درآمد ملی
اکنون با دو معیار رای اندازه گیری تولید ملی و سه معیار رای اندازه گیری درآمد آشنا شده ایم می خواهیم ببینیم که هر یک از این پنج معیار چگونه به بقیه ارتباط پیدا می کند برای این منظور شکل مربوط به جریان دایره وار پرداخت هارا مجدداً در نظر می گیریم :
اگر ما جریان پرداختها را از بازار محصول در بالاب نمودار دنبال کنیم می بینیم چهار جور مخارج اساسی روی تولید ناخالص ملی وجود دارد مخارج مصرفی مربوط به خانوارها c مخارج سرمایه ازی مربوط به بنگاهها I مخارج دولت مربوط به بخش C و خالص صادرات مربوط به بخش خارجی (X-M) پس می توان نوشت
با حرکت در جهت عقربه های ساعت بر روی جریان دایره وار ذخیره مصرف سرمایه (CCA) با خارج شدن از تولید ناخالص ملی کسر گردیده و برای ما تولید خالص ملی (NNP) را باقی گذاشته است که بطور خلاصه می توان نوشت
تولید خالص ملی[۱]: در محاسبه تولید ملی تنها نباید به ارزش بازاری تولید اکتفا کنیم چرا که در هنگام تولید سرمایههای ثابت مانند دستگاهها و تجهیزات تولید دچار استهلاک میشوند و ارزش این استهلاک باید از ارزش تولید کسر گردد. مقدار حاصل را تولید خالص ملی میگویند. لذا ، اگر از تولید ناخالص ملی (GNP)، سهم مصرف سرمایه (Capital Consumption Allowance=CCP) یا استهلاک را کم کنیم تولید خالص ملی بهدست میآید.
درآمد ملی[۲]: اگر مالیاتهای غیرمستقیم تجاری یا مالیات بر فروش (Indirect Buisiness Tax = IBT) را از تولید خالص ملی کسر کنیم، درآمد ملی بدست میآید. برای پی بردن به منطق مالیاتهای غیر مستقیم تجاری یا مالیات بر فروش باید به تعریف درآمد ملی توجه کنیم :
درآمد ملی ، درآمد بدست آمده توسط صاحبان عوامل تولید در اقتصاد را درآمد ملی میگویند. لازم است توجه کنیم درآمد ملی در این مرحله شامل نوع پرداخت به عوامل اساسی می باشد که عبارتند از دستمزد به کارکنان (W) بهره خالص به صاحبان سرمایه IN ، اجاره به صاحبات مستغلات RI و سود شرکتها CP به کارآفرینان می باشد . غیر این موارد درامد صاحبان دارائی PRI را هم باید ملاحظه کرد. بنابراین :
- تفاوت درآمد ملی(NI) و تولید ناخالص ملی(GNP): تفاوت درآمد ملی با تولید ناخالص ملی در استهلاک و مالیات بر فروش است. مالیات بر فروش در واقع هزینه ای است که از صاحبان عوامل تولید در قالب مالیات کسر و به حساب دولت واریز میشود و در نهایت آنچه به جیب عوامل تولید میرود، کمتر از تولید خالص ملی است.
درآمد سرانه: اگر درآمد ملی را بر تعداد جمعیت یک کشور تقسیم نمایند، درآمد سرانه حاصل میشود.
درآمد شخصی[۳]: اگر درآمد ملی را منهای یک سری عوامل و بعلاوه یک سری عوامل دیگر کنیم، درآمد شخصی بدست
میآید. در اقتصاد تمام درآمد ملی بدست اشخاص نمیرسد. برای مثال، فردی ممکن است خود را تحت پوشش بیمههای مختلف کرده باشد و حق بیمه از درآمدش کسر میشود. یا برای مثال، سودهای توزیع نشدهی شرکتها (سودهایی که شرکتها بین اعضای خود تقسیم نکردهاند) هم کم میشود. پس بخشی از درآمد اشخاص بدستشان نمیرسد. یا مالیات بر سود شرکتها (نه مالیات بر فروش) هم موردی است که از درآمد کسر میشود. یک سری موارد هم مانند یارانهای که دولت به افراد میدهد، تحت عنوان پرداختهای انتقالی یعنی آنچه که فرد برایش زحمتی متحمل نشده و به صورت بلاعوض به او داده میشود. لذا همچنان که جریان درآمد ملی به طرف بازار عوامل حرکت می کند درآمد های کسب شده و دریافت نشده را از آن کم می کنیم . این درآمدها شامل سود های توزیع نشده شرکتها UCP بیمه تامین اجتماعی SSC و مالیات و بر سود شرکتها CPT می باشند مورد اولی صرف سرمایه گذاری شده و دو مورد اخیر بدست دولت می رسند .
جریان درآمد ملی به راه خود ادامه داده و پس از عبور از بازار عوامل همراه با پرداختهای انتقالی TP به تفاوت درآمد خالص و جریان نقدینگی عنوان درآمد شخصی PI بدست خانوارها می رسد پس می توان نوشت
- مجموع جبری این موارد یعنی کسورات و اضافات اگر با درامد شخصی افراد جمع شود درآمد شخصی به دست میآید.
مالیات بر درآمد شخصی[۴]: در جریان اقتصاد و تولید، دولت ایستگاههای مالیاتی تعیین میکند که مشابه ایستگاههای اتوبوس در مقاطع مشخصی از فرآیند تولید، مالیاتهایی را اخذ مینمایند. در برخی از کشورها تا حدود ۵۰ درصد از درآمد ملی را مالیات گرفته و صرف رفاه اجتماعی میکنند. ایستگاه دیگر، مالیات بر درآمد شخصی (Personal Tax) میباشد و از درآمد شخصی افراد مالیات گرفته میشود. لذا جریان درآمدی بدست خانوارها می رسد اما انها همه ان را نمی توانند خرج کنند بلکه قسمتی از آن به دولت بابت مالیات شخصی PT داده می شود باقیمانده آن که درآمد قابل تصرف خانوارDPI می باشد برای خود آنها باقی می ماند یعنی
درآمد شخصی قابل تصرف[۵]: اگر درآمد شخصی را منهای مالیات بر درآمد شخصی نمایند، نتیجهاش در آمد شخصی قابل تصرف است: درآمد شخصی قابل تصرف معادل درآمدی است که افراد میتوانند در آن دخل و تصرف نمایند. در چرخهی اقتصاد، درآمد شخصی قابل تصرف یا مصرف و یا پسانداز میشود. لذا چرخهی اقتصاد کاملتر میگردد.لذا آنگاه درامد قابل تصرف را خانوارها می توانند برای مخارخ مصرفی C یا پس انداز S مورد استفاده قرار دهند
پس انداز به بازار مالی رفته و نهایتاً به صورت وام در اختیار شرکتها و یا دولت گذاشته می شود مخارج مصرفی نیز یکی از چهار موردی است که GNP را تقاضا خواهد کرد و از این طریق به جریان بازار محصول برخواهد گشت در وسط جریان دایره ای ما می بینیم که چگونه بخش دولت اجزاء مختلفی از بخش های خانوار و بنگاهها را مستقیماً به شکل مالیات شخصی از خانوارها و غیر مستقیم در شکل وام از بازار های مالی به طرف خود منحرف می کنند دیگر درآمدهای بخش دولت شامل مالیاتهای غیر مستقیم تجاری اعانه های تامین اجتماعی و مالیاتهای بر سود شرکتها می باشند که برای خرید های دولت (یکی از چهار مخارج برای GNP ) و نیز برای پرداختهای انتقالی به خانوارها مورد استفاده قرار می گیرد در نهایت به سه مورد مخارج سرمایه گذاری توجه کنید که شامل سهم مصرف سرمایه ، وام های سرمایه گذاری از بازارهای مالی و سوم سود توزیع نشده شرکتها می باشد .
صورت گردش وجوه نقد
• صورت گردش وجوه نقد – صورت منابع و مصارف وجوه نقد همراه با مثال
• صورت جریان گردش پول (منابع و مصارف وجوه نقد) چیست؟
• مبنای تعهدی در صورت جریان نقدینگی
• مزایای صورت گردش نقدینگی
• جریان نقدی منفی در مقابل گردش نقدی مثبت
• دریافت اطلاعات و تنظیم صورت های جریان نقدینگی
• روش های تهیه و تنظیم صورت جریان وجوه نقد
• روش مستقیم محاسبه صورت گردش نقدینگی
• روش غیرمستقیم محاسبه صورت جریان نقدینگی
• نحوه تهیه و تنظیم صورت گردش وجوه نقد
• مثال صورت گردش نقدینگی
• تحلیل صورت جریان وجوه نقد
• جریان نقدی ناشی از فعالیتهای عملیاتی
• جریان نقدینگی ناشی از سرمایه گذاری های شرکت
• جریان نقدینگی درنتیجه فعالیتهای تامین مالی برای شرکت
• مثال روش مستقیم صورت جریان وجوه نقد
• مثال روش غیر مستقیم صورت جریان وجوه نقد
صورت گردش وجوه نقد – صورت منابع و مصارف وجوه نقد همراه با مثال
با سلام به دوستان و کاربران دکتر حساب. وضعیت نقدینگی شرکت یکی از صورتهای مالی بسیار مهمی است که مورد استفاده مدیران یک سازمان قرار میگیرد و با عنوان صورت گردش وجوه نقد و یا صورت منابع و مصارف وجوه نقد شناخته میشود. صورت گردش وجوه نقد تهیه گردش پولی یک واحد اقتصادی است که به شما میگوید که چه میزان وجهی وارد شرکت شده است که با همراه ترازنامه و صورت سود و زیان ارائه میگردد. صورت گردش وجوه نقد این اطمینان را به مدیر مالی سازمان میدهد که دچار کسری بودجه خواهد شد یا نه و برای ادامه کار پول کافی وجود دارد یا نه. در این مقاله میخواهیم شما را با تهیه و تنظیم صورت جریان وجوه نقد یا همان گزارش منابع و مصارف وجوه نقد آشنا کنیم.
