شاخص کل چگونه محاسبه می‌شود؟

مزایای تحلیل شاخص داوجونز | آکادمی آینده

شاخص بورس چیست ؟ انواع شاخص ها و کاربردشان چیست؟

شاخص های ارزیابی بازار سهام یکی از مواردی که درروند مطالعه بازار سرمایه و انتخاب سهام مطلوب جهت خرید، در کنار سایر ابزار های تحلیلی برای فعالین این بازار بسیار حائز اهمیت است. در هر فعالیتی که توسط انسان صورت می‌گیرد، نتایج قبلی و معیارهای ارزیابی گذشته می‌تواند به آنها کمک کند تا در فرآیندهای بعدی با تجربه بهتری پیش عمل کنند. فعالیت در بازارهای مالی هم از این قاعده مستثنی نیست؛ شاخص‌های ارزیابی از جمله شاخص کل بورس، شاخص هم وزن و … می‌تواند در ارتباط با اندازه‌گیری برخی پارامترها و ارزیابی وضعیت بازار کمک شایانی را به تحلیل گران بکند.در مطلب حاضر، قصد داریم سوالاتی همچون انواع شاخص های بورس؟ شاخص کل بورس چیست؟ شاخص هم وزن چیست؟ تفاوت شاخص کل و شاخص هم وزن؟ را پاسخ دهیم.

انواع شاخص های بورس

در درجه اول باید بگوییم که شاخص یک معیار آماری است که تغییرات متغیرهای مورد نظر را در بازه های زمانی نشان می دهد. در بازار بورساوراق بهادار۸ شاخص مهم وجود دارد که توسط فعالان بازار سرمایه استفاده می شود و کاربرد دارند؛ این شاخص ها در تحلیل های بازار از گذشته تا آینده و پیش بینی روند ها به کمک ابزار های نموداری استفاده می شوند.

هر شاخص متغیر خاص مورد تعریف خود را شامل می شود و نمی توان نتایج حاصل از شاخص ها را نسبت به هم مقایسه کرد بلکه باید هر شاخص را نسبت به خودش و در بازه زمانی بررسی و تحلیل کرد.

۸شاخص‌های مهمی که فعالان بازار با آن آشنا هستند:

• شاخص کل بورس اوراق بهادار TEPIX
• شاخص کل هم وزن
• شاخص قیمت و بازده نقدی (درآمد کل) TEDPIX
• شاخص صنعت
• شاخص سهام آزاد شناور (TEFIX)
• شاخص بازار اول و بازار دوم
• شاخص ۵۰ شرکت برتر
• شاخص ۳۰ شرکت بزرگ

انوع شاخص های بورس:

شاخص کل هم وزن، زیرمجموعه‌ای از شاخص کل است؛ درواقع شاخص کل هم وزن از دل شاخص کل قیمت بدست آمده است. در ادامه به توضیح شاخص کل، شاخص کل هم وزن و تفاوت این دو می‌پردازیم.

شاخص کل بورس چیست؟

شاخص کل یا (TEDPIX) مشهورترین و مهم ترین شاخص بورس است که بارها در اخبار مختلف شنیده اید که با آن وضعیت بازار های بورس را تحلیل می کنند؛ در واقع وقتی در خبرگزاری های عمومی از رشد و افت شاخص صحبت می شود منظور همان شاخص کل است.

شاخص کل بورس نشان دهنده ی میانگین میزان تغییرات قیمت و سود سهام شرکت های فعال در بازار سرمایه است.

در شاخص کل تاثیر شرکت ها بر اساس بزرگی ( تعداد سهام ) و سرمایه آنها است بنابراین ارزش تمام شرکت‌ها برابر نیست و وزن شرکت‌ها در شاخص کل متفاوت است و نماد های بزرگی همچون فملی، فولاد، فارس، خودرو، شستا و… که تعداد سهام و معامله بیشتری دارند بسیار تاثیرگذار تر از شرکت های کوچک خواهند بود.

نکته‌: در بررسی شاخص بورس چیزی که برای ما حائز اهمیت است، میزان تغییرات شاخص خواهد بود نه خود عدد شاخص؛ مثلا اگر شاخص کل بورس در طی یک سال از عدد ۵۰۰۰۰۰ (پانصد هزار) واحد به عدد ۱۰۰۰۰۰۰ (یک میلیون) واحد برسد یعنی رشد ۵۰% داشته است و نشان دهنده آن است که میانگین بازدهی کل سهم های موجود در بازار بورس طی این یکسال برابر با ۵۰% بوده است.

شاخص کل هم وزن چیست؟

شاخص هم‌وزن در سال ۱۳۹۳ در بازار بورس ایران در اختیار سرمایه‌گذاران فعال بازار بورس و سرمایه قرار گرفت تا در تا سرمایه‌گذاران بر پایه آموزش ها و تحلیل شاخص هم وزن با دقت بیشتری نسبت به ورود و خروج نقدینگی و نیز وضعیت کلی بازار بورس تصمیم گیری کنند. در محاسبه شاخص هم‌وزن به همه ی شرکت‌ها با وزن یکسانی در نظر گرفته می شوند؛ در نتیجه اگر شاخص هم‌وزن مثبت شود یعنی اینکه بیشتر از نصف شرکت‌ها ی موجود در بورس مثبت هستند.

همچنین گاهی امکان دارد در بورس تهران شاخص کل عدد منفی را نشان دهد در حالی که بازدهی شاخص هم وزن مثبت است و این به معنی آن است که اگرچه سهام‌های شرکت‌های خیلی بزرگ در بورس منفی هستند اما تعداد زیادی از شرکت‌ها (با حجم کوچک و متوسط) مثبت‌اند.

تفاوت شاخص کل و شاخص هم وزن چیست؟

اصلی ترین تفاوت شاخص کل و هم وزن در این است که شاخص هم وزن بر اساس میزان بازدهی اکثر شرکت‌ها می باشد، نه بر اساس سرمایه بیشتر و برخلاف شاخص کل بورس میزان مثبت و منفی بورس را نشان می‌دهد بنابراین تفاوت شاخص هم وزن و شاخص کل بورس در این است که وزن و اندازه شرکت ها در این شاخص تاثیر گذار نیست و سرمایه آنها یکسان در نظر گرفته می شود و تاثیر افزایش و کاهش سود و قیمت سهام شرکت ها در شاخص به یک میزان اثرگذار است.

