الگوریتم‌بازهای بورس چه کسانی هستند؟

معاملات الگوریتمی تنها موجب می‌شود تا سهم‌های بهتری را شناسایی کنیم و در زمان اجرای فرایند خرید هیچ مزیتی ایجاد نمی‌کند
امید موسوی، مدیرعامل و بنیان‌گذار شرکت تحلیل‌گر امید

ممنوعیت معاملات الگوریتمی چه تاثیری روی شاخص بورس خواهد گذاشت؟

مهرک محمودی سردبیر

زمان مطالعه : 8 دقیقه

برای بوکمارک این نوشته وارد شوید

بورس روزهای پرتلاطمی را می‌گذراند، روند نزولی ارزش سهام و منفی بودن شاخص‌ها از یک سو و تصمیم‌هایی که سیاستگذاران این حوزه برای کنترل این بازار اتخاذ می‌کنند از سوی دیگر، تصمیم‌گیری برای آینده این الگوریتم‌بازهای بورس چه کسانی هستند؟ بازار را مشکل کرده است. روز گذشته (۲ مهر) واحد نظارت سازمان بورس اطلاعیه‌‌ای صادر کرد و معاملات الگوریتمی را با هدف ایجاد آرامش به بازار ممنوع کرد. بسیاری از کارشناسان و فعالان این بازار چنین اقدامی را نه تنها به نفع بازار نمی‌دانند؛ بلکه آن را موجب کوچک‌تر شدن بازار سهام عنوان می‌کنند. از سویی برخی دیگر نیز معتقدند که نهاد ناظر در شرایط فعلی چاره‌ای جز اتخاذ این تصمیم نداشته است؛ اما همچنان امیدوارند که هر چه زودتر از این تصمیمشان منصرف شوند. اگرچه در برخی در این میان چنین تصمیمی را راهکاری مناسب برای کنترل بازار در شرایط فعلی و با توجه به سیستم‌های زیرساختی بورس می‌دانند.

به گزارش پیوست، واحد نظارت سازمان بورس در اطلاعیه‌ای با هدف حفظ شرایط تعادل عرضه و تقاضا در بازار و نظارت بر ورود سفارشات و معاملات استفاده از معاملات الگوریتمی و تقسیم سفارشات توسط کلیه مشتریان برخط در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران را ممنوع کرد حال امید موسوی، مدیرعامل و بنیان‌گذار شرکت تحلیل‌گر امید به عنوان یکی از شرکت‌های الگوریتم‌بازهای بورس چه کسانی هستند؟ فعال در حوزه بازارگردانی الگوریتمی و تکنولوژی‌های معاملاتی در بازار بورس تهران معتقد است که ابزار به تنهای نمی‌تواند به بازار جهت دهد و بازار را خراب کند بلکه این تصمیم‌های افراد است که به صورت مستقیم روی بازار تاثیر می‌گذارد.

او به عنوان یکی از منتقدان این تصمیم واحد نظارت بورس به پیوست می‌گوید: «هدف از معاملات الگریتمی تعمیق بخشی به بازار است، هر چه بازار پرمعامله‌تر باشد نوسانات بازار بیشتر کنترل می‌شود و در نهایت بازار نوسان کمتری را تجربه می‌کند و موجب بزرگ شدن بازار خواهد شد.»

او با تاکید بر اینکه که معاملات الگوریتمی در تمامی بورس‌های دنیا پذیرفته شده است می‌گوید: « در بسیاری از بازارهای دنیا اگر بازارگردانی الگوریتی روی سهمی اجرا نشود آن سهم از بازار اصلی کنار گذاشته می‌شود و به بازارهای پایین‌تر منتقل می‌شود.»

به عقیده او برخی نگران شفاف‌سازی در بازار هستند، چرا که معاملات الگوریتمی به افراد کمک می‌کنند که به درستی بازار را رصد کنند و سیگنال‌های درستی از بازار دریافت کنند و در این شرایط دیگر سراغ کانال‌های تلگرامی بی‌نام و نشان نمی‌روند تا از طریق آنها تصمیم گیری کنند.

موسوی می‌گوید: «هر چند شرکت‌هایی مانند ما امکان بازارگردانی الگوریتمی را دارند اما این تصمیم در نهایت موجب حذف شدن بخشی از بازار می‌شود و در آینده نیز امکان این وجود خواهد داشت که گفته شود تحلیل‌گر تکنیکال نیز دیگر حق معامله نداشته باشد یا تابلوخوانی و روانشناسی معاملات ممنوع شود. تمامی این تصمیمات در نهایت به ضرر بازار خواهد بود و نه تنها بازار را آرام نمی‌کند بلکه آن را پرتلاطم‌تر خواهد کرد.»

