ترید یا سرمایه گذاری؟ کدام پر سودتر است؟
ترید یا سرمایه گذاری چالشی ترین موضوعی است که قبل از ورود به بازار باید برای خود مشخص کنید. دانستن این مطلب که در بازارهای مالی ترید مناسب ترین روش است یا سرمایه گذاری به افراد کمک خواهد کرد تا با توجه به میزان بودجه خود راههای مناسب تری برای کسب سود به دست آورند. ترید کردن به خرید و فروش دارایی به طور منظم با هدف کسب سود بیشتر در نتیجه نوسانات بازار اطلاق می گردد این در حالیست که سرمایه گذاری به خرید و نگهداری دارایی برای مدت زمان طولانی اشاره دارد که طی این فرایند سرمایه گذاران موفق به کسب سود می شوند و حتی می توانند سرمایه گذاری مجدد انجام دهند.
اجازه دهید کمی جزئی تر موارد را بررسی کنیم.
حتما همه شما با افرادی که در بورس اوراق بهادار فعالیت می کنند آشنایی دارید. روش هایی بسیاری برای انجام اینگونه فعالیت های تجاری وجود دارد اما تقریبا دو دسته عمده در این زمینه را با عنوان تاجر(کسانی که حرکات چارت ها را مد نظر قرار می دهند) و سرمایه گذار(به اصول ارزیابی در یک دوره طولانی فکر می کنند) در حال فعالیت هستند.
ترید یا سرمایه گذاری؟ سوالی چالشی که فعال بازارهای مالی باید بداند
تفاوت میان معامله گر و سرمایه گذار
قبل از اینکه به مشخصات تجارت در مقابل سرمایه گذاری بپردازیم، تفاوت را با نگاهی به دو فرد معروف و تاثیر گذار در جهان پیش میگیریم. جورج سوروس (George Soros) و وارن بافت (Warren Buffett). هر دو در طول زندگی خود در بازار سهام، ثروت زیادی را به شیوه متفاوت به دست آورده اند.
در یک سو وارن بافت با سرمایه ای در حدود 67 میلیارد دلار که از طریق سرمایه گذاری طولانی مدت در شرکت هایی که سهام آن ها را برای دهه ها در اختیار داشته است به فردی تاثیر گذار تبدیل شده است.
من به شما راه ثروتمند شدن را خواهم گفت: زمانی که دیگران می ترسند حریص باشید و زمانی که دیگران حریص هستند ترس داشته باشید.
درست در مقابل او جورج سوروس با خالص دارایی 24.2 میلیارد دلار قرار دارد. وی اظهار می دارد:
بازارها دائما در وضعیت بلاتکلیفی و نوسان هستند. این در حالیست که پول در این شرایط با نادیده گرفتن بدیهیات و شرط بندی بر روی موارد غیر منتظره به دست می آید.
اجازه دهید بحث را با ذکر مثال ادامه دهیم:
تصور کنید شما و دوستتان به میزان مساوی از بذر میوه ای را برای کاشت خریداری می کنید . اما از آنجایی که بازار این نوع بذر خاص داغ است شما تصمیم به فروش آن میگیرید و از سود حاصل از آن استفاده میکنید. دوست شما با رویکردی متفاوت تصمیم به کاشت بذر میگیرد و طی سالیان بارها و بارها اقدام به کاشت بذر و جمع آوری محصول می کند. در این مثال جورج سوروس، بذرها را میفروشد و وارن بافت اقدام به کاشت آن ها می کند. این درست تمایز میان سرمایه گذاری و ترید است.