در واقع همانطور که گفتیم شاخص کل، عملکرد و وضعیت بورس را نشان می‌دهد، اما معیار مناسبی برای رشد و افت بازار سرمایه نیست؛ برای اینکه در خیلی از مواقع ممکن است چند شرکت بزرگ که وزن زیادی دارند با مثبت یا منفی شدنشان شاخص کل را مثبت یا منفی کنند؛ در حالی که وضعیت بسیاری از شرکت‌های دیگر متفاوت است. در نتیجه، شاخص کل هم وزن می‌تواند به شکل بهتری وضعیت کلی بازار را به ما نشان خواهد داد.

ولی باید این را هم در نظر بگیریم که هر شاخصی، به تناسب ماهیتش، مزایا و معایب خاص خود را دارد. شاخص کل دیدی کلی از شرایط بازار به سهامداران می‌دهد که در آن نقش شرکت‌های بزرگ، پررنگ‌ است؛ پس اگر شما سهامدار سهم های بزرگ بازار باشید شاخص کل می تواند برای شما مهم باشد. اما اگر می‌خواهید که جزئیات بیشتری را از بازار بدست آورید و بدانیم درمجموع بازار رو به رشد یا افول است، بهتر است، شاخص کل هم وزن را در نظر بگیرید.

همانطور که گفتیم در بین فعالین بازار بورس شاخص های مختلفی تعریف شده که فعالات بازار به تناسب فعالیت شان از آنها استفاده می کنند؛ در ادامه به معرفی سایر شاخص های مهم بازار می پردازیم. هرچند این شاخص ها مثل شاخص کل و شاخص هم وزن طرفدار ندارند ولی هر کدام در جای خودشان کاربردهای زیادی دارند.

شاخص قیمت

شاخص قیمت ( TEPIX) نشان دهنده ی روند قیمت شرکت های بازار است و تفاوت آن با شاخص کل این است که سود سازی شرکت ها در آن تاثیری ندارد و تنها تغییرات قیمت سهام ها معیار محاسبات است.

در شاخص قیمت سرمایه و بزرگی شرکت ها محاسبه می شوند و شرکت های بزرگ تاثیر بیشتر و شرکت های کوچک تاثیر کمتری دارند و صرفا افزایش یا کاهش قیمت سهم ها بر اساس بزرگی شرکت هادر نظر گرفته می شود؛ یعنی افزایش یا کاهش قیمت شرکت های بزرگ، بیش تر از افزایش یا کاهش قیمت شرکت های کوچک بر روی این شاخص اثر گذار است.

شاخص قیمت هم وزن

تفاوت شاخص قیمت هم وزن با شاخص قیمت دقیقا مثل تفاوت شاخص کل و شاخص هم وزن، در این است که ضریب تاثیر شرکت های بزرگ و کوچک یکسان است و وزن شرکت ها محاسبه نمی شود؛ به این ترتیب در شاخص قیمت هم وزن شرکت ها فارغ از بزرگ یا کوچک بودنشان بررسی می شوند و سرمایه تمام شرکت ها یکسان در نظر گرفته می شوند.

در واقع شاخص قیمت هم وزن نشان دهنده ی میزان بازدهی قیمت سهام شرکت ها بدون در نظر گرفتن بزرگی شرکت هاست برای درک بهتر اگر کسی از تمامی شرکت ها به تعداد مساوی سهم داشته باشد شاخص قیمت هم وزن میزان بازدهی آن پرتفوی را نشان می دهد.

شاخص صنعت

بازدهی صنایع مختلف را به تفکیک نشان می دهد و مانند شاخص کل محاسبه می شود؛ این شاخص نشان دهنده ی میانگین بازدهی سرمایه گذاران در آن صنعت است. برای مثال اگر شاخص صنعت بیمه رشد کرده باشد نشان دهنده ی رشد بازدهی سهام شرکت های شاخص کل چگونه محاسبه می‌شود؟ فعال در صنعت بیمه به واسطه ی افزایش قیمت و سود آنها است.

شاخص صنعت برای تحلیل و مقایسه وضعیت صنعت های مختلف برای سرمایه گذاری به کار برده می شود اما رشد شاخص یک صنعت لزوما دلیل بر رشد تمامی شرکت های فعال در آن صنعت نیست، بلکه این شاخص میانگین بازدهی را نشان می دهد و طبیعتا رشد برخی شرکت ها می تواند بر خلاف جهت شاخص صنعت مربوطه اش باشد. مثلا ممکن است شاخص صنعت خودرو طی یک سال رشد کرده باشد اما شرکت خودروسازی کوچکی در همین مدت بازدهی منفی داشته.

شاخص سهام شناوری

سهام شناور آزاد به درصدی از سهام شرکت گفته می شود که صاحبان آن قصدی برای گرفتن صندلی مدیریت در شرکت ندارند و تنها برای خرید و فروش سهام وارد معاملات آن سهم می شوند؛ بنابراین قابلیت نقدشوندگی سهام شناور آزاد زیاد است.
شاخص سهام شناور آزاد مانند شاخص کل محاسبه می شود با این تفاوت که تنها درصد شناور آزاد شرکت ها در نظر گرفته می شود و همان میانگین قیمت و سود سهام ها با تاثیر وزنی آنها است یعنی شاخص سهام شناوری نشان دهنده ی بازدهی میانگین قیمت و سود سهام های شناور آزاد در بازار است و هرشرکتی سهام شناور آزاد بیشتری با سرمایه ای بزرگ داشته باشد تاثیر بیشتری در این شاخص خواهد داشت.

شاخص بازار اول و دوم

می دانیم که در بازار سرمایه شرکت‌هایی که ازنظر میزان سرمایه وضعیت سودآوری و همچنین درصد سهام شناوری در وضعیت مناسب‌تری قرار دارند در بازار اول بورس تهران و شرکت‌هایی که از این نظر در شرایط پایین‌تری قرار دارند در بازار دوم بورس تهران پذیرش می‌شوند.

