتحلیل نتایج اقتصاد واقعی، شروع به مرتبط کردن افکار به دارایی‌ها می‌کنند. در نتیجه، شکاف بین عملکرد واقعی و بخش مالی گسترده‌تر می‌شود، اما سرمایه‌گذاران همچنان به عملکرد بازار امیدوار هستند. درست در این زمان است که بازارها شروع می‌کند به سمت حباب قیمت می‌روند.

مرحله ۴ – رزرو سود

سرمایه‌گذاران نهادی متوجه می‌شوند که شکاف در حال افزایش است و شروع به فروش سهام‌ها، ارزها و غیره خود می‌کنند تا از سرمایه خود محافظت کنند. با افزایش فروش،قیمت اوراق بهادار در این بخش شروع به کاهش می‌کند. با مشاهده کاهش قیمت‌ها، سرمایه‌گذاران بیشتری شروع به رزرو سود می‌کنند.

مرحله ۵ – وحشت و نزول

با افزایش فروش و کاهش قیمت‌ها، سرمایه‌گذاران وحشت‌زده می‌شوند و نمی‌دانند در این مرحله چه کاری انجام دهند. این زمانی است که حباب قیمت می‌ترکد و بازارها سقوط می‌کنند. کسانی که نمی‌توانند به‌موقع خارج شوند با زیان مواجه می‌شوند و این ضررها بسته به سهم سرمایه‌گذاری می‌تواند زیاد باشد.

بررسی علل حباب قیمت

یکی از دلایل اصلی، شکاف بین عملکرد اقتصاد واقعی و مالی است. تا زمانی که عملکرد اقتصاد واقعی انتظارات اقتصاد مالی را برآورده کند، حباب قیمت وجود ندارد. بااین‌حال، وقتی اقتصاد مالی شروع به اعتماد بیش از حد به اقتصاد واقعی می‌کند اما در واقعیت نمی‌تواند این انتظارات را برآورده کند، فضای حباب فوران می‌کند.

تنها راه برای جلوگیری از حباب، داشتن انتظارات واقع‌بینانه و انجام بررسی‌های لازم در بازار است. اما متأسفانه پیروی کورکورانه از ذهنیت گله‌ای سرمایه‌گذاری، بزرگ‌ترین عامل فوران حباب است.

در ادامه به بررسی حباب قیمت در بازارهای سرمایه‌ای مهم می‌پردازیم و راهکارهایی برای شناسایی نشانه‌های آن معرفی می‌کنیم.

حباب قیمت طلا و محاسبه ارزش طلا

برخلاف سایر سرمایه‌گذاری‌ها، بیشتر ارزش طلا بر اساس سهم آن در جامعه نیست. مردم به مسکن برای زندگی و نفت به‌عنوان انرژی برای اموری مانند رانندگی، تامین گرمایش و غیره خود نیاز دارند و ارزش سهام بر اساس سودآوری شرکت‌های نمایندگی تعیین می‌شود.

اما بیشترین استفاده از طلا به‌عنوان کالایی برای تولید اقلام لوکس است. بیشتر عرضه طلای سالانه به جواهرات (۷۸ درصد) تبدیل می‌شود. سایر صنایع از جمله الکترونیک، پزشکی و دندانپزشکی به حدود ۱۲ درصد از عرضه سال نیاز دارند. مابقی برای تراکنش‌های مالی (۱۰%) استفاده می‌شود.

قیمت طلا بیش از هر کالای دیگری به این دلیل افزایش می‌یابد که مردم بررسی چگونگی فرآیند ارزش گذاری سهام تصور می‌کنند که حالا وقت بالا رفتن قیمت است. به‌عنوان‌مثال، مردم ممکن است بر این باور باشند که طلا در برابر تورم مقاوم است و در نتیجه با افزایش تورم، آن را خریداری می‌کنند. هیچ دلیل اساسی وجود ندارد که ارزش طلا با کاهش ارزش دلار افزایش یابد. بلکه صرفاً به این دلیل روی می‌دهد که مردم آن را درست می‌دانند.

سه سال پس از اینکه طلا به بالاترین سطح خود در سال ۲۰۱۱ یعنی ۱۸۹۶/۵۰ دلار در هر اونس رسید، در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۵ بیش از ۸۰۰ دلار در هر اونس کاهش یافت و به ۱۰۵۰/۶۰ دلار در هر اونس رسید. طی دو سال بعد یعنی در پایان سال ۲۰۱۷، قیمت طلا به ۱۳۰ دلار افزایش یافت. تورمی وجود نداشت و بازار سهام در حال ثبت رکوردهای جدیدی بود. اینها هر دو محرک تاریخی افزایش قیمت طلا هستند. تنها تصور تورم احتمالی به دلیل کاهش دلار بود که قیمت طلا را افزایش داد.

شناسایی نشانه‌های حباب قیمت طلا

تشخیص حباب‌ طلا در گذشته بسیار آسان است؛ اما بسیاری از تحلیلگران سعی می‌کنند تعیین کنند که یک حباب چه زمانی شکل‌گرفته است یا چه زمانی در شرف ترکیدگی است، که تقریباً همیشه محل بحث است.

یکی از راه‌های اندازه‌گیری احتمال وقوع حباب، استفاده از نمودار بلندمدت برای تجزیه‌وتحلیل شاخص‌های حرکت، مانند میانگین متحرک نمایی (EMA) و نشانگر قدرت نسبی (RSI) است. هر چه این شاخص‌ها مدت بیشتری در سطوح بسیار صعودی باقی بمانند، احتمال ایجاد حباب دارایی بیشتر می‌شود.

حباب قیمت رمزارز چیست؟

همان‌طور که گفته شد، حباب زمانی در بازار شکل می‌گیرد که قیمت دارایی بالاتر از ارزش آن باشد. به طور معمول، سرمایه‌گذاری‌ها و دارایی‌ها بر اساس عواملی مانند تقاضا، درآمد، پتانسیل رشد و موارد دیگر ارزش‌گذاری می‌شوند. بااین‌حال، در برخی موارد، ارزش دارایی بیش از حد انتظار افزایش می‌یابد.