ویژگی های سرمایه گذاری و ترید
شاید بتوان تمایز بین سرمایه گذاری و ترید را در نکات زیر خلاصه کرد:
دوره زمانی
اولین تفاوت بین معامله گر در مقابل سرمایه گذار این دو مدت زمان در اختیار داشتن آن هاست. در صورتی که شما سهام و یا دارایی خود را برای مدت کوتاه و یا بازه روزانه در دست داشته باشید و سپس اقدام به فروش آن نمایید، معامله یا ترید انجام داده اید و در صورتی که دارایی خود را برای سال ها و یا دهه ها حفظ کنید، این کار شما سرمایه گذاری اطلاق می گردد. معامله در بازار مالی در مقایسه با سرمایه گذاری بسیار کار زمان بری است چرا که در سرمایه گذاری ها اگر به شکل صحیح انجام شده باشد می توانید بدون خرید و فروش ماهها و حتی سال ها با آرامش به سر ببرید.
ریسک معاملاتی
هر دو این فعالیت های تجاری بدون شک دارای ریسک خواهند بود. اما در تجارت یا معامله از آنجاییکه قیمت طی بازه زمانی کوتاهی بالا و یا پایین میرود، ریسک بالاتر و بازده بالقوه نیز بالاتر خواهد بود اما ذات سرمایه گذاری بدین شکل است که ریسک پایین تر و بازدهی پایین تری را به همراه خواهد داشت البته باید این نکته را مد نظر قرار داد که در مدت زمان طولانی تر می تواند سود بیشتر به همراه ریسک کمتر را رقم بزند
ویژگی های شخصیتی
بازرگانان طی یک بازه کوتاه مدت پول خود را در بازار سهام با هدف کسب سود بیشتر قرار می دهند. برای آنها زمان عنصر حیاتی تلقی میگردد چرا که از دست دادن تنها چند دقیقه میتواند ضرر فراوانی را برای آنها به همراه داشته باشد. آنها عملکرد فعلی شرکت ها را مورد بررسی قرار میدهند تا سود بیشتری را به دست آورند. اما سرمایه گذاران به جای پیروی از روندها بیشتر بر روی ارزش تمرکز می کنند. با صبر و حوصله دارایی خود را رصد میکنند تا به نهایت هدف و پتانسیل خود برسد و در نهایت افرادی موفق خواهند بود که به اهداف مالی خود برسند. این ویژگی ترید و سرمایه گذاری سبب می شود هر کدام از این روش ها برای گروهی از افراد مناسب باشد.
زیباترین بیان در این زمینه جمله ای از پل ساموئلسون است . او می گوید: سرمایه گذاری مانند تماشای خشک شدن رنگ نقاشی و یا روییدن چمن است. اگر به دنبال کسب 800 دلار و هیجان بیشتر هستید به لاس وگاس بروید.
انجام سرمایه گذاری طولانی مدت مستلزم آگاهی نسبت به صورت های مالی شرکت، ارزیابی های نسبی مانند سنجش P/E و نسبت PBV است. اگر چه فرصت این را خواهید داشت که از خرید و فروش دارایی ها به سرعت کسب سود کنید اما به همان نسبت ریسک موجود در این گونه فعالیت ها هم بسیار است تا جایی که می توانید بیش از میزانی که در تجارت دارید ضرر کنید. هزینه های مربوط به معاملات نیز غالبا زیاد است زیرا هر بار که سهام خود را معامله می کنید باید هزینه ای را پرداخت کنید. این در حالیست که در سرمایه گذاری به دلیل خرید و فروش کمتر هزینه نیز کمتر خواهد بود هر چند به همان نسبت بازده نیز پایین تر خواهد بود.
ترید یا سرمایه گذاری؟ کدام مناسب تر است؟
برای جواب دادن به سوال ترید یا سرمایه گذاری در فارکس باید بدانید که هر دو این فعالیت ها به یکدیگر وابسته اند. بدون وجود معامله گران، سرمایه گذاران هیچ نقدینگی برای خرید و فروش سهام نخواهند داشت و بدون وجود سرمایه گذاران، معامله گران هیچ سرمایه ای برای خرید و فروش نخواهند داشت.