شاخص بازار اول بیانگر سطح عمومی قیمت سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بازار اول بورس است؛ همچنین شاخص بازار دوم بیانگر سطح عمومی قیمت سهام شرکت‌هایی است که در بازار دوم بورس پذیرش‌شده‌اند.

برای مثال می توانید پرتفویی را در نظر بگیرید که سهام شرکت های عضو در بازار اول بورس را متناسب با بزرگی آنها دارد، شاخص بازار اول نشان دهنده ی میزان سود و زیان این پرتفوی می باشد.

شاخص ۵۰ شرکت برتر

معمولا هر سه ماه یک‌بار فهرست شرکت‌های برتر بازار که بیشترین معاملات را در بازار داشته اند؛ همچنین میزان نقدشوندگی سهامشان هم بالا است منتشر می شود.

شاخص ۵۰ شرکت برتر میانگین بازدهی این شرکت ها را نشان می دهد که طی این مدت ۳ ماهه سود و قیمت آنها چه تغییراتی می کند.

شاخص۳۰ شرکت بزرگ

شاخص ۳۰ شرکت بزرگ شرکت شامل شرکت‌هایی می‌شود که در صدر لیست شرکت های بزرگ بورس قرار میگیرند که این بزرگی شرکت‌ها در سایت سازمان بورس بر اساس ارزش روز یک شرکت محاسبه و اعلام می شوند.

شاخص ۳۰ شرکت بزرگ‌ میانگین وزنی این ۳۰ شرکت را برآورد می‌کند و شیوه محاسبه آن مشابه شاخص کل قیمت است.

شاخص های بورس را از کجا ببینیم؟

برای آنکه بتوانید به شاخص های مختلف بازار بورس دسترسی داشته باشید و افت و خیز آنها را زیر نظر بگیرید می توانید به سایت www.tsetmc.com مراجعه کنید و در همان صفحه ی اول در قسمت شاخص های منتخب ، شاخص های مهم بازار را مشاهده کنید

همچین شما می توانید با استفاده از ابزار های مختلف تحلیل تکنیکال ، نوع رفتار و میزان بازدهی این شاخص ها را مورد تحلیل و بررسی قرار دهید.

نحوه محاسبه ضریب جادویی بورس(ضریب بتا)

میدونید که ضریب بتای یک سهم ثابت نیست و میتواند تغییراتی را داشته باشد و از طرف دیگر ضریب بتا در روند مثبت و منفی یکسان نیست.

مثلا ممکن است تاثیر رشد شاخص بر دارایی ما، بیشتر از تاثیر افت آن بر دارای ما باشد

در نتیجه لازم است که ما محاسبه ضریب بتا را یاد بگیریم.

برای محاسبه ضریب بتا سهم مورد نظرمون فقط کافیه این مسیر رو بریم:

مرحله اول:

وارد سایت fipiran میشویم همان سایتی که در مقاله قبلی یعنی صندوق های سرمایه گذاری توضیح داده شد و

از بخش زیر فایل اکسل مربوط به شاخص کل چگونه محاسبه می‌شود؟ اطلاعات شاخص رو دریافت میکنیم:

فایل اکسل شاخص کل را در بازه زمانی که میخواهیم ضریب بتا را برای سهم موردنظرمان محاسبه کنیم از سایت دریافت میکنیم

توجه کنید که هر چقدر بازه ای که ضریب بتا در آن محاسبه میشود طولانی تر یا بلند مدتی تر باشد عدد ضریب بتا دقیق تر خواهد بود

همون طور که میبینید تاریخ مد نظرتان را باید بدون هیچ فاصله یا اسلشی وارد کنید.

در مرحله بعدی باید اطلاعات سهم را دقیقا در همان بازه زمانی از مسیر زیر دریافت کنیم:

(خدمات اطلاعاتی- شرکت ها -تاریخچه اطلاعات نماد )

همانند مرحله قبل اسم سهم و تاریخ را انتخاب میکنیم:

توجه کنین که تاریخ اطلاعاتی که برای سهم و شاخص انتخاب کردیم باید با هم یکی باشد مثلا اگه در یک تاریخ مشخص

برای سهم به خاطر بسته بودنش مقداری نداریم باید عدد مربوط به آن را از شاخص هم حذف کنیم .

پس اول باید چک کنیم که تعداد روزهایی که ما برای شاخص و سهم اطلاعات قیمت داریم یکی باشد

یعنی مثلا تو تاریخ 5/11/99 سهم ما بسته باشه باید واحد شاخص رو هم در اون تاریخ از محاسباتمون حذف کنیم

حالا چه طور میتونیم از بین این همه عدد اونهایی که معادل ندارن رو پیدا و حذف کنیم ؟؟

فقیط کافیه که از بخش زیر در اکسل این کار را انجام دهیم :

تنظیمات تابع رو هم به صورت زیر انجام میدیم:

حذف موارد تکراری:

تو این مرحله روزهایی که علامت N/A دارند به این دلیل هست که برای سهم در اون روزها اطلاعات قیمتی نداریم

حالا باید روزهایی که اطلاعات اونها رو نداریم حذف کنیم برای این کار از منو data فیلتر رو انتخاب میکنیم

و فقط تیک گزینه N/A رو انتخاب میکنیم در نتیجه برای ما تمام مواردی که این علامت رو دارن نمایش داده میشه

با انتخاب همه اونها رو حذف میکنیم

مجددا گزینه فیلتر رو میزنیم و تیک select all رو فعال میکنیم.

حالا فقط اطلاعات روزهایی رو داریم که معادل شاخص و قیمت سهم مورد نظر در اون روز وجود داشته باشد

اکنون دوباره چک میکنیم ببینیم که تعداد داده هامون برای شاخص و برای سهم یکسان هست یا خیر

تو این مرحله ممکنه تعداد داده های سهم بیشتر باشه و دلیلش هم اینه که ما به خاطر باگ سایت داده تکراری دریافت کردیم

برای حذف این داده های تکراری هم کافیه از منو Home گزینه Duplicate Values رو انتخاب کنیم.

همون طور که میبینید روزهایی که تکراری هستن با رنگ قرمز نمایش داده شدند

و خیلی راحت میتوانیم از هر تاریخ تکراری ها را حذف کنیم.

مرحله سوم

فرمول محاسبه ضریب بتا:

حال که اطلاعات را یکسان سازی کردیم نوبت میرسه به محاسبه ضریب بتا

هم برای سهم و هم برای شاخص یک ستون رو اختصاص میدیم به محاسبه تغییرات قیمت نسبت به روز قبل (b1-b2)/b2

(هر چی به سمت بالای جدول میایم تاریخ ها جدید میشن)

حالا کواریانس تغییرات قیمت فملی نسبت به قیمت شاخص کل رو محاسبه میکنیم

از تابع covar استفاده میکنیم

کافیه که یک مساوی بذاریم و اسم تابع رو در cell بعدی سرچ کنیم

و دو ستون تغییرات قیمت سهم و تغییرات واحد شاخص رو انتخاب میکنیم

در cell بعدی واریانس شاخص رو حساب میکنیم دوباره مساوی قرار میدیم عبارت var رو مینویسیم

و enter میزنیم و ستون تغییرات واحد شاخص رو انتخاب میکنیم

حالا تو cell سوم ،کواریانس رو بر واریانس تقسیم میکنیم تا ضریب بتا برای ما بدست بیاد

ضریب بتا به ما کمک می‌کند که میزان ریسک سیستماتیک سهم و سبدمون رو مدیریت کنیم

هدف ما از بین بردن ریسک سیستماتیک نیست ، اتفاقا توی یک بازار صعودی داشتن پرتفویی با بتای بزرگ‌تر از یک،

به شما این امکان را می‌دهد که هم جهت بازار حرکت کنید، اما بیشتر از شاخص بازدهی بگیرید.

این پرتفوی توی بازار نزولی یا خرسی ترسناکه و تو این بازار باید سهم هایی با بتا های پایین تر رو انتخاب کنیم.

اوراق تبعی برای بیمه سهام از روز شنبه عرضه می‌شود

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار گفت:‌ انتشار اوراق تبعی برای بیمه سبد سهام حقیقی‌ها از روز شنبه منتشر می‌شود.

مجید عشقی در گفت‌ وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، در مورد چگونگی حمایت از سبد سهام سرمایه‌گذاران خرد در بازار سرمایه گفت:‌ برای سرمایه‌گذارانی که ارزش مجموع سبد سهام شامل سهام و حق‌تقدم آنها کمتر از 100 میلیون تومان باشد، از روز شنبه 14 آبان ماه می‌توانند با خرید حداقل یک ورقه از اوراق تبعی نسبت به بیمه کردن سبد سهام خود تا یکسال و برخورداری از بازدهی حداقل 20 درصد اقدام کنند.

وی افزود: اطلاعیه‌ای از سوی سازمان بورس به زودی منتشر می‌شود و از شنبه 14 آبان ماه اوراق تبعی عرضه می‌شود و به این وسیله سبد سهام افرادی که زیر 100 میلیون سهام و حق‌تقدم دارند تا یکسال بیمه می‌شود و سود حداقل 20 درصدی توسط صندوق تثبیت و توسعه بازار برای آنها تضمین می‌شود.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار تأکید کرد:‌ 96 درصد سهامداران خرد کسانی هستند که کمتر از 100 میلیون تومان سهام دارند، به شرط خرید اوراق تبعی و عدم فروش سهام خود در یک سال شامل بیمه سهام می‌شوند.

به گفته عشقی، در یک سال چون سبد سهام افراد گسترده است، کسانی که اوراق تبعی خریدند به شرط اینکه سهام خود را در این یک سال نفروشند، می‌توانند از بیمه سبد سهام برخوردار شوند، اما اگر قرار باشد سهام یا حق‌تقدم خود را بفروشند، امکان محاسبات وجود ندارد و از شمول بیمه خارج می‌شوند.

وی در مورد اینکه اگر کسانی حق تقدم خود را نفروشند، چگونه می‌توانند استفاده کنند،‌گفت: حق تقدم‌ها باید تبدیل به سهام شود و ارزش حق تقدم‌ها هم در بازدهی سبد سهام محاسبه می‌شود، اگر بازدهی 20 درصد بر روی سهام پایه وجود داشته باشد، اختیار فروش بی‌معنا می‌شود و از شرایط رقابتی بازار استفاده می‌کند، اما اگر بازدهی کمتر از 20درصد باشد اوراق تبعی سود حداقل 20 درصدی را برای سبد سهام تضمین می‌کند.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار همچنین گفت:‌با تدوین بسته 10‌بندی حمایت از سرمایه‌گذاری در بورس تلاش شد آرامش به بازار برگردد و اوراق تبعی یک نوع بیمه کردن سهام به شمار می‌رود.

عشقی همچنین یادآور شد: نکته بعدی مشارکت حقوقی‌ها از بازار سهام و همچنین سهامداران عمده و بازارگردان ‌ها است که افراد حقوقی بیشتر از گذشته فعال شوند تا سرمایه‌گذاران نگران پایین آمدن قیمت و شاخص کل نشوند.

وی افزود: در برهه‌هایی از زمان یکسری تصمیمات موجب خروج منابع از بازار شده بود مانند عرضه‌های اولیه سنگین که باعث شده بود افرادی پول خود را از بازار خارج کنند در نتیجه تصمیم گرفته شد عرضه‌های اولیه سنگین فعلاً متوقف شود، البته گاهی عرضه اولیه سهام باعث شادابی بازار می‌شود، بنابراین عرضه‌های اولیه معمولی هم وجود خواهد داشت.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار همچنین گفت: یکی دیگر از بندهای بسته حمایتی برای صندوق‌های با درآمد ثابت است که در قیمت صفر یک آپشن و انتخاب برای فروش اوراق تبعی برای آنها در نظر گرفته می‌شود در مورد سهام هم پرتفوی سهام زیر 100 میلیون تومانی در نظر گرفته می‌شود و سود 20 درصدی یکساله برای آنها تضمین می‌شود.

وی گفت:برای کسانی که از صندوق‌های با درآمد ثابت خرید کرده‌اند به نرخ صفر برسند تا یکسال دچار زیان نمی‌شوند و این به خاطر این است که در برهه‌ای از سال 1399 حدنصاب سهام صندوق‌های بادرآمد ثابت اضافه شد و ریسکی از جانب تصمیم‌گیرندگان بر آن صندوقها تحمیل شد، بنابراین با انتشار اوراق تبعی می‌خواهند این ریسک را تا حدی از بین ببرند.

شاخص داوجونز(Dow Jones)؛ بررسی بورس آمریکا در یک نگاه

شاخص داوجونز (Dow Jones) تصویری ساده و زیبا از شرایط کلی بازار سهام بزرگترین اقتصاد جهان یعنی ایالات متحده آمریکا برای مردم دنیا ترسیم می‌کند.

یکی از دغدغه های مهم معامله‌گران و سرمایه‌گذارانی که در بازار سهام جهانی و بازار فارکس فعالیت می‌کنند، تشخیص بهترین شاخصی است که روند غالب و اوضاع کلی بازار بورس آمریکا که تأثیر زیادی جهت حرکت قیمت‌ها در بازارهای مالی جهانی می‌گذارد را به خوبی و با دقت کافی گزارش کند.

راستش را بخواهید این شاخص طلایی حدود 137 سال است که ابداع شده و عملکرد فوق‌العاده‌ای از خود به نمایش گذاشته است. اگر قصد دارید جزئیات و اطلاعات بیشتری از این شاخص بدانید، مقاله شاخص داوجونز چیست آکادمی آینده را از دست ندهید.

در این مقاله چه می‌آموزید؟

1. تاریخچه شاخص داوجونز چیست؟
2. سهام تأثیرگذار در شاخص داوجونز چیست؟
3. مقایسه شاخص داوجونز، S&P 500 و نزدک کامپوزیت (NASDAQ Composite)
4. مزایا و معایب شاخص داوجونز چیست؟
5. آموزش نمایش نمودار شاخص داوجونز

این مقاله برای چه کسانی مناسب است؟

1. فعالان بازار سهام جهانی.
2. معامله‌گران بازار فارکس.
3. علاقه‌مندان به آموزش شاخص‌های تأثیرگذار در بورس جهانی و بازار فارکس.

تاریخچه شاخص داوجونز

شاخص داوجونز را معمولاً در بازارهای جهانی با نماد اختصاری آن، یعنی DJIA یا DJI که مخفف Dow Jones Industrial Average به معنای میانگین صنعتی داوجونز است می‌شناسیم.

این شاخص در سال 1885 توسط چارلز داو و ادوارد جونز ابداع شد و به افتخار نام هر یک از آنها با نام شاخص داوجونز معروف است. البته پای نفر سومی در شکل‌گیری شاخص داوجونز در میان بود. این شخص چالز برگستریسر نام داشت که نام ژورنال وال استریت را برای اولین روزنامه‌ای که شاخص داوجونز در آن منتشر شد، ابداع کرد.

علت استفاده از پیشوند صنعتی در نام شاخص داوجونز این است که در ابتدا تنها نوسانات سهام 12 شرکت صنعتی در شاخص داوجوز تأثیرگذار بود. اما به مرور زمان و با ورود سایر صنایع به بازار سهام آمریکا، تمرکز شاخص داوجونز از روی شرکت‌های صنعتی کاهش یافت و با درنظر گرفتن سایر صنایع دید گسترده‌تری از شرایط کلی بازار سهام و اقتصاد آمریکا ارائه داد.

تاریخچه شاخص داوجونز | آکادمی آینده

چه سهامی در شاخص داوجونز تأثیرگذارند؟

امروزه شاخص داوجونز از شرایط صنایع مختلفی از جمله مراقبت‌های بهداشتی، خدمات عمومی، امور مالی، مخابرات، صنعت، فناوری و نفت‌وگاز در ایالات متحده آمریکا متأثر است.

به صورت کلی برآیند عملکرد سهام 30 شرکت اصلی و مهم در بین صنایع مختلفی که در عبارت قبلی به آن اشاره کردیم، وضعیت شاخص داوجونز را تعیین می‌کند. اما این 30 شرکت در تمام زمان‌ها ثابت نیستند و ممکن است ترکیب آنها تغییر کند.

به عبارتی برای اینکه شاخص داوجونز گزارشی دقیق و به‌روزتر از آخرین وضعیت اقتصادی داشته باشد، همواره نوسانات سهام شرکت هایی که از ارزش بازاری بیشتری برخودار باشند و عملکرد مثبتتری با توجه به وضعیت اقتصادی از خود نشان دهند، در محاسبه شاخص داوجونز مدنظر قرار می‌گیرد.

سهام شرکت‌های موجود در شاخص داوجونز، از لحاظ تأثیرگذاری به 3 سطح: ارزش بالا، ارزش متوسط و ارزش کم طبقه‌بندی می‌شوند. اهمیت این دسته‌بندی زمانی مشخص می‌شود که بدانید، شاخص داوجونز به صورت وزنی محاسبه می‌شود.

منظور از وزنی بودن شاخص داوجونز این است که سهامی با ارزش بالاتر، ضریب اثرگذاری بیشتری در محاسبه شاخص دارند. به همین ترتیب با کاهش ارزش به سمت متوسط و کم، ضریب اثرگذاری سهام شرکت‌ها کاهش می‌یابد. این فرآیند دقیقاً شبیه به محاسبه معدل در کارنامه است. هنگام محاسبه معدل، نمره درس‌هایی که مهم‌ترند ضریب بیشتری در محاسبه معدل دارند. به طور مشابه، آن درس‌هایی که از اهمیت کمتری (تعداد واحد کمتر) برخوردارند، تأثیر کمتری روی معدل کل می‌گذارند.

سهامی که در دسته ارزش بالا قرار دارند، تأثیر 70 درصدی در مقدار کل شاخص داوجونز دارند.

فهرست سهام موجود در شاخص داوجونز

سهام زیرمجموعه شاخص داوجونز(DowJones) | آکادمی آینده

در تاریخ فعلی که این مقاله تهیه می‌شود، لیست سهام شرکت‌های موجود در شاخص داوجونز به شرح زیر می‌باشند:

(مقابل نام هر شرکت، بازاری که سهام شرکت موردنظر در آن معامله می‌شود، به همراه نماد سهام ذکر شده است.)

(NYSE به معنای شاخص کل چگونه محاسبه می‌شود؟ بازار بورس نیویورک و NASDAQ به معنای بورس نزدک است.)

1. American Express (NYSE:AXP)
2. Amgen (NASDAQ:AMGN)
3. Apple (NASDAQ:AAPL)
4. Boeing (NYSE:BA)
5. Caterpillar (NYSE:CAT)
6. Chevron (NYSE:CVX)
7. Cisco Systems (NASDAQ:CSCO)
8. Coca-Cola (NYSE:KO)
9. Dow, Inc. (NYSE:DOW)
10. Goldman Sachs (NYSE:GS)
11. Home Depot (NYSE:HD)
12. Honeywell International (NASDAQ:HON)
13. Intel (NASDAQ:INTC)
14. International Business Machines (NYSE:IBM)
15. Johnson & Johnson (NYSE:JNJ)
16. JPMorgan Chase (NYSE:JPM)
17. McDonald’s (NYSE:MCD)
18. 3M (NYSE:MMM)
19. Merck (NYSE:MRK)
20. Microsoft (NASDAQ:MSFT)
21. Nike (NYSE:NKE)
22. Procter & Gamble (NYSE:PG)
23. com (NYSE:CRM)
24. Travelers (شاخص کل چگونه محاسبه می‌شود؟ NYSE:TRV)
25. UnitedHealth Group (NYSE:UNH)
26. Verizon (NYSE:VZ)
27. Visa (NYSE:V)
28. Walgreens Boots Alliance (NASDAQ:WBA)
29. Walmart (NYSE:WMT)
30. Walt Disney (NYSE:DIS)

شایان ذکر است که داده‌های مربوط به سهام شرکت‌هایی که وزن تراکنشات مالی بسیار سنگینی دارند از جمله شرکت‌های آلفابت (مؤسس شرکت گوگل)، آمازون و فیس‌بوک برای شاخص کل چگونه محاسبه می‌شود؟ جلوگیری از انحراف بیش از حد شاخص داوجونز به سمت آنها، در این شاخص اعمال نمی‌شوند.

ارزش شاخص داوجونز (DJIA) چگونه محاسبه می شود؟

وزن اکثر شاخص‌های مورد استفاده در بازار سهام بر اساس ارزش بازار آنها محاسبه می‌شود. به عبارتی برای تعیین وزن یک سهام در این روش باید قیمت سهام را در تعداد سهام‌های موجود ضرب کنیم. اما در شاخص داوجونز وزن سهام‌ها بر اساس قیمت آنها محاسبه می‌شود. به بیان دیگر در شاخص داوجونز قیمت بالای یک سهم باعث اختصاص ضریب بیشتری به آن و در نتیجه وزن بالاتر آن می‌شود.

ارزش میانگین صنعتی داوجونز با تعیین میانگین ارزش سهام 30 شرکت بورسی موردنظر این شاخص محاسبه می‌شود. اما محاسبه این میانگین ​​به آسانی شاخص کل چگونه محاسبه می‌شود؟ محاسبه مجموع قیمت 30 سهام و تقسیم آن بر 30 نیست.

تقسیم سهام، ادغام ها و سایر تحولات مهم تأثیرگذار بر قیمت سهام شرکت‌ها، محاسبه ارزش میانگین صنعتی داوجونز را پیچیده می‌کند. به همین دلیل کمیته‌ای مجزا فقط مسئول محاسبه اعداد مربوط به صورت و مخرج کسری هستند که از تقسیم آنها بر یکدیگر، مقدار شاخص داوجنز تعیین می‌شود.

بر اساس سیستمی که چارلز داو برای شاخص داوجنز پیاده‌سازی کرده است، کوچک‌ترین تغییرات در قیمت سهام شرکت‌های فهرست داوجونز باعث تغییر ارزش این شاخص می‌شوند. اما نکته مهم در رابطه با این تغییرات قیمت‌ها، میزان اثرگذاری آنها با توجه وزن‌شان در شاخص داوجونز است.

به عبارتی تغییرات قیمتی سهامی که به علت ارزش بالا، وزن بیشتری در شاخص داوجونز دارد؛ تغییرات عمده‌ای در مقدار کل شاخص خواهد گذاشت. درک این موضوع باعث نتیجه‌گیری نکته زیر می‌شود.

تغییرات محدود قیمت سهامی که به علت ارزش بالا، از وزن بالاتری در شاخص داوجونز برخودار است؛ با تغییرات زیاد قیمت سهامی که به علت ارزش کم؛ وزن کمتری در شاخص داوجونز دارد، تقریباً تأثیر یکسانی در نوسانات کل شاخص داوجونز می‌گذارد.

برای درک آسان‌تر این قضیه به مثالی که در ادامه بیان می‌کنیم توجه کنید.

از اول ژوئن 2022، بالاترین قیمت سهام در فهرست شاخص داوجنز، سهم UnitedHealth Group بود که با قیمت 490.35 دلار معامله می‌شد. از طرفی کمترین قیمت سهام، مربوط به سهم Walgreen Boots Alliance بود که 42.90 دلار معامله شد. از آنجایی که قیمت سهام یونایتدهِلث (UnitedHealth)، 11.4 برابر بیشتر از Walgreen است، قیمت سهام Walgreen باید 11.4٪ تغییر کند تا تأثیری مشابه با تغییر تنها 1٪ در قیمت سهام UnitedHealth روی شاخص DJIA داشته باشد.

مقایسه شاخص داوجونز در مقابل شاخص S&P 500 و نزدک کامپوزیت (NASDAQ Composite)

اقتصاد گسترده و پویای ایالات متحده باعث ایجاد شاخص‌های متنوعی برای ارائه خلاصه‌ای از وضعیت کلی شرایط صنعتی و اقتصادی این کشور شده است.

سه شاخص: میانگین صنعتی داوجونز، S&P 500 و Nasdaq Composite مهم‌ترین شاخص‌ها در کشور آمریکا برای بررسی وضعیت بورس و شرایط اقتصادی هستند.

شاخص S&P 500 برآیندی از وضعیت سهام 500 شرکت با سرمایه‌های بسیار زیاد را گزارش می‌کند که با استفاده از معیارهای خاصی مانند مقدار ارزش بازار و نرخ سودآوری توسط نهادهایی مشابه کمیته‌ای که وظیفه محاسبه مقدار شاخص داوجونز را برعهده داشت، محاسبه می‌شود.

شاخص نزدک ارزش بیش از 2500 سهام یا تقریباً هر سهامی که در بورس نزدک معامله می‌شود را مورد بررسی قرار می‌دهد.

اکثر سرمایه‌گذاران حرفه‌ای بر عملکرد شاخص S&P 500 تمرکز بیشتری دارند. زیرا طیف گسترده‌تری از سهام شرکت‌های مهم از صنایع مختلف فعال در کشور آمریکا را شامل می‌شود و معیار ارزش بازار هر سهم را برای محاسبه وزن آن در نظر می‌گیرد، که روش دقیق‌تری برای اندازه‌گیری سلامت کلی بازار سهام است.

تفاوت شاخص داوجونز، شاخص S&P 500 و شاخص نزدک کامپوزیت (NASDAQ Composite)

مقایسه شاخص های بورس سهام آمریکا | آکادمی آینده

تفاوت‌های مهمی که بین شاخص‌های داوجونز (DJIA)، S&P 500 و نزدک کامپوزیت وجود دارد عبارت‌اند از:

تفاوت نحوه محاسبه وزن سهام شرکت‌ها

برخلاف شاخص میانگین صنعتی داوجونز،وزن سهام شرکت‌ها در شاخص‌های S&P 500 و نزدک بر اساس ارزش بازار آنها محاسبه می‌شود. یعنی باارزش‌ترین سهم‌ها، بیشترین تأثیر را بر ارزش هر یک از این شاخص‌ها دارد.

تفاوت تمرکز روی فناوری در هر شاخص

هر دو شاخص S&P 500 و Nasdaq نسبت به شاخص DJIA، وزن بیشتری به سهام شرکت‌های فعال در زمینه فناوری می‌دهند. میانگین صنعتی داوجونز در بخش فناوری وزن کمتری دارد و در مقایسه با دو شاخص نزدک و S&P 500، به بخش‌هایی مانند صنایع سنگین و خدمات مالی وزن بیشتری اختصاص می‌دهد. با این حال حدوداً شاخص داوجونز و 500S&P عملکرد مشابهی دارند.

شاخص نزدک کامپوزیت بیشترین تأثیر را از سهام شرکت‌های فناوری در بین هر سه شاخص می‌پذیرد.

محاسبه ارزش بازار غول‌های فناوری

ارزش بازار سهام شرکت‌هایی با حجم سرمایه‌های کلان مانند آمازون، آلفابت، متا (سابق فیسبوک) و تسلا در فهرست شاخص داوجونز گنجانده نشده‌اند. اما آنها اجزای اصلی شاخص S&P 500 و Nasdaq هستند.

مزایا و کاربردهای شاخص داوجونز چیست؟

مزایای تحلیل شاخص داوجونز | آکادمی آینده

1. می‌توان از شاخص داوجونز برای بررسی و نظارت بر عملکرد سرمایه‌گذاری استفاده کرد. یعنی اگر بازدهی سبد سرمایه‌گذاری شما همواره از برآیند کلی شاخص داوجونز بیشتر باشد، این اتفاق بدین معناست که از استراتژی معاملاتی قدرتمند و مناسبی استفاده می‌کنید. اما اگر نرخ سودآوری حساب‌تان در مدت زمان معینی از نوسانات شاخص داوجونز کمتر باشد، نشان از ضعف سیستم معاملاتی شما دارد.
2. با خرید شاخص داوجونز می‌توان یک سرمایه‌گذاری کم ریسک با بازدهی محدود در ارزشمندترین سهام‌های موجود در بازار سهام آمریکا انجام داد.
3. در صورت آگاهی از ضریب بتا سهام یک شرکت می‌توان تشخیص داد روند آینده سهام، وجوه متقابل و ETF ها در مقابل نوسانات شاخص داوجونز، روند صعودی یا نزولی خواهند داشت.
   برای مثال اگر ضریب بتا سهامی برابر یا 0.4 باشد و شاخص داوجونز 8% نوسان کند؛ به احتمال زیاد نوسانات آن سهم 3.2 درصد خواهد بود.

معایب و ضعف های شاخص داوجونز چیست؟

1. ارزش بازار هر سهم یکی از پارامترهای مهم برای معامله‌گران حرفه‌ای فعال در بازار است. در شاخص داوجونز ارزش بازار مبنایی برای وزن‌دهی به هر سهم نیست؛ بلکه قیمت یا میزان ارزش سهام، تعیین کننده وزن آن در این شاخص است. و همین موضوع باعث ایراد انتقادهایی نسبت به شاخص DJIA شده است.
2. حجم نمونه ناکافی برای ارائه گزارشی واضح و جامع‌تر از شرایط اقتصادی، یکی دیگر از دغدغه‌های تحلیل‌گران هنگام بررسی شاخص داوجونز است.

همان‌طور که می‌دانید اقتصاد و تولیدات ایالات متحده آمریکا دربرگیرنده جمع وسیعی از صنایع مختلف است. به طوری که سهام حدود 10000 شرکت فعال در این کشور؛ در بازار سهام و اوراق بهادار بین معامله‌گران و سرمایه‌گذاران بزرگ مبادله می‌شود.

با وجود این حجم وسیع جامعه آماری، انتخاب تنها 30 سهام باارزش در فهرست شاخص داوجونز، شاید دیده مطلوب و کاملی از اوضاع اقتصادی به تحلیلگران ارائه نکند.

آموزش نمایش نمودار شاخص داوجونز

برای نمایش نمودار شاخص داوجونز (Dow Jones Index Chart) کافی از در وبسایت www.tradingview.com نماد DJI را سرچ کنید و سپس روی گزینه Dow Jones Industrial Average کلیک کنید تا نمودار شاخص میانگین صنعتی داوجونز برای شما به نمایش درآید.

علاوه بر این روش می‌توانید عبارت Dow Jones Index Chart یا Dow Jones Industrial Average Chart را در اینترنت جست‌وجو کنید و از بین ده‌ها سایت تحلیلی که برای شما نمایش داده می‌شود یکی را انتخاب کنید تا نمودار این شاخص را مشاهده کنید.

