درآمد عملیاتی و درآمد غیر عملیاتی

همچنین توصیه می نماییم مقالات آموزش حسابداری رایگان اقتصاد قرن را از دست ندهید.

فرق درآمد با درآمد مشمول مالیات چیست ؟

در درآمد، ورودی ها منظورمان است در حسابداری به راحتی تقسیم بندی شده است شرکت دارای درآمد خدمات است یعنی شامل فاکتورهایی است که بابت فروش خدمات است یعنی شرکت هنوز هزینه را از آن کم نکرده است.

پس درآمد ناخالص یک بحث است درآمد مشمول مالیات یعنی وجهی که قانون گذار گفته است نرخ مالیات را به آن بزنیم مثلاً در اشخاص حقوقی طبق ماده 105 نرخ مالیاتی ما 25 درصد است درآمد مشمول مالیات شرکت را پیدا کنیم بعد 25 درصد آن را به عنوان مالیات حساب کنیم و بپردازیم پس اول باید درآمد مشمول مالیات را پیدا کنیم و مالیات را به آن بزنیم.

طبق نظر موسسه مالیاتی درآمد مشمول مالیات گاهی اوقات مثلاً در شرکت به سودی که این سود میشود سود قبل از کسر مالیات من می خواهم به آن سود ضریب 25 درصد را بزنم و مالیات بگیرم آن سود امکان دارد یک قسمتش معاف باشد. پس باید این قسمت معاف شود ممکن است این سود من ناشی از هزینه هایی باشد که این هزینه ها را همه ی آن را سیستم مالیاتی هزینه قابل قبول را گفته باشد یا قابل قبول نباشد مثلاً در اعلام هزینه های یک عددی است که اصلا ارتباطی با کار شرکت نداشته درآمد عملیاتی و درآمد غیر عملیاتی باشد ولی به دستور مدیرعامل ما هزینه کرده ایم مثلاً خسارتی پرداخت کردهایم که بیمه هم این خسارت را میداده ما دوباره هزینه کردیم این هزینه هزینه قابل قبول نیست یا گاهی برای فرار مالیاتی هزینه بیخود می نویسد بدون مستندات و سند ندارد و از نظر سیستم مالیاتی قابل قبول نیست پس به آن سود باید هزینه های غیرقابل قابل قبول اضافه کنیم معافیت کم بکنیم اون وقت می شود سودی که میتوان با آن ضریب مالیاتی زد به آن میگوییم درآمد مشمول مالیات منظور از درآمد درآمد مشمول مالیات درآمدی که نتیجه درآمد ناخالص و هزینه قابل قبول است بعد از کسر معافیت ها این درآمد مشمول مالیات است گاهی می گوید ماخذ؛ ماخذ یعنی کاری به سود و زیان ما ندارد مثلاً در مورد بورس وقتی سهمی را می فروشیم میگوید نیم درصد از فروش را کارگزار باید نیم درصد از ارزش فروش را به عنوان مالیات کم کند و بریزد به حساب سیستم مالیاتی شما که الان این سهام را میفروشی سود کردی یا ضرر کرده کاری ندارد به همین دلیل کلمه مأخذ را میگویم

از مأخذ فروش در مورد املاک وقتی که می خواهیم خانه ای را بفروشیم می گوید از ماخذ ارزش معاملاتی باید 5درصد را مالیات کم کند کاری ندارد سود کرده یا ضرر نه با سود و ضرر کاری ندارد .

اخذ ارزش معاملات یعنی چه

طبق ماده64 کارگروهی نشستند در هر شهری منطقه منطقه قیمت گذاری کردند که مبلغ قیمت ها یک چهارم یا یک پنجم قیمت های روز است که دلایل آن مفصل است گاهی اوقات یک دهم معاملات هم داریم الان ارزش معاملاتی هفت یا هشت هزار تومان یا حتی کمتر از یک میلیون تومان این ارزش معاملاتی در طول سال ثابت می ماند حالا هر چقدر قیمتها میخواهد بالا برود یا پایین بیاید همیشه قیمت ثابتی است و پایین تر است.

هم اکنون میتوانید با استفاده از خدمات مشاوره کسب وکار در حوزه مالی ، مالیاتی و حسابداری همواره یک مدیر مالی حرفه ای و با تجربه را همراه خود داشته باشید.

استفاده از کارشناسان خبره و با تجربه، خدمات متنوع و متمایز و خدمات رسانی 24 ساعته و ارائه خدمات به تمامی شهرها چهار رکن اساسی در تولد آینده سازان فراز کام بوده است.

شرکت آینده سازان فراز کام آرزوی توفیق و بهروزی برای بازدیدکنندگان گرامی از زمانی که برای مجموعه

آموزش تهیه صورت های مالی به زبان ساده

ما در این مقاله از شرکت حسابداری اقتصاد قرن درآمد عملیاتی و درآمد غیر عملیاتی به آموزش تهیه صورت های مالی می پردازیم. قبل از هر چیز باید آشنایی کلی با مفاهیمی که در تهیه یک صورت مالی استفاده می شوند و در واقع اصل و اساس حسابداری را تشکیل می دهند مثل هزینه، درآمد، بدهی و… داشته باشیم پس به صورت مختصر مفاهیم کلی در ادامه مقاله آموزش تهیه صورت های مالی بیان خواهد شد.

فهرست مطالب این صفحه

ماهیت دارایی در صورتهای مالی چیست؟

یکی از مفاهیمی که باید برای آموزش تهیه صورت های مالی با آن آشنا باشید دارایی است. هر آنچه متعلق به هر کس باشد دارایی او محسوب می‌شود و نسبت به آن حق مالکیت دارد. بنابراین هر چه متعلق به واحد اقتصادی باشد نیز دارایی آن قلمداد می‌شود چه مشهود باشد مانند وجه نقد، اثاثیه، اتومبیل چه نامشهود باشد مانند سرقفلی و حق الاختراع. اینجا باید به دو نکته توجه کرد که دارایی ها وابسته به عمر خود به دو دسته تقسیم می‌شوند:

• دارایی ثابت: دارایی‌هایی که عمری بیش از یک سال دارند و مستهلک می شوند مانند آپارتمان و اتومبیل (تنها دارایی ثابتی که مستهلک نمی‌شود زمین است.)
• دارایی هایی که عمری کمتر از یک سال دارند مانند پیش پرداخت‌ها، صندوق و ملزومات (دارایی هایی مانند خودکار، جوهر، صابون و …)

دارایی ها بر اساس میزان قدرت نقدشوندگی به دو نوع جاری و بلندمدت تقسیم می‌شوند. دارایی های جاری شامل وجه نقد و اوراق بهادار و حسابهای دریافتنی است. دارایی های بلندمدت به عنوان نمونه به ماشین آلات و ساختمان شرکت که نقد نیستند اما برای کار لازم هستند گفته می‌شود. این نوع دارایی ها در بلند مدت دچار استهلاک می‌شود و به آنها می توان دارایی ثابت نیز گفت.

ماهیت هزینه در صورتهای مالی چیست؟

مفهوم دیگری که باید برای آموزش تهیه صورت های مالی با آن آشنا باشید هزینه است. هزینه در لغت نامه به معنای خرج است. یعنی هر آنچه در مقابل کسب منفعت مجبور است خرج شود. پس اینگونه باید گفت برای کسب منفعت مجبور به تحمل بعضی پرداخت ها هستیم که هزینه تعریف می‌شوند مانند هزینه آب، برق، تلفن و…

هزینه ها بسته به ارتباطشان با فعالیت تعریف شده حسابداری به سه دسته تقسیم می شوند. هزینه‌ها به سه گروه عملیات غیر عملیاتی و بهای تمام شده کالا یا سرمایه ای تقسیم می‌شوند. هزینه تمام شده یا سرمایه به هزینه‌هایی که برای خرید مواد اولیه، هزینه سربار و هزینه تولید اطلاق می‌شود. هزینه عملیاتی شامل هزینه های بازاریابی اداری، فروش و غیره است. هرگونه هزینه که در گروههای بالا دسته بندی نشود هزینه غیرعملیاتی در نظر گرفته میشود.

هزینه‌های عملیاتی چیست؟

هزینه‌هایی که به طور مستقیم با فعالیت واحد اقتصادی ارتباط دارند و مستقیما متولد فعالیت‌های مستمر واحد اقتصادی هستند و مرتب تکرار می‌شوند مانند قیمت نهایی کالای فروخته شده، هزینه‌هایی که در بخش هایی مانند اداری، بخش فروش، تحقیق و توسعه صرف می شوند.

هزینه‌های غیر عملیاتی چیست؟

هزینه‌هایی که غیر تکرار شونده هستند و هیچ انتسابی به فعالیت مستمر واحد اقتصادی ندارند.

هزینه‌های سرمایه‌ای چیست؟

هزینه‌هایی است که برای ایجاد سود در آینده صرف می‌شوند. هزینه‌های سرمایه ای صرف خرید دارایی های ثابت و مولد جدید یا افزودن ارزش دارایی‌های ثابت و مولد موجود می‌شود. عمر مفید یک دارایی باید از باقیمانده یک سال مالیاتی که در آن هزینه شده است حتما بیشتر باشد. از نمونه هزینه‌های سرمایه‌ای میتوان به خریدن ساختمان شرکت یا زمین کارخانه، ماشین آلات یا تجهیزاتی که در یک کسب و کار به کار می روند اشاره کرد. هزینه های سرمایه ای اغلب دارایی‌های ثابت و درازمدت هستند. اصل بهای تمام شده کالاها و خدماتی که موسسه می‌خرد، مصرف میکند و میفروشد علاوه بر قیمت های تحقق یافته در معاملات ارزش های گوناگونی مانند ارزش واقعی، ارزش جاری، ارزش جایگزینی و … دارند.

ماهیت بدهی در صورتهای مالی چیست؟

مفهوم دیگری که باید برای آموزش تهیه صورت های مالی با آن آشنا باشید بدهی است. دیون واحد اقتصادی که در یک بازه زمانی معین باید تسویه شوند مانند بستانکاران (حساب پرداختنی) وام پرداختنی، اسناد پرداختنی (بدهی‌هایی که به وسیله تضمین ایجاد شده مانند چک سررسید دار- سفته) تمامی حساب های پرداختنی بدهی هستند. بدهی نیز دو نوع دارد. بدهی جاری شامل حساب پرداختنی و مالیات بر درآمد است و به وام و مالیات معوقه بدهی بلند مدت اطلاق می شود.

ماهیت سرمایه در صورتهای مالی چیست؟

مفهوم دیگری که باید برای آموزش تهیه صورت های مالی با آن آشنا باشید سرمایه است. تعریف سرمایه از دید حسابداری کاملا متفاوت از تعریف آن نزد عوام است. در این حرفه سرمایه برابر است با مابه التفاوت دارایی و بدهی.

سرمایه یا حقوق صاحبان سهام چیست؟

میزان آورده صاحبان و سهامداران شرکت را سرمایه می‌گویند که در صورت مالی جزء بدهی ها محسوب می‌شود.

ماهیت درآمد در صورتهای مالی چیست؟

مفهوم دیگری که باید برای آموزش تهیه صورت های مالی با آن آشنا باشید درآمد است. درآمد یعنی در مقابل کاری که انجام می دهید دستمزد دریافت کنید مانند یک مدرس که در مقابل درآمد عملیاتی و درآمد غیر عملیاتی تدریسی که انجام می‌دهد حق‌التدریس دریافت می‌کند یا پزشکی که در مقابل معاینه بیماران ویزیت می گیرد.

کسب منفعت از طریق فعالیت اقتصادی شرکت را در آمد می گویند. درآمدها با توجه به محل کسب به دو دسته تقسیم می شوند.

درآمد عملیاتی (منظم) : درآمدهایی که به طور مستمر در راستای هدف تعریف شده واحد اقتصادی ایجاد شوند مانند هتلی که با اجاره اتاق کسب درآمد می‌کند یا شرکت بیمه که با بیمه کردن افراد حقیقی یا حقوقی کسب درآمد می‌کند.

درآمد غیر عملیاتی (غیر منظم) : درآمدهایی که در کنار فعالیت تعریف شده ایجاد می‌شوند و غیرمستمر هستند مانند آژانس هواپیمایی که به غیر از فروش بلیت خدمات بیمه هم انجام دهد.

درآمد به دو نوع عملیاتی (نتیجه بازده کاری شرکت) و غیر عملیاتی (مثل سود حاصل از فروش زمین شرکت) تقسیم می‌شود.

دوره مالی چیست؟

مفهوم دیگری که باید برای آموزش تهیه صورت های مالی با آن آشنا باشید دوره مالی است. بازه زمانی را که عملیات حسابداری باید انجام شود، حساب‌های حسابدار بسته شود و دفاتر مالی تنظیم شده درآمد عملیاتی و درآمد غیر عملیاتی و ارائه شود دوره مالی گویند. باید به این نکته دقت کرد دوره مالی اصولاً یک سال شمسی است اما بسته به تعریف فعالیت اقتصادی موسسه متغیر است، به عنوان مثال دوره مالی شرکتهای کشتی سازی سه سال شمسی است و یا شرکت‌های پیمانکاری شش ماه یا ۱۸ ماه است.

صورت مالی چیست؟

قبل از آموزش تهیه صورت درآمد عملیاتی و درآمد غیر عملیاتی های مالی ابتدا ببینیم مفهوم صورت مالی چیست؟ ارائه یک گزارش به صورت خلاصه و طبقه بندی شده در مورد اطلاعات مالی یک سازمان از قبیل دارایی و بدهی صورت مالی نامیده می‌شود. نتایج عملکرد واحد اقتصادی را نمی‌توان با اندازه گیری دقیق به دست آورد مگر آنکه آن واحد عملیات خود را متوقف و دارایی هایش را پس از فروش به وجه نقد تبدیل و بدهی هایش را پرداخت کند. اما سرمایه‌گذاران، اعتبار دهندگان و سایر استفاده کنندگان از اطلاعات مالی، اطلاعاتی درباره واحد اقتصادی قبل از خاتمه فعالیت‌های آن لازم دارند؛ از این رو ضروری است که درباره نتیجه عملیات و وضعیت مالی و تغییرات آن گزارش هایی برای دوره‌ها و مقاطع زمانی خاص تهیه شود که معمولاً بر اساس قوانین برای دوره یک ساله تهیه می‌شود که به آن صورت مالی گویند.

اطلاعاتی که در دفتر ها و مدارک حسابداری ثبت می‌شوند و در صورت های مالی ارائه می‌شوند باید به مستندات و شواهد عینی کافی متکی باشند. درآمدها در زمان تحقق و هزینه‌ها در دوره وقوع، بدون در نظر گرفتن زمان دریافت یا پرداخت آنها شناسایی و در حسابها ثبت و در صورت‌های مالی دوره مربوطه گزارش می‌شوند. در ادامه به آموزش تهیه صورتهای مالی می پردازیم، با ما همراه باشید.

انواع مختلفی صورت های مالی در یک سازمان تهیه می‌شوند که به چهار مورد زیر صورتهای مالی اساسی گویند.

• ترازنامه
• صورت حساب سود و زیان
• صورت حساب سود و زیان جامع
• صورت گردش جریان وجوه نقد

آموزش تهیه صورت های مالی : ترازنامه چیست؟

ترازنامه یا بیلان به صورت طبقه بندی شده میزان درآمد، سرمایه و بدهی را در دوره های مالی مختلف نشان می دهد.

آموزش تهیه صورت های مالی : صورت حساب سود و زیان

مقدار پولی که در پایان یک دوره مالی به دست می‌آید درآمد و مقدار پولی که خرج شده هزینه در نظر گرفته می‌شود و در پایان هر دوره مالی اول مقدار درآمدها را ثبت کرده سپس هزینه های انجام شده را کم کرده و صورت حساب سود و زیان به دست می آید.

برای محاسبه سود و زیان ابتدا درآمد عملیاتی و درآمد غیر عملیاتی را از هزینه عملیاتی کم می‌ کنیم. سپس دو عدد به دست آمده از محاسبه بالا از هم کم شده و سود و زیان قبل مالیات به دست می‌آید. اگر مالیات از این مبلغ کم شود سود و زیان ویژه را به دست می آوریم.

آموزش تهیه صورت های مالی : صورت گردش وجوه نقد

فعالیت‌های پولی یک سازمان با سایر سازمان‌ها را بررسی می‌کند و برای محاسبه باید پولی که هزینه شده از پول دریافتی کم شود.

آموزش تهیه صورت های مالی : صورت سود و زیان جامع

هدف از صورت سود و زیان جامع بررسی تمام درآمد ها و هزینه ها در یک دوره مالی است که قابل پرداخت به سهامداران و صاحبان سرمایه است. در سود و زیان جامع همه درآمدها و هزینه ها به تفکیک و تجزیه شده ارائه می شوند. در واقع صورت سود و زیان نیز یکی از زیر شاخه های سود وزیان جامع است. حسابدار باید تمام صورت حساب های سود و زیان شرکت را برای تصمیم‌گیری دقیق سهامداران جمع آوری کند. در واقع این درآمد عملیاتی و درآمد غیر عملیاتی صورت مالی برای محاسبه میزان رشد یا کاهش حقوق مالکان و سهامداران شرکت بر اساس درآمدها و هزینه‌ها تهیه می‌شود.

همچنین توصیه می نماییم مقالات آموزش حسابداری رایگان اقتصاد قرن را از دست ندهید.

صورت سود و زیان

صورت سود و زیان یکی از اصلی‌ترین صورت‌های مالی کسب‌وکارها است که سود و زیان آنها را در طی یک دوره زمانی نشان می‌دهد. سود یا زیان با محاسبه کلیه درآمدها و کسر کلیه هزینه‌‌ها از فعالیت‌های عملیاتی و غیر عملیاتی تعیین می‌شود.

صورت سود و زیان، ترازنامه و صورت جریان وجوه نقد (یا صورت جریان‌های نقدی) از صورت های مالی اساسی در حسابداری هستند.

ضرورت تهیه صورت سود و زیان

هدف از صورت سود و زیان نشان دادن عملکرد مالی شرکت در یک دوره است. این صورت تصویری از عملکرد مالی یک کسب‌وکار ارائه می‌دهد. از طریق صورت سود و زیان و سایر اسناد مالی مانند صورت جریان وجه نقد، ترازنامه و گزارش سالانه، می‌توانید سودآوری کسب‌وکارتان را تعیین کنید.

مشاغل کوچک معمولاً زمانی شروع به تهیه صورت سود و زیان می‌کنند که یک بانک یا سرمایه‌گذار بخواهد ببیند تجارتشان چقدر سودآور است.

حسابداران، سرمایه‌گذاران و صاحبان کسب‌وکارها به طور مرتب صورت‌های درآمد را بررسی می‌کنند تا بدانند تجارتشان چقدر در عملکرد مورد انتظار خود خوب عمل می‌کند و از این مورد برای تنظیم اقدامات بعدی خود استفاده می‌کنند. مالک کسب‌وکاری که شرکتش به اهداف مالی خود دست نیافته است، استراتژی محوری خود را برای بهبود در سه ماهه بعدی تعیین می‌کند. به همین ترتیب، یک سرمایه‌گذار ممکن است تصمیم به سرمایه‌گذاری بگیرد یا سرمایه‌اش را بیرون بکشد.

اگر کسب‌وکاری به سود مدنظرش دست نیابد، بانکدار یا وام‌دهنده نسبت به دادن اعتبار اضافی دچار شک و تردید می‌شود. از طرفی شرکتی که سودآوری داشته باشد، با تهیه صورت سود و زیان توانایی خود در سرمایه‌گذاری به روشی موفق را نشان می‌دهد. توانایی یک شرکت برای فعالیت سودآور برای وام‌دهندگان و سرمایه‌گذاران فعلی، وام‌دهندگان و سرمایه‌گذاران بالقوه، مدیریت شرکت، رقبا، سازمان‌های دولتی، اتحادیه‌های کارگری و دیگران مهم است.

انواع صورت سود و زیان

صورت سود و زیان جامع

درآمد جامع برای یک کسب‌وکار ترکیبی از مقادیر زیر است که در یک دوره زمانی خاص مانند یک ساله، سه ماهه و غیره رخ می‌دهد:

سود خالص یا ضرر خالص (جزئیات آن در صورت سود و زیان کسب‌وکار گزارش می‌شود)، به علاوه سایر درآمد جامع (در صورت وجود داشتن)

برای به دست آوردن سود و زیان دقیق شرکت، باید در صورت سود و زیان عادی تغییراتی ایجاد شود و این تغییرات در قالب صورت سود و زیان جامع نمایش داده می‌شوند؛ بنابراین صورت سود و زیان جامع تغییرات حقوق صاحبان سرمایه را نشان می‌دهد. البته این تغییرات ممکن است افزایشی یا کاهشی باشند. چه هزینه‌های مالی شرکت تحقق یافته باشد یا خیر. در هر صورت تمام هزینه‌‌ها و درآمد‌های مالی بر حقوق صاحبان سرمایه اثر می‌گذارند.

در صورت سود و زیان جامع، سود و زیان خالص مطابق عددی است که در صورت سود و زیان عادی به دست آمده است و در ردیف اول گزارش درج می‌شود. پس از آن سایر هزینه‌‌ها و درآمد‌های شناسایی شده (مانند سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت، سود و زیان تحقق نیافته و…) از مبلغ سود و زیان کسر شده و یا به آن افزوده می‌شوند.

اطلاعاتی که در صورت سود و زیان جامع درج می‌شوند، عبارت‌اند از:

• سود یا زیان خالص دوره مطابق صورت سود و زیان
• تعدیلات سنواتی
• سایر درآمدها و هزینه‌های شناسایی شده به تفکیک

با توجه به این که صورت سود و زیان شامل تمام درآمد‌‌ها و هزینه‌های شناسایی شده (تحقق یافته یا تحقق نیافته) می‌شود، سود و زیان خالص دوره مالی نخستین موردی است که در صورت سود و زیان جامع قرار می‌گیرد. بنابراین سود و زیان دوره در صورت سود و زیان جامع به تفصیل نشان داده می‌شود.

سایر درآمدها و هزینه‌های شناسایی شده نیز به صورت جداگانه در صورت سود و زیان جامع نشان داده می‌شوند. این درآمد‌‌ها و هزینه‌ها شامل دو دسته می‌شوند. دسته اول هزینه و درآمد‌‌‌هایی هستند که به دلیل بروز تغییرات در ارزش دارایی‌‌ها و بدهی‌‌ها تحقق نیافته‌اند. دسته دوم درآمد‌‌ها و هزینه‌‌‌هایی که مطابق استاندارد‌های حسابداری، مستقیم در حقوق صاحبان سرمایه لحاظ می‌شوند.

صورت سود و زیان تلفیقی

صورت سود و زیان درآمد عملیاتی و درآمد غیر عملیاتی درآمد عملیاتی و درآمد غیر عملیاتی تلفیقی با ترکیب درآمد‌‌ها و هزینه‌های شرکت اصلی و تابعه، به دست می‌آید.

در صورت‌های سود و زیان تلفیقی درآمدها و هزینه‌‌‌هایی که از طریق معاملات بین شرکت‌های گروه کسب شده‌اند، کسر خواهد شد. سود و زیان تلفیقی بیانگر این است که هزینه‌‌ها و درآمد‌های ناشی از معاملات بین شرکتی گروه به معنای انتقال دارایی از یک شرکت به شرکت دیگر است و بر روی دارایی‌های گروه تاثیر نمی‌گذارد.

هزینه‌های اجاره، درآمد‌های اجاره، درآمد‌های کسب شده بابت بهره وام اعطا شده به شرکت‌های گروه، هزینه‌های دریافت شده بابت بهره وام دریافت شده از شرکت‌های گروه، فروش و بهای دریافت شده بابت کالا‌های به فروش رفته در گروه، سایر هزینه‌های پرداخت شده و سایر هزینه‌های دریافتی از جمله مواردی هستند که به هنگام تهیه صورت سود و زیان تلفیقی حذف می‌شوند.

سود و زیان انباشته

حساب سود و زیان انباشته یا سود و زیان سنواتی حساب دائمی است که مانده‌ی آن به سال بعد منتقل می‌شود و در تمامی شرکت‌‌ها از جمله سهامی و غیره سهامی با این حساب به یک شیوه برخورد می‌شود؛ اما شایان ذکر است از آنجایی که حساب سود و زیان انباشته حسابی است که ماهیت خنثی دارد، می‌تواند هم در طول دوره و یا در پایان دوره بدهکار و یا بستانکار شود و این موضوع به اتفاقات روی داده در طول سالی مالی بستگی دارد. (ماهیت خنثی یکی از انواع ماهیت حساب ها درآمد عملیاتی و درآمد غیر عملیاتی در حسابداری می باشد.) مثال: اگر شرکتی مالیات سال‌های قبل خود را امسال پرداخت کند این پرداخت باید در حساب سود و زیان انباشته بدهکار شود.

فرمول نحوه محاسبه سود و زیان انباشته

سود انباشته = سود انباشته‌ی ابتدایی دوره + خالص سود و زیان – سود سهام نقدی – سود سهمی

فرمول محاسبه سود و زیان

سود دوره مالی = میزان درآمد‌های دوره مالی – هزینه‌های دوره مالی

زیان دوره مالی = میزان هزینه‌های دوره مالی – درآمد‌های دوره مالی

جدول صورت سود و زیان

اقلام صورت سود و زیان

صورت سود و زیان ممکن است تفاوت‌های جزئی بین کسب‌وکارهای مختلف داشته باشد، زیرا هزینه‌‌ها و درآمد به نوع کسب‌وکار بستگی خواهد داشت. با این حال، چندین مورد معمولاً در هر صورت سود و زیان مشاهده می‌شود.

متداول‌ترین اقلام صورت سود و زیان شامل این موارد است:

درآمد شرکت از فروش یا ارائه خدمات است که در بالای صورت سود و زیان نمایش داده می‌شود.

1. هزینه کالاهای فروخته شده یا هزینه فروش (Cost of Goods Sold-Cost of Sale)

به هزینه‌های مستقیم تولید کالاهای فروخته شده اطلاق می‌شود. هزینه‌های مستقیم شامل نیروی کار، قطعات، مواد و هزینه‌های دیگر مانند استهلاک است.

سود ناخالص با کسر هزینه کالاهای فروخته شده (یا هزینه فروش) از درآمد/فروش محاسبه می‌شود.

سود ناخالص به شما می‌گوید که پس از در نظر گرفتن هزینه‌های مستقیم، اما قبل از در نظر گرفتن هزینه‌های سربار، کسب‌وکار شما چقدر سودآور است. سود ناخالص یک معیار تقریبی برای کارآیی تجارت شماست.

به درآمد یا سود یک کسب‌وکار در طول یک دوره حسابداری گفته می‌شود.

گاهی اوقات به عنوان «هزینه‌های عملیاتی» نیز شناخته می‌شود، این هزینه‌‌ها شامل اجاره، هزینه‌های حقوق، هزینه تجهیزات، هزینه اجاره و بیمه، هزینه‌های بازاریابی و تبلیغات، و هر هزینه دیگری است که شما برای ادامه کار خود باید خرج کنید.

به آن درآمد عملیاتی یا درآمد قبل از سود و مالیات (EBIT) نیز گفته می‌شود. سود عملیاتی درآمد منهای هزینه، بدون احتساب مالیات و بهره است.

هزینه‌های مالی در اصل هزینه‌های تامین مالی استقراضی (Cost of Debt Capital) است. طبق استاندارد شماره 13 حسابداری ایران، سود تضمین‌ شده‌، کارمزد و جرایم‌ دیرکرد تسهیلات‌ مالی‌ کوتاه‌مدت‌ و بلندمدت‌ جزء مخارج تامین مالی به شمار می‌آیند. (دانلود فایل PDF: استاندارد شماره 13 حسابداری ایران)

سودی که پس از لحاظ کردن سود (زیان) خالص دوره، سودهای انباشته سنوات قبل و تعدیلات سنواتی به دست می‌آید.

مبلغی مالیاتی که در ارتباط با مالیات جاری یا مالیات انتقالی در نظر گرفته می‌شود.

هزینه فرسودگی تجهیزات که با گذشت زمان کارایی خود را از دست داده‌اند.

برخی از کسب‌وکارها هزینه‌هایی دارند که فقط مختص صنعت آنهاست. این هزینه‌ها شامل تحقیق و توسعه (R&D)، سود / زیان فروش سرمایه‌گذاری‌ها، نوسانات ارزی و بسیاری از هزینه‌های دیگر هر صنعت یا کسب‌وکار می‌شود.

درآمد قبل از بهره، مالیات و استهلاک (EBITDA)

در همه صورت‌های درآمد وجود ندارد. با کسر هزینه‌های فروش، عمومی و اجرایی (SG&A) (به استثنای استهلاک) از سود ناخالص محاسبه می‌شود.

انواع روش‌های ارائه صورت سود و زیان

صورت سود و زیان را می‌توان به دو روش تک‌مرحله‌ای و دو مرحله‌ای ارائه کرد.

روش تک‌مرحله‌ای: در این شیوه ابتدا تمامی درآمدها لیست می‌شوند. سپس همه‌ی هزینه‌ها به ادامه لیست اضافه می‌شود. در نهایت از کسر مجموع هزینه‌ها از مجموع درآمدها، سود یا زیان قبل از کسر مالیات مشخص می‌شود.

روش دومرحله‌ای: در این شیوه ابتدا تمامی درآمدهای عملیاتی و کلیه هزینه‌های عملیاتی لیست می‌شوند و از تفاضل آن‌ها، سود یا زیان ناویژه به دست می‌آید. در ادامه، درآمدهای غیر عملیاتی و هزینه‌های غیر عملیاتی به لیست اضافه می‌شوند. در نهایت از تفاضل نتیجه‌ی این دو مرحله، سود یا زیان قبل از کسر مالیات به دست می‌آید.

بدیهی است چنانچه مجموع درآمدها از مجموع هزینه‌ها بیشتر باشد، فعالیت شرکت سودآور است. بالعکس اگر مجموع هزینه‌ها از مجموع درآمدها بیشتر باشد، فعالیت شرکت زیان‌ده است. قطعا تهیه صورت سود و زیان بدون داشتن یک نرم افزار حسابداری دقیق و کامل، امری سخت و پیچیده خواهد بود.

تفاوت ترازنامه و صورت سود و زیان

ترازنامه به شما نشان می‌دهد که چه مقدار دارایی دارید، چه مقدار بدهی (بدهی) دارید و چه مقدار مانده (حقوق صاحبان سهام) دارید. این صورت تصویری فوری از کل کسب‌وکار شما است.

در صورت سود و زیان میزان سودآوری تجارت شما توضیح داده شده است و به شما نشان می‌دهد که در مدت زمان مشخصی چه مقدار پول به تجارت شما وارد و خارج شده است.

تفاوت صورت سود و زیان شرکت تولیدی، خدماتی و بازرگانی

طریقه محاسبه سود و زیان در موسسات خدماتی، بازرگانی، تولیدی و پیمانکاری متفاوت می‌باشد.

صورت سود و زیان در موسسات خدماتی به صورت زیر محاسبه می‌گردد:

هزینه ها – درآمدها = سود (زیان) خالص

اگر درآمد ها بیشتر از هزینه ها باشد سود خالص و اگر هزینه ها بیشتر از درآمد ها باشد زیان خالص خواهیم داشت.

صورت سود و زیان در موسسات بازرگانی و موسسات صنعتی (موسسات تولیدی) به صورت زیر محاسبه می‌گردد:

هزینه عملیاتی – بهای تمام شده کالای فروش رفته – فروش خالص = سود (زیان) خالص

از کسر فروش خالص و بهای تمام شده کالای فروش رفته سود یا زیان ناخالص بدست می آید که اگر فروش خالص بیشتر از بهای تمام شده کالای فروش رفته باشد سود ناخالص، و اگر فروش خالص کمتر درآمد عملیاتی و درآمد غیر عملیاتی از بهای تمام شده کالای فروش رفته باشد زیان ناخالص خواهیم داشت که اگر هزینه عملیاتی را از سود یا زیان ناخالص کسر کنیم، سود و زیان خالص بدست می آید.

صورت سود و زیان در موسسات پیمانکاری شبیه به موسسات خدماتی است و به صورت زیر محاسبه می‌گردد:

هزینه های دوره جاری پیمان – درآمد دوره جاری پیمان = سود (زیان) ناخالص دوره جاری پیمان

چند نمونه جدول صورت سود و زیان شرکت تولیدی، شرکت خدماتی، شرکت بازرگانی

جمع‌بندی

صورت سود و زیان در کنار صورت جریان وجوه نقد، ترازنامه و گزارش سالانه، به رهبران شرکت، تحلیلگران و سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا تصویر کاملی از نتایج عملیاتی یک کسب‌وکار به دست بیاورند تا بتوانند ارزش و کارایی آن را تعیین کنند و در حالت ایده‌آل، چشم‌انداز آینده‌شان را پیش بینی کنند. هنگامی که کسب‌وکاری می‌خواهد هزینه‌های خود را کاهش دهد یا استراتژی‌‌‌هایی برای رشد خود تعیین کند، صورت سود و زیان با دقت بررسی و تجزیه‌وتحلیل می‌شود.

یادگیری نحوه تجزیه وتحلیل صورت سود و زیان شما را قادر به تصمیم‌گیری آگاهانه‌تری در مورد یک شرکت می‌کند، خواه این شرکت، کارفرمای شما یا یک سرمایه‌گذاری بالقوه باشد.

انواع هزینه های عملیاتی در حسابداری چیست ؟

تمام هزینه های سازمان به دو دسته هزینه های عملیاتی و غیرعملیاتی تقسیم می شود. هزینه عملیاتی شامل هزینه ای است که برای ایجاد و تولید محصول در سازمان بکار می رود. هدف شرکت باید بهره وری بهتر در ازای هزینه های عملیاتی باشد پس در نتیجه معیار اصلی نشان دهنده بهره وری سازمان در طول زمان است. هزینه های عملیات در نتیجه فعالیت های تجاری اتفاق می افتد.

هزینه های عملیاتی

هزینه‌های جاری یک شرکت به‌منظور راه‌اندازی یک محصول، کسب‌وکار یا سیستم می‌باشد، که در واقع هزینه‌های مربوط به فعالیت عادی و مستمر شرکت است.

این هزینه‌ها شامل بهای تمام شده کالای فروش رفته، هزینه فروش، هزینه‌های عمومی و اداری و تحقیق و توسعه هستند. این هزینه‌ها از طریق فعالیت‌های عادی شرکت به وجود می‌آیند. یکی از اهداف شرکت‌ها حداکثر کردن بهره‌وری در مقابل میزان هزینه‌های عملیاتی است. در این مسیر هزینه عملیاتی معیار اصلی نشان‌دهنده بهره‌وری شرکت در طول زمان است.

هزینه های عملیاتی چیست؟

هزینه های عملیاتی شامل دستمزد، هزینه‌های صدور پروانه، تعمیرات جزئی، هزینه‌های اداری، هزینه‌های سفر و توزیع، کمیسیون، لیزینگ، مواد اولیه، بیمه و مالیات اموال است. اگر تجهیزات بجای اینکه خریداری شوند، اجاره شوند، جزء هزینه‌های عملیاتی محسوب می‌شوند. این یکی از دلایلی است که در صورت سود و زیان هزینه‌های عملیاتی به هزینه‌های سرمایه‌ای ترجیح داده می‌شوند، زیرا کاهش هزینه‌های عملیاتی بسیار آسان‌تر از کاهش هزینه‌های سرمایه‌ای است.

هزینه غیرعملیاتی چیست؟

هزینه غیر عملیاتی، مخارج غیر جاری یک شرکت هستند که با فعالیت‌های مستمر و جاری آن شرکت ارتباطی ندارند. در واقع کلیه هزینه‌هایی که به صورت مستقیم و دائم در ارائه درآمد عملیاتی و درآمد غیر عملیاتی خدمات، فروش کالا یا تولید نقش دارند، جزء هزینه‌های عملیاتی هستند و مابقی هزینه‌ها، به عنوان هزینه‌های غیر عملیاتی محسوب می‌شوند. از جمله هزینه‌های غیر عملیاتی می‌توان به بهره و سایر هزینه‌های مرتبط با استقراض اشاره نمود.

هزینه های عملیاتی درحسابداری و اسناد مالی

هزینه های عملیاتی با نگهداری و اداره یک کسب و کار به صورت روزانه مرتبط است. هزینه های مستقیم کالاهای فروخته شده و سایر هزینه های عملیاتی (که اغلب فروش، عمومی و اداری نامیده می شود) که شامل اجاره، حقوق و دستمزد و سایر هزینه های سربار و همچنین هزینه های مواد خام و نگهداری می شود. این نمونه هزینه ها شامل هزینه های غیرعملیاتی مرتبط با تامین مالی مانند درآمد عملیاتی و درآمد غیر عملیاتی بهره، سرمایه گذاری یا تبدیل ارز خارجی نمی شود.

هزینه عملیاتی از درآمد کسر می شود تا به درآمد عملیاتی برسد و در صورت سود و زیان شرکت منعکس می شود.

پس به طور کلی اینگونه بیان می کنیم که:

مدیریت یک شرکت به دنبال به حداکثر رساندن سود برای شرکت است. از آنجایی که سود هم با درآمدی که شرکت به دست می آورد و هم مبلغی که شرکت برای فعالیت خرج می کند تعیین می شود، سود را می توان هم با افزایش درآمد و هم با کاهش هزینه های عملیاتی افزایش داد.

از آنجایی که کاهش هزینه ها به طور کلی راهی آسان تر و در دسترس تر برای افزایش سود به نظر می رسد، مدیران اغلب به سرعت این روش را انتخاب می کنند. کاهش بیش از حد هزینه عملیاتی می تواند بهره وری شرکت و در نتیجه سود آن را نیز کاهش دهد. در حالی که کاهش هر گونه هزینه عملیاتی خاص معمولاً سود کوتاه مدت را افزایش می دهد، همچنین می تواند در بلندمدت به درآمد شرکت آسیب برساند.

انواع هزینه های عملیاتی در حسابداری

در حالی که هزینه های عملیاتی عموماً شامل هزینه های سرمایه نمی شود، می تواند بسیاری از اجزای هزینه های عملیاتی را شامل شود، مانند:

هزینه های حسابداری و حقوقی، هزینه های بانکی، هزینه های فروش و بازاریابی، مخارج سفر، هزینه های سرگرمی، هزینه های تحقیق و توسعه غیر سرمایه ای، هزینه های تامین دفتر، اجاره دادن، هزینه های تعمیر و نگهداری، هزینه های آب و برق، هزینه حقوق و دستمزد

هزینه عملیاتی شامل بهای تمام شده کالای فروخته شده نیز می شود که هزینه هایی است که مستقیماً با تولید کالاها و خدمات مرتبط است. برخی از هزینه ها عبارتند از:

هزینه های مستقیم مواد، کار مستقیم، اجاره کارخانه یا تأسیسات تولیدی، مزایا و دستمزد کارگران تولیدی، هزینه های تعمیر تجهیزات، هزینه های آب و برق و مالیات تاسیسات تولیدی

هزینه های عملیاتی یک کسب و کار از دو جزء هزینه های ثابت و هزینه های متغیر تشکیل شده است که از جنبه های مهمی با هم تفاوت دارند.

هزینه های ثابت

هزینه ثابت هزینه ای است که با افزایش یا کاهش فروش یا بهره وری تغییر نمی کند و صرف نظر از فعالیت یا عملکرد شرکت باید پرداخت شود. به عنوان مثال، یک شرکت تولیدی باید اجاره بهای فضای کارخانه را بدون توجه به میزان تولید یا درآمد آن بپردازد. در حالی که می تواند هزینه های پرداخت اجاره خود را کاهش دهد، نمی تواند این هزینه ها را حذف کند و بنابراین آنها را ثابت می دانند. عموماً شامل هزینه های سربار، بیمه، امنیت و تجهیزات می شود.

می تواند به دستیابی به صرفه جویی در مقیاس کمک کند، زیرا زمانی که بسیاری از هزینه های یک شرکت ثابت است، شرکت می تواند با تولید واحدهای بیشتر، سود بیشتری به ازای هر واحد کسب کند. در این سیستم، بر تعداد واحدهای تولید شده پخش می شود و با کاهش متوسط ​​هزینه تولید هر واحد، با افزایش تولید، تولید را کارآمدتر می کند. صرفه جویی در مقیاس می تواند به شرکت های بزرگ اجازه دهد که کالاهای مشابه شرکت های کوچکتر را با قیمت های پایین تر بفروشند.

اصل صرفه جویی در مقیاس را می توان از این جهت محدود کرد که عموماً باید با معیارهای معینی در رشد تولید افزایش یابد. به عنوان مثال، یک شرکت تولیدی که نرخ تولید خود را در یک دوره مشخص افزایش می‌دهد، در نهایت به نقطه‌ای می‌رسد که نیاز به افزایش اندازه فضای کارخانه خود دارد تا بتواند افزایش تولید محصولات خود را تامین کند.

انواع هزینه های غیرعملیاتی

در واقع کلیه هزینه هایی که بصورت مستقیم و دائم در تولید تا فروش نقش دارند جزو هزینه های عملیاتی هستند و بقیه موارد جزو هزینه های غیر عملیاتی محسوب می شوند.

به عنوان مثال هزینه های ذیل را می توان در دسته هزینه های غیر عملیاتی قرار داد :

صورت سود و زیان چیست؟

صورت سود و زیان یکی از صورتهای مالی اصلی شرکت است که سود و زیان را در مدت زمان مشخص نشان می‌دهد. سود یا زیان با در نظر گرفتن کلیه درآمدها و کسر تمام هزینه‌ها از فعالیتهای عملیاتی و غیرعملیاتی مشخص می‌شود.

صورت سود و زیان یکی از چهار صورت مالی اساسی مورد استفاده در امور مالی شرکت‌ها و حسابداری است و هدف آن، گزارش خلاصه‌ای از درآمد، بهای تمام شده کالای فروش رفته، سود یا زیان ناخالص ، هزینه‌های فروش و اداری ، سایر درآمدها و هزینه‌های غیرعملیاتی، مالیات پرداخت شده و سود یا زیان خالص در طول دوره یک سال ، سه ماه یا هر دوره دیگر است.

اجزای تشکیل دهنده صورت سود و زیان

اجزای صورت سود و زیان ممکن است در شرکت‌های مختلف تفاوت‌های جزئی باهم داشته باشند، زیرا هزینه‌ها و درآمدها بستگی به نوع عملیات دارند. با این حال، چند آیتم اصلی وجود دارد که معمولاً در هر صورت سود و زیان دیده می‌شود.

متداول ترین اقلام صورت سود و زیان عبارتند از:

فروش یا درآمد خالص

فروش یا درآمد خالص عبارت از درآمدی است که از فعالیت‌های اصلی و مستمر واحد تجاری حاصل می‌گردد و در خط اول صورت سود و زیان نشان داده می‌شود.

بهای تمام شده کالای فروش رفته

بهای تمام شده کالای فروش رفته شامل تمام هزینه‌هایی است که یک واحد تجاری برای تولید محصول یا خدمت فروش رفته، انجام می‌دهد. این هزینه‌ها می‌تواند شامل دستمزد مستقیم ، مواد مستقیم و سربار ساخت (مانند استهلاک) باشد.

سود یا زیان ناخالص

سود یا زیان ناخالص با کسر بهای تمام شده کالای فروش رفته (یا هزینه فروش) از درآمد محاسبه می‌شود.

هزینه‏‌های فروش، اداری و عمومی

این هزینه‌ها شامل بخش فروش ، عمومی و اداری است که شامل تمام هزینه‌های غیر مستقیم مرتبط با اداره‌ی شرکت است. این هزینه‌ها شامل هزینه حقوق و دستمزد قسمت اداری و فروش ، هزینه اجاره محل به جز کارخانه، هزینه تبلیغات و بازاریابی، هزینه حسابرسی و حسابداری، هزینه مشاوره و سایر هزینه‌ها می‌شود.

خالص سایر درآمدها و هزینه‌های عملیاتی

درآمدها و هزینه‌های که مربوط به عملیات شرکت است ولی مربوط به فعالیت اصلی آن نمی باشد در این قسمت گزارش می‌شوند. این درآمدها و هزینه‌ها مانند فروش ضایعات، سود و زیان تسعیر ارز، زیان کاهش ارزش موجودی کالا است.

سود یا زیان عملیاتی

سود یا زیان عملیاتی نشان دهنده سود یا زیانی است که از عملیات اصلی شرکت بدست می‌آید. به عبارت دیگر ، این سود یا زیان قبل از کسر هرگونه درآمد و هزینه غیرعملیاتی و مالیات محاسبه می‌شود.

هزینه‏‌های مالی

هزینه‌های مالی مانند هزینه بهره وام‌های دریافتی از بانکها و اشخاص، هزینه اوراق مشارکت می‌باشد.

سایر درآمدها و هزینه‌های غیر عملیاتی

سایر درآمدها و هزینه غیر عملیاتی شامل درآمدها و هزینه‌هایی است که مربوط به فعالیت واحد تجاری نمی باشند، مانند سود (زیان) ناشی از فروش دارایی‌های ثابت، سود حاصل از فروش مواد اولیه، سود ناشی از فروش سرمایه گذاری‌ها ، سود حاصل از سایر اوراق بهادار و سپرده‌های سرمایه گذاری بانکی.

سود یا زیان عملیاتی قبل از مالیات

در این قسمت سود یا زیان عملیاتی واحد قبل از کسر مالیات نمایش داده می‌شود.

مالیات بر درآمد

در این قسمت مالیات کسر شده از سود واحد تجاری نمایش داده می‌شود که طبق فعالیت واحد تجاری و قوانین مالیاتی، مالیات کسر شده متغیر است.

سود یا زیان خالص

در این قسمت مالیات بر درآمد از سود خالص کسر شده و سود و زیان خالص نمایش داده می‌شود و این سود قابل تقسیم بین سهامداران می‌باشد.