اگر همه سرمایه گذار بودند، هیچ کس حاضر به خرید یا فروش در کوتاه مدت نبود و این امر باعث ایجاد تاثیرات منفی در بازار می شد و در واقع این نقدینگی است که قیمت های بازار را متعادل می سازد. معامله گرانی هستند که از شرایط بازار برای ورود یا خروج طی مدت زمان کوتاه استفاده می کنند با ریسک بیشتر سعی در دریافت سود بیشتر دارند ، در حالی که سرمایه گذاران با خرید و نگهداری سهام در بازه زمانی طولانی تر تلاش می کنند با پایین آوردن ریسک، سود بیشتری به دست آورند
این که شما بیشتر معامله می کنید یا سرمایه گذاری از اهمیت بالایی برخوردار نیست ، فقط در نظر گرفتن این نکته اهمیت دارد که شما باید در جستجوی راهی متناسب با ویژگی های شخصیتی ، توانایی ها و فلسفه های خود باشید.
تفاوت سرمایه گذار و معامله گر
اولین قدم در راه موفقیت در بورس این است که عوامل منجر به موفقیت را کاملاً بشناسیم و بدانیم که چه مراحلی را باید طی کرد تا به آنجا رسید و بعد نقشه راهی برای گذر از این وادی ترسیم نماییم. بعد از آن قدم بعدی که اغلب نادیده گرفته می شود این است که شما تشخیص دهید به عنوان سرمایه گذار در بورس حضور دارید یا به عنوان معامله گر. این مسئله بسیار مهم و نقش آفرین است به این دلیل که تفکر و استراتژی های معاملاتی این گروه به طور کامل با هم متفاوت است و عدم تشخیص خود در یکی از این دو گروه باعث می شود نحوه تجزیه و تحلیل و معاملات شما دچار نوعی سردرگمی شود که منجر به عدم موفقیت در معاملات خواهد شد. در ادامه با مروری بر تفاوت سرمایه گذار و معامله گر با نت نوشت همراه باشید.
تفاوت سرمایه گذار و معامله گر
یکی از اشتباهات رایج مردم در بورس همین عدم تفکیک و تفاوت سرمایه گذار و معامله گر از هم است. به طور مثال شما سهامی را از نظر یک سرمایه گذار تجزیه و تحلیل می کنید ولی در زمان ورود و خروج از نظر یک معامله گر عمل می کنید به این معنا که این سهم یک سرمایه گذاری بلند مدت است و در آن صورت سوددهی خوبی نصیب شما می شود ولی شما بدون توجه به این مسئله متوجه می شوید در کوتاه مدت هیچ اتفاق خاصی در سهام نیفتاده است و اشتباهاً آن را می فروشید بدون توجه به این که آن شرکت از دیدگاه سرمایه گذاری تحلیل شده است و با شما با دیدگاه یک معامله گر با آن برخورد کرده اید. و بعد هم سهام رشد کرده است و شما خارج از بازار فقط نظاره گر سودهای دست نایافته خواهید بود.
در ادامه بررسی تفاوت سرمایه گذار و معامله گر باید گفت بنابراین قدم دوم درک صحیح از رفتار سرمایه گذاران در مقابل رفتار معامله گران است و تشخیص و انتخاب یکی از دو گروه به عنوان شیوه معاملاتی شما و انجام نحوه تجزیه و تحلیل شخص هر گروه برای ورود و خروج به سهام.
در بعضی از اوقات شما می توانید خود را جزء هر دو گروه ببینید به این شکل که چند درصد از پرتفوی (سبد سهام) خود را به سهام هایی که از نظر سرمایه گذاری تحلیل شده اند اختصاص می دهید و چند درصد دیگر را به سهام هایی که از نظر معامله گری تحلیل شده اند را اختصاص می دهید.
ولی نکته مهم درباره تفاوت سرمایه گذار و معامله گر این است که در موقع فروش و در طول نگهداری سهام دقیقاً باید بر اساس همان شیوه ای که سهام را تحلیل کرده اید ( از دیدگاه سرمایه گذار یا معامله گر) خرید کرده اید رفتار نمایید و مواظب باشید شیوه انتخاب این سهام ها با یکدیگر تداخل نماید.
