منظور از بازار اولیه و بازار ثانویه چیست؟
به گزارش گروه آموزش پول نیوز، بازار سرمایه به بخش اولیه و ثانویه تقسیم می‌شود.
بازار اولیه:
بازار اولیه (primary market) زمانی شکل می‌گیرد که دارایی برای بار اول مورد معامله قرار می‌گیرد؛ به‌عبارت‌دیگر بازاری که در آن اوراق بهادار شرکت‌ها برای اولین بار عرضه و فروخته می‌شود، بازار اولیه نام دارد. در این بازار شرکت‌ها به‌طور مستقیم سرمایه مورد نیاز خود را از طریق فروش سهام به مردم تأمین می‌کنند که این کار در قالب پذیره‌نویسی صورت می‌گیرد. پذیره‌نویسی از طریق بانکی که نماینده شرکت است یا سایر مؤسسات مجاز صورت می‌پذیرد. در این بازار فروشنده اوراق همیشه خود شرکتی است که سهامش در حال عرضه است.
بازار ثانویه:
دارایی‌هایی که ابتدا در بازار اولیه مورد معامله قرارگرفته است (مرحله پذیره‌نویسی)، برای معامله‌های بعدی و مجدد، نیاز به بازار ثانویه (secondary market) دارد؛ مثلاً اگر فردی که سهام شرکتی را در مرحله پذیره‌نویسی خریداری کرده و حال قصد فروش این سهم به سایر سرمایه‌گذاران بازار را دارد، باید به بازار ثانویه مراجعه کرده و اقدام به فروش سهم خود کند. پس می‌توان گفت که تمام معاملات سهام در بازار بورس، جزء معاملات بازار ثانویه هستند و در این بازار، اوراق بهادار میان سرمایه‌گذاران معامله می‌شود و شرکت در آن نقشی ندارد.
می‌توان گفت که تمام معاملات سهام در بازار بورس، جزء معاملات بازار ثانویه هستند. وجود بازار ثانویه بسیار ضروری است، زیرا که قابلیت نقد شوندگی و معامله مستمر اوراق را پدید می‌آورد و شرکت‌های بورسی ترسی از سررسید قرارداد ندارند که فرضا سرمایه‌گذار در سرسید کل پولش را تقاضا کرده و به شرکت فشار وارد کند و به موهبت وجود بازار ثانویه، می‌تواند به‌طور نامحدود با پول سرمایه‌گذاران فعالیت کند و حتی افزایش سرمایه و جذب سرمایه جدید انجام دهد. به‌عبارت‌دیگر، در بازار سرمایه اگر سهامداری بخواهد از بازار خارج شود و اصل سرمایه‌اش را بگیرد، باید سهامش را به سرمایه‌گذاران دیگر بازار بفروشد و نمی‌تواند مستقیماً به شرکت مراجعه کرده و آنها را تحت فشار قرار دهد.
» بازار اولیه و ثانویه بورس چیست ؟
بازار اولیه، بازاری است که برای سهام و اوراق قرضه جدید به وجود آمده و در آن، سرمایه‌گذار برای خرید این اقلام به طور مستقیم به شرکت ناشر اوراق مراجعه می‌کند و پول خرید خود را به حساب او واریز می‌کند.
بازار اولیه جایی است که شرکت یا ناشر اوراق بهادار برای تامین سرمایه مورد نیاز خود به طور مستقیم با مردم ارتباط برقرار می‌کند، در حالی که در بازار دست‌دوم (بازار ثانویه) سرمایه‌گذار سهام شرکت پذیرفته شده را در بورس اوراق بهادار خرید و فروش می‌کند.
بازار ثانویه ♻️♻️
بازار ثانويه شامل خريداران و فروشندگان سهام و اوراق قرضه اي است که قبلا انتشار يافته است .براي مثال اگر فردي بخواهد سهم يا ورقه اي قرضه اي راکه براي اولين بار پس از عرضه توسط يک شرکت خريداري کرده به فروش برساند بايد به بازار ثانويه برود.
به همين ترتيب وقتي شخصي بخواهد ، سهم يا ورقه قرضه مربوط به شرکتي را از بازار ثانويه خريداري کند، (در صورتي که آن شرکت در فهرست شرکت هاي پذيرفته شده در بازار سهام باشد) ناچار نيست منتظر انتشار عمومي سهام جديد آن شرکت بماند.