معاملات الگوریتمی تنها موجب می‌شود تا سهم‌های بهتری را شناسایی کنیم و در زمان اجرای فرایند خرید هیچ مزیتی ایجاد نمی‌کند
امید موسوی، مدیرعامل و بنیان‌گذار شرکت تحلیل‌گر امید

او این سوال که آیا این نوع معاملات سرعت معامله‌ها را افزایش نمی‌دهند و همین امر موجب تاثیرگذاری در میزان تقاضا برای خرید و فروش نمی‌شود را اینگونه پاسخ می‌دهد: «معاملات الگوریتمی چیزی را که در ذهن ماست اجرا می‌کند اگر ما تصمیم به فروش یا خرید بگیریم آن را اجرایی می‌کند، نمی‌توان گفت چون معاملات الگوریتمی است پس هیجان بیشتری به بازار وارد می‌شود. از سویی سازمان بورس روی هسته معاملات برای معاملات الگوریتمی محدودیت قائل شده به گونه‌ای که نمی‌توان بیشتر از اندازه‌ تعیین شده از سوی سازمان بورس از طریق الگوریتم معامله انجام داد از همین رو نمی‌توان گفت که ماشین موجب بهم خوردن بازار می‌شود.» او تاکید می‌کند که معاملات الگوریتمی تنها موجب می‌شود تا سهم‌های بهتری را شناسایی کنیم و در زمان اجرای فرایند خرید هیچ مزیتی ایجاد نمی‌کند.

موسوی ادامه می‌دهد: «ما برای هر مشتری به صورت مجزا اجازه معاملات الگوریتمی می‌گیریم و این فرایند به صورت کامل زیرنظر سازمان بورس قرار دارد و تا کنون نیز سازمان بورس هیچ تخلفی در زمینه معاملات الگوریتمی به ما اعلام نکرده است.» او این تصمیم سازمان بورس را به دلیل برخی از خبرها و تحلیل‌هایی که در کانال‌های تلگرامی مطرح می‌شود، دانست این در حالی است که به عقیده او مشخص نیست چه کسانی پشت این کانال‌های پرطرفدار تلگرامی هستند. با این وجود موسوی امیدوار است که سازمان بورس طی روزهای آتی ودر هفته آینده در این تصمیم خود بازنگری کند و معاملات مجدد به روال سابق خود بازگردد.

تصمیم نهاد ناظر طبیعی است

اوج و فرود بازار بورس طی ماه‌های گذشته موجب شده تا نهاد ناظر به صورت موقت در دوره‌های مختلف اقدام به تصمیم‌گیری‌های مختلفی کند به طور مثال در دوره‌ای بازار را دو شیفت کرد و در دوره‌ای دیگر از اشخاص حقوقی خواست تا اقدام به خرید سهام کنند هر چند این تصمیم‌ها نتیجه دلخواه دولت را به دنبال نداشت اما حال به نظر می‌رسد می‌خواهد با ممنوعیت معاملات الگوریتمی تاثیر این نوع معاملات در بازار را بسنجد.

حجت‌اله فرهنگیان، مدیرعامل داتکس یکی از شرکت‌های ارائه دهنده راه حل جامع معاملات بر خط این گونه تصمیم‌ها را از سوی نهاد ناظر طبیعی می‌داند و به نمونه‌های اینگونه تصمیم‌ها در بورس آمریکا در سال ۲۰۱۰ و بورس چین در سال ۲۰۱۶ اشاره می‌کند. به عقیده او برخی از سیگنال‌های موجود در بازار موجب شد تا الگوریتم‌ها دومینووار سیگنال فروش تولید کردند و همین امر شاید موجب این تصمیم نهاد ناظر شده است.

او به پیوست می‌گوید: «نمی‌خواهم بگوم که حجم معاملات الگوریتم در بورس زیاد است و توانایی منفی کردن شاخص را دارند اما به نظر می‌رسد سازمان بورس تصمیم دارد با اتخاذ این تصمیم تاثیر معاملات الگوریتمی در بازار بسنجد.»

برخی از سیگنال‌های موجود در بازار موجب شد تا الگوریتم‌ها دومینووار سیگنال فروش تولید کردند و همین امر شاید موجب این تصمیم نهاد ناظر شده است
حجت‌اله فرهنگیان مدیرعامل داتکس

فرهنگیان معتقد است: «کسانی که از معاملات الگوریتمی استفاده می‌کنند بیشتر به دنبال سفته بازی و نوسان‌گیری بازار هستند تا در لحظه سهمی را خریداری و سهمی را به فروش برسانند و نهاد ناظر نیز می‌خواهد تاثیر این گونه معاملات یا اینگونه خرید و فروش‌ها را برآورد کند.»

او با اشاره به اینکه تمامی معاملات الگوریتمی با مجوز خود سازمان بورس انجام می‌شود می‌گوید: «اما ممکن است روبات‌هایی طراحی شده باشند تا به صورت اتومات سفارش خرید ارسال کند و از کدهای معاملات الگوریتمی پیروی نکند و نهاد ناظر شاید بتواند با این تصمیم آنها را شناسایی کند.»