لوریج یا اهرم فارکس چیست؟ | چطور با 100 برابر سرمایه خود، معامله کنیم؟
یکی از دلایلی که بسیاری از افراد در مقایسه با سایر ابزارهای مالی جذب معاملات فارکس میشوند این است که با فارکس معمولاً میتوانید اهرم بسیار بالاتری نسبت به سهام داشته باشید. در حالی که بسیاری از معاملهگران کلمه "اهرم" را شنیده اند، تعداد کمی از آنها تعریف، نحوه عملکرد اهرم و نحوه تاثیر مستقیم آن بر نتیجه نهایی آنها را میدانند.
مفهوم استفاده از پول افراد دیگر برای ورود به یک معامله را میتوان در بازارهای فارکس نیز به کار برد. در این مقاله، ما مزایای استفاده از سرمایه قرض گرفته شده برای معامله را بررسی میکنیم و به این موضوع میپردازیم که چرا استفاده از اهرم در استراتژی معاملات فارکس شما میتواند یک شمشیر دو لبه باشد.
استفاده از پول قرض گرفته شده (به نام سرمایه) برای سرمایهگذاری در یک ارز، سهام یا اوراق بهادار است. مفهوم اهرم در معاملات فارکس بسیار رایج است. با وام گرفتن پول از یک کارگزار، سرمایهگذاران میتوانند موقعیتهای بزرگتر را با ارز مبادله کنند. در نتیجه، اهرم بازده حاصل از حرکتهای مطلوب در نرخ ارز را افزایش میدهد. با این حال، اهرم یک شمشیر دو لبه است، به این معنی که میتواند ضررها را نیز افزایش دهد. مهم است که معاملهگران فارکس نحوه مدیریت اهرم و استفاده از استراتژیهای مدیریت ریسک را برای کاهش ضررهای فارکس بیاموزند.
اهرم یا لوریج در معاملات فارکس چیست؟
اهرم شامل وام گرفتن مقدار مشخصی از پول مورد نیاز برای سرمایهگذاری در چیزی است. در مورد فارکس، پول معمولاً از یک کارگزار وام گرفته میشود. معاملات فارکس اهرم بالایی را ارائه میدهد به این معنا که برای یک نیاز حاشیه اولیه، یک معاملهگر میتواند مقدار زیادی پول جمع آوری و کنترل کند.
بازار فارکس بزرگترین بازار در جهان است که روزانه بیش از 5 تریلیون دلار مبادلات ارزی انجام میشود. معاملات فارکس شامل خرید و فروش نرخ ارز با این هدف است که نرخ به نفع معاملهگر حرکت کند. نرخ ارز فارکس به عنوان پیشنهاد قیمت و پیشنهاد با کارگزار نشان داده میشود. اگر سرمایهگذار بخواهد مدت زمان زیادی را طی کند یا ارز بخرد، قیمت درخواست شده معامله گر در مقابل سرمایه گذار برای آنها تعیین میشود و هنگامی که میخواهند ارز را بفروشند، قیمت پیشنهادی به آنها اعلام میشود.
به عنوان مثال، یک سرمایهگذار ممکن است یورو را در مقابل دلار آمریکا (EUR/USD) خریداری کند، با این امید که نرخ ارز افزایش یابد. معاملهگر EUR/USD را با قیمت پیشنهادی 1.10 دلار خریداری میکند. با فرض حرکت مطلوب نرخ، معاملهگر چند ساعت بعد با فروش همان مقدار EUR/USD به کارگزار با استفاده از قیمت پیشنهاد، موقعیت را لغو میکند. تفاوت بین نرخ ارز خرید و فروش نشان دهنده سود (یا زیان) تجارت است.