قبل از پرداختن به اصل موضوع گردش وجوه نقد اجازه دهید با نگاهی دقیقتر، صورت گردش وجوه نقد را مورد بررسی قراردهیم و به اهمیت آن که برای شرکت پی ببریم. سپس به مثالی از صورت جریان وجوه نقد میپردازیم و به شما نشان میدهیم که چگونه میتوانید با استفاده از یک الگوی مناسب آن را انجام دهید.
صورت جریان گردش پول (منابع و مصارف وجوه نقد) چیست؟
صورت جریان وجوه نقد یک صورت مالی منظم است که به شما میگوید مقدار معینی برای مدت معینی و به چه مقدار پول در اختیار شما میباشد. در حالی که صورتهای درآمد (سود و زیان) برای نشان دادن این است که چقدر پول صرف کرده اید و چه مقدار به دست آورده اید ( فروش ). این بسیار خوب و عالی است اما لزوماً به شما نمیگوید که به چه میزان و چه مقدار وجهی (پول نقد) را برای یک دوره خاص در دست دارید.
مبنای تعهدی در صورت جریان نقدینگی
در حسابداری و تنظیم صورتهای مالی مانند حساب عملکرد سود و زیان و ترازنامه مبنای تنظیم را بر تعهدی بودن میگذاریم. این بدین معنی است که درآمدها و هزینهها هنگام بدست آمدن و یا متحمل شدن ثبت میگردد نه وقتی واقعاً پولی به حساب صندوق یا بانک واریز و یا برداشت شده باشد. مثلا وقتی فروش نسیه انجام میگردد وجهی به حساب شرکت واریز نمیگردد ولی درحساب فروش همان روز میبایستی ثبت گردد. مثلاً هزینه خرید یک کالایی که بصورت نسیه انجام شده و در صورت هزینهها ثبت میگردد ولی وجهی از صندوق و یا بانک پرداخت نمیگردد. پس تفاوت بین روش حسابداری نقدی و حسابداری تعهدی در این است که آنچه به فروش میرسد نقداً از طریق بانک یا صندوق پرداخت میگردد و روش حسابداری تعهدی برعکس در زمان فروش و یا خرید وجهی دریافت و یا پرداخت نمیگردد. بنابرین حتی اگر در حساب سود و زیان که گزارش شده سودی نشان داده شود این بدان معنی نیست که همان سود به صورت نقد در دست بوده باشد. در اینجاست که صورت جریان نقدینگی میتواند تعدیلات مورد نیاز را انجام داده و میزان دقیق وجوه در دست و یا در بانک را نشان دهد.
به عنوان مثال هزینه استهلاک داراییها یکی از هزینههایی است که هر ماهه بهعنوان هزینه ثبت میگردد در صورتیکه شما قبلاً هزینه آنرا پرداخته یا خواهید کرد ولی شما آن را بصورت ماهیانه (یا سالیانه) در حساب سود و زیان خود ثبت مینمایید تا متوجه شوید که این دارایی در ماه ( یا سال ) چه میزان برای شما هزینه داشته است. ولیکن واقعاً پولی به معنای واقعی از حساب شما خارج نمیگردد. صورت منابع و مصارف یا پول که به صورت ماهیانه و یا دوره ای تنظیم میگردد وضعیت مالی را برعکس نموده و به شما نشان میدهد که به صورت واقعی چه میزان پول در دست دارید نه اینکه در تئوری چه میزان درآمد و یا هزینه کرده اید.
مزایای صورت گردش نقدینگی
یک مدیرمالی یا یک حسابدار متبحر و یا مدیران اجریی که مسئول اداره یک سازمان اقتصادی میباشند و از روش سیستم حسابداری تعهدی استفاده مینمایند برای موفقیت در اداره بنگاه اقتصادی تحت امر خود به سه دلیل نیاز به صورت گردش نقدینگی دارند حتی بصورت ماهیانه.
- 1. صورت گردش نقدینگی نشان میدهد که شما دقیقاً چه میزان پول نقد در اختیار داشته که از آن میتوانید استفاده نمایید. این بدین معنی است که با خیال آسوده و بدون ریسک چه چیزی را میتوانید تهیه نموده و توانایی مالی چه کارهایی را ندارید.
- صورت گردش نقدینگی به شما تغییر در دارایی ها، بدهیها و حقوق صاحبان سهام را در قالب جریانهای نقدی و وجوه نقد نگه داشته شده نشان میدهند. این سه دسته اصلی حسابداری کسب و کار شما هستند و با هم معادله حسابداری را تشکیل میدهند که به شما امکان میدهد عملکرد خود را اندازه بگیرید.
- صورت گردش نقدینگی به شما اجازه میدهند جریان نقدی آینده را پیش بینی کنید. شما می توانید برای ایجاد پیش بینی جریان پول از صورتهای جریان نقدی استفاده کنید، بنابراین میتوانید برای آینده میزان نقدینگی تجارت خود را برنامهریزی کنید. این برای تهیه برنامه های تجاری بلند مدت مهم و بسیار ضرروی است.
- و از همه مهمتر اگر به دنبال دریافت تسهیلات از بانک و یا وام و یا متقاعد کردن سرمایه گذاران برای جذب سرمایه مورد نیازتان هستید حتماً به داشتن یک روش مطمئن که همانا ارائه صورت گردش حساب نقدینگی هستید.
جریان نقدی منفی در مقابل گردش نقدی مثبت
به هنگامی که صورت جریان نقدینگی در انتها یک عدد منفی را در انتهای صورت نشان دهد، این بدان معنی است که شما در طول دوره حسابداری وجه نقد خود را از دست داده اید یا به عبارت دیگر خرجتان بیشتر از دخلتان بوده. هرچند این وضعیت زیاد نمیتواند مطلوب باشد اما با آنالیز و دقت بیشتر ارقام صورت حساب میتوان این عدد منفی را به دلایل منطقی توجیح نمود. یادآوری این نکته حائز اهمیت است که جریان پول نقد بلند مدت و منفی همیشه چیز بدی نیست. به عنوان مثال ممکن است بعضی از ماه ها پول خود را صرف خرید ماشین الات و یا تجهیزات بهتر و با کارایی بیشتر کرده باشید تا بعداً با این سرمایه گذاری در تجهیزات، بتوانید درآمد بیشتری کسب کنید. به عبارت دیگر مجبور به سرمایه گذاری نقدی برای آینده بهتر نموده اید.
و اما وقتی در انتهای اظهارنامه خود یک رقم مثبت دارید، برای آن ماه گردش نقدی مثبت دریافت می کنید. هرچند رقم بدست آمده میتواند خوشحال کننده و بیانگر عملکرد موفقیت آمیز شرکت باشد اما به خاطر داشته باشید، گردش پول مثبت همیشه در دراز مدت چیز خوبی نیست. اگرچه اکنون به شما نقدینگی بیشتری میدهد، البته دلایل منفی نیز وجود دارد که میتوانید از آن پول داشته باشید، برای مثال با گرفتن وام بزرگ برای وثیقه تجارت ناکام خود، کمکهای دولتی برای جلوگیری از ورشکستگی مانند رکودهای اقتصادی. همانند کمکهای این روزهای دولت بابت ویروس کرونا تا موجب گردد شرکتها ورشکست و بسته نشوند. پس باید توجه داشت که در تجزیه و تحلیل صورت گردش نقدینگی به ماهیت آن نیز توجه داشت زیرا جریان مثبت پول مثبت همیشه مثبت نیست.
دریافت اطلاعات و تنظیم صورت های جریان نقدینگی
دریافت اطلاعات و تنظیم صورت منابع و مصارف بستگی به روشهای حسابداری در اختیار گرفته شده دارد. اگر از حسابداری مکانیزه استفاده مینمایید بسیار ساده میباشد تا اطلاعات را در اکسل انجام میدهید، میتوانید هر ماه صورت های جریان وجوه را بر اساس اطلاعات موجود در صورتهای درآمد و ترازنامههای خود محاسبه کنید. اگر حسابداری به صورت دستی انجام میپذیرد و یا از نرم افزارهای دیگر حسابداری استفاده میکنید، میتواند بر اساس اطلاعاتی که قبلاً در دفاتر کل وارد کرده اید، صورتهای جریان نقدینگی را ایجاد کنید.