سخن پایانی

وسعت دنیای اقتصاد و صنعت در ایالات متحده بسیار گسترده است. به قدری گسترده که بررسی هرکدام از شرکت‌های فعال در هر یک از صنایع موجود در آن کاری دشوار و شاید ناممکن باشد.

در نتیجه معامله گران و تحلیلگرانی که قصد سرمایه‌گذاری و بررسی وضعیت کلی اقتصاد کشور آمریکا دارند به شاخص هایی جامع و کاربردی برای این کار نیاز دارند.

میانگین صنعتی داوجونز، S&P 500 و نزدک کامپوزیت، سه مورد از مهم‌ترین شاخص‌های بورسی در آمریکا می‌باشند که مورد توجه اکثر تحلیل‌گران حرفه‌ای برای بررسی شرایط صنعتی و اقتصادی در این کشور هستند.

در این مقاله به صورت جامع به بررسی شاخص میانگین صنعتی داوجونز که گزارشی مختصر و مفید از عملکرد با ارزش‌ترین سهام مورد معامله در بورس اوراق بهادار و بورس نزدک بیان می‌کند را مورد بررسی قرار دادیم.

در صورتی که به فعالیت در بازار فارکس و بورس جهانی علاقه‌مند هستید، آگاهی و تسلط به نکاتی که درباره مهم‌ترین شاخص‌های بورسی و به طور تخصصی شاخص داوجونز بیان کردیم برای شما لازم و ضروری است.شاخص کل چگونه محاسبه می‌شود؟

آکادمی آینده و کالج تی‌بورس به عنوان بهترین آموزشگاه آموزش فارکس در مشهد و آموزش بورس جهانی در مشهد، دوره آموزش فارکس از صفر و آموزش بورس جهانی از صفر را همراه با خدمات آموزشی ارزنده و جذاب برای افرادی که قصد دارند به صورت حرفه‌ای در این بازارها شروع به فعالیت کنند فراهم کرده است.

برای دریافت اطلاعات تکمیلی درباره دوره آموزش فارکس و آموزش بورس جهانی می‌توانید به وبسایت آکادمی آینده مراجعه کنید یا با واحد پشتیبانی در ارتباط باشید.

شاخص کل بورس، امروز ۷ آبان ۱۴۰۱

شاخص کل بورس تهران امروز (شنبه، هفتم آبان‌ماه) با سه هزار و ۵۶۴ واحد افزایش، در ارتفاع یک میلیون و ۲۴۴ هزار واحدی قرار گرفت.

پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :

ایرنا: شاخص کل بورس تهران امروز (شنبه، هفتم آبان‌ماه) با سه هزار و ۵۶۴ واحد افزایش، در ارتفاع یک میلیون و ۲۴۴ هزار واحدی قرار گرفت.

شاخص هم‌وزن با سه ‌هزار و ۲۱۶ واحد کاهش به ۳۵۸ هزار و ۱۴۳ واحد و شاخص قیمت با یک هزار و ۹۲۰ واحد افت به ۲۱۳ هزار و ۸۲۴ واحد رسید.

شاخص بازار اول، پنج هزار و ۵۵۵ واحد افزایش و شاخص بازار دوم، یک هزار و ۹۱۳ واحد افت را ثبت کردند.

امروز در معاملات بورس تهران، بیش از ۶ میلیارد و ۵۱۷ میلیون سهم، حق‌تقدم و اوراق بهادار به ارزش ۳۸ هزار و ۹۹۲ میلیارد ریال معامله شد.

همچنین پالایش نفت بندرعباس (شبندر) با ۸۳۲ واحد، ملی صنایع مس ایران (فملی) با ۷۵۴ واحد، فولاد مبارکه اصفهان (فولاد) با ۷۱۴ واحد، پالایش نفت اصفهان (شپنا) با ۴۰۹ واحد، صنایع پتروشیمی خلیج فارس (فارس) با ۳۹۵ واحد، معدنی و صنعتی گل گهر(کگل) با ۳۷۷ واحد و شرکت سرمایه گذاری غدیر (وغدیر) با ۳۴۹ واحد تاثیر مثبت بر شاخص بورس داشت.

در مقابل گروه مپنا (رمپنا) با ۲۰۴ واحد، نفت بهران (شبهرن) با ۶۴ واحد، شرکت سرمایه گذاری بهمن (وبهمن) با ۶۰ واحد و تولیدی فولاد سپید فراب کویر (کویر) با ۵۹ واحد تاثیر منفی بر شاخص بورس به همراه داشت.

بر پایه این گزارش، امروز نماد فولاد مبارکه اصفهان (فولاد)، ایران خودرو (خودرو)، پالایش نفت بندرعباس (شبندر)، گسترش سرمایه گذاری ایران خودرو (خگستر)، سایپا (خساپا)، پالایش نفت اصفهان (شپنا) و زامیاد (خزامیا) در نمادهای پُرتراکنش قرار داشتند.

گروه خودرو هم در معاملات امروز صدرنشین برترین گروه‌های صنعت شد و در این گروه یک میلیارد و ۱۱۶ میلیون برگه سهم به ارزش ۲ هزار و ۹۸۳ میلیارد ریال دادوستد شد.

آخرین وضعیت شاخص فرابورس

شاخص فرابورس نیز امروز بیش از ۶۹ واحد کاهش داشت و به ۱۷ هزار و ۱۴۰ واحد رسید.

در این بازار بیش از ۲ میلیارد و ۸۵۰ میلیون برگه سهم و اوراق مالی دادوستد شد و تعداد دفعات معاملات امروز فرابورس بیش از ۱۵۳ هزار و ۵۶۷ نوبت بود.

پلیمر آریاساسول (آریا)، پالایش نفت شیراز (شراز)، فرابورس ایران (فرابورس)، داروسازی دانا (ددانا) و فرآروده های غذایی و قند چارمحال (قچار) و پالایش نفت لاوان (شاوان) با تاثیر مثبت بر شاخص فرابورس همراه بودند، همچنین سنگ آهن گهرزمین (کگهر)، صنعتی مینو (غصینو)، بهمن دیزل (خدیزل)، تولید نیروی برق دماوند (دماوند) و گروه سرمایه گذاری میراث فرهنگی (سمگا) تاثیر منفی بر این شاخص داشتند.