حباب قیمت کریپتو در شرایط زیر تشکیل می‌شود:

• هیجان در مورد یک دارایی خاص منجر به افزایش سریع قیمت می‌شود.
• سرمایه‌گذاران متوجه افزایش ارزش می‌شوند و در یک دارایی خاص سرمایه‌گذاری می‌کنند؛ با این اقدام قیمت را بیشتر می‌کنند.
• با سرمایه‌گذاری بیشتر افراد، قیمت دارایی از ارزش ذاتی آن فراتر خواهد رفت.

همه افزایش‌های سریع قیمت، نشان‌دهنده حباب کریپتو نیست. به‌عنوان‌مثال، جهش قیمت‌ها می‌تواند در دوره‌های بهبودی پس از رکود رخ دهد. تفاوت اصلی این است که این افزایش قیمت‌ها را بتوان با عوامل سنتی مورد استفاده برای ارزیابی یک سرمایه‌گذاری توجیه کرد.

ارزیابی اینکه آیا ارزش ارزهای دیجیتال مختلف موجه است یا اینکه صرفاً به دلیل هیجان بیش از حد ارزش‌گذاری شده‌اند، دشوار است. سرمایه‌گذاری‌های سنتی بر اساس عملکرد تجاری و سایر معیارهای مالی ارزش‌گذاری می‌شوند، درحالی‌که ارزهای دیجیتال اساساً بر اساس عواملی مانند تقاضا، هزینه تولید و رقابت ارزش‌گذاری می‌شوند.

بیت‌کوین، یکی از محبوب‌ترین ارزهای دیجیتال، طی سال‌های حیات خود در بازارهای مالی فراز و فرودهای بسیاری تجربه کرده و از دام حباب‌ها در امان نبوده:

• در دسامبر ۲۰۱۷، قیمت آن قبل از ترکیدن حباب به بیش از ۱۳۰۰۰ دلار رسید.
• در سال ۲۰۱۹، ارزش آن از حداقل ۳۴۰۰ دلار به بیش از ۱۲۰۰۰ دلار افزایش یافت.
• در اکتبر ۲۰۲۱، پس از فرود و فرازهای فراوان، بیت‌ کوین به بیش از ۶۱۰۰۰ دلار رسید.

درحالی‌که قیمت فعلی بیت کوین از آن زمان تا ۲۳ آگوست ۲۰۲۲ به ارزش فعلی کاهش‌یافته است، این میزان هنوز بسیار بالاتر از آن چیزی است که بسیاری از متخصصان در زمان معرفی ارزهای رمزارز برای اولین‌بار به آن فکر می‌کردند. تعیین اینکه چه چیزی باعث این نوسانات در ارزش بیت کوین شده است دشوار است، زیرا بیشتر ارزش آن از حدس و گمان ناشی می‌شود.

نشانه‌های حباب قیمت در رمزارز

بهترین راه برای تشخیص حباب کریپتو، درک رفتار بازار است. بااین‌حال، بسیاری از سرمایه‌گذاران تا زمانی که حباب نترکد، متوجه آن نمی‌شوند. به‌علاوه، شناسایی حباب‌های کریپتو پیچیده‌تر از حباب‌ها در بازارهای سنتی است.

با سرمایه‌گذاری‌های سنتی، یک سرمایه‌گذار ممکن است بتواند حباب اقتصادی را پیش‌بینی کند؛ یعنی زمانی که قیمت شروع به بالارفتن از ارزش واقعی سرمایه‌گذاری کند. افراد می‌توانند برای تعیین ارزش واقعی سرمایه‌گذاری به عملکرد تجاری، معیارهای مالی و سایر عوامل نگاه کنند.

بااین‌حال، وقتی صحبت از ارز دیجیتال به میان می‌آید، نمی‌توان از این عوامل سنتی استفاده کرد. به‌عنوان‌مثال، اگر بلافاصله پس از یک پست ویرال در شبکه اجتماعی افزایش شدید قیمت اتفاق بیفتد، ممکن است سرمایه‌گذاران در مورد یک فرصت جدید هیجان‌زده باشند و حباب قیمت روی دهد.

حباب مسکن چیست؟

حباب مسکن، مانند افزایش شدید قیمت هر محصول یا خدمات دیگر معمولاً با جهش تقاضا و مقدار محدود موجودی آغاز می‌شود.

تقاضا با تمایل خریداران بیشتر به بازار افزایش می‌یابد. سپس، دلالان وارد می‌شوند، املاک را می‌خرند. با عرضه محدود و تقاضای زیاد، قیمت‌ها باید افزایش یابد.

در نهایت، قیمت‌ها می‌تواند به سطح ناپایدار افزایش یابد. قیمت خانه برای خریدار متوسط ​​یا حتی خریدار بالاتر از حد متوسط ​​در آن منطقه غیرقابل‌تحمل می‌شود.

مهم است فراموش نکنید که حباب یک اتفاق موقتی است. در بازار سهام، حباب قیمت سریع اتفاق می‌افتد و می‌تواند حتی سریع‌تر هم بشکند. اما به گفته صندوق بین‌المللی پول (IMF) حباب مسکن می‌تواند برای چندین سال باقی بماند.

در هر زمانی عوامل خارجی می‌توانند بازار حبابی مسکن را تشدید کند؛ مانند افزایش نرخ وام مسکن و این باعث می‌شود که از دسترس افراد بیشتری کم شود. رکود اقتصادی باعث افزایش بیکاری می‌شود و افراد بیشتری را از مجموعه خریداران مسکن خارج می‌کند. دلالان احساساتی و عصبی می‌شوند و دیگر به دنبال خانه‌هایی جهت سود و افزایش قیمت نمی‌گردند. در این شرایط آگاهی و درک از روانشناسی بازار می‌تواند به شما دید بهتری بدهد.

چه چیزی باعث ایجاد حباب مسکن می‌شود و چه علائمی دارد؟

حباب مسکن اغلب نشانه‌ای از قیمت‌های متورم مصنوعی است. عوامل متعددی وجود دارد که می‌تواند منجر به این وضعیت شود، از جمله افزایش سریع تقاضا و کمبود عرضه برای پاسخگویی به آن تقاضا. سایر عوامل احتمالی عبارت‌اند از نرخ پایین وام مسکن، استانداردهای ضعیف اعتباری و دلالی گسترده سرمایه‌گذاران.