سرمایهگذاران از اهرم برای افزایش سود حاصل از تجارت فارکس استفاده میکنند. بازار فارکس یکی از بالاترین میزان اهرم را در اختیار سرمایهگذاران قرار میدهد. اهرم در اصل یک وام است که از طریق کارگزار به سرمایهگذار ارائه میشود. حساب فارکس معاملهگر برای معامله در حاشیه یا وامهای قرض گرفته شده ایجاد میشود. برخی از کارگزاران ممکن است میزان استفاده از معاملهگران جدید را در ابتدا محدود کنند. در بیشتر موارد، معاملهگران میتوانند مقدار یا اندازه معاملات را بر اساس اهرم مورد نظر خود تنظیم کنند. با این حال، کارگزار باید درصدی از مبلغ تصور معامله را به عنوان پول نقد در حساب نگه دارد، که به آن حاشیه اولیه گفته میشود.
10 نکته مهم سرمایه گذاری در بازار ارزهای دیجیتال
این مقاله در مورد ده نکته طلایی سرمایه گذاری در بازار ارزهای دیجیتال هستش. در حقیقت این روزا بزرگترین بانک های دنیا و شرکت های فناوری، بیتکوین رو به سبد سرمایه گذاری های خودشون اضافه کردن و غول های سیستم های پرداخت بین المللی از جمله ویزا و پی پال، برای کاربران خود امکان خرید و فروش بیتکوین رو فراهم کردن و از این طریق کسب درآمد میکنن.
همچنین سلبریتی ها و افراد برجسته با توییت های خودشون مردم رو به خرید ارزهای دیجیتال تشویق میکنن.
با وجود همه این بحث هایی که پیرامون بیت کوین و ارزهای دیجیتال وجود داره، بی توجهی به این بازار جذاب و پرسود غیر ممکنه. همچنین استفاده نکردن از شرایط فعلی برای سرمایه گذاری روی رمز ارزها میتونه تو آینده پشیمانی های زیادی رو برامون به دنبال داشته باشه.
با وجود همه این عوامل و تشویق چهره های مطرح به خرید ارزهای دیجیتال، افراد زیادی در مورد این مارکت کنجکاو شدن و احساس میکنن که از بقیه عقب موندن؛ در نتیجه با هیجان و بدون داشتن دانش و اطلاعات کافی، اقدام به خرید ارز دیجیتال میکنن.
اما با توجه به اینکه این افراد تازه کار، با این بازار آشنا نیستن و چیز زیادی رو درباره صرافی ها و روش های خرید، استراتژی های معاملاتی، مدیریت ریسک و سرمایه نمیدونن؛ تو بیشتر مواقع با ضررهای هنگفت این بازار رو ترک میکنن. توجه داشته باشین که این بازار به همون میزانی که پر سوده، میتونه تو یه چشم بهم زدن سرمایه تون رو نابود کنه. در ادامه 10 نکته مهم سرمایه گذاری در بازار ارزهای دیجیتال رو ذکر میکنیم که میتونن از ضرر شما تو این بازارها جلوگیری کنن.
10 نکته مهم سرمایه گذاری در بازار ارزهای دیجیتال
اگر قصد ورود به بازار ارزهای دیجیتال رو دارین و این حوزه رو برای سرمایه گذاری انتخاب کردین، باید تو این حوزه آموزش ببینین. همچنین نکاتی رو باید مد نظر داشته باشین تا تو این بازار به یه سود دائمی برسین. در این قسمت ده نکته مهم سرمایه گذاری در بازار ارزهای دیجیتال را برای داشتن یک سرمایه گذاری موفق و مطمئن در بازار کریپتوکارنسی ها با هم مرور میکنیم.
1. از سرمایه خود حفاظت کنید.
ابتدایی ترین وظیفه هر سرمایه گذار حفاظت از سرمایه اولیه است؛ بنابراین هر شخص، تا زمانی که آموزش های لازم برای فعالیت تو این بازار رو ندیده و در مورد ارزهای دیجیتال و مباحث مرتبط با آن مهارت و دانش کافی رو به دست نیاورده، نباید تو این حوزه سرمایه گذاری کنه. یکی از اولین اصول سرمایه گذاری اینه که اصل سرمایه تون رو حفظ کنین. با توجه به این موضوع که هر اشتباه احتمالی ممکنه ضرر جبران ناپذیری رو بهتون وارد کنه، نباید بدون دانش کافی وارد این حوزه بشین.