او امیدوار است که بورس در این تصمیم خود هرچه زودتر بازنگری کند چرا که به عقیده او سازمان بورس باید به سمت استفاده بیشتر از ابزارهای مناسب معاملات گام بردارد نه اینکه استفاده از این ابزارها را محدود کند.

باید زیرساخت‌ هسته مرکزی معاملات بورس تقویت شود

همه فعالان این بازار بورس منتقد تصمیم حذف معاملات الگوریتمی که توسط سازمان بورس گرفته شده، نیستند بلکه برخی نیز این تصمیم را در شرایط فعلی به صلاح بازار می‌دانند و معتقدند این تصمیم باید ادامه دار باشد.

فرهنگ قراگوزلو، کارشناس بازار سرمایه و از کارگزاران معتقد است: «معاملات الگوریتمی عدم اطمینان در بازار ایجاد کرده بود به این ترتیب که این نوع معاملات تعداد سفارش‌های خرید یا فروش را افزایش می‌دادند و این افزایش میزان تراکنش‌ها سرعت هسته معاملات را کاهش می‌داد و همین امر موجب بوجود آمدن حس عدم اطمینان در بازار شده بود.» او با ذکر مثال اینگونه به پیوست توضیح می‌دهد که یک سفارش خرید یا فروش ۱۰۰ هزار سهمی را این نوع معاملات تبدیل به ۱۰۰ سفارش هزارتایی می‌کرد و همین امر موجب کندی انجام معاملات می‌شد.

به عقیده او تا زمانی که هسته معاملات و سیستم‌های مرکزی بورس ازتوان فنی و زیرساختی لازم برای پردازش این میزان از معاملات برخودار شوند باید این تصمیم پابرجا بماند.

عده ای از سرمایه گذاران که به‌صورت آنلاین معامله می‌کردند با گذاشتن دستورهای خرید یا فروش در اندازه‌های بسیار کوچک قصد جهت دهی به معاملات بازار داشتند اما ممنوعیت معاملات الگوریتمی مانع این کار شد
فرهنگ قراگوزلو، کارشناس بازار سرمایه

قراگوزلو در پاسخ به این سوال که حجم معاملات الگوریتمی انجام شده در بورس فقط ۲ درصد حجم کل معاملات است و اینکه میزان چگونه می‌تواند روی سیستم تاثیر بگذارد می‌گوید «این رقم حجم ریالی و ارزشی سهام است در صورتی که این نوع معاملات موجب افزایش تراکنش‌های انجام شده روی هسته مرکزی معاملات بورس می‌شود و در شرایط فعلی زیرساختی فنی مناسب در اختیار سازمان بورس و شرکت بورس برای مدیریت این میزان تراکنش وجود ندارد و همین امر موجب کندی سیستم می‌شود.»

او معتقد است: «عده ای از سرمایه گذاران نیز که به‌صورت آنلاین اقدام به معامله می‌کردند و یا معامله‌گران با گذاشتن دستورهای خرید یا فروش در اندازه‌های بسیار کوچک قصد سیگنال دادن یا جهت دهی به معاملات بازار داشتند که اقدام مزبور نامتعارف و به نحوی از لحاظ قانونی نوعی دستکاری بازار به شمار می‌آید که با این ممنوعیت به درستی جلوی اینگونه اعمال نیز از طرف شرکت بورس و سازمان بورس گرفته شده است.»

رقابت بورس و رمزارز در ایران

بحران بورس ایران در زمستان سال ۱۳۹۹ و کاهش چشم‌گیر شاخص کل، گروهی از سرمایه‌گذاران در این بازار را به سمت بازارهای موازی و به‌خصوص بازار ارز دیجیتال هدایت کرد. این مسئله موجب جبهه‌گیری گروهی از مسئولان علیه ارزهای دیجیتال شد. در ادامه به بررسی بیشتر رقابت بورس و رمزارز می‌پردازیم.

یکی از مسئولین می گوید: جستجوی بیت کوین و سایر رمز ارزها از کلمه بورس سبقت گرفته است

مجتبی توانگر رئیس کمیته اقتصاد دیجیتال مجلس شورای اسلامی سوم اسفند به رئیس جمهور و تعدادی از وزرا در مورد خرید بیت کوین و سایر رمز ارزها هشدار داد.

او در بخشی از نامه‌ی خود نوشت:

متاسفانه بعد از مدیریت مسأله‌دار دولت در بازار سرمایه، تعداد زیادی از لیدرهای ناصالح سرمایه مردم در فضای مجازی، نسبت به تشویق مردم به خرید رمز ارزهای خارجی مخصوصا بیت‌کوین اقدام نموده‌اند و اکنون جستجوی کلمات مربوطه در فضای مجازی از جستجوی کلمه بورس پیشی گرفته است و این یعنی عده‌ای نا آشنا و ناآگاه در جستجوی راهی برای ورود به این حوزه هستند.