حباب مسکن اغلب می‌تواند نتیجه یک چرخه معیوب باشد: نرخ‌های پایین منجر به افزایش خرید می‌شود که نتیجه آن کاهش عرضه و غیره است. ممکن است مدتی طول بکشد تا عرضه املاک و مستغلات واکنش نشان دهد و موجودی را اضافه کند؛ بسته به بازار، ممکن است به‌سادگی امکان اضافه‌کردن موجودی کافی برای پاسخگویی به تقاضا وجود نداشته باشد. در این صورت شرکت‌های سرمایه‌گذاری املاک و خانه‌های حرفه‌ای به معادله اضافه می‌شوند، و خریدار خانه معمولی می‌تواند از بازار خارج شود.

حباب دلار چیست؟ بررسی نحوه شناسایی آن

حباب دلار زمانی اتفاق می‌افتد که تئوری برابری قدرت خرید، رویکرد مبتنی بر دارایی و پولی، هم سو با ارزش ذاتی آن نباشد.

در واقع، در رویکرد پولی باید تولید ناخالص پشتوانه‌ای باشد برای نرخ ارز تا اختلاف میان نرخ رشد نقدینگی و رشد پایه عاملی برای افزایش ارزش آن شود.

فاکتور برابری قدرت خرید به این موضوع اشاره دارد که متغیرهای اقتصاد کلان و میزان تورم داخلی و تورم آمریکا محاسبه شود. لازم به ذکر است که اقتصاد کلان شامل میزان تولید، تورم و همچنین میزان تراز پرداخت‌هاست.

رویکرد مبتنی بر دارایی باید دلار را به‌عنوان دارایی در نظر بگیرد که تقاضا بر اساس معیارهای بازدهی آن باشد. همان طور که گفته شد میزان عرضه و تقاضا بر ارزش دلار تأثیرگذار است؛ بنابراین میزان صادرات و واردات بر ارزش واقعی و مورد انتظار ارز تأثیر می‌گذارند.

برای شناسایی قیمت حباب دلار باید تمامی این معیار‌ها را محاسبه کنید و ارزش واقعی آن را به دست بیاورید. در این صورت می‌توانید پی به حبابی بودن یا نبودن آن ببرید.

حباب بورس چه زمانی اتفاق می‌افتد؟

حباب بازار سهام یا حباب بورس زمانی است که قیمت سهام به‌سرعت به نقطه‌ای می‌رسد که از ارزش ذاتی یا درآمدشان بسیار فراتر می‌رود. این حباب قیمتی، به دلیل فعالیت دلالان می‌تواند شامل تمام سهام یک بازار سهام یا سهام یک بخش خاص باشد. هنگامی که حباب در نهایت می‌ترکد و قیمت‌ها شروع به کاهش می‌کند، می‌تواند منجر به فروش وحشتناک و احتمالاً سقوط بازار سهام شود.

یک حباب می‌تواند ناشی از تغییر شرایط اقتصادی یا نیازهای اجتماعی باشد. نرخ‌های بهره پایین می‌تواند سرمایه‌گذاران بیشتری را تشویق کند که از نگهداری پول نقد به سمت خرید سهام حرکت کنند، یا سیاست‌های جدید می‌تواند ارزش بازار را فراتر از سطح قبلی آن افزایش دهد. یک فناوری نوآورانه یا محصول جدید نیز می‌تواند باعث ایجاد علاقه به بازار سهام بین سرمایه‌گذاران شود.

از چه معیارها یا شاخص‌هایی می‌توان برای شناسایی حباب قیمت بازار سهام استفاده کرد؟

• نسبت قیمت به سود که اغلب با نسبت P/E شناخته می‌شود، قیمت سهام یک شرکت را نسبت به درآمد آن منعکس می‌کند. نسبت P/E بالا می‌تواند به این معنی باشد که روی یک شرکت بیش از حد ارزش‌گذاری شده است.
• نسبت شیلر CAPE نسبت قیمت به سود تعدیل شده چرخه‌ای (CAPE) است. قیمت سهام یک شرکت را بر میانگین درآمد آن در ۱۰ سال گذشته تقسیم می‌کند که بر اساس تورم تعدیل شده است. این معیار نیز به ارزیابی ارزش شرکت در دوره‌های مختلف یک چرخه اقتصادی کمک می‌کند.
• شاخص بافت یا سرمایه‌گذار افسانه‌ای وارن بافت که آن را به‌عنوان «بهترین معیار برای ارزیابی وضعیت ارزش‌گذاری در هر لحظه» توصیف می‌کند. این معیار نسبت ارزش کل بازار سهام به تولید ناخالص داخلی را اندازه‌گیری می‌کند. نسبت بالا نشان‌دهنده ارزش بیش از حد بازار است.
• شاخص نوسانات یا CBOE که معمولاً به‌عنوان معیار ترس از آن یاد می‌شود، شاخص بورس گزینه‌های هیئت‌مدیره (CBOE) است که سطح نوسانات مورد انتظار در بازارها را اندازه‌گیری می‌کند. سطح بالا می‌تواند نشان دهد که خرس‌ها شروع به تسلط بر بازار صعودی کرده‌اند و ممکن است یک عقب‌نشینی در راه باشد.

آیا می‌توان گرفتار حباب قیمت نشد؟

حباب قیمت ناشی از انتظارات غیرواقعی و حدس و گمان در مورد یک دارایی یا عملکرد اقتصادی یک بخش به دلیل جابه‌جایی در پویایی بازار است. افزایش شکاف بین عملکرد بخش واقعی و بخش مالی باعث ایجاد حباب می‌شود. به‌یاد داشته باشید اگر این وضعیت به‌موقع بررسی شود، می‌تواند مانع از سقوط بازارها و ازدست‌دادن سرمایه‌گذاران شود و حتی ممکن است از رکود در اقتصاد جلوگیری کند.

محاسبه دانش فنی و ارزش اقتصادی

در حال حاضر جمع کثیری از حسابداران در اندازه گیری ارزش دارایی های شرکت، با مشکلاتی رو به رو هستند، زیرا بسیاری از دارایی های شرکت به صورت نامشهود می باشد.