در اصل حفاظت از سرمایه اولیه یعنی دوری کردن از ریسک های غیر ضروری و غیر منطقی. یکی از راه های حفظ سرمایه که میزان ریسک شما رو تاحد زیادی کاهش میده، خرید ارز به صورت پله ای است. در این روش باید کل سرمایه تون رو به 5 قسمت تقسیم کنید و در مرحله اول یک پنجم از سرمایه رو برای خرید اختصاص بدین. و اگه بازار ریزش داشت در قیمت های پایین هم بتونین خرید همون ارز دیجیتال رو داشته باشین. این کار باعث میشه میزان سود بیشتر و در صورت پایین اومدن قیمت ضرر کمتری متوجه سرمایه تون بشه.
2. تمام سرمایه و پس اندار خود را وارد این بازار نکنید.
نکته ای که باید بهش دقت کنین اینه که ریسک در بازار ارزهای دیجیتال بیشتر از سایر بازار های معاملاتی هستش و کسی نمی تونه تاریخ مشخصی برای صعود یا نزول قیمت یک ارز دیجیتال تعیین کنه. بنابراین بعنوان یک نکته مهم سرمایه گذاری باید بدونین که کل سرمایه ای که در دست دارین رو کامل وارد این بازار نکنین. چرا که تو این بازار به جز نوسانات قیمتی هیچ چیز تضمین شده ای وجود نداره.
همچنین تضمینی برای کسب سود در بازه زمانی مشخص شده نیست. نکته دیگه ای که باید بهش توجه داشته باشین این هستش که قبل از خرید هر رمز ارزی اطلاعات کاملی در مورد پروژه اون و برنامه هایی که داره کسب کنین تا بتونید روی ارزهای با پشتوانه و ارزشمند سرمایه گذاری کنید.
نرخ ریسک برای رمز ارزهای مختلف، تفاوت داره و احتمال از بین رفتن و نابودی بیتکوین نسبت به سایر ارز ها کمتر هستش. ولی این موضوع به این معنی نیست که هیچ خطری بیتکوین رو تهدید نمیکنه. از همین رو باید مبلغی از دارایی رو وارد بازار کنین که در صورت از بین رفتن اون مبلغ، مشکل بزرگ و حادی براتون پیش نیاد.
3. تحقیقات خود در مورد رمز ارز ها رو کامل کنید.
تنها چیزی که زیادیش هیچ ضرری نداره، تحقیق و کسب اطلاعات بیشتر هستش. قبل از ورود به بازار و اقدام به خرید یه ارز دیجیتال، در مورد اون به طور کامل تحقیق کنین. منابع داخلی و خارجی زیادی هستن که در مورد بنیان گذاران ارز ها، حجم معاملات، شرکت های سرمایه گذار و هدف هایی که برای آینده دارن، اطلاعات مفیدی رو بهتون ارائه میدن.
البته علاوه بر تحقیق درمورد رمز ارز، باید در مورد منبع خرید ارز هم تحقیق کنین و منبع قابل اعتمادی هم انتخاب کرده باشین که در این مورد تو ادامه همین مطلب اطلاعات بیشتری رو بهتون میدیم. در این زمینه بخش مقالات آموزشی ایران بایننس می تونه کمک زیادی بهتون بکنه.
4. عدم پیروی ازدیگران.
مشورت کردن و استفاده از نظرات دیگران روی هم رفته خوب و مفیده ولی در مورد بازار ارزهای دیجیتال، شرایط کمی متفاوت تره. ویژگی های یک تریدر موفق، عدم پیروی و الگو برداری از دیگران هستش، معاملات یک تریدر نشانه شخصیت معاملاتی اون فرد بوده و میزان ریسک پذیری و کنترل احساسات هر فرد متغیرهستش. به همین خاطر تو خیلی از موارد نمیتونیم از معاملات دیگران پیروی کنیم و استراتژی هر شخص برای معاملاتش بسته به شخصیت و خصوصیات سرمایه گذاری می تونه متفاوت باشه.