مهم‌ترین نکات مطرح شده در این نامه عبارتند از:

1. مدیریت مسأله‌دار دولت در بازار سرمایه
2. خرید رمز ارزهای خارجی
3. پیشی گرفتن جستجوی کلمات بازار رمز ارزها نسبت به بورس

درباره‌ «خرید رمز ارزهای خارجی» باید گفت رمز ارزها محدود به کشوری نیستند و هر فردی در هر کجای جهان، می‌تواند از رمز ارزها استفاده کند.

در ادامه، گزینه سوم یعنی جستجوی کلمات رمز ارزها و کلمه بورس را بررسی می‌کنیم.

همین ابتدا، تاکید می‌کنیم که وضعیت ریزشی بورس، ارتباطی با بازار رمز ارزها ندارد و بارها در رسانه‌های تحلیلی-خبری در مورد دلایل ریزش بورس صحبت شده که نامی از رمز ارزها در میان نبوده است. همچنین، جستجوی زیاد کلمات بیت کوین و سایر رمز ارزها محدود به کشور ما نیست و در چند سال اخیر، تمایل افراد به این بازار در سراسر جهان افزایش پیدا کرده است.

چرا برخی از مردم بعد از بورس، بازار ارزهای دیجیتال را انتخاب کردند؟

چیزی که در تمام بازارهای مالی دنیا هم وجود دارد این است که سرمایه‌گذاران حرفه‌ای همیشه سرمایه خودشان را در یک بازار مشخص متمرکز نمی‌کنند. هر بازار پتانسیل رشد خودش را دارد و در بازه‌های زمانی مختلف، بازدهی متفاوتی دارند.

گاهی اوقات بازار مسکن برای سرمایه‌گذاری مناسب الگوریتم‌بازهای بورس چه کسانی هستند؟ است، گاهی اوقات بورس و گاهی هم رمز ارزها. قرار نیست یک بازار همیشه مثبت یا همیشه منفی باشد.

رمز ارزها بدون مرز هستند و متعلق به فرد یا گروه خاصی نیستند. موردی که باید به آن توجه کرد، تعداد زیاد کاربران ایرانی و حجم بالای سرمایه در این حوزه است.

آیا با تعطیل کردن صرافی‌های ایرانی، معامله‌گران حرفه‌ای که مدت‌ها در این بازار تلاش کرده‌اند، آموزش دیده‌اند و در حال معامله هستند، فعالیت در این حوزه را کنار می‌گذارند؟

سبد سرمایه متنوع و کاهش ریسک های سرمایه گذاری

حتما جمله معروف « همه تخم‌مرغ‌هایتان را در یک سبد نگذارید» را شنیده‌اید. عقل حکم می‌کند که تمام دارایی خودمان را روی یک موجودیت خاص سرمایه‌گذاری نکنیم. فرض کنید یک نفر تمام دارایی‌اش را در بورس یا در بیت کوین سرمایه‌گذاری کند. در صورت ریزش شدید بازار و از دست رفتن سرمایه، چه اتفاقی برای او و زندگی‌اش می‌افتد؟

سرمایه‌گذاری افراد در بازارهای مختلف مدام در حال تغییر است و بر اساس بازدهی، انتخاب می‌شوند. رمز ارز یکی از گزینه‌هایی است که مردم می‌توانند انتخاب کنند و آن را به سبد سرمایه‌شان اضافه نمایند. زمانی که مردم روند نزولی قیمت ارزهای دیجیتال را مشاهده کنند، سرمایه خودشان را به بازار دیگری مانند بورس منتقل می‌کنند یا برعکس. بنابراین، در این مورد باید دست مردم را باز گذاشت تا بتوانند سبد متنوعی را برای خودشان بسازند و به دلخواه در یک یا چند بازار وارد شوند.

در هر صورت، نمی‌توان استقبال از رمز ارزها را نادیده گرفت. بیت کوین، اتریوم و سایر رمز ارزها به سبد سرمایه مردم راه پیدا کرده‌اند و این همان چیزی است که از آن به عنوان “متنوع‌سازی سبد سرمایه” نام برده می‌شود؛ روشی که می‌تواند ریسک سرمایه‌گذاری مردم را کاهش داد.

نباید انتظار داشت که در شرایط ریزشی بازار بورس، افراد سرمایه‌گذار خونسرد و آرام نظاره‌گر بازار باشند و اقدامی انجام ندهند.