روش های زیادی برای قیمت گذاری و محاسبه دانش فنی وجود دارد که در برخی، انجام محاسبات ریاضی پیچیده و استفاده از اعداد و ارقام و در برخی دیگر از روش های کیفی بیشتر استفاده شده است. در میان تعداد زیادی شرکت که فعال هستند، عده محدودی از آن ها توانسته اند کار خود را ادامه بدهند. این شرکت ها اکثرا علاقه مند به مبحث تجاری کردن محصولات و فناوری های نوین بوده اند.

دانش فنی چیست:

انبوهی از ترفندهای صنعتی که به وسیله آن ویژگی های فنی محصول، طرز کار و بهربرداری از یک واحد صنعتی و شیوه تولید آن تعیین می شود. در واقع آن چیزی که نتیجه پژوهش است و به عنوان نوآوری از آن یاد می شود، همان دانش فنی است که از انجام فعالیت حاصل شده و به نوعی دستاورد ما می باشد.

در قرن حاضر، می توان گفت نوآوری و خلاقیت، استفاده از تکنولوژی های جدید و اینکه در جهت تجاری سازی تولیدات و دانش فنی قدم برداشته شود، باعث می شود تا یک شرکت بتواند به حیات خود ادامه دهد. تجاری سازی شامل فرایند های پیچیده است که در طی سال های اخیر ما شاهد آن هستیم که از تعداد کثیر تحقیقاتی که از منظر تکنیکی در سطح بالایی قرار داشته اند تنها درصد کمی از آنها در تجاری سازی به موفقیت رسیده اند. در زمینه تجاری سازی محصولات، یکی از سخت ترین عملیات ها دانش فنی قیمت گذاری و تعیین ارزش آنهاست.

دانش فنی در مواردی، ارزش غیرقابل لمس (غیرملموس) دارد و عمل تبدیل ارزش غیرقابل لمس به گونه ای که قابل لمس باشد و بیان آن به صورت پول باعث مشکل شدن این فرایند می شود. از طرفی عوامل تاثیرگذار در دانش فنی کاملا شناخته شده نیستند و در مطالعات زیادی و به طرق مختلف، دانش فنی ارزشیابی شود و عوامل موثر در آن نیز شناسایی شوند تا با بررسی مقدار تاثیر هر کدام از آنها، قیمت اصلی دانش فنی تخمین زده شود.

در ابتدا باید ارزش دانش فنی مشخص شده، و با انجام فرایند قیمت گذاری تجاری سازی را نیز، به اتمام برسانیم.

دو روش کلی برای انجام فرایند قیمت گذاری:

1. روش اول: در این روش برای براورد قیمت از شیوه علمی و ریاضی استفاده می شود.
2. روش دوم: کاربرد شیوه های تجربی برای براورد قیمت ها.

روش ریاضی و علمی فرایند قیمت گذاری:

از نگاه روش شناسی، روش های ریاضی و علمی به دو دسته عمده، جهت تعیین ارزش و قیمت گذاری تقسیم می شوند

1. شیوه های کلاسیک و سنتی که اصلی ترین آنها شامل روش‌های هزینه پایه، بازار پایه و درآمد پایه بررسی چگونگی فرآیند ارزش گذاری سهام می شود.
2. شیوه ‌های نوآورانه که اصلی ترین آنها روش گزینه واقعی می باشد.

روش تجربی فرایند قیمت گذاری:

به صورت رایج در این روش در بنگاه های اقتصادی برای محصولات، بر اساس تجربه و ذهنیت افرادی که در این زمینه تخصص دارند، ارزش تعیین می شود.

همان طور که پیش تر گفتیم، شیوه های علمی تعیین ارزش و قیمت‌ گذاری دانش فنی به 4 گروه اصلی تقسیم می‌شوند.

1. شیوه ی هزینه پایه : اندازه گیری مخارجی ک جهت رشد و توسعه لازم است مصرف شده است.
2. شیوه بازار پایه : بر اساس احساسی که از قضاوت در مورد دانش های فنی در بازار به دست آمده، اندازه گیری می شود.
3. شیوه درامد پایه : بر اساس منافع مالی که قرار است در آینده از راه بکارگیری دانش فنی بدست آید اندازه گیری صورت می پذیرد.
4. شیوه گزینه واقعی : این روش بحث بسیار وسیعی دارد و برای اندازه گیری دانش فنی، از فرمول مخصوص استفاده می شود که شناخته شده ترین آنها «بلاک-اسکولز» است.

همه این شیوه ها از نقاط ضعف و قوت مخصوص خود برخوردار هستند که سازمان ها باید با توجه به شرایط خود، یکی یا تلفیقی از این روش ها را بکار گیرند.

در صورتی که از تلفیق چند شیوه مختلف برای تعیین ارزش استفاده شود، کم پیش می‌آید که قیمت‌های بدست آمده برابر باشند و از این جهت باید به تعریف یک دامنه معنی‌داری برای قیمت پرداخت.

تعریف ارزش اقتصادی:

معیاری از سودی که از خدمات و کالاها به دست آمده از طرف یک عامل اقتصادی است. در واقع ارزش اقتصادی مال، همان ارزش پولی آن می باشد. در واقع ارزش، فراتر از تعریفی که اکثر مردم از آن در ذهن خود دارند که همان “چیزی که می‌ارزد” و لازم است که بدانید ارزش به معیارهای زیادی از جمله: قصد، کسی که سنجش را انجام می دهد، زمان و یک سری عامل دیگر بستگی دارد.