بخاطر داشته باشید صورت جریان وجوه نقد در زمانی میتواند معتبر باشد که دفاتر حسابداری با هر روشی که تحریر میشود چه بصورت دستی، مکانیزه و یا نرم افزار اکسل توسط یک نفر حسابدار با تجربه تنظیم و اجرا گشته باشد. یک حسابدار دوره دیده و با تجربه دقیقاً میتواند ارقام مورد لزوم را از دفاتر یا سیستم حسابداری استخراج و صورت گردش نقدینگی را تنظیم نماید. در این صورت است که صورت جریان پولی ( نقدینگی ) میتواند تصویر و قابل اعتمادی به شما ارائه نماید.
روش های تهیه و تنظیم صورت جریان وجوه نقد
برای تنظیم و درک بهتر از گردش صورت جریان پول شرکت، میتوانید یکی از دو روش را انتخاب و انجام دهید. روش مستقیم و غیر مستقیم. در هر حال اصول حسابداری به طور کلی هر دو روش را تایید مینماید.
روش مستقیم محاسبه صورت گردش نقدینگی
در این روش شما سابقه ورود وجه نقد را هنگام ورود و خروج از کسب وکار خود جداگانه حفظ مینمایید. سپس در پایان هر ماه یا دوره از آن اطلاعات استفاده نموده تا صورت جریان نقدینگی را تنظیم نمایید. روش مستقیم نسبت به روش غیر مستقیم نیازمند نیروی کار و سازماندهی بیشتری است. برای هر تراکنش نقدی نیاز به دریافت و پیگیری دریافت و برای پرداخت وجوه نقد نیز تراکنشها میبایستی کنترل و ثبت گردد. این روش مناسب شرکت های نسبتاً بزرگ و امکانات مکانیزه و تراکنشهای کم حجم ولی ارزش بالا میباشد مشاغل کوچکتر معمولاً روش غیر مستقیم را ترجیح میدهند.
همچنین شایان ذکر است که حتی تفاوت درآمد خالص و جریان نقدینگی اگر صورت جریان گردش پول را در زمان واقعی با روش مستقیم ضبط کنید، لازم است از روش غیر مستقیم برای همسان سازی صورت جریان وجوه نقد خود با صورت درآمد خود استفاده کنید. بنابراین، معمولاً میتوانید انتظار داشته باشید که روش مستقیم بیش از روش غیرمستقیم طولانی تر گردد.
روش غیرمستقیم محاسبه صورت جریان نقدینگی
در غیر مستقیم به معاملات ثبت شده در صورت حساب سود وزیان خود توجه میکنیم. سپس برخی از آنها را در نظر نگرفته و از حساب عملکرد سود وزیان حذف نموده و یا در نظر نمیگیریم تا بتوانیم سرمایه در گردش خودمان را ببینیم. مثلا استهلاک دارائیها که برای یک دوره بار مالی ندارد یا ذخایر و غیره که بار مالی یک دوره را ندارد. بطور کلی معاملات و یا تراکنشهایی که بیانگر حرکت نقدی نیست حذف میگردد. از آنجا که این روش ساده تر است، بسیاری از مشاغل کوچک این رویکرد را بیشتر ترجیح میدهند. حال با استفاده از مثالهای زیر از روش غیر مستقیم استفاده نموده و محاسبه صورت منابع و مصارف یک شرکت را انجام میدهیم.
نحوه تهیه و تنظیم صورت گردش وجوه تفاوت درآمد خالص و جریان نقدینگی نقد
شما برای ایجاد صورت جریان وجوه نقد خود از اطلاعات موجود در صورت سود و زیان و ترازنامه استفاده میکنید. صورت درآمد به شما این امکان را می دهد تا بدانید که چگونه پول تجارت وارد شرکت شده یا از آن خارج شده است، در حالی که ترازنامه نشان می دهد که چگونه این معاملات بر حسابهای مختلفی تأثیر می گذارد مانند حساب های دریافتنی، موجودی انبار و حساب های قابل پرداخت. بنابرین روند انجام و تنظیم صورت گردش نقدینگی با استفاده از حساب عملکرد و تغییرات انجام شده بین دو دوره ترازنامه به صورت ذیل انجام میگیرد.
صورت عملکرد حساب سود وزیان + تغییرات بین دو دوره ترازنامه = صورت منابع و مصارف
مثال صورت گردش نقدینگی
صورت گردش وجوه نقد (صورت منابع و مصارف وجوه نقد) شرکت تولیدی و صنعتی چمن آرا برای ماه منتهی به ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۸
نقدینگی حاصل از حساب عملکرد سود وزیان | |
خالص درآمد | ۶۰،۰۰۰،۰۰۰ |
اضافه میگردد منابع حاصل از عملیات: | |
( برگشت از حساب سود وزیان ) – استهلاک | ۲۰،۰۰۰،۰۰۰ |
افزایش در حسابهای پرداختنی ( ترازنامه) | ۱۰،۰۰۰،۰۰۰ |
جمع منابع وجوه نقدینگی حاصل از عملیات شرکت | ۹۰،۰۰۰،۰۰۰ |
کسر میگردد : مصارف از منابع موجود : | |
افزایش در حسابهای دریافتنی – بدهکاران | (۲۰،۰۰۰،۰۰۰) |
افزایش در حساب انبار | (۳۰،۰۰۰،۰۰۰) |
جمع مصارف حاصل از عملیات شرکت | (۵۰،۰۰۰،۰۰۰) |
مانده خالص نقد حاصل از عملیات مالی شرکت | ۴۰،۰۰۰،۰۰۰ |
کسر میگردد: سرمایه گذاری – خرید ماشین الات | (۵،۰۰۰،۰۰۰) |
اضافه میگردد: سود سهام دریافتی | ۷،۵۰۰،۰۰۰ |
خالص نقدینگی | ۴۲،۵۰۰،۰۰۰ |
در اینجا کمی اطلاعات از اینکه چه چیزهایی در مورد جریان نقدینگی یا صورت منابع و مصارف را بایستی بدانیم را بدست آوردیم. مبالغ داخل پرانتز باعث کاهش نقدینگی و خارج از آن باعث افزایش نقدینگی میگردد. مثلا وقتی میبینیم مبلغ ۳۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال در ترازنامه به موجودی انبار اضافه شده بدین معنی است که این مبلغ بابت خرید مواد یا کالا مصرف شده و از موجودی نقدی کسر گردیده است. اما مبالغ خارج از پرانتز بدین معنی است که موجودی نقدی را افزایش میدهد. مثلا مبلغ ۲۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال بابت استهلاک هزینه ای برای صورت حساب سود و زیان است ولی نقدینگی را کاهش نمیدهد. بنابرین ما آن را به درآمد خالص اضافه میکنیم.
تحلیل صورت جریان وجوه نقد
توجه داشته باشید که حساب منابع و مصارف به سه بخش تقسیم شده است :
۱ – جریان نقدینگی در نتیجه فعالیتهای عملیاتی شرکت.
۲ – جریان نقدینگی ناشی از سرمایه گذاری های شرکت.
۳ – جریان نقدینگی درنتیجه فعالیتهای تامین مالی برای شرکت.
در جریان فعالیت روزمره هرکدام از این سه بخش اثراتی در ورود و خروج نقدینگی شرکت دارند که به اختصار توضیحاتی خدمت دوستان ارائه میشود.
جریان نقدی ناشی از فعالیتهای عملیاتی
درطول فعالیت منظم مشاغل وجوه اصلی کسب وکار اعم از درآمد و یا هزینه اصلی ترین راه کسب و کار با فروش کالا و خدمات تفاوت درآمد خالص و جریان نقدینگی برای کسب درآمد است. مثلا در یک فروشگاه پیتزا فروشی فعالیتهای عملیاتی شامل فروش به صورت نقدی و خرید مواد اولیه نیز به صورت نقدی انجام میگیرد. در حالیکه در کسب و کارهای بزرگتر این عملیات گسترده تر بوده و عملیات خرید و فروش به صورت گاهاً نسیه انجام میپذیرد .
جریان نقدینگی ناشی از سرمایه گذاری های شرکت
در این قسمت شرکت با خرید ماشین الات، تجهیزات، املاک و مستغلات و یا محصولاتی که به راحتی میتوان آن را به پول نقد تبدیل نمود وجوه نقد خود را صرف مینماید. این گونه سرمایه گذاریها به داراییهای شرکت افزوده شده ولی درعین حال نقدینگی شرکت را کاهش خواهد داد.
جریان نقدینگی درنتیجه فعالیتهای تامین مالی برای شرکت
در بسیاری از شرکتها یکی از راههای تامین سرمایه برای فعالیتهای شرکت دریافت تسهیلات یا وام از بانکها و یا خرید به صورت نسیه ( بصورت اعتباری ) میباشد. در اینصورت وقتی از این تسهیلات استفاده کنیددر واقع به نقدینگی خود اضافه مینمایید و زمانی که این دیون خود را پرداخت کنید باعث خروج نقدینگی و در نتیجه مصرف وجوه نقد میگردد.