بورس اوراق بهادار مهم ترين نهاد بازار ثانويه براي معاملات اوراق بهادار است. بازار ثانويه مکاني است که سهام منتشرشده و در حال انتشار مورد خريد و فروش قرار مي گيرند.
تفاوت بازار بازار اولیه چیست؟ ثانويه با بازار اوليه در اين است که در بازار اوليه عرضه کننده ، سهام را مستقيما به سرمايه گذار مي
منظور از بازار اولیه و بازار ثانویه چیست؟
به گزارش گروه آموزش پول نیوز، بازار سرمایه به بخش اولیه و ثانویه تقسیم می‌شود.
بازار اولیه:
بازار اولیه (primary market) زمانی شکل بازار اولیه چیست؟ می‌گیرد که دارایی برای بار اول مورد معامله قرار می‌گیرد؛ به‌عبارت‌دیگر بازاری که در آن اوراق بهادار شرکت‌ها برای اولین بار عرضه و فروخته می‌شود، بازار اولیه نام دارد. در این بازار شرکت‌ها به‌طور مستقیم سرمایه مورد نیاز خود را از طریق فروش سهام به مردم تأمین می‌کنند که این کار در قالب پذیره‌نویسی صورت می‌گیرد. پذیره‌نویسی از طریق بانکی که نماینده شرکت است یا سایر مؤسسات مجاز صورت می‌پذیرد. در این بازار فروشنده اوراق همیشه خود شرکتی است که سهامش در حال عرضه است.
بازار ثانویه:
دارایی‌هایی که ابتدا در بازار اولیه مورد معامله قرارگرفته است (مرحله پذیره‌نویسی)، برای معامله‌های بعدی و مجدد، نیاز به بازار ثانویه (secondary market) دارد؛ مثلاً اگر فردی که سهام شرکتی را در مرحله پذیره‌نویسی خریداری کرده و حال قصد فروش این سهم به سایر سرمایه‌گذاران بازار را دارد، باید به بازار ثانویه مراجعه کرده و اقدام به فروش سهم خود کند. پس می‌توان گفت که تمام معاملات سهام در بازار بورس، جزء معاملات بازار ثانویه هستند و در این بازار، اوراق بهادار میان سرمایه‌گذاران معامله می‌شود و شرکت در آن نقشی ندارد.
می‌توان گفت که تمام معاملات سهام در بازار بورس، جزء معاملات بازار ثانویه هستند. وجود بازار ثانویه بسیار ضروری است، زیرا که قابلیت نقد شوندگی و معامله مستمر اوراق را پدید می‌آورد و شرکت‌های بورسی ترسی از سررسید قرارداد ندارند که فرضا سرمایه‌گذار در سرسید کل پولش را تقاضا کرده و به شرکت فشار وارد کند و به موهبت وجود بازار ثانویه، می‌تواند به‌طور نامحدود با پول سرمایه‌گذاران فعالیت کند و حتی افزایش سرمایه و جذب سرمایه جدید انجام دهد. به‌عبارت‌دیگر، در بازار سرمایه اگر سهامداری بخواهد از بازار خارج شود و اصل سرمایه‌اش را بگیرد، باید سهامش را به سرمایه‌گذاران دیگر بازار بفروشد و نمی‌تواند مستقیماً به شرکت مراجعه کرده و آنها را تحت فشار قرار دهد.
عرضه اولیه چیست؟
عرضه اولیه سهام (به انگلیسی: Initial Public Offerings) که به اختصار با IPO نشان داده می‌شود، عبارتست از اولین فروش سهام یک شرکت خصوصی که طی آن به یک شرکت عمومی تبدیل می‌شود. عرضهٔ اولیهٔ سهام معمولاً باعث می‌شود بخشی از پول سرمایه‌گذاران به جای خرید سهام موجود، برای خرید سهام جدید به کار رود و به این ترتیب، تقاضای مؤثر برای سهام موجود را کاهش دهد در حالیکه عرضهٔ کل سهام در بازار افزایش یافته است. چنین وضعیتی به تنزل قیمت‌ها منجر می‌شود.
عرضه اولیه سهام چیست؟
عرضه اولیه یک شرکت در بورس به این معنی نیست که آن شرکت، شرکت تازه ایست. بلکه به این معنی است که به تازگی اجازه خرید و فروش سهام آن در بورس صادر شده است. خیلی از این شرکت ها ممکن است یک شرکت دولتی باشند که سالهای زیادی سابقه داشته اند. این نوع سهام شرایطش نسبت به خرید و فروش عادی سهام کمی متفاوت است. اما بعد از آن دیگر تفاوتی با بقیه سهام موجود در بورس ندارد.