برای ارزش مفاهیم گوناگونی وجود دارد که در زیر، به شرح مختصری از هر یک می پردازیم:

• ارز منصفانه نقدی: مبلغ در نظر گرفته شده به صورت نقدی یا چیزی معادل نقد برای مال و دارایی، بین فردی که خریدار است و فردی که فروشنده است که هردو مایل به مبالده اند. متداول ترین تعریف از ارزش از این نوع است که به آن ارزش بازار نیز گفته می‌شود.
• ارزش سرمایه گذاری: در این نوع به طور معمول از سرچشمه های آینده تملک یک دارایی برای یک فرد مشخص، قلمداد می‌شود. مهم ترین ارزشی است که افراد متخصص برای ترکیب کردن و کسب واحد های تجاری بکار می‌برند.
• ارزش منصفانه: مقیاس یا معیار تعیین شده برای ارزشی است که بر مبنای قانون های موضوعه (قوانینی که انسان در یک جامعه تصمیم به آن ها می‌گیرد وضرورتا بر اساس قوانین شرعی و اخلاقی وضع می‌شوند.) بررسی می‌شوند.
• ارزش ذاتی: که به آن ارزش اساسی نیز گغته می‌شود. در تمام سرمایه گذاری ها با توجه به شرایط و خصوصیات فعالیت ها، افرادی که وظیفه ی تحلیل مالی را دارند برای تخمین ارزش سهام، از آن استفاده می‌کنند.
• ارزش مبادله: در واقع نوعی از ارزش نیست و تنها شروطی است که بر مبنای یک سری فرض مخصوص، در تعیین ارزش دارایی ها قلمداد می‌شود.
• ارزش سرقفلی: نوعی مخصوص ار دارایی های نامرئی (پنهان) است.
• ارزش جاری: 3 دیدگاه جداگانه در این ارزش وجود دارد که عبارت اند از: ارزش اقتصادی، ارزش ورودی، ارزش خروجی.
• ارزش مداومت (تداوم) عمل و فعالیت: این ارزش مثل ارزش منصفانه بازار، معیار ارزشی عرضه نمی‌کند.
• ارزش دفتری: از گیج کننده ‌ترین موارد کاربرد کلمه ارزش می‌باشد. این ارزش تنها یک معنی و مفهوم مالیاتی است.
• ارزش بهای تمام شده (قیمت تمام شده): معنی قیمت پایانی با ارزش فرق دارد. قیمت، یک مقدار پول حقیقی است که برای بدست آوردن دارایی مصرف شده و به طور معمول، کم پیش می‌آید که از مبلغ های پولی یکسان برخوردار باشند.
• ارزش تسویه: خود به تنهایی یک ارزش مخصوص نیست، تنها شرایطی می‌باشد، که بر مبنای ان ارزش تخمین زده می‌شود.
• ارزش اسقاط: مقدار تخمین از ارزش یک دارایی پس از تمام شدن عمر مفید آن. این ارزش با ارزش باقی مانده تفاوت هایی دارد.
• ارزش قابل بیمه یا بیمه شدنی: به بیان ساده شامل ارزش قسمت های معیوب شدنی یک دارایی است، تا هنگام ایجاد آسیب به صاحب دارایی خسارت داده شود.

اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، مطالعه مقاله آشنایی با نرم افزار ورد و پاورپوینت برای حسابداری را به شما پیشنهاد می کنیم.

فرآیند اخذ مجوز ارزشگذاری دارایی‌های نامشهود تسهیل و شفاف‌سازی شد

بر اساس مصوبات هیات وزیران، بررسی صلاحیت و اعطاء مجوز فعالیت در زمینه ارزش گذاری دارایی های نامشهود از سال 98 به معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری محول شده است.

به گزارش "گسترش تولید و تجارت" ، با علیرضا دلیری رئیس کارگروه «راهبری و نظارت بر ارزشگذاری دارایی های نامشهود»، گفت و گویی انجام شد که در ادامه می ‎ ‌خوانی.

در ابتدا درخصوص مفهوم دارایی های نامشهود و جایگاه و اهمیت آنها بفرمایید .

دارایی نامشهود دارایی غیرپولی اشخاص است که ماهیت عینی ندارد و در عین حال جدا شدنی است و یا از حقوق قراردادی و سایر حقوق قانونی اشخاص نشات گرفته است. به بیان ساده تر دارایی های نامشهود، دارایی هایی هستند که فاقد ماهیت فیزیکی هستند اما امتیازات و مزایای انحصاری برای اشخاص به همراه دارند. برند یا نام تجاری مثال بارزی از یک دارایی نامشهود است. شهرت، سرمایه های انسانی، دانش فکری و فنی، پروانه های قانونی، حق امتیاز و . و حتی فهرست مشتریان و تامین کنندگان نمونه هایی از دارایی های نامشهود هستند .

گسترش استفاده از رایانه و اینترنت و در سال های اخیر همه گیری کووید 19 کفه دارایی های شرکتها را به نفع دارایی های نامشهود سنگین کرده است به طوری که در دنیا در بخش هایی مانند نرم افزار و اینترنت و یا هوانوردی، دارایی های نامشهود بیش از 90 درصد ارزش شرکتها در آن بخش را تشکیل می دهند و یا در صنعت غذا، بیش از 60 درصد ارزش کسب و کارها، از دارایی های نامشهود حاصل شده است .

حتی در زمینه سرمایه گذاری هم میزان سرمایه گذاری انجام شده در دارایی های نامشهود از سرمایه گذاری انجام شده در دارایی های مشهود پیشی گرفته است. همه این روندها موید روند افزایشی سهم و اهمیت دارایی های نامشهود در آینده است .

لطفا اشاره ای به ضرورت و مشکلات ارزشگذاری دارایی های نامشهود بفرمایید.

موضوع اصلی این است که طبیعتا کسب و کارهای دانش محور برای توسعه خود، نیازمند سرمایه هستند که مشخص کردن ارزش دارایی آنها اولین گام در جهت جذب سرمایه مورد نیاز است. خواه محل تامین این سرمایه، وام بانکی ، سرمایه خطر پذیر و یا روشهای دیگر باشد باید ارزش دارایی های شرکت دانش بنیان مشخص شود. از طرف دیگر این کسب و کارهای عموما نوپا دارایی فیزیکی زیادی از جنس ساختمان، ماشین آلات و تجهیزات و. در اختیار ندارند و گردش مالی شرکت نیز چندان قابل توجه نیست چون معمولا شرکتهای دانش بنیان و استارتاپها در ابتدای راه بوده و محصولی را توسعه داده اند که هنوز فروش زیادی نداشته است بنابراین شرکت گردش مالی چندانی ندارد. در واقع دانش فنی یا نرم افزار توسعه داده شده که از جنس دارایی نامشهود است بخش اصلی دارایی شرکت را تشکیل می دهد. بنابراین استفاده از روشهای علمی و مناسب و محاسبه دارایی های نامشهود در ارزشگذاری این شرکتها ضرورت و اهمیت زیادی در تامین مالی و توسعه این شرکتها دارد. در مورد فروش و واگذاری دارایی نامشهود نیز ضرورت ارزشگذاری کاملا روشن است و نیاز به توضیح ندارد .