در پایان یک مثال دیگر برای روشن شدن صورت جریان وجوه نقد و یا صورت منابع و مصارف وجوه نقد بصورت مستقیم و غیر مستقیم بیان میگردد.
ارزش فعلی، ارزش خالص فعلی و نرخ بازده داخلی چطور محاسبه میشوند
ارزش فعلی (PV)، ارزش خالص فعلی (NPV) و نرخ بازده داخلی (IRR)
سرمایهگذاری در اصطلاح به یک تعهد مالی گفته میشود بهمنظور برگشت منفعتهایی در قالب بهره، سود سهام و منافع سرمایه در قبال پسانداز که در علوم مختلف مانند اقتصاد، مالی و… دارای تعاریف متفاوتی است.
اما آنچه در تمامی آنها مشترک است رسیدن سود و منفعت به صاحب سرمایه میباشد که او را مجاب نموده با صرفنظر از مقداری داراییهای خود اقدام به سرمایهگذاری و دریافت تسهیلات در آینده نماید.
سرمایهگذاریها امروزه قسمت عمدۀ فعالیتها را تشکیل میدهند و فرقی نمیکند شما یک فرد حقیقی باشید یا حقوقی، امروزه سرمایهگذاری بخش عظیمی از درآمدها و رونق مالی افراد عادی و حتی سازمانها را به خود اختصاص دادهاند و اگر زیرکی کامل و علم نداشته باشید و با سطحینگری وارد این عرصه عظیم شوید مطمئناً نهتنها سود نخواهید برد بلکه متضرر شده و آسیب جدی میبینید.
تورمهای غیرقابلپیشبینی حرکت در این مسیر را با چالشهای فراوانی روبرو کرده است بهگونهای که هیئتمدیرهها در هر سازمان مجبورند قبل از هر اقدامی بهصورت دقیق جوانب کار را سنجیده و سپس وارد گود شوند.
زیرا در اینجا تنها رقیبان قدر نیستند که باید پشتشان به خاک مالیده شود حتی سیاستمداریهای اشتباه، خود میتواند عامل شکست گردد و شرکتهای معتبر و نامی را از میدان خارج کند.
در اقتصاد کلان از سرمایهگذاری به خرید کالاها در یکزمان خاص بهمنظور بهرهوری در آینده اطلاق میگردد که نمونههایی از آن را میتوان به ساخت تفاوت درآمد خالص و جریان نقدینگی راهآهن، کارخانهها بزرگ، سد، تربیت نیروی کار و… اشاره نمود.
نمیشود در حوزۀ کسبوکار داخل شویم اما بهعنوان یک مدیر به سرمایهگذاری بهصورت یک تصمیم اساسی بهمنظور متحول نمودن آن حرفه نیندیشیم.
در اینجا به ذکر چند توصیه برای سرمایهگذاری قدرتمند پرداخته تا بتوانید در این عرصه حضوری باشکوه را تجربه نمایید:
- برای اعتبار خود ارزش قائل باشید
- به آینده با دیدی کمالگرا بنگرید
- ارزشها را بی آفرینید
- همیشه به بالاتر از خودتان نیمنگاهی داشته باشید
- صبوری را با درایت درهم آمیزید
- ریسکهای عاقلانه جهشی دو برابری خواهند داشت
- به دنبال علایقتان بگردید و آنها را بیابید
- رقیبها پیروزی را نزدیک میکنند
- گامهای کوتاه و موفقیتآمیز بردارید
- نه گفتن بهتر از دروغ گفتن است
- صداقت سیاستی مانند کیمیاست
- بر اوضاع هرچند بحرانی تسلط داشته باشید.
اگر میخواهید تصمیمات سرمایهگذاری دقیقتری داشته باشد و در میانۀ راه دچار دودلی نگردید و از میان هزاران انتخاب آنکه با شرایط شما سازگارتر است را انتخاب نمایید آشنایی با اصولی چند لازمۀ کار است:
- ارزش فعلی (PV)
- ارزش فعلی خالص (NPV)
- ارزش بازده داخلی (IRR)
ارزش فعلی (PV)
هنگامیکه میخواهید یک سرمایهگذاری بالقوه را شروع کنید ارزش فعلی به شما کمک میکند که بسنجید درآمدی که در آینده قرار است عاید شما شود ارزش این سرمایهگذاری را خواهد داشت.
ارزش فعلی به میزان اعتبار و ارزش حال پول شما در آینده پرداخته که با نرخ تخفیف محاسبه میشوند و به میزان بالا یا پایین بودن ارزش فعلی جریان نقدی آینده نرخ تنزیل گفته میشود و در محاسبۀ ارزش فعلی خالص، بازنشستگی، بازده اوراق قرضه، ارزش فعلی بسیار کاربرد دارد.
بهترین استفاده از ارزش فعلی مقایسۀ آن با ارزش آتی است.
هنگامی پولی در امروز ارزش دارد که دارای ارزشی بیشتر در آینده باشد، ارزش آینده میتواند از سرمایهگذاری پول امروز یا بازپرداختهای پول بهدستآمدۀ امروز باشد که نتیجهاش در آینده مشخص میشود.
ارزش فعلی PV به بررسی ارزش پول سرمایهگذاری شده در دورههای مختلف پرداخته و بررسی میکند که پول شما در آینده چه حالتی خواهد داشت.
ارزش آن نسبت به حال سیر نزولی داشته یا شما نسبت به نرخ بهره سود کردهاید.
اصل در محاسبۀ PV همان نرخ بهره است که شمارا مجاب میکند یک سرمایهگذاری را بر دیگری ترجیح داده و انتخاب نمایید.
مثلاً اگر درآمد شما ۱۵ میلیون تومان باشد و سرمایههای قابلمقایسه درآمدی ۱۵% بنابراین با کمک فرمول (PV) = C1/(1 + r) درآمد دارای ارزش فعلی ۱۳،۰۴۳،۰۰۰ است و بهعبارتدیگر ۱۵ میلیون در سال بعد فقط حدود ۱۳ میلیون ارزش خواهد داشت.
اگر گمان کنیم که جریان نقدینگی تا چندین سال برابر است برای محاسبۀ ارزش درآمد در چهار سال آینده میتوان از فرمول Present Value (PV) = Ct/(1 + r)^t استفاده نمود و طی این محاسبه درآمد دارای ارزش ۸،۵۷۶،۰۰۰ است، یعنی ۱۵ تفاوت درآمد خالص و جریان نقدینگی تفاوت درآمد خالص و جریان نقدینگی میلیون فقط ۸ میلیون ارزش خواهد داشت.
نکته مهم در رابطه با ارزش فعلی PV
در این سرمایهگذاریها هزینۀ فرصت نیز از موارد مهمی است که باید موردتوجه قرار گیرد.
هزینۀ فرصت تفاوت بین درآمد از دو سرمایهگذاری متفاوت است هنگامیکه یکی را بر دیگری ارجحیت داده و انتخاب مینمایید در این حالت باید مشخص نمایید که انتخاب شما چقدر سوددهی بیشتری را برایتان فراهم نموده است.
اگر در دنیای مالی تازهکار هستید، توصیه میکنیم حتما مقالهی کاربردی ترین اصطلاحات حسابداری مالی را مطالعه کنید.
ارزش خالص فعلی NPV
تفاوت بین ارزش فعلی هرگونه فعالیتهای نقدی ورودی و ارزش فعلی جریان نقدی خروجی را ارزش خالص فعلی مینامند.
که یکی از اساسیترین کاربردهای آن مطالعات اقتصاد مهندسی و ارزیابی اقتصادی پروژهها و میزان توجیه فنی آنها است و به کمک آن میتوان فهمید، آیا یک پروژه جهت راهاندازی خط تولید خود با محاسبه مواد اولیه، آب، برق، گاز، دستمزد، حملونقل، بازاریابی و نرخ تورم سالانه، نرخ سود و نرخ ریسک بازده کافی خود را دارد یا خیر؟
این ارزش در واقع ارزشمندی واقعی سرمایهگذاری شما را مشخص میکند و تعیین میکند هزینۀ ابتدایی که پرداختنمودهاید بهصرفه بوده و میتواند ارزش کنونی فراوانی را به سمت شما سرازیر نماید و فرمول آن بدینصورت است :
برای روشن شدن موضوع تصور کنید قصد سرمایهگذاری دارید که درآمد ۱۵ میلیونی نصیبتان خواهد نمود اما برای راهاندازی آن باید ۱۳ میلیون هزینه نمایید با کمک ارزش خالص فعلی سوددهی یا ضرر دادن این فعالیت را میتوان بررسی نمود.
با جانمایی در فرمول عدد بهدستآمده حدود ۴۳ هزار تومان خواهد بود که نشان میدهد این سرمایهگذاری مفید خواهد بود.
اگر قصد دارید NPV را برای سرمایهگذاریها در سالهای بیشتر موردبررسی قرار دهید فرمول آن به شرح این است:
در یک حالت کلی میتوان NPV را برای میزان سوددهی یک سرمایهگذاری محاسبه کرد و اگر مقدار بهدستآمده از آن زیر صفر باشد احتمال شکست در آن زیاد و اگر مقدار بهدستآمده بالای صفر باشد احتمال موفقیت حتمی است.