فرایند عرضه
اصولا برای عرضه‌های اولیه در روز اول یک مقداری مشخص می‌کنند که نمی‌توان در آن روز بیشتر از این سهام آن شرکت را خریداری کرد و از فردای آن روز همه چیز مثل حالت عادی می‌شود و آن سهام مانند بقیه سهام‌هایی که در بورس وجود دارد خواهد بود ولی روز عرضه اولیه این محدودیت وجود دارد که عدالتی هم بین سهامدارها اتفاق بیافتد یک زمان عرضه اولیه ۵۰۰ هزار تومان به هر کسی می‌رسد و یا یک وقت هم ۵ میلیون تومان، ۱۰ میلیون تومان و یا عددهای کمتر و بیشتر تقسیم بندی می‌شود و بستگی به بزرگی ارزش آن شرکت دارد و اینکه آنها تصمیم گرفته‌اند چند درصد از شرکتشان را در بازر بورس عرضه کنند.
روش ایجاد سود در عرضه اولیه
عرضه اولیه وقتی می‌خواهد صورت بگیرد یک سری تحلیلگر آنها را بررسی می‌کنند و آن شرکت را از نظر قیمت ارزش‌گذاری می‌کنند و متوجه می‌شوند که مثلا قیمت هر سهم این شرکت ۱۰۰۰ تومان ارزش دارد ولی می‌گویند ما با این شرایط خریدار نیستیم، اگر این قیمت را ارزانتر بدهید می‌خریم. خود این شرکت هم این تحلیل‌ها را راجع به قیمت سهام خودش می‌داند اصولا برای اینکه از عرضه‌های اولیه استقبال بشود آنها هم حاضر‌اند قیمت سهام خود را یک مقداری پایین‌تر از ارزش واقعی خودشان بدهند و به فروش برسانند و اصولا بعد از عرضه‌های اولیه این سهام‌ها تا چند روز ۵+ معامله می‌شود و هر کدام شاید ۱۰ %، ۲۰ % ، ۳۰ % طی چند روز قیمتشان رشد کند اما عرضه اولیه در روز اول بسیار محدود است و بسته به بزرگی آن شرکت و آن حجمی از شرکت که خودش را می‌خواهد به فروش برساند مشخص کننده این است که حدودا به هر نفر چقدر سهام می‌رسد.
بازدهی عرضه اولیه در سال های مختلف
خرید عرضه اولیه به روش حراج
روش‌های گوناگونی برای خرید عرضه اولیه سهام وجود دارند. تا چند وقت پیش، عرضه‌های اولیه‌ای که در بورس انجام می‌شدند به روش حراج با اولویت زمان صورت می‌گرفتند. به این ترتیب که سهم‌ها طی فرآیندی که سرمایه گذاران حقیقی در آن نقشی نداشتند، ابتدا کشف قیمت می‌شد؛ یعنی قیمتی که سرمایه گذاران برای اولین بار می‌توانستند آن سهام را خریداری کنند، مشخص می‌گشت. سپس با توجه به تعداد سهام شرکت و تعداد سهامی که قرار بود عرضه شود، سهمیه هر فرد برای خرید سهام عرضه اولیه مشخص و ساعت سفارش گذاری تعیین می‌گردید. مثلا بورس اعلام می‌کرد که عرضه سهام شرکت «x» در ساعت ۱1:۳۰ آغاز می‌شود و هر سرمایه گذار می‌تواند 2۰۰۰ سهم را در قیمت 3۰۰ تومان سفارش بگذارد. پس در این روش، قیمت خرید، ساعت خرید و حداکثر حجم خرید از قبل کاملا مشخص می‌شد و تنها باید در ساعت مشخص شده سفارش در سیستم ثبت می‌گردید. اگر هم تعداد سهم‌های تقاضا شده از تعداد سهم‌های عرضه شده بیشتر می‌شد، اولویت با افرادی بود که سفارش خود را زودتر ثبت کرده بودند. اما مدتی است که روش خرید عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ تغییر پیدا کرده است.