سامانه ارزش گذاری دارایی های نامشهود( سادان) با چه هدفی شکل گرفته است.

این سامانه در واقع پل ارتباطی معاونت به عنوان مرجع قانونی اعطای مجوز ارزشگذاری دارایی های نامشهود و ذینفعان این حوزه می باشد. بستر قانونی راه اندازی سامانه، اجرای ماده 6 آیین نامه ارزش گذاری دارایی های نامشهود در طرح های سرمایه گذاری و اصلاحیه آن است که در سال 96 و 98 به تصویب هیات وزیران رسیده است .

هدف اصلی این سامانه، ساماندهی، تسهیل و شفاف سازی فرآیند اخذ مجوز ارزشگذاری دارایی های نامشهود است. در حال حاضر تمام ضوابط و دستورالعمل ها و همینطور فراخوان ها درخصوص ارزش گذاری دارایی های نامشهود از طریق سامانه سادان اطلاع رسانی شده و در دسترس عموم قرار می گیرد. همچنین بررسی چگونگی فرآیند ارزش گذاری سهام همه تعاملات لازم با ذینفعان این حوزه از طریق سامانه صورت می پذیرد. البته امیدواریم بستر فراهم شده، در کنار کارکردهای جاری، در زمینه فرهنگ سازی، توسعه، ترویج و آموزش نیز مورد استفاده قرار گیرد .

مخاطب یا مخاطبان اصلی این سامانه چه کسانی هستند؟

سامانه ارزشگذاری دارایی های نامشهود علاوه بر اطلاع رسانی در خصوص ضوابط و مقررات قانونی و فرآیند اخذ مجوز، دو بخش اصلی دارد. یک بخش به شرکتهایی که خواهان فعالیت در حوزه ارزشگذاری دارایی های نامشهود هستند اختصاص دارد. این شرکتها با مراجعه به درگاه ملی مجوزها و اتصال به سامانه سادان ، اطلاعات خود را ثبت و وارد فرآیند اخذ مجوز ارزشگذاری می شوند. بخش دوم سامانه در واقع امکان درخواست خدمت ارزشگذاری را برای متقاضیان فراهم می کند. به عبارت دیگر اشخاص حقیقی و حقوقی که دارایی نامشهود دارند و می خواهند این دارایی را ارزشگذاری کنند، با مراجعه و ثبت نام در سامانه سادان می توانند درخواست خود را به شرکتهای دارای مجوز ارسال نمایند. شرکت ارزشگذار انتخاب شده، این درخواست ها را بررسی و در صورت توافق قرارداد ارزش گذاری فی مابین شرکت ارزشگذار و متقاضی منعقد می‌شود.

سایر سازمانها و نهادهای ذیربط در موضوع ارزشگذاری چگونه در این فرآیند همکاری می کنند؟

با محول شدن وظیفه اعطای مجوز ارزشگذاری دارایی های نامشهود به معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری از طرف هیات وزیران، این معاونت با هدف هماهنگی و بهره برداری از ظرفیت های موجود در کشور، کارگروه «کارگروه راهبری و نظارت بر ارزشگذاری دارایی های نامشهود» را با حضور نمایندگان سایر نهادها و سازمانهای ذیربط تشکیل داد. در این کارگروه علاوه بر نمایندگان معاونت علمی، نمایندگانی از سازمان برنامه و بودجه کشور، قوه قضائیه، وزارت امور اقتصاد و دارایی، سازمان بورس و اوراق بهادار، فرابورس، صندوق نوآوری و شکوفایی، شورای عالی کارشناسان رسمی دادگستری و مرکز کارشناسان رسمی قوه قضائیه حضور دارند و البته نمایندگان سایر دستگاهها نیز با توجه به موضوعات در جلسات کارگروه حضور می یابند .

علاوه بر این معاونت علمی در جهت همکاری و استفاده از ظرفیت های خوب کارشناسی موجود در شورای عالی کارشناسان رسمی دادگستری، تفاهم نامه ای با این شورا منعقد کرده است و کارگروه مشترکی بین معاونت و شورا تشکیل شده است که موضوعات را پیگیری می کنند .

تاکنون چه تعداد شرکت موفق به دریافت مجوز ارزشگذاری شده اند؟

فراخوان تایید صلاحیت شرکتها و موسسات ارزشگذار در فروردین ماه 1399 در سامانه ارزشگذاری دارایی های نامشهود منتشر گردید. دبیرخانه کارگروه تا کنون حدود 50 درخواست جهت اخذ مجوز ارزشگذاری دارایی های نامشهود دریافت کرده است که شرکتهای دانش بنیان با ثبت بیش از نیمی از این درخواستها در این زمینه پیشرو هستند .

در حال حاضر صلاحیت 15 شرکت متقاضی دریافت مجوز ارزشگذاری در کارگروه تایید شده است./معاونت علمی و فناوری

دوره جامع و کاربردی ارزشیابی سهام شرکتها

ارزشیابی سهام شرکت‌ها در کشور با اهداف مختلف نظیر عرضۀ اولیۀ سهام، معاملۀ عمده یا کنترلی سهام، وثیقه‌گذاری سهام و حتی تعیین اهداف و ارزیابی عملکرد واحدهای عملیاتی شرکت‌ها انجام می‌شود. علی‌رغم کاربردهای متعدد، ارزشیابی سهام در کشور حرفه‌ای نوپاست طوریکه همزمان با خصوصی‌سازی شرکت‌های دولتی و تشکیل شرکت‌های تأمین سرمایه به‌عنوان نهاد تخصصی ارایه‌دهندهٔ این خدمات قوت گرفته است.

علاوه بر شرکت‌های تأمین سرمایه، شرکت‌های مشاورۀ سرمایه‌گذاری، کارشناسان رسمی دادگستری و سایر سازمان‌ها و نهادها نیز خدمات ارزشیابی را ارایه می‌دهند که تا به حال رویکرد غالب دو شرکت مشاورۀ نخست ذکرشده عموماً تنزیل جریان نقدی آزاد (FCF) و ضرایب قیمتی (Price Multiple) و رویکرد موردنظر کارشناسان رسمی دادگستری معمولاً رویکرد خالص ارزش روز دارایی‌ها (NAV) بوده است.