نکته مهم در رابطه با ارزش خالص فعلی NPV
این روش ارائهشده برای نرخهای بازده بدون تغییر و ثابت کارایی دارد ولی اگر سرمایهگذاری شما دارای نرخ بهره متفاوت است NPV را باید بر اساس جریان نقدینگی خالص هر دوره محاسبه نمود.
برای روشنتر شدن مطلب مثالی میزنیم:
اگر سرمایهگذاری در پیش داشته باشید که هرسال به شما حدود ۱ میلیارد تومان سود بدهد و ۲ میلیارد برای راهاندازی آن نیاز داشته باشید و نرخ بهره ۵/۱۷، میزان سوددهی آن به شرح زیر است
سال اول = PV = (C1/(1 + r)^1) = 1,000,000,000/1.175 = 851,063,829.79
سال دوم = PV = (C2/(1 + r)^2) = 1,000,000,000/1.381 = 724,309,642.37
سال سوم = PV = (C3/(1 + r)^3) = 1,000,000,000/1.62 = 616,433,738.19
حال مجموع PV ها خواهد شد
PV = 851,063,829.79 + 724,309,642.37 + 616,433,738.19 = 2,191,807,210.35
NPV = 2,191,807,210.35 – C0
NPV = 2,191,807,210.35 – ۲,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰
اگرچه عدد بالای صفر درآمده و سرمایهگذاری خوب به نظر میرسد اما دقت در اعداد فرضی پیشنهادشده و نرخ بهرۀ متغیر ممکن است معامله را کاملاً متفاوت ازآنچه هست نماید پس دقت در محاسبات را میطلبد تا شمارا از هرگونه خسارت در امان دارد.
نرخ بازده داخلی IRR
مقدار بازده ای که بهطور متوسط یک طرح تجاری میتواند در مدت یک سال داشته باشد را نرخ بازده داخلی مینامند.
یکی از روشهای استاندارد ارزیابی و سنجش طرحهای اقتصادی محاسبۀ میزان بازگشت داخلی است و اصطلاح داخلی به خاطر حذف هرگونه عوامل محیطی است که ممکن است بر نتیجه تأثیر بگذارد.
در محاسبۀ نرخ بازدۀ داخلی میکوشند تا جریان نقدی با میزان بازگشت نامشخصی به میزان کنونی تنزیل داده شوند تا ارزش خالص فعلی برابر صفر شود.
اگر میزان بازگشت از نرخ بهره بیشتر شد طرح قابلاجرا است و اگر برعکس این موضوع رخ داد طرح غیرقابل اجرا است.
نرخ بازده داخلی دقیقاً همان سودی است که سرمایهگذار از تجارت خود به دست میآورد، IRR پرکاربردترین و مهمترین عامل توجیهپذیری یک معامله است و مقایسه چندین طرح تجاری را ازنظر سودآوری امکانپذیر میکند.
مراحل محاسبه نرخ بازده داخلی:
- تخمین نرخ بازده داخلی
- محاسبه نرخ ارزش فعلی خالص
- ارزش فعلی خالص مثبت نرخ بالاتر را میطلبد
- باارزش فعلی خالص منفی به سراغ نرخ پایینتر بروید
- تکرار فرآیند تا رسیدن به ارزش فعلی خالصی برابر صفر
نرخ بازده داخلی یا جریان نقدی تنزیل شده رابطۀ مستقیم با NPV دارد و در تمامی سرمایهگذاریها آن را صفر در نظر میگیرند.
IRR بهصورت مجزا در تصمیمات سرمایهگذاری حضور یافته و بهعنوان نرخ سود سربهسر بهصورت درصدی ایفای نقش میکند و اگر میزان آن بالاتر از نرخ بازده در دیگر سرمایهگذاریها باشد شرکت به این نتیجه میرسد که باید در آن سرمایهگذاری حضورداشته باشد.
سرمایهگذارانی که به نرخ درآمد مشخص میاندیشند، این روش مورد استقبال آنها قرار میگیرد.
نرخ بازده در هر دوره برای هر سرمایهگذاری مشخص میشود و یک محاسبۀ سریع کار را به نهایت میرساند ازاینرو میتوان IRR را از فرمول زیر به دست آورد:
که البته یادآور میشویم محاسبۀ IRR کار بسیار پیچیدهای است.
درنهایت به خاطر بسپارید هرچه هم در سرمایهگذاریهای خود دقت نمایید تا فرمان زندگیتان را در دست نگیرید و برای ادارۀ خود به دیگران متکی باشید در هیچیک از تصمیمات خود موفق نخواهید شد.
نرم افزار یکپارچه سانیران با قابلیت های بی نظیر بهترین انتخاب را به شما می دهد.
ترازنامه چیست؟
ترازنامه یا بیلان کسبوکار یکی از مهمترین صورتهای مالی است و به طور معمول به صورت سه ماهه یا حتی ماهانه (بسته به دفعات گزارش دهی) گرفته میشود. این سند با نمایش کل داراییها، بدهیها و دارایی خالص شما، نگاهی سریع به وضعیت مالیتان میاندازد و به وامدهندگان، سرمایهگذاران یا سهامداران اصلی تجارت شما کمک میکند. همچنین است صورت سود و زیان برای کسب و کار.
فیلم آموزش اجزای ترازنامه در نرم افزار باران
یکی از مهمترین کاربردهای نرم افزار حسابداری تهیه سند ترازنامه میباشد.
اگر سهامدار یک شرکت یا یک سرمایهگذار بالقوه هستید، درک ترازنامه، نحوه تجزیه و تحلیل و نحوه خواندن آن مهم است. ما در اینجا نکاتی که به شما در این موارد کمک میکنند را گرد آوردهایم. با ما تا پایان این مقاله همراه باشید.
تعریف ترازنامه (بیلان) چیست؟
ترازنامه یکی از سه صورت مالی اساسی است و برای مدلسازی مالی و حسابداری امری ضروری است. ترازنامه مجموع داراییهای شرکت و نحوه تأمین مالی این داراییها را از طریق بدهی یا حقوق صاحبان سهام نمایش میدهد. همچنین صورت ارزش خالص، یا صورت وضعیت مالی نیز نامیده میشود.
فرمول اصلی ترازنامه:
داراییها = بدهیها + حقوق صاحبان سهام.
ترازنامه به دو طرف (یا بخش) تقسیم میشود. در سمت راست ترازنامه کلیه داراییهای یک شرکت میآید. در سمت چپ، بدهیهای شرکت و حقوق صاحبان سهام نشان داده میشود. داراییها و بدهیها به دو دسته دارایی / بدهی جاری و دارایی / بدهی غیرجاری (بلند مدت) تفکیک میشوند.
یک نمونه ترازنامه حسابداری
در زیر نمونهای از ترازنامه آمده است. همانطور که میبینید، این جدول با داراییهای جاری شروع میشود، سپس داراییهای غیرجاری و کل داراییها میآید در سمت بعدی بدهیها و حقوق صاحبان سهام میآید که شامل بدهیهای جاری، بدهیهای غیرجاری و سرانجام حقوق صاحبان سهام میشود.
این مثال هم میتواند به عنوان نمونه ترازنامه شرکت بازرگانی و هم به عنوان نمونه ترازنامه شرکت خدماتی مورد استفاده و بررسی قرار بگیرد. (آموزش تهیه صورتهای مالی)
اقلام ترازنامه
ترازنامه (Balance Sheet)، مانند تمام صورتهای مالی، تفاوتهای جزئی بین سازمانها و صنایع مختلف دارند. با این حال، چندین مورد وجود دارد که تقریباً همیشه در ترازنامههای معمول گنجانده شده است. ما به طور خلاصه این موارد را در ادامه مرور میکنیم.
1. داراییها
داراییها همان چیزی است که یک شرکت برای فعالیت تجاری خود استفاده میکند، در حالی که بدهیها و حقوق صاحبان سهام دو منبع پشتیبانی از این داراییها هستند. حقوق صاحبان سهام مبلغی است که در ابتدا در شرکت سرمایهگذاری شده است. داراییهای جاری یک سال یا کمتر عمر دارند، به این معنی که میتوانند به راحتی به پول نقد تبدیل شوند. این دسته دارایی شامل پول نقد، معادل وجه نقد، حسابهای دریافتنی و موجودی کالا میشوند.
- وجه نقد: اساسیترین دارایی جاری است و شامل حسابهای بانکی و چک میشود. به عبارت دیگر داراییهایی است که سررسید کوتاهمدت آنها زیر سه ماه است یا داراییهایی که شرکت میتواند با اطلاع دادن آنها را تسویه کند مانند اوراق بهادار قابل فروش. شرکتها به طور کلی معادلهای وجه نقد را درپاورقیهای ترازنامه فاش میکنند.
- حسابهای دریافتنی: متشکل از تعهدات کوتاهمدت است که توسط مشتریان به شرکت پرداخت میشود. شرکتها اغلب محصولات یا خدمات را به صورت اعتباری به مشتریان میفروشند. این تعهدات تا زمانی که توسط مشتریان پرداخت نشود در حساب داراییهای جاری نگهداری میشود.