بعد از بازار بورس، بازار بعدی که برای سرمایه‌گذاری به ذهن بیشتر این افراد می‌رسید، بازار رمز ارزها بود؛ بازاری که با وجود پانادمی کرونا بعد از مدتی، جان دوباره گرفت و رشد قابل توجهی را تجربه کرد. به عنوان مثال، بیت کوین در چند سال اخیر با ارزش بازار حدود ۹۰۰ میلیارد دلار یکی از سودآورترین دارایی‌ها محسوب می‌شود. رشد قابل توجه قیمت بیت کوین در سال اخیر، یکی از دلایل انتخاب بازار رمزارز توسط مردم است.

البته فرقی ندارد بازار بیت کوین، الگوریتم‌بازهای بورس چه کسانی هستند؟ بازار طلا یا بازار مسکن؛ مردم بعد از بازار بورس، دنبال راهی بودند که اندک سرمایه باقی مانده‌ی خود را از بورس خارج کرده و در بازار سودده دیگری سرمایه‌گذاری کنند.

هجوم کاربران ایرانی به صرافی های خارجی در صورت ممنوعیت رمز ارزها

در سال جاری شاهد اخبار مثبت جهانی در مورد بیت کوین و سایر رمز ارزها بوده‌ایم؛ از توییت‌های ایلان ماسک گرفته تا سرمایه‌گذاری شرکت‌های بنامی همچون PayPal (غول پرداخت جهان!).

این رویکردهای جهانی از مرز کشور ما نیز عبور کرد و وارد ذهن سرمایه‌گذار مردم شد. اگر این افراد را از بازار رمز ارزها منع کنیم:

• آیا در حال حاضر جایگزینی برای آنها داریم؟
• آیا این ممنوعیت باعث ناامیدی در جامعه نمی‌شود؟
• آیا انتظار داریم با این ممنوعیت، مردم به سمت بازار بورس بازگردند؟
• چه تضمینی وجود دارد این افراد سرمایه خودشان را وارد صرافی‌های خارجی نکنند؟

در صرافی‌های داخلی، کاربران خیال‌شان راحت است که سرمایه‌شان نزد صرافی محفوظ است و کسی نمی‌تواند حساب آنها را بلوکه کند. اما آیا سرمایه کاربر ایرانی نزد صرافی بایننس به عنوان یکی از بزرگترین صرافی‌های ارز دیجیتال در جهان، امنیت دارد؟

صرافی بایننس کاربران ایرانی را تحریم کرده است و آنها مجبور هستند با استفاده از وی پی ان با آی پی ثابت وارد این صرافی شوند تا به هویت آنها پی نبرند (در حال حاضر، این صرافی بیش از ۳۰ درصد حجم معاملات بازار رمز ارزها را در اختیار دارد).

معتقدیم با ممنوع کردن معامله رمز ارزها در کشور، نمی‌توان مردم را به سمت بازار سرمایه سوق داد. در حقیقت با این کار، افراد برای استفاده بیشتر از درگاه‌های خارجی رمز ارزها تشویق شده‌اند و به این امر به نفع کشور نیست.

بنابراین به جای پاک کردن صورت مسئله و ممنوعیت معامله رمز ارزها، بهتر است با رویکردی منطقی با این موضوع روبه‌رو شویم و شرایط بهتری را برای استفاده از بیت کوین و سایر رمز ارزها در راستای منافع کشور و کاربران فراهم کنیم.

تلاش والکس در راستای آموزش کاربران تازه کار

به دلیل جذابیتی که بازار رمز ارزها دارد با گذشت زمان افراد زیادی به این بازار علاقمند شده‌اند. این مورد را نمی‌توان انکار کرد که برخی از افراد تازه‌کار ممکن است با دانش کمی وارد این بازار شوند و ممکن است مانند سایر بازارهای مالی، در دام کلاه‌بردارها بیفتند.

به‌عنوان صرافی ارز دیجیتال ایرانی در این بازار، بارها و بارها در مورد روش‌های حفاظت از رمز ارزها و شگردهای کلاه‌برداری در این حوزه با کاربران خود صحبت کرده‌ایم. مقالات آموزشی متعددی در این مورد در بلاگ والکس منتشر شده است.

حفاظت از دارایی مردم و کمک به آنها در انجام معامله ایمن در بازار رمز ارزها، جزو رسالت کاری ما بوده است. همچنین در مورد تفاوت‌های بورس و رمز ارزها با کاربران‌مان صحبت کرده‌ایم و آنها را از مزایا و معایب هر کدام آگاه ساخته‌ایم.

نگرانی مسئولین در مورد ورود افراد ناآشنا به بازار کریپتو قابل درک است و ما نیز در والکس برای ورود افراد ناآشنا به این بازار، برنامه آموزشی داشته‌ایم، خواهیم داشت و این مسئله را نادیده نگرفته‌ایم.