آنچه مردم باید در مورد عرضه های اولیه بدانند
روش بوک بیلدینگ
به تازگی در بورس تهران از روش جدیدی به نام «بوک بیلدینگ» برای خرید عرضه اولیه رونمایی شده است. عرضه اولیه در روش بوک بیلدینگ به این صورت اجرا می‌شود که شرکتی که شرایط پذیرش در بازار بورس یا فرابورس را دارد و به اصطلاح در بازار «درج نماد» شده است توسط یکی از شرکت‌های مشاور سرمایه گذاری یا تامین سرمایه، ارزش گذاری می‌شود. این تعیین ارزش پس از بررسی کامل بنیادی شرکت، تخمین سودآوری آتی، تخمین نرخ بازدهی مورد انتظار سرمایه گذار و استفاده از روش‌های ارزش‌گذاری همچون تنزیل جریانات نقدی انجام می‌شود. با توجه به ماهیت روش بوک بیلدینگ، قیمتی به عنوان حداقل قیمت مورد تایید قرار می‌گیرد و سقف قیمتی که معمولا ۱۰ درصد بیشتر از حداقل قیمت است تعیین می‌گردد تا تمام سرمایه گذاران علاقه‌مند به شرکت در اولین عرضه، متناسب با تحلیلشان درخواست قیمتی خود را ثبت کنند.
حداقل ۴۸ ساعت کاری قبل از انجام اولین عرضه، اطلاعیه آن در سایت سازمان بورس یا فرابورس منتشر می‌شود. در آن اطلاعیه حداکثر تعداد سهام قابل سفارش، تاریخ انجام اولین عرضه و دامنه قیمت مجاز تعیین می‌گردد. در روز مشخص شده برای عرضه، اطلاعیه شروع دوره معاملات عرضه اولیه در سایت سازمان بورس و توسط ناظر بازار اعلام می‌شود. پس از آن، شما به مدت ۲ ساعت فرصت دارید تا درخواست خود را ثبت کنید. پس از پایان دوره سفارش سرمایه گذاران، سازمان بورس متناسب با تعداد متقاضیان و سقف تعداد سهام قابل عرضه، شروع به تخصیص سهام به تمام متقاضیان می‌کند.
معایب روش بیلدینگ
یکی از معایب روش بوک بیلدینگ، قیمت و محدودیت مثبت و منفی ۱۰ درصد است. با وجود آن که نهاد عرضه کننده، یک قیمت را به عنوان کف قیمت سهم مشخص می‌کند. اما سرمایه گذاران می‌توانند سفارش خرید خود را در بازه‌ای بین این قیمت کف و ۱۰% بالاتر از آن قرار دهند. مشکل این است که به احتمال زیاد چنین کاری باعث می‌شود تا افراد در سقف قیمتی ثبت سفارش و خرید سهام را انجام دهند که ممکن است باعث ایجاد صف خرید در عرضه اولیه شود.
مزایای روش بیلدینگ
مهم‌ترین مزیت این روش، امکان ثبت سفارش به قیمت‌های متفاوت است. در روش بوک بیلدینگ، هر سفارش با توجه به حداکثر حجم مشخص شده و در قیمتی که خریدار تعیین می‌کند در سامانه معاملات ثبت خواهد شد. در روش بوک بیلدینگ هر خریدار با توجه به تحلیل و بررسی‌های خود، درخواست خرید سهام را در ساعتی مشخص که از قبل توسط ناظر بازار اعلام می‌شود، در سیستم معاملاتی ثبت می‌کند. در این روش راحت‌تر از روش حراج، خرید انجام می شود. هم چنین دیگر اولویت با سفارش زودتر نیست و شما نباید خیلی سریع سفارش خود را ثبت کنید. بلکه بر اساس تحلیل خود آن قیمتی را که در بازه مشخص شده انتخاب کرده و در آن قیمت، سفارش خود را ثبت می‌کنید.
عرضه اولیه چیست؟
به زبان ساده می‌توان گفت که «عرضه اولیه سهام» یا به اختصار IPO یعنی اینکه یک شرکت برای اولین بار سهام خود را در بورس یا فرابورس عرضه کند.
به گزارش بازرگانی خبرگزاری مهر، عرضه اولیه سهام شرکت‌ها یکی از گزینه‌های جذاب برای سرمایه گذاران، به ویژه افراد تازه وارد در بورس به شمار می‌رود. سهم‌هایی که در عرضه‌های اولیه به فروش می‌رسند، در بیشتر مواقع سودآور هستند و همین دلیل باعث شده که این عرضه‌ها طرفداران زیادی داشته باشند. افرادی که در این عرضه‌ها شرکت می‌کنند صرفاً فقط افراد حرفه‌ای نیستند و کسانی که از دانش‌های تحلیلی در بازارهای مالی برخوردار نیستند، می‌توانند برای شروع فعالیت خود در بورس از این عرضه‌ها استفاده کنند و در کنار آن نیز آموزش‌های لازمه را فرا بگیرند چرا که آموزش بورس اولین قدم ورود اصولی به بازار سرمایه است .
افرادی که قصد ورود به بورس را دارند، باید آموزش‌های لازمه را در این خصوص بگذرانند تا بتوانند فعالیت خود را در این حوزه‌مالی به صورت صحیح و اصولی آغاز کنند . ممکن است جذابیت بورس و میل کسب سود در افراد، باعث شود افراد بدون داشتن آگاهی یا صرفاً برای تجربه اولین معامله خود در بورس، اقدام به انجام معاملاتی کنند که این نوع سرمایه‌گذاری ریسک بالایی به همراه خواهد داشت. آموزش به تازه واردان این قدرت را می‌دهد که با انجام انواع تحلیل‌ها مثل تحلیل فاندامنتال و تحلیل تکنیکال مانند مطالعه صورت‌های مالی، استفاده از ابزارهای تحلیل تکنیکال نظیر پرایس اکشن و … سهام مناسب و ارزنده را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنند.
تفاوت عرضه اولیه و پذیره‌نویسی
مفهوم دیگری که در بورس وجود دارد پذیره‌نویسی سهام است که ممکن است مفهوم این عبارت با عرضه اولیه اشتباه گرفته شود. پذیره‌نویسی سهم عبارت است از عملی حقوقی که به واسطه آن، سرمایه‌گذار متعهد می‌شود تا با تأمین مالی قسمتی از سرمایه اولیه شرکت در شرکت شریک شود. در عرضه‌های اولیه شرکت دایر و فعال است اما در اولین پذیره‌نویسی شرکت هیچ سابقه‌ای ندارد چرا که در حال تأسیس و شروع به کار است.
آگاهی از اخبار عرضه‌های اولیه
آگهی هر عرضه اولیه حداقل ۴۸ ساعت قبل از عرضه اولیه منتشر می‌شود. بسته به اینکه عرضه اولیه در بازار بورس یا فرابورس انجام می‌شود، آگهی آن از طریق سایت رسمی بورس اوراق بهادار تهران tse.ir یا سایت رسمی فرابورس ایران ifb.ir قابل مشاهده است. علاوه بر این، کارگزاری مفید با هدف ارائه هرچه بهتر خدمات، از طریق صفحات رسمی خود در فضای مجازی مانند کانال تلگرام کارگزاری مفید یا صفحه اینستاگرام کارگزاری مفید، عرضه اولیه‌های پیش رو را اطلاع رسانی می‌کند.
در آگهی عرضه اولیه به چه مواردی اشاره می‌شود؟
در آگهی رسمی عرضه اولیه، مواردی مانند نام سهم قابل عرضه، تاریخ روز عرضه اولیه، تعداد سهام قابل عرضه، مدیر عرضه، متعهد عرضه و درصد میزان سقف تعهد خرید، حداکثر تعداد سهم قابل خرید توسط هر خریدار حقیقی و حقوقی، دامنه قیمتی مجاز برای ثبت سفارش و زمان ثبت سفارش اطلاع رسانی می‌شود. البته معمولاً زمان دقیق ثبت سفارش و موارد ضروری، در روز عرضه اولیه و از طریق پیام‌های ناظر بازار اعلام می‌شود.
آیا عرضه اولیه‌ها سودآور است؟
از آنجایی که برای شرکت در عرضه اولیه عموماً نیاز به سرمایه آنچنانی نیست و از طرف دیگر معمولاً در روزهای ابتدایی پس از عرضه سهام این شرکت‌ها افزایش قیمت پیدا می‌کند، این نوع سرمایه‌گذاری را می‌توان یک سرمایه گذاری کم ریسک دانست. به همین دلیل عرضه اولیه از محبوبیت بالایی در میان اهالی بازار سرمایه و مخصوصاً کسانی که به تازگی وارد سرمایه‌گذاری در بورس شده‌اند برخوردار است.
در صورتی که علاقه‌مند هستید اطلاعات بیشتری درباره بازار اولیه چیست؟ بورس کسب کنید، می‌توانید با مراجعه به سامانه آموزش کارگزاری مفید به آدرس learning.emofid.com، از بیش از ۱۰۰۰ مطلب و ویدئوی بورسی رایگان بهره‌مند شوید.
دیدگاه شما