- موجودی کالا اولیه: کالاهای در حال کار و کالاهای تمام شده شرکت را نشان میدهد. بسته به شرکت، ترکیب دقیق حساب موجودی کالا متفاوت خواهد بود. به عنوان مثال، یک شرکت تولیدی تعداد زیادی مواد اولیه دارد، در حالی که یک شرکت خردهفروشی مواد اولیه ندارد. موجودی یک خردهفروش به طور معمول شامل کالاهایی است که از تولیدکنندگان و عمدهفروشان خریداری شده است.
- داراییهای غیرجاری
- داراییهای مشهود نامشهود: داراییهای غیرجاری داراییهایی هستند که به راحتی به پول نقد تبدیل نمیشوند و انتظار میرود ظرف یک سال به پول نقد تبدیل شوند و یا طول عمر آنها بیش از یک سال باشد. داراییهای غیرجاری شامل داراییهای مشهود مانند ماشینآلات، رایانه، ساختمان و ملک یا داراییهای نامشهود مانند سرقفلی، حق ثبت اختراع یا حق چاپ میشوند.
استهلاک از بیشتر این داراییها محاسبه و کسر میشود که نشان دهنده هزینه اقتصادی دارایی در طول عمر مفید آن است.
2. بدهیها
- بدهیهای جاری یا حسابهای قابل پرداخت
حسابهای قابل پرداخت مبلغی است که یک شرکت برای کالاها یا خدمات خریداری شده به صورت اعتباری به تامین کنندگان بدهکار است. این مورد معمولاً شامل تعهدات طولانیمدت مانند اجاره، اوراق قرضه قابل پرداخت یا وام میشود.
شامل بدهیهای بلندمدت که زمان پرداخت آن بیش از یک سال باشد و بدهیهای مالیاتی تعلیق شده میشود. تسهیلات مالی بلندمدت، ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان جزو این دسته از بدهیها محسوب میشود.
3. حقوق صاحبان سهام ( حقوق مالکانه در ترازنامه)
ارزش سهام سهامداران به طور کلی به ارزش خالص یک شرکت اشاره دارد و میزان پولی را که در صورت فروش کل داراییها و پرداخت بدهیها باقی مانده نشان میدهد. حقوق صاحبان سهام به سهامداران اعم از مالک خصوصی یا دولتی تعلق دارد.
ارزش سهامداران یا همان حقوق مالکانه در ترازنامه را میتوان با این معادله ترسیم کرد:
حقوق صاحبان سهام = داراییها – بدهیها
این مقدار ارزش وجوهی است که سهامداران در شرکت سرمایه گذاری کردهاند. هنگامیکه یک شرکت برای اولین بار تشکیل میشود، سهامداران معمولاً پول نقد میگذارند. به عنوان مثال، یک سرمایهگذار شرکتی را تأسیس میکند و 10 میلیون دلار میگذارد. وجه نقد (یک دارایی) 10 میلیون دلار افزایش مییابد، و سهام سرمایه (یک حساب سهام) 10 میلیون دلار افزایش مییابد و ترازنامه را متعادل میکند.
4. عنوان ترازنامه در جدول
عنوان ترازنامه شامل سه قسمت: نام کامل واحد اقتصادی، نام تفاوت درآمد خالص و جریان نقدینگی گزارش یا صورت وضعیت و در سطر سوم تاریخ تهیه گزارش میشود (آخرین روز سال مالی).
کاربرد ترازنامه چیست؟
این صورت مالی یک روش عالی برای تجزیهوتحلیل وضعیت مالی یک شرکت است. یک تحلیلگر به طور کلی میتواند از ترازنامه برای محاسبه بسیاری از نسبتهای مالی استفاده کند که به تعیین عملکرد یک شرکت، میزان نقدینگی یا بازدهی آن کمک میکند.
همچنین تغییرات در حساب ترازنامه برای محاسبه جریان وجه نقد در صورت جریان وجوه نقد نیز استفاده میشود. به عنوان مثال، یک تغییر مثبت در کارخانه، دارایی و تجهیزات برابر است با هزینه سرمایه منهای هزینه استهلاک. اگر هزینه استهلاک مشخص باشد، هزینه سرمایه را میتوان محاسبه کرد و به عنوان خروج پول نقد تحت جریان وجه نقد حاصل از سرمایه گذاری در صورت جریان وجوه نقدی لحاظ کرد.
اهمیت ترازنامه
ترازنامه به دلایل زیادی یک صورت مالی بسیار مهم است. ترازنامه را میتوانید به تنهایی و همراه با صورتهای دیگر مانند صورت سود و دستمزد و صورت جریان نقدینگی بررسی کنید تا تصویری کامل از وضعیت یک شرکت به دست آورید. در ادامه چند دلیل مهم برای تفاوت درآمد خالص و جریان نقدینگی تهیه ترازنامه آمده است:
1. ترازنامه مروری جامع بر سلامت یک تجارت دارد
ترازنامه شما باید به روشی نمایش داده شود که داراییها، بدهیها، سود و حقوق صاحبان تجارت به راحتی خوانده شود و آن را پیگیری کنید. دارایی ها شامل پول نقد، ملک، زیرساختها و تجهیزات هستند. داراییها ممکن است ملموس یا نامشهود، منقول یا غیر منقول باشند.
این تعهدات شامل حقوق و دستمزد، تسهیلات، بهره، بیمه درمانی کارمندان، اجاره ملک و همچنین هر گونه مشارکت شما در برنامههای بازنشستگی است. حقوق صاحبان سهام به آنچه پس از کسر بدهیها از دارایی ها باقی مانده است، اشاره دارد. و سرانجام، سود انباشته سودی است که کسبوکار برای حفظ آن را کسب میکند، این سودهایی است که با سهامداران تقسیم نمیشود.
2. ترازنامه برای تأمین تعهدات مالی مورد استفاده قرار میگیرد
ممکن است برخی افراد علاقهمند به سرمایهگذاری در کسبوکار شما باشند. شاید سرمایهگذاران بخواهند سهام شرکت را بفروشند. آنها فقط در صورتی میتوانند این کار را انجام دهند که از وضعیت مالی شرکت تصوری داشته باشند. با ترازنامه، آنها قادر به تجزیهوتحلیل نرخ بازده بالقوه و همچنین یک تصویر کلی از ساختار سرمایه خواهند بود. به عنوان یک خریدار، امیدوارید در چند سال آینده با این تجارت به چه نتیجهای برسید؟
آیا میخواهید تجارت را فراتر از جایگاه فعلی آن توسعه دهید؟ با توجه به بدهیها و داراییهای در اختیار، آیا فرصتی برای گسترش به شما میدهند یا بدهیها میتوانند اهداف بلندپروازانه شما را محدود کنند؟
3. ترازنامه برای تأمین اعتبارات مورد استفاده قرار میگیرد
طبق نظرسنجی انجام شده توسط اداره مشاغل کوچک، سالانه حداقل 600 میلیارد دلار به مشاغل کوچک وام داده میشود. حدس بزنید مقدار متوسط وام چقدر است؟ در سال 2017، متوسط مبلغ وام گرفته شدهی شرکتهای کوچک 663000 دلار بوده است. سرمایهگذاران مسرورانه پول خود را در مشاغلی سرمایه گذاری میکنند که سودآور به نظر میرسند و قول میدهند بازدهی خوبی ارائه دهند.
یکی از بزرگترین دلایلی که مشاغل و مشاغل شخصی برای تأمین خط اعتباری مشکل دارند، عدم نشان دادن ترازنامه است. توانایی نشان دادن سوابق حسابداری خوب به طلبکاران، به آنها اطمینان میدهد تا وجوه خود را آزاد کنند. ترازنامه یک کسبوکار میتواند نشان دهد که تجارت در جایگاه خوبی قرار دارد و با پشتوانه مالی مناسب، توانایی بزرگتر شدن دارد.
4. ترازنامه بخشهایی که نیاز به بهبود دارند را نشان میدهد
ترازنامه مانند گزارش پزشک است. بخشهایی که نیاز به بهبود دارند، بخشهایی که از وضعیت خوبی برخوردار هستند و حوزههایی که نیازمند توجه بیشتر هستند را نشان میدهد. شاید هزینههای سربار آن که باید کاهش یابد – انتقال به فضای کوچکتر، کوچکسازی شرکت یا یافتن پیمانکارانی با تجهیزات ارزانتر برای استخدام. به حداکثر رساندن مقدار فقط زمانی اتفاق میافتد که بتوانید به وضوح ببینید چه چیزی کار میکند و چه چیزی مفید نیست.
5. ترازنامه عملکرد مالی را نشان تفاوت درآمد خالص و جریان نقدینگی میدهد
اگر شرکت شما از قبل در بورس اوراق بهادار ثبت شده است یا هنوز در مراحل اولیه آماده سازی عمومیهستید، صورتهای مالی شما برررسی میشود. آژانس های دولتی، تنظیم کنندههای سهام و بانکی از ترازنامه یک شرکت برای بررسی سوء رفتارهای احتمالی مالی استفاده میکنند. فعالیتهای غیرقانونی را اغلب میتوان در ترازنامه پیگیری کرد. با نظارت منظم در ترازنامه یک شرکت دولتی، تنظیم کنندگان بازار سهام قادر به تشخیص هرگونه سوء رفتار مالی هستند.