تنوع نهادهای مختلف ارایه‌دهندهٔ خدمات مشاورۀ ارزشیابی در کنار جوان بوده حرفۀ آن موجب بروز اختلاف نظر جدی و بعضاً تناقض در اصول و فرایند ارزشیابی سهام میان فعالان این بازار شده که نتیجۀ آن سردرگمی و بحث محافل کارشناسی بر روی فرایند ارزشیابی به جای تحلیل واقعیت‌های کسب و کار شرکت‌ موردنظر می‌باشد. از طرف دیگر مشتریان این خدمات نظیر بانک‌های تجاری، شرکت‌های سرمایه‌گذاری و هلدینگ که با یکی از اهداف ذکر شده اقدام به فروش تمام یا بخشی از سهام شرکت‌های زیرمجموعۀ خود می‌نمایند، نیازمند درک مفهومی و کامل گفتمان ارزشیابی سهام مطابق با واقعیت‌های اقتصاد ایران می‌باشند. حقیقت آنست که اصول کلی ارزشیابی سهام در ایران با بازار توسعه‌یافته مشابه است، اما ارزشیابی سهام در کشور نقش و نگار خاص خود را می‌طلبد.

خلاصۀ کلام اینکه، این دوره به منظور پاسخ به نیازمندی‌های شرکت‌های مشاوره و همچنین خریداران و فروشندگان سهام طراحی شده است. مطالب این دوره تماماً به صورت کارگاهی و مطابق با استانداردهای بین‌المللی نظیر موسسۀ CFA اما به صورت بومی شده ارایه خواهد شد. مفاهیم در قالب یک مطالعۀ موردی (Case Study) برای یکی از شرکت‌های بازار سرمایۀ کشور انجام می‌شود که در آن تحلیل صنعت و شرکت، تجدید ساختار صورت‌های مالی، برآورد یا همان پیش‌بینی صورت‌های مالی و نهایتاً ارزشیابی سهام یک شرکت در قالب نرم‌افزار Excel پیاده‌سازی خواهد شد و نهایتاً خطاها و سهل‌انگاری‌های رایج ارزشیابی سهام در بازار سرمایۀ کشور مورد تحلیل قرار می‌گیرد. همچنین یکی از کارشناسان رسمی دادگستری نیز مطالعۀ موردی ارایه شده را از نظر خالص ارزش روز دارایی‌ها بررسی می‌نمایند.

بازار دارایی فکری

تشکیل بازار دارایی فکری به‌عنوان یکی از بازارهای نوین مالی به منظور تنوع بخشی به ابزارهای مالی جدید و ضرورت نوآوری در این ابزارها و خدمات به‌عنوان اهداف استراتژیک در بازار سرمایه از سال ۱۳۹۱ شکل گرفت و در اواخر سال ۱۳۹۲ با تدوین مقررات بازار دارایی های فکری به طور رسمی فعالیت خود را در بازار سوم فرابورس آغاز کرد. در بدو راه اندازی این بازار کارگزاری سهم آشنا با دیدگاه و رویکرد توسعه ای خود اقدامات لازم را برای حضور در این بازار شروع کرده و توانست در روز ۲۸ اردیبهشت ماه سال ۹۳ به عنوان اولین نهاد مالی اولین عرضه در بازار دارایی های فکری در بازار سوم فرابورس ایران را انجام دهد. کارگزاری سهم آشنا بهعنوان کارگزار پیشرو در زمینه بازار دارایی های فکری توانسته است با در اختیار داشتن بیش از ۶۰ درصد از عرضه ها در این بازار و همچنین بیشترین معاملات انجام شده در این بازارنقش به سزایی در راه اندازی این بازار داشته است.

لزوم راه اندازی بازار دارایی فکری

بازار دارایی فکری فرابورس که از آن با عنوان «بورس ایده» نیز یاد می‌شود، به منظور استفاده از ظرفیت های علمی در جهت پاسخگویی به نیاز بخش‌های صنعت،کشاورزی و خدمات و در راستای اجرای قانون برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران و در جهت حمایت از حقوق فکری، معنوی و مادی اختراعات و طرح های مالکیت صنعتی شکل گرفت. حضور دارندگان حقوق مالکیت فکری در بازار دارایی های فکری می‌تواند ترتیبات لازم جهت تامین منابع مالی لازم برای تجاری سازی و عملیاتی‌کردن اختراعات و طرح ها را از یک سو فراهم آورده و از سوی دیگر پاسخگوی نیازهای صنایعی باشد که به صورت بالقوه به این اختراعات و طرح ها نیاز دارند.

بازارهای دارایی فکری بین المللی

حقوق مالکیت فکری قابل معامله در سایر کشورها عبارتند از طرح‌های فناورانه‌ای که با هدف توسعه محصول یا دانش فنی مطرح می‌شوند و ضروری است تا این‌گونه طرح‌ها، دارای یک نمونه اولیه، ماکت، مدل و یا نتایج حاصل از اجرای آزمایشی در حوزه مربوطه باشند. در خصوص طرح‌های نیمه صنعتی که علاوه بر ویژگی‌های مذکور، دارای توجیه فنی و اقتصادی نیز بوده و تأییدیه‌های معتبر و مستندات لازم را دارا باشند. معروفترین این بازارها “بـورس بین‌المللی دارایی فکری در ایالات متحـده “IPXI” بوده که به‌ عنوان یکی از بازارهای مالی دارایی فکری در زمینه کشف قیمت، انجام معاملات و توزیع اطلاعات برای دارندگان مالکیت معنوی مطرح است. محصول اولیه قابل معامله در این بورس، قراردادهای حق مالکیت است که این گواهی همچون یک برگ سهام بر اساس ارزش قیمت‌گذاری شده و پس از پذیرش در بورس، مورد معامله قرار می‌گیرد.

اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری چیست؟ اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری را می‌توان به صورت زیر طبقه‌بندی کرد:

• حق ثبت اختراع: حقی انحصاری است که در قبال اختراع ثبت شده به مخترع یا نماینده قانونی او اعطا می‌شود.
• علائم تجاری: نشانه شاخصی است که معرف کالاها یا خدمات معین ایجاد شده توسط شخص یا شرکت خاصی است.
• طرح‌های صنعتی: طرح صنعتی جنبه تزئینی یا زیبایی‌شناسی کالا را نشان می‌دهد. طرح می‌تواند شامل خصوصیات سه بعدی مثل شکل کالا یا خصوصیات دوبعدیی مانند الگوها، خطوط و رنگ باشد.
• حق انحصاری اثر: عبارت از حقوق اعطا شده به پدیدآورندگان آثار و کارهای ادبی و هنری است.
• سایر موارد: شامل انواع ارقام گیاهی، نوآوری، علائم جغرافیایی، مالکیت صنعتی، تحقیق بنیادی و کاربردی، اختراعات و غیره.

روش های نقل و انتقالات اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری در فرابورس

در حال حاضر نقل و انتقالات انواع اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری شامل انواع اوراق گواهی ثبت اختراع، طرح صنعتی و علائم تجاری از طریق بازار سوم فرابورس ایرانن را می‌‌‌توان در ۴ گروه دسته‌‌‌بندی نمود:
نوع اول) عرضه اوراق بهادار شرکتهای سهامی خاص مبتنی بر دارایی فکری
ثبت یک شرکت جدید با شخصیت حقوقی «سهامی خاص» و مطابق با «اساسنامه نمونه فرابورس» نزد مرجع ثبت شرکت‌ها، توسط کارگزاری سهم آشنا و ارائه کپی کامل از اسناد ثبتی شرکت به فرابورس.
انتقال مالکیت حق اختراع مورد عرضه به شرکت ثبت شده فوق و ارائه تعهدات لازم، از طریق تنظیم سند در دفترخانه اسناد رسمی.
ارزش‌گذاری «سهام شرکت»، در صورت تمایل عرضه‌‌‌کننده، که تنها می‌‌‌تواند توسط کارگزاری سهم آشنا صورت پذیرد.
ارائه آگهی روزنامه رسمی در خصوص اعضای هیئت‌‌‌مدیره شرکت.
ارائه سند انتقال مالکیت دارایی فکری تنظیم شده در دفترخانه اسناد رسمی شامل شرح نقل و انتقال و تعهدات مربوطه.
ارائه کلیه مدارک مورد نیاز برای عرضه سهام شرکت سهامی خاص مبتنی بر دارایی فکری از طریق کارگزاری سهم آشنا و عرضه سهام شرکت پس از موافقت کمیته عرضه از طریق بازار سوم فرابورس.
اعلام معامله انجام ‌‌‌‌‌‌شده به مراجع مربـوطه توسط فرابورس.
نوع دوم) عرضه مستقیم و بی‌‌‌واسطه اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری
در این مرحله لازم است تا درخواست واگذاری و انتقال قطعی و همیشگی کلیه حقوق ناشی از ثبت دارایی فکری توسط کارگزاری سهم آشنا بر اساس «دستورالعملل سپرده‌گذاری و معامله اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری در فرابورس ایران» و مبتنی بررسی چگونگی فرآیند ارزش گذاری سهام بررسی چگونگی فرآیند ارزش گذاری سهام بر «دستورالعمل اجرایی معاملات مبتنی بر مذاکره اوراق بهادار در فرابورس ایران» به فرابورس ارائه شده و انجام انتقال قطعی و همیشگی دارایی فکری نیز از طریق بیع یا صلح حق مالی و بر اساس تشریفات لازم جهت انتقال قطعی و همیشگی حقوق مذکور به خریدار یا خریداران جدید صورت پذیرد.
نوع سوم) عرضه حق بهره‌‌‌برداری اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری برای مدت زمان معین
در این مرحله لازم است تا درخواست واگذاری حق بهره‌‌‌برداری از حقوق دارایی فکری در مدت زمان معین توسط کارگزاری سهم آشنا بر اساس «دستورالعملل سپرده‌گذاری و معامله اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری در فرابورس ایران» و مبتنی بر «دستورالعمل اجرایی معاملات مبتنی بر مذاکره اوراق بهادار در فرابورس ایران» به فرابورس ارائه شده و انجام معامله نیز در قالب قرارداد معاوضه یا صلح و بر اساس تشریفات لازم جهت واگذاری حق بهره‌‌‌برداری از حقوق مذکور به خریدار یا خریداران جدید صورت پذیرد.
نوع چهارم) عرضه حق بهره‌‌‌برداری اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری برای مقدار معین
در این مرحله لازم است تا درخواست واگذاری حق بهره‌‌‌برداری از حقوق دارایی فکری با تیراژ معین توسط کارگزاری سهم آشنا بر اساس «دستورالعمل سپرده‌گذاری وو معامله اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری در فرابورس ایران» و مبتنی بر «دستورالعمل اجرایی معاملات مبتنی بر مذاکره اوراق بهادار در فرابورس ایران» به فرابورس ارائه شده و انجام معامله نیز در قالب قرارداد معاوضه یا صلح و بر اساس تشریفات لازم جهت واگذاری حق بهره‌‌‌برداری از حقوق مذکور به خریدار یا خریداران جدید صورت پذیرد.

عرضه اختراعات و یا طرح ها در فرابورس

مخترعان و صاحبان حقوق مالکیت معنوی که قصد تأمین مالی برای راه‌اندازی طرح‌های خود از طریق بازار دارایی فکری را دارند، می توانند پس از ثبت حقوق مالکیت معنویی خود نزد مراجع ثبت قانونی اعم از اداره کل مالکیت صنعتی به کارگزاری سهم آشنا مراجعه و درخواست خود را برای حضور در این بازار ارائه کنند.

مدارک مورد نیاز جهت پذیرش اختراعات و طرح های در فرابورس:

متقاضیان می بایست مدارک زیر را به کارگزاری سهم آشنا ارایه دهند:

• اوراق شناسایی مخترع طرح
• اوراق شناسایی مالک حقوق مادی ناشی از دارایی فکری (شخص حقیقی یا حقوقی)
• اوراق مربوط به ثبت دارایی فکری نزد مرجع ذیصلاح ثبت کننده.

مراحل انجام معامله در کارگزاری سهم آشنا برای مالکین اختراعات و طرح ها بدین شرح است: