اجزای تشکیل دهنده الگوهای سر و شانه

خط گردن

الگوی سر و شانه در بازار های مالی برای تحلیل تکنیکال

شناخت الگو‌های قیمتی برای افرادی که قصد فعالیت تخصصی در بازار‌های سرمایه و کسب سود از آن را دارند، بسیار ضروری و ثمر بخش است. الگوی سر و شانه یکی از متداول‌ترین و پرکاربردترین الگوهای کلاسیک در بازار‌های مالی است که خود به دو نوع الگوی سر و شانه سقف و الگوی سر و شانه کف تقسیم می‌شود. بعد از مشاهده این الگو می‌توان انتظار روندی پرقدرت از سهم را برخلاف جهت روند قبلی داشت.

به جرات می‌توان گفت، الگوی سر و شانه یکی از پرکاربردترین الگوهایی است که هر معامله‌گری با تشخیص صحیح و به موقع آن در انواع بازارهای مالی اعم از: فارکس، ارزهای دیجیتال و بورس ایران به سودهای خوبی دست می‌یابد. با توجه به لزوم آشنایی با این الگوی قیمتی در این مطلب بر آن شدیم تا به معرفی الگوی سر و شانه بپردازیم.

الگوی سر و شانه (Head and Shoulder Pattern)

الگوی سر و شانه (Head and Shoulder Pattern) یک اندیکاتور تکنیکالی بازگشتی است که به شکل یک خط کف و سه قله قیمتی است. قله‌های کناری (راست و چپ) ارتفاع مشابه دارند و قله میانی بلندتر از دو قله طرفین خود است. خط کف (خط مبنا) که در اصطلاح با عنوان خط گردن (Neckline) شناخته می‌شود. خطی است که نقاط حاصل از برخورد سر و شانه‌ها را به هم متصل می‌کند. دلیل نام‌گذاری این الگو هم به سبب همین شکل ظاهری قله‌ها است.

در واقع در نمودار قیمت یک دارایی، این الگو به صورت سه قله متوالی تشکیل شده است که قله وسط که سقف قیمتی هم است، بالاتر از دو قله کناری است. قله وسط به مانند سر و قله‌های کناری آن دو شانه را تشکیل داده اند، از این رو این الگو، الگوی سر و شانه نامیده می‌شود.

یکی از معتبر‌ترین الگوها در خصوص بازگشت روندی، الگوی سر و شانه است. این الگو نشان دهنده حرکات قیمت در بازار و احتمال تغییر روند صعودی به روند نزولی است.

به طور کلی الگوی سر و شانه، در تحلیل تکنیکال معکوس شدن روند صعودی به روند نزولی را پیش بینی می‌کند. البته در الگوی سرو شانه وارونه، تبدیل روند نزولی به روند صعودی نیز پیش بینی می‌شود. تحلیل گران تکنیکال بر این باورند که الگوی سر و شانه یکی از قابل اعتماد‌ترین الگوهای تغییر روند است. در الگوی سر و شانه هر چه خط گردن شیب ملایم‌تری داشته باشد، آن خط از اعتبار بیشتری برخوردار است.

الگوهای کلاسیک در تحلیل تکنیکال به دو بخش تقسیم می‌شوند:

الگوهای ادامه دهنده:

الگوهای ادامه دهنده، الگوهایی هستند که در میانه یک روند صعودی یا نزولی ظاهر شده و ادامه دار بودن روند را تایید می‌کنند.

الگوهای بازگشتی:

الگوهای بازگشتی نیز جزو الگوهایی هستند که در پایان یک روند صعودی و یا نزولی به وجود می‌آیند و نشان دهنده تغییر جهت روند هستند.

اجزای تشکیل دهنده الگوهای سر و شانه

سر: بلندترین قله که در وسط نمودار قرار دارد، اصطلاحا سر نامیده‌ می‎شود.

شانه ها: به دو قله با ارتفاع کمتر در طرفین سر و کناره‌های نمودار، شانه گفته می‌شود.

گردن: خطی است که نقاط حاصل از برخورد سر و شانه‌ها را به هم متصل می‌کند.

خط گردن:در الگوی سرو شانه سقف خط گردن خط حمایتی و در الگوی سر و شانه کف خط مقاومتی به شمار می‌رود. با استفاده از خط گردن زمان ورود و خروج از معاملات تشخیص داده می‌شود. زمانی که شانه سمت چپ و راست شکل گرفت، این خط را ترسیم نموده و مبنای معاملات خود قرار می‌دهیم. بعد از ترسیم این خط، فاصله آن با سر اندازه گیری می‌شود و از این فاصله‌ها برای خرید و فروش دارایی‌ها استفاده می‌شود.

انواع الگوهای سر و شانه

الگوی سر و شانه سقف (Head and Shoulder Top)

الگوی سر و شانه سقف در انتهای اجزای تشکیل دهنده الگوهای سر و شانه اجزای تشکیل دهنده الگوهای سر و شانه روند صعودی مشاهده می‌شود. این الگو موجب نزولی شدن حرکت قیمت و کاهش چشمگیر قیمت سهم می‌شود.

الگوی سر و شانه معکوس (کف)

نقطه مقابل الگوی سر و شانه، الگوی سر و شانه معکوس یا الگوی سر و شانه کف (Head and Shoulders Bottom) است.

این الگو برخلاف الگوی سر و شانه سقف، تغییر حرکت نزولی قیمت به روند صعودی را پیش بینی می‌کند. زمانی که حرکات قیمتی یک سهم مشخصه‌های زیر را به نمایش بگذارد، الگوی سر و شانه معکوس تشخیص داده می‌شود:

• قیمت به یک دره حرکت می‌کند و سپس با یک حرکت صعودی افزایش می‌یابد.
• دوباره قیمت به سطحی پایین‌تر از دره قبلی حرکت می‌کند و در ادامه حرکت صعودی را در پیش می‌گیرد.
• در ادامه قیمت حرکت کاهشی انجام داده و تا سطح دره اول حرکت می‌کند.
• بعد از همه این روند ها، نمودار قیمت دوباره حرکت صعودی یافته و به سمت سطح مقاومتی تشکیل شده در قله‌های پیشین، حرکت می‌کند.

کسب سود از الگوی سر و شانه کف، فقط در بازار‌های دو طرفه امکان‌پذیر است.

الگوی سر و شانه چه چیزهایی را بازگو می‌کند؟

در یک الگوی سر و شانه، قیمت‌ها روند صعودی طولانی مدتی را طی می‌کنند و به یک قله‌ی جدید می‌رسد. سپس قیمت حرکت نزولی کوچکی را طی می‌کند و یک دره (Trough) ایجاد می‌شود.

قیمت‌ها دوباره در یک روند صعودی حرکت خود را آغاز می‌کنند و یک سقف قیمتی جدیدی را به وجود می‌آورند. سپس وارد روند نزولی می‌شوند.

برای بار سوم قیمت‌ها روند صعودی را انجام می‌دهند و قله جدیدی را می‌سازند. اما قیمت‌ها نهایتا به سطح قله اول رسیده و دوباره حرکت نزولی خود را طی می‌کنند.

حرکات موجود در پَس یک الگوی سر و شانه (بازی طناب کشی)

قیمت سهام، همانند یک بازی طناب کشی است. حرکت صعودی یا نزولی قیمت نتیجه تعداد افرادی است که در دو گروه خریداران و فروشندگان قرار می‌گیرند.

افرادی که بر این عقیده‌اند که قیمت‌ها روند صعودی طی خواهد کرد، خریداران یا گاوها (Bulls) نامیده‌ می شوند. کسانی هم که بر این باورند قیمت‌ها به سطوح پایین‌تر حرکت می‌کنند، فروشندگان یا خرس‌ها (Bears) خوانده می‌شوند.

اگر بیشترین سهامداران یک سهم خرس‌ها (فروشندگان) باشند، قیمت آن سهم سیر نزولی پیدا می‌کند و به سطوح پایین حرکت خواهد نمود. در این هنگام معاله گران برای جلوگیری از ضرر سهام خود را می‌فروشند.

بالعکس چنانچه بیشتر سهامداران و شرکت کنندگان در تعیین قیمت، گاو‌ها (خریداران) باشند، در این صورت قیمت سهام به سمت بالا حرکت می کند. معامله گران برای اینکه از این فرصت معاملاتی استفاده نموده و سود کنند، به خرید سهام اقدام می‌کنند.

در الگوی سر و شانه تشکیل قله اولیه و کاهش قیمتی بعد از آن، بیانگر کاهش قدرت روند صعودی است. در این زمان گاوها می‌خواهند روند صعودی بازار همچنان حفظ شود، و قیمت را به سطحی بالاتر از سطح قله اولیه هل می‌دهند. در این زمان قله جدیدی تشکیل می‌شود که همان بخش سر الگو است.

در این هنگام خرس‌ها در حال قدرت گرفتن هستند. گاوها دوباره تلاش می‌کنند تا قیمت‌ها را به سطوح بالاتر هدایت کنند. اما تنها می‌توانند قیمت‌ها را تا سطح قله اولیه بالا ببرند.

خرس‌ها قدرت را به دست گرفته و قیمت را به سمت پایین حرکت داده و باعث ایجاد روند نزولی در قیمت‌ها می‌شوند.

استراتژی کسب سود

برای اینکه از هر الگویی بیش‌ترین سود ممکن را کسب کنیم، بایستی بعد از تشکیل الگو، نقاط امن ورود به معامله را بشناسیم.

در الگوی سر و شانه ۲ نقطه امن برای ورود وجود دارد:

نقطه امن ورود اول بلافاصله بعد از شکست خط گردن شناسایی شده است.

این نقطه بعد از بازگشت به خط گردن شکسته شده شناسایی می‌شود.

بعد از اینکه الگوی سر و شانه کف مشاهده شد، با ارسال سفارش خرید، ورود به سهم صورت می‌گیرد. زمانی که خط گردن شکسته شد و قیمت رشد کرد، می‌توان با کسب سود پیش‌بینی شده از معامله خارج شد.

بعد از اینکه الگوی سر و شانه سقف مشاهده شد، با ارسال سفارش فروش، ورود به معامله صورت می‌گیرد. زمانی که خط گردن شکسته شد و قیمت کاهش یافت، می‌توان با کسب سود پیش‌بینی شده از معامله خارج شد.

Stop loss/Take Profit

حد ضرر:

در الگوی سر و شانه کف، حد ضرر را کمی پایین‌تر از شانه راست در نظر می‌گیرند.

در الگوی سر و شانه سقف، حد ضرر کمی بالاتر از شانه راست در نظر گرفته می‌شود. برخی مواقع شانه راست هم ارتفاع با قله سر قرار می‌گیرد، در این صورت حد ضرر در نزدیکی قیمت سر الگو در نظر گرفته می‌شود، و حد ضرر مطمئن‌تری است.

حد سود:

در الگوی سر و شانه کف، بعد از شکست خط گردن، به اندازه فاصله نقطه رأسی سر از خط گردن، قیمت افزایش می‌یابد. در الگوی و سر و گردن سقف بعد از شکست خط گردن، به اندازه فاصله نقطه رأسی سر از خط گردن، قیمت کاهش می‌یابد. در واقع حد سود در این الگو‌ها به فاصله رأس سر از خط گردن بستگی دارد.

نحوه شناسایی الگوی سر و شانه

همانطور که می‌دانیم این الگو از سه قله تشکیل شده است که قله وسط بلندتر از دو اجزای تشکیل دهنده الگوهای سر و شانه قله کناری است. شانه چپ و راست نهایتا تا میانه شانه سر هستند.

خط گردن را به گونه‌ای که کف‌های سه قله را به یکدیگر وصل کنند، می‌کشیم. حال در الگوی سر و شانه نزولی منتظر شکست خط گردن به سمت پایین می‌مانیم. در الگوی سر و شانه کف نیز منتظر شکست خط گردن به سمت بالا می‌مانیم.

نکته: در بسیاری از موارد هر شانه از چندین ریز قله تشکیل شده است، از این رو شناسایی این الگو چندان نیز ساده نیست. تنها با تجربه می‌توان این الگو‌ها را تشخیص داد.

سخن پایانی

استفاده از تحلیل تکنیکال و الگوهای ایجاد شده در نمودار قیمت دارایی ها، نقش مهمی در پیش بینی روند‌ها در بازار دارند. الگوی سر و شانه یکی از پرکاربرد‌ترین و معتبر‌ترین الگو‌های تحلیل تکنیکال است که به صورت تجربی تشخیص داده می‌شود. پس از وقوع الگو‌های سر و گردن، جهت‌گیری خاصی در روند قیمت یک دارایی صورت می‌پذیرد.

الگوهای سر و شانه نمودار‌های تحلیل تکنیکال هستند که از سه قله تشکیل شده‌اند که قله وسط بلندتر از دو قله کناری است. خطی که نقاط حاصل از برخورد سر و شانه‌ها را به هم متصل می‌کند خط گردن نامیده می‌شود.

الگوی سر و شانه به نوع الگوی سر و شانه سقف و الگوی سر و شانه کف تقسیم بندی می شوند.

الگوی سر و گردن در انتهای یک روند نزولی پدید می‌آید و موجب حرکت صعودی روند قیمت‌ها و رشد قیمت سهم می‌شود. الگوی سر و شانه کف یا معکوس هم تغییر حرکت نزولی قیمت به روند صعودی را پیش بینی می‌کند.

الگوی سر و شانه

تشخیص الگوی نمودار یکی از معروف ترین تکنیک های تجارت در بازار فارکس است. چیدمان های مختلفی در نمودار ها وجود دارد که یک تریدر میتواند آنها را بررسی کرده و در خط مقدم فعالیت های خود به کار ببرد. امروز تصمیم داریم که به بررسی یکی از قابل اطمینان ترین الگوهای نمودار در جهان الگوها بپردازیم. منظورما چیزی نیست به جز الگوی کلاسیک سر و شانه.

• 1. الگوی سر و شانه چیست؟
• 2. روانشناسی الگوی فنی سر و شانه
• 3. قوانین الگوی سر و شانه
  • 3.1. ترسیم
  • 3.2. خط گردن

  الگوی سر و شانه چیست؟

  الگوی سر و شانه به شکلی در نمودار گفته می شود که خطوطی بازگشتی داشته باشد. همانطور که تا به حال تصور کرده اید، نام این حالت از ویژگی های ظاهری الگو گرفته شده است ، یعنی به ظاهر دو شانه و یک سر در میان آنها پدیدار می شود. این الگو با ایجاد یک قله بر روی نمودار آغاز می شود. سپس نوسانات قیمت قله دوم را بر روی نمودار پدید می آورند و قله ی دوم از قله اول بلندتر است. پس از آن قله سوم به وجود می آید اما این قله از مورد دوم پایین تر است و تقریبا با قله اول برابر می باشد.

  

  طرحی از الگوی سر و شانه

  تصویر بالا طرحی است از الگوی نموداری سر و شانه. قله ها در نقاط 1، 2 و 3 نشان دهنده سه نقطه نوسان مهم این الگو هستند.

  • قله 1 مربوط به شانه اول الگو است.
  • قله 2 “سر” الگو محسوب می شود.
  • قله 3 نیز مربوط به شانه دوم الگو است.

  با توجه به طرح بالا می توانید یک روند “گاوی” اولیه را مشاهده کنید (فلش سبز). سپس شانه سمت چپ ایجاد می شود، پس از آن سر، و در نهایت شانه سمت راست کامل می شود. معمولا بین شانه چپ و سر یک الگوی واگرایی قابل مشاهده است.

  روانشناسی الگوی فنی سر و شانه

  همانطور که در بالا گفته شد الگوی سر و شانه یک الگوی نموداری بازگشتی است. در این حالت، نحوه شکل گیری الگو بر روی نمودار بیانگر کاهش اعتماد در روند جاری است. شانه ی راست بر روی نمودار که پایینتر از سر قرار دارد نشان دهنده سر نخ های مهمی به تریدرهاست. قله ها یکی پس از دیگری روی نمودار شکل می گیرند تا در نهایت شانه راست (قله سوم) کامل شود. این قله رو به کاهش بر روی نمودار، بیانگر شرایطی است که به احتمال زیاد سبب ایجاد یک روند بازگشتی می شود.

  قوانین الگوی سر و شانه

  حال با هم به بعضی از قوانین پیرامون الگوی سر و شانه می پردازیم. پس از نگاهی به این راهکارها شما قادر خواهید بود که بدون هیچ گونه کمکی به بررسی این الگو در نمودارهای قیمتی بپردازید.

  ترسیم

  اولین نشانه مهم پیدایش یک الگوی بازگشتی سر و شانه هنگام تشکیل یک “دره” پس از تشکیل “سر” نمایان می شود. اگر روند مثبتی بر روی نمودار وجود داشته باشد، این دره سبب کاهش شدت آن می شود. در اکثر موارد این دره می تواند سبب خروج روند از حالت گاوی شود.

  

  ترسیم الگوی سر و شانه

  این مورد اولین نشانه پیدایش یک الگوی بازگشتی سر و شانه بر روی نمودار است. ما دو قله داریم که در حال افزایش هستند و با روندی گاوی ارتباط دارند. با این حال دره ای که پس از سر تشکیل می گردد، سبب شکستن خط روند صعودی می شود و در نزدیکی دره پیشین به پایان می رسد. این موضوع نشان می دهد که روند صعودی در حال کند شدن است.

  پس از تشکیل سر بر روی نمودار و ایجاد یک دره خارج از خط روند موجود، می توانیم به وجود آمدن قله سومی را پیش بینی کنیم که از سر پایین تر است. گاهی در زمان شکل گیری شانه راست، ممکن است قیمت، خط روند شکسته شده را به عنوان یک مقاومت تست کند.

  

  تست روند شکسته شده

  به وجود آمدن قله سوم بر روی نمودار در صورتی که از قله ی دوم پایین تر باشد سبب ایجاد الگوی سر و شانه می شود. اگرچه دیدن قله ی سوم هم به معنای تایید شدن این الگو نیست. در بخش بعد به شما خواهیم گفت که الگوی های شانه و سر معتبر چگونه بر روی نمودار شناسایی می شوند.

  خط گردن

  خط گردن یکی از مهم ترین اجزای تجارت در الگوی سر و شانه به حساب می آید. دلیل این امر هم این است که خط گردن به عنوان خط شروع مکانیسم تجارت شناخته می شود. خط گردن را باید به صورت دستی بر روی نمودار کشید. برای کشیدن خط گردن، باید موقعیت دو دره را بر روی نمودار مشخص کنید . دو دره ای که در اطراف سر قرار دارند. سپس باید با خطی این دو نوسان را به هم متصل نمود.

  

  خط گردن

  طرح بالا به شما نشان می دهد که یک الگوی سر و گردن را چگونه باید ایجاد نمود. باید بدانید که این خط هم می تواند افقی باشد و هم در صورت شیب داشتن الگوی سر شانه می تواند شیب دار و رو به بالا باشد. البته گاهی هم امکان دارد خط گردن دارای شیب رو به پایین باشد که این موضوع زیاد رخ نمی دهد. به هر حال تا زمانی که نوسانات قیمت از الگوی سر و شانه پیروی می کنند فرقی نمی کند که خط گردن به چه صورتی باشد.

  شکست الگو

  برای اینکه یک ترید کوتاه مدت را آغاز کنیم باید منتظر شکست (breakout) در الگوی سر و گردن باشیم. برای تشخیص یک شکست معتبر در الگوی سر و گردن، باید منتظر عبور نوسانات قیمت از خط گردن باشیم. زمانی که یک حالت شمع مانند در پایین خط گردن تشکیل می شود می توان متوجه نشانه ی فعال شدن وضعیت سر و شانه شد.

  حد ضرر در الگو

  وضعیت تجاری الگوی سر و شانه باید همراه با تعیین حد ضرر به کار گرفته شود. مشخصا الگوی سر و شانه هم همانند هر الگوی دیگری سبب ایجاد موفقیت 100% برای شما نخواهد شد، پس در صورتی که قیمت های ارز دیجیتال تغییر کردند و شرایط به ضرر ما شد باید از سود خود مراقبت کنید. بهترین محل برای تعیین حد ضرر در بالای شانه دوم روی نمودار قرار دارد. یعنی در محل قله ی سوم. وقتی که شما یک جفت فارکس را پس از مشاهده ی نشانه ی شکست الگوی سر و گردن می فروشید، باید حد ضرر را در بالای قله ی سوم بر روی الگو مشخص کنید.

  تا چه مدتی باید در الگوی سر و شانه به تجارت بپردازیم؟

  سوال بعدی که باید از خود بپرسیم این است که تا چه مدتی باید در الگوی سر و شانه به تجارت بپردازیم؟ پاسخ این سوال یک فرایند دو مرحله ای دارد:

  سایز ساختار سر و شانه رابطه مستقیمی با هدف بلقوه ی تجارت دارد. بنابراین، باید حتما بدانید که چطور سایز یک الگوی سر و شانه را اندازه گیری کنید. برای انجام این کار، باید فاصله ی میان قله ی سر و خط گردن را مشخص کنید. این کار سایز الگوی سر و شانه را مشخص می کند.

  حال که سایز الگوی سر و شانه را بر روی نمودار دارید، می توانید آن را از نقطه ی شکست در خط گردن، رو به سمت پایین اعمال کنید. این میزان برابر است با تغییر قیمتی که، در زمان تجارت در الگوی سر اجزای تشکیل دهنده الگوهای سر و شانه و شانه، باید انتظارش را داشته باشید. به بیان دیگر تغییر قیمت مورد انتظار پس از الگوی سر و شانه با سایز الگو برابر است. متخصصان نمودار اغلب به آن حرکت اندازه گیری شده می گویند. نگاهی به نمودار زیر داشته باشید:

  

  تصویری از سایز الگو

  توجه داشته باشید که ما در این نمودار هدف الگوی سر و شانه را اعمال کرده ایم. سایز آن باید با فاصله میان سر و گردن برابر باشد، یعنی به نحوی که در شکل مشخص شده است. پس از اندازه گیری سایز تنها باید معادل آن از نقطه ی شکست به سمت پایین رسم کنید. هنگامی که قیمت به پایین ترین هدف می رسد، باید تمام مقادیر خریداری شده یا حداقل بخش قابل توجهی از آن را به فروش برسانید.

  بنابراین شما می توانید بخشی از خرید های خود را حتی در صورت کاهش قیمت بیشتر نگه دارید. چون ممکن است اگر روند قیمت ها بعداً به سود شما شد از این وضعیت استفاده کنید. اگر بخواهید هدف خود را بر روی نمودار گسترش دهید، تنها باید از قوانین نوسانات قیمت یا یک حد ضرر متحرک استفاده کنید. مراقب سطوح حمایتی و مقاومتی مهم، خطوط روند، کانال های قیمتی، الگو های شمع های وارونه و الگوهای نمودار هم باشید. ممکن است هر یک از اینها به شما کمک کند تا نقطه ی خروج خود را بر روی نمودار مشخص کنید.

  الگوی سر و گردن وارونه

  الگوی سر و گردن حالتی گاوی نیز دارد که به آن سر و شانه ی وارونه می گویند. بر خلاف الگوی سر و شانه، الگوی سر و شانه ی وارونه در زمان روند های خرسی رخ می دهد و به این معناست که گرایش خرسی موجود به احتمال زیاد وارونه می شود.

  این الگو همانند الگوی سر و شانه ی استاندارد است اما حالتی وارونه دارد. بنابراین در الگوی سر و شانه وارونه دره ها شکل دهنده ی الگو هستند و نه قله ها. در زیر شکلی از الگوی سر و شانه ی وارونه را مشاهده می کنید:

  

  الگوی سر و شانه وارونه

  این طرح نشان دهنده الگوی سر و شانه ی وارونه است که دقیقا حالت برعکس الگوی عادی می باشد. از همین رو پتانسیل رفتار الگو نیز برعکس است. الگوی سر و شانه دارای چشم انداز پتانسیل خرسی است اما الگوی سر و شانه ی وارونه چشم انداز پتانسیل گاوی دارد.

  مثال الگوی سر و شانه

  حال که در مورد هر دو حالت گاوی و خرسی این الگو صحبت کردیم می خواهیم چند مثال تجاری از الگوی سر و شانه را به عنوان بخشی از رویکرد تحلیل فنی به شما نشان دهیم.

  

  نمودار EUR/USD – مثال اول

  شما در حال دیدن نمودار یورو/دلار از تاریخ نوامبر 2012 تا آوریل 2013 هستید. این تصویر نشان دهنده مثالی تجاری از الگوی سر و شانه است.

  این نمودار با روندی گاوی شروع می شود که از ماه نوامبر سال 2012 تا ژانویه سال2013 ادامه پیدا کرده است. در این روند می توان دید که نوسانات قیمت یک الگوی سر و شانه را به وجود آورده اند. ما شکل آن را با خطوط مشکی رنگ بر روی نمودار مشخص کرده ایم.

  حال که الگو را تشخیص داده ایم باید خط گردن آن را ترسیم کنیم. خط افقی آبی رنگ بر روی نمودار همان خط گردن است. ممکن است یک موقعیت فروش (short position) هنگام بسته شدن شمع در زیر خط گردن به وجود آید. علاوه بر این، تعیین حد ضرر باید در بالای شانه ی دوم مشخص شود، یعنی به شکلی که در تصویر مشخص شده است. هدف کمینه الگو با دو فلش سبز رنگ مشخص شده است. هدف کمینه برابر است با سایز الگو که قبلا آن را توضیح دادیم.

  همانطور که می بینید قیمت یورو/دلار پس از شکل گیری الگو وارد یک روند خرسی شده است. چهارده دوره پس از شکست الگوی سر و شانه، نوسانات قیمت کمینه ی بلقوه الگو را تکمیل می کنند.

  در این نقطه شما می توانید تمام دارایی خود را بفروشید یا بخشی از آن را نگه دارید تا بعدا سود بیشتری از آن کسب کنید. اگر تصمیم گرفتید تا بخشی کمی را به فروش نرسانید، باید به نوسانات قیمت توجه داشته باشید تا در وقت مناسب آن را بفروشید.

  خط زرد رنگ که بر روی نمودار می بینید همان خط روند فعلی است که نشان دهنده ی نوسانات خرسی قیمت می باشد. تجارت در زمان الگوی سر و شانه را تا زمانی می توان متوقف کرد که قیمت در زیر خط زرد رنگ روند فعلی قرار داشته باشد. هنگامی که قیمت سبب بسته شدن یک شمع در بالای خط زرد رنگ شود باید با این فرضیه که روند خرسی مختل شده به تجارت ادامه داد. حال با هم به یک مثال تجاری دیگر از الگوی سر و شانه نگاهی داشته باشیم:

  

  نمودار AUD/USD- مثال دوم

  این نمودار AUD/USD از تاریخ 3 الی 10 فوریه 2016 است. این تصویر نشان دهنده ی یک فرصت تجاری دیگر بر روی یک الگوی سر و شانه در نمودار است.

  شکل الگوی سر و شانه با خطوط مشکی بر روی تصویر مشخص شده است. خط آبی نشان دهنده ی خط گردن است که از دو دره در اطراف سر عبور می کند. یک موقعیت شورت (Short trade) را باید هنگام عبور قیمت از خط گردن آبی رنگ بر روی الگو آغاز نمود. حد ضرر باید در بالای شانه ی دوم بر روی تصویر مشخص شود. سپس سایز الگو را باید اندازه گیری کرد تا کمینه ی حرکت بلقوه ی قیمت را به دست آورد. این میزان با فلش های سبز رنگ بر روی نمودار مشخص شده اند.

  نوسانات قیمت پس از نشانه ی الگوی سر و شانه بر روی نمودار وارد یک روند قدرتمند خرسی می شوند. حرکت قیمت خرسی با خط روند زرد رنگی بر روی نمودار مشخص شده است.

  اگرچه نوسانات قیمت تکمیل کننده ی هدف کمینه الگو در تنها سه دوره هستند اما از آنجا که شیب حرکت AUD/USD به سرعت به سمت پایین پیش می رود همچنان می توان تجارت را متوقف نمود. تا زمانی که نوسانات قیمت از خط زرد رنگ روند خرسی عبور نکرده اند و به حالت گاوی نرسیده اند می توان از انجام معاملات دست کشید.

  مثال الگوی سر و شانه وارونه

  حال با هم به یک مثال تجاری در وضعیت الگوی سر و شانه ی وارونه می پردازیم. ما از همان قوانین حالت استاندارد الگو استفاده می کنیم و تنها به دلیل وارونه بودن الگو آنها را بر عکس کرده ایم.

  

  نمودار USD/CAD – مثال الگوی وارونه

  در اینجا نمودار USD/CAD را از تاریخ ماه فوریه 2011 تا ماه ژانویه2011 مشاهده می کنید. خطوط مشکی رنگ بر روی نمودار نشان دهنده ی الگوی سر و شانه ی وارونه هستند.

  توجه داشته باشید که این الگو پس از یک روند خرسی پدیدار شده و نوسانات قیمت را برعکس خواهد کرد. خط آبی رنگ روی تصویر همان خط گردن است. در اینجا خط گردن قله ها را به هم متصل می کند و نه دره ها، چرا که الگو وارونه شده است. جفت USD/CAD را زمانی می توان خرید که نوسانات قیمت سبب ایجاد شمعی در بالای خط گردن شوند. حد ضرر را باید در زیر شانه ی دوم مشخص نمود یعنی جایی که الگو تکمیل می شود.

  سپس باید سایز الگوی سر و شانه بر عکس را مشخص کنید و آن را رو به بالا از نقطه شکست در خط گردن مشخص کنید. این مورد با فلش های سبز رنگ در نمودار نشان داده شده است.

  قیمت ها پس از نشانه ی لانگ بر روی نمودار شروع به افزایش می کنند. با این وجود افزایش قیمت آنچان هم زیاد نیست و این مورد نشان دهنده عدم اجزای تشکیل دهنده الگوهای سر و شانه اطمینان در میان تریدرهاست. خطوط صورتی روی تصویر نشان می دهند که افزایش قیمت شبیه به یک consolidation با شکل یک مثلث انبساطی است. این نوع مثلث ها پتانسیل بازگشتی بالایی دارند. بنابراین بهترین گزینه در چنین زمانی بستن سریع معامله به محض رسیدن به هدف کمینه الگوی سر و شانه وارونه است.

  نتیجه گیری

  الگویی که در این مقاله به معرفی آن پرداختیم، یکی از قابل اطمینان ترین الگوهای نمودار در فارکس هستند. این الگو ها در زمان یک روند گاوی شکل می گیرند و پتانسیل وارونه کردن روند صعودی را دارند. نام الگوی سر و شانه از ظاهر ساختار آن بر روی نمودار گرفته شده است – سه قله که قله ی میانی بلند تر است.

  الگوی سر و شانه شامل سه قله می شود: قله اول را باید در یک وضعیت روند گاوی پیدا کرد. قله دوم باید از قله اول بلند تر باشد. قله سوم باید از قله دوم پایین تر و تقریبا برابر با قله اول باشد.

  برای ترید کردن در زمان پیدایش یک الگوی سر و شانه در نمودار باید این قوانین را به کار ببرید:

  ابتدا تشخیص یک الگوی معتبر سر و شانه و مشخص کردن هر یک از سه دره ای که تشکیل دهنده ی این الگو می باشند. دوم، ترسیم خط گردنی که از دره ها عبور کند. سوم، مشخص کردن شکست در الگوی سر و شانه. فروش دارایی ها در زمانی که نوسانات قیمت از خط گردن به سمت پایین حرکت می کنند. چهارم، مشخص کردن حد ضرر در بالای شانه دوم. پنجم، برای کمینه تحرکات قیمتی که با اندازه ی الگو برابر هستند ترید کنید – یعنی فاصله ی میان قله ی سر و خط گردن. ششم، اگر فکر می کنید که می توانید سود بیشتری از الگوی سر و شانه به دست آورید، می توانید مدت بیشتری هم به ترید ادامه دهید و منتظر پیدا کردن سر نخ هایی برای خروج باشید.

  الگوی نموداری سر و شانه حالتی بر عکس هم دارد که به آن الگوی سر و شانه ی وارونه می گویند. برای تایید الگوی وارونه، باید به بررسی دره ها بپردازید (بر خلاف حالت عادی که به بررسی قله ها می پردازید). در حالت وارونه خط گردن را باید از میان دو قله ای که در اطراف سر قرار دارند ترسیم نمود. حد ضرر را باید در زیر دره ای مشخص کرد که مربوط به شانه ی دوم الگو است. هدف قیمت خود را با استفاده از قانون حرکت اندازه گیری شده تعیین کنید.

  الگوی سر و شانه سقف و کف چیست؟

  

  الگوهای زیادی در تحلیل تکنیکال وجود دارند که شناخت آن‌ها می‌تواند کمک زیادی در جهت انجام تحلیل و معامله‌های بهتر باشد. الگوهای نموداری در بازارهای مالی به 2 نوع الگوهای بازگشتی و الگوهای ادامه دهنده تقسیم می‌شوند. در الگوهای بازگشتی همان‌طور که از اسمش پیداست روند قیمت بعد از پدیدار شدن این الگوها تغییر می‌کند و خلاف روند قبلی حرکت می‌کند. الگوی سر و شانه سقف و کف، الگوی سقف و کف دوقلو نمونه‌هایی از این الگوهای بازگشتی هستند. در الگوهای ادامه دهنده همانطور که از اسمش پیداست روند قبلی قیمت پس از پدیدار شدن این الگوها ادامه می‌یابد و در واقع قیمت پس از روند گرفتن با نمایان شدن این الگوها فاز استراحتی به خود گرفته و پس‌ از آن در جهت روند قبلی خود حرکت می‌کند. در این مقاله قصد داریم به توضیح الگوی سر و شانه (سقف و کف) بپردازیم. با آکادمی بورسی پشوتن همراه باشید.

  معرفی الگوی سر و شانه:

  تقریباً می‌توان گفت محبوب‌ترین و معتبرترین الگوی نموداری بازگشتی در تحلیل تکنیکال الگوی سر و شانه است، که کارایی آن به‌مرور زمان و در شرایط مختلفی اثبات شده است. تشکیل این الگو می‌تواند موجب وقوع یک نقطه عطف خیلی مهم یا یک اصلاح قیمت کوتاه مدت و معمولی باشد.

  براساس نمودار، الگوی اجزای تشکیل دهنده الگوهای سر و شانه اجزای تشکیل دهنده الگوهای سر و شانه سروشانه کلاسیک (سقف) یک سیگنال نزولی و سروشانه معکوس (کف) نشانه‌ای از احتمال وقوع روند صعودی است.

  الگوی سر و شانه سقف

  به لحاظ هندسی، الگوی سر و شانه سقف یا کلاسیک از شکل‌گیری سه قله بصورت متوالی تشکیل می‌شود. دومین قله (سر) نسبت به سایرین (شانه‌ها) بلندتر بوده و درنهایت طرحی شبیه به سر و شانه‌های انسان در نمودار به وجود می‌آید. درصورتیکه چنین آرایشی به‌وسیله دره‌ها شکل بگیرد، الگوی سر و شانه کف یا معکوس خواهیم داشت.

  این الگو معمولاً پس از یک روند قوی رخ می‌دهد و برحسب شرایط بازار، می‌تواند نشانه‌ای از تغییر تمایلات جمعی و پتانسیل یک بازگشت قیمتی قریب‌الوقوع باشد.

  

  این الگو درپایان یک حرکت صعودی رخ می‌دهد و باعث تغییر جهت بازار و حرکت به سمت نزول قیمت می‌شود.

  این الگو از یک سر و دو شانه تشکیل می‌شود که ارتفاع شانه‌ها تقریباً با هم برابر است. البته گاهی اوقات ممکن است کمی ارتفاع شانه‌ها هم‌تراز نباشد که در صورت عادی بودن این حالت می‌توان الگوی سر و شانه را قبول کرد. اما توجه داشته باشید که اگر ارتفاع شانه با هم تفاوت غیرعادی داشته باشد، دیگر نمی‌توان نام سر و شانه را بر آن الگو گذاشت.

  چگونه بوسیله این الگو معامله کنیم؟

  زمانی که حالت کلی الگو را در چارت پیدا اجزای تشکیل دهنده الگوهای سر و شانه کردید، باید منتظر شکسته شدن خط گردن بمانید. بهتر است شکست خط گردن پرقدرت انجام شود و سایر شرایط یک شکست مناسب را داشته باشد. درصورتی‌که قیمت با حرکت بسیار قوی خط گردن را شکست می‌توانید معامله فروش داشته باشید.

  اهداف قیمتی الگوی سر و شانه سقف:

  برای مشخص کردن هدف قیمتی این الگو باید فاصله خط گردن تا قله (قسمت سر الگو) اندازه بگیرید و آنرا از ناحیه اجزای تشکیل دهنده الگوهای سر و شانه شکست خط گردن کم کنید تا هدف الگو بدست آید.

  مثالی از الگوی سر و شانه سقف در بورس:

  

  با توجه به الگوی سرشانه فوق وقتی قیمت این الگو را تکمیل می‌کند بعد از شکست خط گردن قیمت به اندازه هدف احتمالی ریزش می‌کند.

  اما خط قرمز رنگ نشانه چیست؟ این خط در واقع خط گردن یا Neck Line می‌باشد و تریگر اصلی ورود به معامله در این الگو، توسط این خط صادر می‌شود.

  جریان عرضه و تقاضا در سر و شانه سقف:

  تحلیل دقیق جریان عرضه و تقاضای حاکم بر روند شکل‌گیری الگوی سر و شانه در حالت کلاسیک نشان‌دهنده این است که در ابتدا خریداران بر بازار تسلط داشته و قیمت را تا سطح مشخصی افزایش داده‌اند، سپس تعدادی از فروشندگان با عرضه سهام خود موجب کاهش قیمت‌ها شده و اولین قله در نمودار تشکیل می‌شود. در ادامه با توجه به اینکه هنوز خریداران امید به صعود قیمت دارند، با افزایش حجم سفارشات خرید و عقب‌نشینی فروشندگان، بازار دوباره شروع به رشد خواهد نمود. این بار به دلیل تقویت انتظارات مثبت در میان معامله گران و با استناد به اتمام اصلاح قیمتی و آغاز موج جدید صعودی، جریان ورودی پول تقویت‌شده و سطح مقاومتی پیش رو (قله قبلی) نیز درهم‌شکسته و قیمت نقطه بالای جدیدی در نمودار ثبت می‌کند.

  سپس با توجه به صعود قیمت‌ها، برخی خریداران قبلی به منظور محافظت از سود، اقدام به فروش نموده و در همین حین با اضافه شدن سایر فروشندگان، قیمت کاهش‌یافته و به سطح حمایتی (قله یا مقاومت قبلی که بر اساس قانون تبدیل سطوح تبدیل به حمایت شده) پیش روی خود می‌رسد که با افزایش فشار فروش این سطح نیز شکسته شده و درنهایت با اجزای تشکیل دهنده الگوهای سر و شانه شکل‌گیری یک موج سنگین نزولی قیمت تا حوالی دره اول سقوط می‌کند.

  در این مرحله دوباره تعدادی از خریداران با سفارشات خرید خود موجب صعود قیمت‌ها می‌شوند، با این تفاوت که این روند صعودی دوامی نداشته و پس از صعود تا حدود قله اول، فروشندگان برای سومین بار بر بازار مسلط شده و با فروش‌های خود موجب شکل‌گیری یک روند نزولی قوی می‌شوند. کاهش قیمت حتی با رسیدن به خط روند حمایتی ناشی از اتصال دو دره قبلی که خط گردن نامیده می‌شود نیز متوقف نشده و پس از شکست این سطح با حجم معاملات سنگین، روند نزولی قوی آغاز می‌شود.

  الگوی سر و شانه کف

  این الگو با نام سر و شانه معکوس نیز شناخته می‌شود و دقیقا تمام موارد این الگو معکوس حالت سر و شانه سقف می‌باشند. اما برای درک بهتر شما دوستان، مجدداً به بررسی این الگو با تصاویر و مثال می‌پردازیم.

  این الگو بعد از یک حرکت نزولی شکل می‌گیرد و باعث تغییر جهت حرکت بازار به سمت بالا می‌شود. ساختار این الگو نیز از سه کف تشکیل ‌شده است. کف میانی، عمق بیشتری نسبت به دو کف مجاور خود را دارد و تشکیل دهنده بخش “سر” الگو می‌باشد.

  

  چگونه بوسیله این الگو معامله کنیم؟

  پس از تشخیص حالت کلی الگو، باید منتظر شکست خط گردن باشیم. هر چقدر که شکست قوی‌تر انجام شود بهتر است. پس از شکست خط گردن الگو وارد معامله شوید.

  اهداف قیمتی الگوی سر و شانه کف یا معکوس:

  هدف قیمتی این الگو دقیقا شبیه سر و شانه سقف می‌باشد. یعنی فاصله کف دره (سر الگو) تا خط گردن را با خط عمودی مشخص کنید. و آن را به قیمت محل شکست خط گردن اضافه کنید.

  مثالی از الگوی سر و شانه کف یا معکوس در بورس:

  

  با توجه به الگوی سر و شانه فوق وقتی قیمت این الگو را تکمیل می‌کند بعد از شکست خط گردن قیمت به اندازه هدف احتمالی صعود می‌کند.

  نکات عمومی مربوط به الگوهای قیمتی

  • حین تشکیل یک الگوی نموداری، تغییر حجم معاملات یک ابزار کمکی برای تائید صحت و قدرت الگو است.
  • هر کدام از الگوهای قیمتی بر اساس ماهیتشان، اجزای تشکیل دهنده الگوهای سر و شانه یک هدف نموداری از پیش تعیین شده دارند. میزان تحقق این انتظارات، کاملاً به روند بازار بستگی دارد.
  • هر چه شکل‌گیری یک الگو مدت زمان بیشتری طول بکشد، انتظار می‌رود که حرکات قیمتی بزرگ‌تری در پیش باشد.
  • یکی از بهترین روش‌های تشخیص شکست، افزایش حجم معاملات حین خروج قیمت از نواحی حمایت یا مقاومت است. هنگام استفاده از الگوهای قیمتی، همواره این نکته را در نظر داشته باشید.

  آکادمی بورسی پشوتن برای افرادی که قصد ورود به بازار بورس را دارند و یا کسانی که می‌خواهند به‌صورت حرفه‌ای و اصولی از آموزش‌های بورس برخوردار شوند برنامه‌های آموزشی پله به پله‌ای را در نظر گرفته که با آن می‌توانید بدون هیچ‌گونه ابهام و سردرگمی در این مسیر به هدفتان برسید.

  کلاس‌های آموزشی آکادمی پشوتن به شرح ذیل می‌باشد:

  1. مبانی ورود به بورس در بدو شروع کار
  2. دوره‌های پایه بعد از گذراندن کلاس مبانی‌های ورود به بورس
  3. کلاس‌های پیشرفته
  4. کارگاه‌های تخصصی

  این برنامه‌ها ازابتدا شمارا برای ورود به این بازار و درک مبانی آن تا اطلاعات پیشرفته و تخصصی یاری می‌کنند.

  الگوهای نموداری- سر و شانه

  این الگو، مشهورترین و قابل اعتمادترین الگوی نموداری در تحلیل تکنیکی است. الگوی سر و شانه یک الگوی بازگشتی است که وقتی تشکیل می شود نشان می دهد که احتمالا سهام بر خلاف روند گذشته حرکت خواهد کرد.

  

  همانگونه که شما در شکل زیر می توانید ببینید، دو نوع الگوی سر و شانه وجود دارد. سر و شانه بالا (سمت چپ) یک الگوی نموداری است که در نقاط بالای یک حرکت صعودی تشکیل می شود و نشان می دهد که روند رو به بالا در حال تمام شدن است. نوع دیگر این الگو، الگوی سر و شانه پایین (سمت راست) است که از شهرت کمتری برخوردار است و "الگوی سر و شانه معکوس" نیز نامیده می شود که نشان دهنده یک واژگونی (بازگشت) دریک حرکت رو به پایین است.

  هر دوی این الگوهای سر و شانه به خاطر داشتن چهار بخش اصلی، مشابه هستند: دو شانه، یک سر و یک خط گردن. همچنین هر سر و شانه منحصر به فرد نیز از یک نقطه بالا و پایین تشکیل شده است. برای مثال، در تصویر الگوی سر و شانه بالا که در سمت چپ شکل زیر نشان داده شده است، شانه سمت چپ از یک نقطه بالا و بعد از آن، یک نقطه پایین تشکیل شده است. در این الگو، خط گردن یک خط حمایت و یا مقاومت است. یک روند رو به بالا مربوط به دوره ای است که در آن نقاط بالا از نقاط بالای قبلی بیشتر بوده و نقاط پایین نیز از نقاط پایین قبلی خود بیشتر بوده اند.

  الگوی سر و شانه

  

  تمامی معامله‌گران فعال در بازار های مالی ، برای کسب سود ، باید به سه تحلیل فاندامنتال ، تکنیکال و سنتیمنتال تسلط داشته باشند. از تحلیل فاندامنتال برای پیدا کردن بهترین سهام ها یا ارزها برای سرمایه‌گذاری ، از تحلیل تکنیکال برای پیدا کردن بهترین نقطه ورود به معامله و از تحلیل سنتیمنتال برای اینکه مشخص شود معامله‌گران به چه سمتی گرایش دارند و رفتارشناسی آنها استفاده می‌شود. در این مقاله قصد داریم شما را با مشخصات و انواع یکی از پرطرفدارترین الگوی های قیمتی در تحلیل تکنیکال، یعنی الگوی سر و شانه آشنا کنیم.

  الگو سر و شانه چیست؟

  این الگو یکی از انواع الگوی های بازگشتی است. همان طور که مشخص است، روند قیمتی پس از شکل گرفتن این الگو، تغییر جهت می‎‌دهد. الگوی سر و شانه، از سه قله و دو دره تشکیل شده است و معمولا قله وسط از دو قله دیگر بلندتر است که به آن “سر” گفته می‌شود و همچنین دو قله‌ای که در سمت چپ و راست قله وسط واقع شدند، تقریبا هم‌سطح هستند که به آن‌ها “شانه” نیز گفته می‌شود. خط گردن(Neck line)، یکی دیگر از اجزای تشکیل دهنده این الگو است که از به هم وصل کردن نقاط برخوردی سه قله، حاصل می‌شود.

  

  انواع الگوی های سر و شانه

  الگو سر و شانه سقف

  این الگو در انتهای یک روند صعودی ایجاد می‌شود و باعث تغییر روند به حالت نزولی می‌شود. در این الگو ، سر (قله وسط) ارتفاع بیشتری نسبت به شانه ها (دو قله مجاور) دارد.

  چگونه با استفاده از این الگو سود کسب کنیم؟

  برای کسب سود با استفاده از این الگو ، باید هنگام بازگشت روند قیمتی و نزدیک شدن آن به خط گردن آماده معامله باشید. در صورتی که خط گردن توسط یک کندل پر قدرت به طرف پایین شکسته شود، می‌توانید پوزیشن فروش(sell) باز کنید.

  

  حد سود و ضرر الگو سروشانه سقف

  حد سود خود را در این حالت می‌توانید به اندازه فاصله قله وسط تا خط گردن در نظر بگیرید. همچنین حد ضرر را می‌توانید کمی بالاتر از خط گردن قرار دهید.

  

  شیب خط گردن

  توجه داشته باشید که در این نوع از الگوی سر و شانه، هر چقدر شیب خط گردن کمتر باشد، سیگنال خروج از ارز یا سهام مورد نظر زودتر برای شما ارسال می‌شود.

  

  الگو سر و شانه کف

  این الگو در انتهای یک روند نزولی ایجاد می‌شود و باعث تغییر روند به حالت صعودی می‌شود. در این الگو ، سر (قله وسط) عمق بیشتری نسبت به شانه ها (دو قله مجاور) دارد.

  چگونه با استفاده از این الگو سود کسب کنیم؟

  برای کسب سود از این الگو ، باید هنگام بازگشت روند قیمتی و نزدیک شدن آن به خط گردن ، برای باز کردن پوزیشن معاملاتی آماده باشید. در صورتی که خط گردن توسط یک کندل پر قدرت به طرف بالا شکسته شود ، می‌توانید پوزیشن خرید باز کنید.

  

  حد سود و ضرر الگو سر وشانه کف

  حد سود خود را در این حالت می‌توانید به اندازه فاصله قله وسط تا خط گردن در نظر بگیرید. همچنین حد ضرر را می‌توانید کمی پایین تر از خط گردن قرار دهید.

  

  شیب خط گردن

  در این نوع از الگوی سر و شانه ، هر چقدر شیب خط گردن بیشتر باشد ، سیگنال ورود به ارز یا سهام مورد نظر دیرتر برای شما ارسال می‌شود.

  

  ↵ همچنین اگر شما توانایی نوسان‌گیری از روند قیمتی را دارید ، حتی از نوساناتی که در الگو سر و شانه وجود دارد می‌توانید سود کسب کنید.

  ⇐نکته مهم : معامله‌گران باید توجه داشته باشند که در الگوی سر و شانه حتما بعد از شکسته شدن خط گردن، وارد معامله شوند. گاهی اوقات این الگو با این که تمام بخش هایش کامل شکل می‌گیرد ولی در نهایت امکان دارد در الگوی سر و شانه سقف، خط گردن نقش یک حمایت و یا در الگوی سر و شانه کف، خط گردن نقش یک مقاومت را بازی می‌کنند.

  توجه به عدد شاخص ترس و طمع می‌تواند ، کمک شایانی به معامله‌گران برای تصمیم‌گیری در نزدیکی این ناحیه حساس خط گردن کند.

  

  سخن پایانی

  بسیاری از معامله‌گران و نوسان‌گیر های فعال در بازار های مالی تنها بر مبنای الگوهای قیمتی معامله می‌کنند. در این مقاله با مشخصات و چگونگی انجام معاملات با یکی از الگو های قیمتی معتبر ، یعنی الگوی سر و شانه آشنا شدیم. استفاده از این الگوهای قیمتی به تنهایی ، درست نیست و معمولا معامله‌گران حرفه‌ای از این الگو ها به عنوان تاییده‌ای بر تحلیل‌ های خود برای ورود یا خروج از یک سهم یا ارز استفاده می‌کنند.

  معامله‌گران و اساتید فعال در بازار های مالی در آکادمی آینده، اقدام به برگزاری دوره‌های صفر تا صد آموزش ارزهای دیجیتال در مشهد (به صورت حضوری) و در سایر شهرها (به صورت غیرحضوری) کردند. برای دریافت مشاوره رایگان و ثبت نام در دوره‌های آموزشی آکادمی آینده می‌توانید به وبسایت این مجموعه مراجعه کنید.