6. با ترازنامه حسابرسی شده میتوانید اعتماد تأمینکنندگان خود را جلب کنید
بیشتر مشاغل برای ادامه کار خود به تأمینکنندگان و بستانکاران تکیه میکنند. اگر کسبوکاری را اداره میکنید که نیاز دارد مواد اولیه را از شرکت دیگری خریداری کنید، داشتن اعتبار خوب (که میتواند توسط ترازنامه شما نشان داده شود) راهی مطمئن برای جلب اعتماد آنها است. تامینکنندگان میخواهند با شرکتی تجارت کنند که میدانند قابل اعتماد و قابل اعتماد هستند. از این رو در صورت ایجاد یک مسئله، اهمیت ترازنامه هرگز قابل اغماض نیست.
نحوه تفسیر و تحلیل ترازنامه
ترازنامه، به همراه صورت درآمد و گردش پول، ابزار سرمایه گذاران برای کسب بینش در مورد یک شرکت و عملکرد آن است. این صورت مالی یک دید فوری از حسابهای شرکت ارائه میدهد – داراییها، بدهیها و حقوق صاحبان سهام را پوشش میدهد. (درباره مفهوم بدهکار و بستانکار اینجا بخوانید)
آیا ترازنامه باید همیشه متعادل باشد؟
ترازنامه همیشه باید تعادل داشته باشد. اگر برای حسابداری کسب و کار خود از نرم افزار حسابداری استفاده میکنید و نرم افزار شما به روز و استاندارد باشد به صورت خودکار و هوشمند، هیچ گاه ترازنامه شما مغایرت نخواهد داشت و همیشه متعادل و مساوی خواهد بود.
اما اگر از سیستمهای سنتی و دفتری برای حسابداری استفاده میکنید ممکن است این مغایرت برای شما پیش بیاید. اگر متوجه شدید که ترازنامه شما متعادل نیست، ممکن است یکی از موارد زیر دلیل آن باشد:
- دادههای ناقص یا نادرست
- وارد کردن معاملات اشتباه
- وارد کردن مبلغ اشتباه
- خطاهای موجودی کالا
- محاسبه اشتباه ارزش سهام
- استهلاک محاسبه نشده
جمعبندی
ترازنامه صورت مالی است که با کسر کلیه بدهیهای شرکت و حقوق صاحبان سهام از کل داراییهای آن محاسبه میشود. کسب و کارها با استفاده از یک نرم افزار حسابداری فروشگاهی مناسب و رستورانها با استفاده از یک نرم افزار رستورانی میتوانند ترازنامه مالی را خیلی سریعتر و راحتتر تهیه کنند.
ترازنامه تصویری از نحوه عملکرد شرکت در حال حاضر، عملکرد آن در گذشته و انتظار عملکرد در آینده نزدیک به تحلیلگران داخلی و خارجی ارائه میدهد. این امر ترازنامه را به ابزاری اساسی برای سرمایه گذاران فردی و نهادی و همچنین ذینفعان اصلی یک سازمان و هر نهاد نظارتی خارج از کشور تبدیل میکند.
هدف از ترازنامه این است که علاوه بر نمایش دارایی و بدهی شرکت، به ذینفعان چشماندازی از وضعیت مالی شرکت نیز ارائه دهد. مهم است که همه سرمایهگذاران بدانند چگونه از ترازنامه استفاده، تجزیهوتحلیل و مطالعه کنند. ترازنامه بینش یا دلیلی برای سرمایهگذاری در سهام ارائه میدهد.
روش حسابداری تعهدی یا نقدی؟
انتخاب روش حسابداری یکی از مهم ترین تصمیماتی است که هر کارفرین می بایست به فکر آن باشد. رایج ترین روش های حسابداری مورد استفاده کسب و کارها، روش های حسابداری تعهدی و نقدی نام دارند. مهم ترین تفاوت بین این دو روش در زمان بندی ثبت هزینه ها و درآمد ها می باشد. در یک مقیاس کوچک، شاید انتخاب روش حسابداری تفاوت درآمد خالص و جریان نقدینگی بی اهمیت به نظر آید، اما با رشد یک استارتاپ و به وجود آمدن تراکنش های مالی بزرگ تر، گزارش های مالی تعهدی و نقدی چشم اندازهای متفاوتی را ارائه خواهند داد و منجر به تصمیم گیری های بسیار متفاوتی خواهند شد.
گاهی اوقات شرکت ها تصمیم میگیرند از یک روش به روش دیگری روی آورند و عموما این عمل با تغییر و انتقال از روش نقدی به روش تعهدی همراه است. در این مقاله قصد داریم به معرفی کوتاهی از هر دو روش و زمان مناسب برای تغییر از روش نقدی به تعهدی بپردازیم. در نظر داشته باشید در استانداردهای مختلف حسابداری، تفاوت های کوچکی در حسابداری تعهدی وجود دارد. ما در این مقاله به استاندارد GAAP رجوع خواهیم کرد.
روش نقدی
در روش نقدی، تمرکز حسابداری بر روی زمان بندی جریان نقدی است. به عبارتی در هنگام فروش یا ایجاد هزینه، تا زمانیکه پول نقد دریافت یا پرداخت شده باشد حساب ثبت نمی گردد. این رویکرد ساده منافع زیر را در بر دارد:
• پیاده سازی آسان
• درک شفاف از جریان نقدینگی واقعی
• فرصت های بیشتر برای تعویق درآمد یا تسریع کسورات (به عنوان مثال تعویق درآمد حاصل از فروش تا دوره بعدی)
• نقدینگی کافی برای پرداخت مالیات ها. به عبارت دیگر، درآمد ها تا زمانیکه وجه نقد دریافت نگردیده مشمول مالیات نمی باشند.در بسیاری از موارد استارتاپ ها روش نقدی را انتخاب می کنند چرا که تخصص کافی حسابداری نداشته و حسابداری جزء اولویت هایشان نمی باشد. در نتیجه، بسیاری از این استارتاپ ها نیاز به استخدام کارمند حسابداری ندارند و روش نقدی تبدیل به یک راه حل سریع و ساده برای آن ها می شود. اما در مقابل این روش معایب زیر را نیز به همراه دارد:
• چشم انداز محدود نسبت به عملیات شرکت (به عنوان مثال درآمد های پیش رو و پرداخت های معوق را نشان نمی دهد)
• به سختی می توان صورت های مالی مورد تایید سرمایه گذاران، وام دهندگان و حسابرسان را ایجاد نمود.
• احتمال ملزم شدن به تغییر روش حسابداری به خاطر برخی قوانین و مقرراتروش تعهدی
روش تعهدی بر عکس روش نقدی بر زمان بندی تراکنش های واقعی تمرکز دارد. در این نوع روش حسابداری، درآمد ها و هزینه ها در زمان وقوع تراکنش ثبت می گردند. از مزیت های روش حسابداری تعهدی می توان به موارد زیر اشاره نمود:
مزیت های روش حسابداری تعهدی:
• درک بهتر از وضعیت مالی و عملکردی (درآمد ها و هزینه ها را در بازه های واقعی اعمال می کند)
• مورد پذیرش سازمان بورس و عموما مورد تقاضا سرمایه گذاران و وام دهندگان و حسابرسان می باشد.همچنین از معایب این روش نیز می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• پیاده سازی و نگهداری زمان بر
• هزینه بالا به دلیل نیاز به زمان و تخصص زیاددر نهایت، مدیران و مالکان استارتاپ ها می بایست مزایا و معایب هر دو روش را سنجیده و روشی را که متناسب با کسب و کار آنها بوده و می تواند به طور کارامد اطلاعات مالی مورد نیاز جهت اخذ تصمیم گیری ها را در اختیار آن ها قرار دهد، انتخاب کنند.
از حسابداری نقدی به حسابداری تعهدی
مزایای حسابداری نقدی اغلب برای استارتاپ ها جذاب بوده و به همین علت ترجیح می دهند تا زمانیکه نیاز به تعویض روش حسابداری نبوده و می توانند از حسابداری نقدی استفاده کنند، به سراغ حسابداری تعهدی نروند. در ادامه به بررسی برخی موارد که می تواند منجر به تغییر روش حسابداری شود می پردازیم.
قوانین مالیاتی
برای مقاصد مالیاتی، سازمان امور مالیاتی امریکا از یکسری معیارها استفاده می کند تا به شما اجازه دهد از روش نقدی استفاده کنید- استفاده از روش تعهدی همیشه بلامانع هست- به عنوان مثال: در امریکا، یک شرکت تضامنی و یا سهامی خاص با درآمد ناخالص 5 میلیون دلار یا کم تر در سال مجاز به استفاده از روش نقدی می باشد. برای انواع شرکت ها روش های محتلف ارزیابی وجود دارد که برای مطالعه بیشتر باید به قوانین مالیاتی کشور خود رجوع کنید.
نکته قابل توجه این است که بیشتر شرکت ها برای تطابق با قوانین مالیاتی، بعد از رسیدن به مرحله ای مشخص از رشد، می بایست از روش نقدی به روش تعهدی تغییر یابند. جالب است بدانید در عمل، برخی شرکت ها هر دو نوع روش حسابداری را همزمان با هم اجرا می کنند. مثلا از حسابداری تعهدی جهت مباحث مالیاتی خود و از روش نقدی برای عملیات شرکت استفاده می کنند.
قوانین سازمان بورس و اوراق بهادار
قانون گذاری گزارش های مالی برای شرکت هایی که سهام خود را به صورت عمومی عرضه می کنند، توسط سازمان بورس انجام می شود. شرکت های که به دنبال ورود به بازار بورس هستند، موظف اند تا تمامی حساب های خود را با قوانین سازمان بورس و اوراق بهادار و همچنین سازمان امور مالیاتی کشور خود تطبیق دهند و دفاتر آن ها می بایست مورد تایید حسابرسان رسمی قرار گیرد.
فرایند پذیرش در سازمان بورس بسیار پیچیده می باشد و از دست دادن زمان مجاز برای ورود به بورس، می تواند آینده مالی و عملکردی شرکت را نابود کند. بنابراین، بسیاری از شرکت ها ترجیح می دهند افراد و یا شرکت های حسابرسی و حسابداری را جهت انجام امور حسابداری خود بکار گیرند تا در فرایند عرضه سهام در بورس در کنار آن ها باشند.
الزامات حسابرسی
صورت های مالی حسابرسی شده در موارد مختلف از جمله عرضه سهام در بورس، ارائه به سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان مورد نیاز هستند. طبق قوانین جاری، برای حسابرسی دفاتر، بایستی حتما از روش تعهدی استفاده کرد.
چگونگی تغییر از حسابداری نقدی به تعهدی
با توجه به این که مفهوم اساسی حسابداری تعهدی تطابق درامد ها و هزینه ها در زمان وقوع می باشد، تبدیل روش نقدی به تعهدی الزاما به معنای تعدیل تفاوت های بین زمان بندی پرداخت یا هزینه واقعی و مبادله واقعی کالا یا خدمات می باشد. در ادامه به بررسی سه سناریو مختلف برای انجام این عمل و همچنین تاثیر آن بر درآمد ناخالص می پردازیم.
سناریو اول:
تعویق در دریافت وجه نقد از یک مشتری
فرض کنید شرکت الف فروشی معادل 100 میلیون تومان در سال اول داشته است، این در حالی است که مشتری تا سال دوم 100 میلیون تومان را پرداخت نکرده است. در روش نقدی، شرکت الف درآمد 100 میلیون تومانی را تا سال دوم ثبت نخواهد کرد و در درآمد ناخالص سال اول نیز نمود نخواهد داشت. برای تغییر از سیستم نقدی به تعهدی، شرکت الف ثبت 100 میلیون تومان را از سال دوم به سال اول انتقال می دهد و در حسابی به نام حساب های دریافتنی با مانده 100 میلیون تومان ثبت می کند. به هنگام دریافت این 100 میلیون تومان در سال دوم، به جای ثبت به عنوان درآمد، این مبلغ را از حساب های دریافتنی کم می کند. مشاهده کردید که حسابداری تعهدی چگونه درآمد ها را به جای زمان دریافت وجه نقد در زمان وقوع شناسایی می کند.
سناریو دوم:
پرداخت نقدی برای خرید دارایی ها بدون فروش آن ها در سال مشابه
فرض کنید شرکت الف 200 میلیون تومان دارایی در سال 1 خریداری کرده است و تمام مبلغ آن را پرداخت کرده است. در روش نقدی، شرکت الف 200 میلیون تومان هزینه (بابت خرید کالا) شناسایی می کند و در نتیجه درآمد خالص شرکت در سال 1 به همان مقدار کاهش خواهد یافت. در سال 2 هم شرکت دارایی را به مبلغ 300 میلیون تومان می فروشد و درآمد 300 میلیون تومانی شناسایی می کند اما هزینه خرید آن را شناسایی نمی کند (چون در سال اول ثبت شده است).
برای تبدیل حسابداری این تراکنش به روش تعهدی، شرکت الف باید مبلغ 200 میلیون تومان را اصلاح کرده و مجددا به عنوان دارایی ثبت کند. بنابراین درامد خالص در سال اول با این تراکنش تغییری نمی کند. در سال دوم، شرکت الف تنها نباید فروش 300 میلیون تومانی را به عنوان درآمد ثبت کند، بلکه باید 200 میلون تومان بابت بهای کالای فروش رفته نیز ثبت کند. تاثیر نهایی افزایش 100 میلیون تومانی در درامد ناخالص سال 2 خواهد بود. با این مثال متوجه می شویم روش نقدی به نسبت روش تعهدی نوسانات بیشتری در درامد خالص سالیانه نشان می دهد. به خصوص اگر در شرکتی به صورت کلی فاصله زمانی زیادی بین خرید و فروش وجود داشته باشد.
سناریو سوم:
پیش پرداخت نقدی برای اجاره
فرض کنید شرکت الف یک فضای کاری را اجاره می کند. مبلغ اجاره سالیانه 50 میلیون تومان توافق شده است. در ابتدا سال 1، شرکت الف 100 میلون تومان به صورت نقدی به صاحب ملک پرداخت می کند. 50 میلیون تومان بابت اجرای سال جاری و 50 میلیون تومان بابت پیش پرداخت اجاره سال بعد می باشد. در روش نقدی شرکت الف می بایست مبلغ 100 میلیون تومان به عنوان هزینه اجاره در سال 1 شناسایی کرده و دقیقا همین مبلغ از سود خالص سال 1 کسر می شود در حالیکه سود خالص سال 2 تحت تاثیر این تراکنش قرار نمی گیرد.
برای تبدیل حسابداری این تراکنش به روش تعهدی، شرکت الف 50 میلیون تومان به عنوان هزینه اجاره منظور می کند و حسابی به عنوان پیش پرداخت اجاره سال بعد ایجاد می کند و 50 میلیون تومان این حساب را بدهکار می کند. در پایان سال 2، حساب پیش پرداخت را بستانکار کرده و در مقابل هزینه اجاره را بدهکار می کند. در پایان، شرکت 50 میلیون تومان هزینه اجاره به صورت جداگانه در سال 1 و 2 شناسایی کرده است. می توانید ببینید که چگونه حسابداری تعهدی درامدها و هزینه ها را با یکدیگر تطبیق می دهد.
مثال های بالا نشان می دهند که تغییر سیستم حسابداری از نقدی به تعهدی به دلیل زمان بندی ثبت هزینه ها و درآمدها، تاثیر مستقیم بر درآمد های شرکت خواهد داشت. همچنین در حسابداری تعهدی، حساب های دارایی جدیدی مانند پیش پرداخت ها و حساب های دریافتنی در حساب های بدهی ها و همچنین حساب های جدیدی مانند پرداختنی ها و تعهدات ایجاد خواهند شد.
هزینه، تخصص و زمان مورد نیاز برای تغییر روش حسابداری می تواند بسیار چشمگیر باشد. یک اصل حسابداری می گوید: تنها راه اطمینان از صحت و دقت تغییر سیستم حسابداری، بررسی تمام تراکنش های از ابتدای سال می باشد. با تمامی توضیحات داده شده در می یابیم که استارتاپ ها نباید تغییر سیستم های حسابداری را تا زمان رسیدن به رشد بزرگ کسب و کار خود و یا رخدادهایی مانند عرضه سهام در بورس به تعویق بیاندازند. در واقع، اگر شرکت پرسنل متخصص حسابداری دارد، بهتر است که از همان اول با روش تعهدی شروع به فعالیت کند.
سایر ملاحظات
نرم افزار های حسابداری
اکثر نرم افزارهای حسابداری از هر دو روش تعهدی و نقدی پشتیبانی می کنند و به صورت همزمان صورت های مالی نقدی و تعهدی را در اختیار شما قرار می دهند. هرچند لازم است مدیران به بررسی انواع نرم افزارهای حسابداری بپردازند تا بهترین و مناسب ترین سیستم حسابداری برای کسب و کار خود را پیدا کنند.
نگهداری سوابق
اگر شرکت شما تصمیم دارد از روش نقدی استفاده کند، مطمئن شوید که جزئیات سوابق هر تراکنش را نگهداری می کنید. این تنها راهی است که می توانید مطمئن شوید تغییر روش حسابداری نقدی به روش تعهدی به صورت دقیق و کامل انجام خواهد شد.
نتیجه گیری
حسابدای تعهدی و نقدی در عمل یکسان هستند. بنابراین، استارتاپ ها می بایست معایب و مزایای هر دو روش را بررسی کرده و با توجه به اهداف بلند مدت، کوتاه مدت و استراتژی های کسب و کار خود، بهترین گزینه را انتخاب کنند. شرکت هایی که نیاز به تغییر روش پیدا می کنند باید به سرعت اقدام کرده و زمان کافی در اختیار متخصصان قرار دهند تا بتوان به صورت دقیق تغییرات لازمه را انجام داد.
دیدگاه شما