معاملات الگوریتمی آزاد شد/ ۸ شرط سازمان بورس برای کارگزاران

سازمان بورس شرکت های کارگزاری را با رعایت ۸ شرط مجاز به انجام معاملات الگوریتمی دانست و اعلام کرد: استفاده از الگوریتم های ناقض قوانین و مقررات بازار سرمایه و دستورالعمل انضباطی ممنوع است.

به گزارش خبرنگار مهر، محسن خدابخش، مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس و اوراق بهادار در نامه‌ای به شرکتهای کارگزاری اعلام کرد: پیرو اطلاعیه شماره ۱۲۲۴۰۹/۱۲۱ مورخ ۰۱/‏۰۷/‏۱۳۹۹‬ در خصوص عدم امکان انجام معاملات الگوریتمی، به اطلاع می‌رساند ارائه خدمات معاملات الگوریتمی از سوی مؤسسات دارای مجوز از این سازمان به شرط رعایت تمامی موارد زیر بلامانع است:

۱- رعایت مفاد الزامات معاملات الگوریتمی پیوست بند ۱۰ صورتجلسه ۶۱۹ مورخ ۰۷/‏۱۱/‏۹۸‬ مصوب هیأت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار و موضوع ابلاغیه شماره ۱۱۰۲۰۰۲۶۳ مورخ ۱۱/‏۰۱/‏۹۸‬

۲- ارائه زیرساخت نظارتی سامانه مورد استفاده به سازمان بورس و اوراق بهادار، شرکت بورس اوراق بهادار تهران و شرکت فرابورس ایران

۳- عدم استفاده از الگوریتم‌های ناقض قوانین و مقررات بازار سرمایه و دستورالعمل انضباطی کارگزاران

۴- اخذ تائیدیه قابلیت‌های عملیاتی کسب و کار سامانه معاملات الگوریتمی از شرکت بورس اوراق بهادار تهران

۵- اخذ تائیدیه قابلیت‌های عملیاتی کسب و کار سامانه معاملات الگوریتمی از شرکت فرابورس ایران

۶- اخذ تائیدیه الزامات فنی سامانه معاملات الگوریتمی از شرکت مدیریت فناوری بورس تهران

۷- اخذ تائید الزامات امنیتی در سطح زیرساخت و سامانه الگوریتمی از مرکز نظارت بر امنیت اطلاعات بازار سرمایه

۸- ارائه لاک‌ها و گزارشات دوره‌ای از عملکرد سیستم به مرکز نظارت بر امنیت اطلاعات بازار سرمایه

معاملات فرکانس بالا (High Frequency Trading) چیست؟

معاملات فرکانس بالا (High Frequency Trading) بصورت الگوریتمی و همراه با تعداد زیادی سفارش در کسری از ثانیه انجام می‌شوند، به همین دلیل به آن‌ها معاملات سرعت بالا نیز گفته می‌شود.

در این گونه‌ الگوریتم‌بازهای بورس چه کسانی هستند؟ از معاملات برای تحلیل بازارها و اجرای تعداد زیادی سفارشات در بازه‌های زمانی کوتاه، از داده های مالی با فرکانس بالا و ابزارهای پیشرفته نظیر ربات های ترید و اکسپرت‌ها استفاده می‌کنند.

کاهش هزینه‌های تراکنش به دلیل اتکای زیاد به فناوری، یکی الگوریتم‌بازهای بورس چه کسانی هستند؟ از کارکردهای ارزشمند معاملات فرکانس بالا محسوب می‌شود. نظارت رایانه‌‌ها بر فعالیت‌های روزمره‌ی معاملاتی سبب کاهش اشتباهات معاملاتی شده است و به همین دلیل تریدر ها می‌توانند توجه خود را بر روی برنامه‌ریزی و اجرای استراتژی‌های معاملاتی معطوف سازند.

تریدر‌هایی که از روش HFT استفاده می‌کنند، با سرعت زیاد وارد معاملات و سپس از آنها خارج می‌شوند و هدف از این کار کسب سودهای اندکی است که به مرور زمان بدست می‌آید و بعد از گذشت مدتی به مقدار توجهی می‌رسد. بهترین استراتژی معاملاتی برای انجام معاملات فرکانس بالا روش میکرو اسکالپینگ می‌باشد که در دوره‌های آموزش جامع صفر تا صد ترید و تحلیل تکنیکال به آن پرداخته شده است.

بهره‌گیری از روش معاملاتی HFT، شرایط بازار را بهبود می‌بخشد، چراکه سبب ایجاد یک جریان نقدینگی ثابت می‌شود و به طور قابل توجهی شکاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش را از بین می‌برد. از آنجایی که معاملات فرکانس بالا تأثیر مثبتی در بازار‌های مالی دارند، برخی از صرافی‌ها با ارائه تخفیف یا کاهش کارمزدها، کاربران را نسبت به انجام این نوع از معاملات تشویق می کنند.

از سوی دیگر HFT می‌تواند نوسانات موجود در بازار را به طور چشم‌گیری افزایش دهد، به این دلیل که الگوریتم‌های مورد استفاده در HFT بگونه ای طراحی شده‌اند که در هزارم ثانیه و بدون هیچ گونه تعامل انسانی بصورت خودکار و یا نیمه خودکار، برای ورود یا خروج از یک پوزیشن تصمیم می‌گیرند.

امروزه در بازارهای جهانی نظیر فارکس یا ارزهای دیجیتال، الگوریتم‌های HFT نقش پر رنگی در میزان و حجم معاملات انجام شده ایفا می‌کنند و به دلیل پیچیدگی این الگوریتم‌ها معمولا تنها سازمان‌های بزرگ مالی به این روش معاملاتی دسترسی دارند.

معاملات فرکانس بالا در بازارهای مالی

در بانک ها و شرکت های سرمایه گذاری بزرگ دنیا، معاملات به شکل‌های رایج و بصورت دستی انجام نمی‌شود. در سطح کلان، تمامی معاملات توسط الگوریتم‌های کامپیوتری و سوپر کامپیوترهای بسیار قدرتمند انجام می‌شوند. اینجاست که به تکنولوژی سطح بالایی در معاملات خواهیم رسید که اصطلاحا به “معاملات فرکانس بالا” یا “ترید پرسرعت” یا “معاملات سرعتی” مشهور هستند.

در بازارهای بزرگ بین‌المللی نظیر فارکس و بازار بورس آمریکا، در هر ثانیه حجم بسیار زیادی از معاملات توسط الگوریتم های طراحی شده برای سوپرکامپیوتر ها پردازش و اجرایی می‌شوند. بر اساس مطالعات انجام شده، از سال ۲۰۰۹ حدود ۶۰ تا ۷۳ درصد از معاملات بازار سهام آمریکا بوسیله معاملات الگوریتمی فرکانس بالا انجام شده‌اند.

معاملات فرکانس بالا (HFT) همانگونه که از نامشان پیداست، سرعت بسیار زیادی در انجام معاملات دارند. بانک‌ها و شرکت‌های بزرگ سرمایه‌گذاری با بهره‌گیری از الگوریتم های طراحی شده توسط “کوانت ها” می‌توانند بازار‌های مالی بزرگی مانند فارکس را در کسری از ثانیه تحلیل و آنالیز کرده و الگوهای معاملاتی مناسب برای انجام ترید را انتخاب نمایند.

در اینجا منظور از کوانت، افرادی هستند که تخصص و مهارت بسیار بالایی در حوزه علوم کامپیوتری، ریاضیات و علوم مالی دارند و شرکت‌ها و سازمان‌های بزرگ آن‌ها را برای ایجاد و تولید سیستم الگوریتمی خود استخدام می‌کنند. نکته جالب توجه این است که برنامه نویسان فعال در حوزه معاملات الگوریتمی جزو پر درآمد ترین برنامه نویسان در کل دنیا هستند که این موضوع اهمیت معاملات فرکانس بالا (HFT) را برای صاحبان سرمایه و تریدها مشخص می‌کند.

معاملات فرکانس بالا چه تاثیری در بازارهای مالی دارند؟

معاملات فرکانس بالا باعث کاهش اختلاف قیمت خرید و فروش می‌شود. با بررسی داده‌های بدست آمده از بازار بورس توکیو و لندن می‌توان گفت که حجم معاملات فرکانس بالا، رابطه‌ی معکوسی با اختلاف قیمت خرید و فروش دارد. در بازار سهام تورنتو نیز، تفاوت موثر قیمت خرید و فروش با کاهش معاملات الگوریتمی به شدت افزایش یافت. معاملات HFT همچنین باعث کم عمق شدن اختلاف قیمت خرید و فروش سهام و در نتیجه کاهش اندازه‌ی معاملات می‌شوند.

پیشرفت‌ در تکنولوژی‌های معاملاتی و استفاده از الگوریتم‌ها و اکسپرت‌های خاص در بازار بورس نزدک (در سال ۲۰۱۰) موجب تسریع ارسال سفارشات خرید و فروش شد و نشان داد که استفاده از این الگوریتم‌ها تأثیر چندانی بر تفاوت بهای واقعی و بهای اعلام شده‌ی خرید و فروش نداشته است.

همچنین با تحلیل شاخص نزدک OMXS 30 مشخص شد که رقابت بین موسسات مالی در استفاده از معاملات HFT، سبب تزریق بیشتر نقدینگی به بازار و بالا رفتن حجم معاملات می‌شود. از سوی دیگر، کمیسیون سرمایه‌گذاری و اوراق بهادار استرالیا (ASIC, 2013) به بررسی بازار سهام استرالیا پرداخته و گزارش کرده که معاملات فرکانس بالا با تغییرات تفاوت قیمت اعلام شده و قیمت واقعی خرید و فروش ارتباطی نداشته و تاثیری در کاهش نقدینگی الگوریتم‌بازهای بورس چه کسانی هستند؟ موجود در بازار ندارد.

مطالعات که انجام شده توسط مرکز تحقیقات بلاکچین نشان می‌دهد که در بازارهای جهانی نظیر فارکس، افزایش معاملات HFT همبستگی مستقیمی با کارآیی قیمت‌ها دارد. معاملات فرکانس بالا معمولاً به جای ایجاد حرکات انتقالی باعث تغییرات دائمی می‌شوند و الگوریتم‌بازهای بورس چه کسانی هستند؟ کارآیی کلی قیمت‌ها را بهبود می‌بخشند.

کارآیی قیمت‌ها با معاملات سرعت بالا همبستگی مستقیم داشته و معاملات الگوریتمی نیز با افزایش کارآیی قیمت‌ها مرتبط هستند. بر همین اساس با بررسی سه بازار با بیشترین حجم یعنی بازار یورو-دلار، بازار دلار-ین، و بازار یورو-ین، مشخص شد که کارآیی قیمت‌ها با تناوب فرصت‌های آربیتراژ مثلثی و ارتباط خودکار بازده معاملات فرکانس بالا اندازه‌گیری می‌شود.

الگوریتم‌بازها چه کسانی هستند؟

به گزارش الفباخبر ، مدیرعامل شرکت مدیریت فناوری بورس در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) با اشاره به شائبه‌ای پیرامون استفاده از الگوریتم توسط معامله‌گران عادی اظهار کرد: افرادی که از الگوریتم در معاملات خود استفاده می‌کنند، به عمق سفارش‌های بازار دسترسی ندارند و دسترسی به عمق سفارش‌های بازار برای کاربران سامانه های برخط مجاز و قانونی نیست.

بیشتر بخوانید:

روح‌الله دهقان با اشاره به دو مدل نمایش سفارش‌ها در بازار گفت: در مدل نخست، تنها ۵ مظنه برتر نمایش داده می‌شود که سایت‌ها و کاربران آنلاین به آن دسترسی دارند. دیگری، نمایش عمق سفارش‌ها است که امکان مشاهده تمام سفارش‌های موجود در الگوریتم‌بازهای بورس چه کسانی هستند؟ صف خرید یا فروش را میسر می‌کند.

وی ادامه داد: مشاهده عمق سفارش‌ها تنها برای معامله‌گرانی که در کارگزاری‌ها مشغول به فعالیت هستند، مجاز است. به بیانی دیگر، افرادی که برای خودشان سهم خرید و فروش می‌کنند که همان کاربران آنلاین عادی هستند، براساس دستورالعمل افشای اطلاعات، حق دسترسی به این اطلاعات را ندارند.

به گفته مدیرعامل شرکت مدیریت فناوری بورس، تا پیش از سال ۱۳۹۵، دسترسی به عمق سفارش‌ها در اختیار افراد قرار نداشت و تنها معامله‌گران کارگزاری‌ها از طریق ایستگاه‌های نامک می‌توانستد به عمق سفارش‌ها دسترسی داشته باشند. از اواخر این سال، با دستور سازمان بورس و اوراق بهادار و به‌منظور گسترش ایستگاه‌های برخط گروهی (آنلاین گروهی) مقرر شد پیام‌های عمق سفارش‌ها برای توسعه سامانه‌های برخط گروهی، در اختیار شرکت‌های نرم‌افزاری ( OMS ) قرار بگیرد تا معامله‌گرانی که از برخط گروهی استفاده می‌کنند، بتوانند عمق سفارش‎‌ها را مشاهده کنند.

وی افزود: از آنجا که این اطلاعات برای شرکت‌های نرم‌افزاری ارسال می‌شود، از نظر فنی این امکان وجود دارد تا دسترسی به عمق سفارش‌ها در اختیار نهادهایی به‌جز برخط گروهی قرار بگیرد ولی براساس دستورالعمل افشای اطلاعات، شرکت‌های نرم‌افزاری حق افشای عمق سفارش‌ها به درگاهی جز برخط گروهی را ندارند.

دهقان تاکید کرد: اگر این کار انجام شود، تخلف است و این تخلف از طریق بخش فناوری اطلاعات سازمان بورس و اوراق بهادار و مرکز نظارت بر امنیت اطلاعات بازار سرمایه (مکنا) قابل بررسی است و شرکت‌هایی که دست به افشای غیرمجاز اطلاعات می‌زنند، قابل شناسایی هستند. همچنین، اگر شرکت نرم‌افزاری از این اطلاعات به‌جز در آنلاین گروهی استفاده کند، این موضوع هم قابل ردیابی و پیگیری است.