یک تریدر موفق باید بطور کامل معامله گر در مقابل سرمایه گذار بازار رو درک کنه و میزان ریسک پذیری و مدیریت سرمایه خودش رو مشخص کنه تا متناسب با استراتژی خودش وارد معامله بشه. همچنین قبل از خرید ارز باید مقدار سود رو تعیین کرد و متناسب با برنامه ای که برای فروش ارز پایه ریزی شده، از معامله خارج شد.
5. استایل ترید کردن.
با توجه به اینکه شخصیت، احساسات و میزان ریسک پذیری هر فرد معامله گر در مقابل سرمایه گذار متفاوته، نوع استایل معاملات افراد هم میتونه با هم فرق داشته باشه. برای اینکه بتونین یه معامله گر حرفه¬ای باشین و به یک سود پایدار از بازار رمز ارزها برسین، باید شخصیت معاملاتی تون رو بشناسین و متناسب با اون یه استایل معاملاتی رو برای خودتون انتخاب کنین.
ترید لحظه ای : این روش ترید برای کسانی مناسب هست که میتونن در طول روز چندین ساعت وقت بذارن و دائم آنلاین باشن و ترید کنن. در این روش تریدر ها با نوسان های جزئی سود کسب میکنن. میزان ریسک در این روش بسیار زیاده و به تریدر های تازه کار توصیه نمیشه.
ترید روزانه : ترید روزانه هم نسبتا وقت زیادی رو ازتون میگیره. در این روش تریدر ها با استفاده از تایم فریم های بالاتری از بازار نوسان گیری میکنن. معمولا کسانی این روش رو انتخاب میکن که هم صبر کمی دارن و هم به دنبال کسب حداقل سود روزانه هستن.
سرمایه گذاری : افرادی هستن که نمی خوان وقت زیادی صرف بودن در پلتفرم های معاملاتی کنن اما به دنبال سود زیاد و اساسی هستن. در این روش تریدر یک ارز رو انتخاب کرده و تحلیلی ازش ارائه میده؛ سپس تو فرصت های مناسبی که براش بوجود میان، اقدام به خرید میکنه.
سرمایه گذاری بلند مدت روی رمز ارز ها باید طوری باشه که ارزهای انتخاب شده برای سرمایه گذاری ارزهای با پشتوانه بوده و مارکت کپ خوبی داشته باشن و سرمایه گذار باید مراقب اصل سرمایه خودش باشه. اگه دوست دارین در مورد خرید در این بازار اطلاعات کاملی کسب کنین، مقاله آموزش خرید ارز دیجیتال ما را مطالعه نمایید.
6. ترس از دست دادن سود را از خودتان دور کنید.
فومو به معنای از دست دادن یک موقعیت مناسب هستش. هنگامی که فردی دچار فومو میشه، احساس میکنه که اگر در گذشته فلان کار رو کرده بود الان سود بیشتری عایدش شده بود. فومو در اصطلاح ارز های دیجیتال یعنی ترس جا موندن از روند رشد بازار. گاهی اوقات این مسئله باعث بروز یک سری هیجانات و در معامله گر در مقابل سرمایه گذار نتیجه اتخاذ تصمیمات غیر منطقی میشه که در نهایت موجب ضرر و زیان معامله گر یا سرمایه گذار میشه.
در اصل یکی ار نکات مهم مقاله ده نکته طلایی سرمایه گذاری در بازار ارزهای دیجیتال این هستش که به یاد داشته باشید فرصت ها در بازار ارز های دیجیتال میان و میرن و قرار نیست هر فردی بتونه از همه این فرصت ها نهایت استفاده رو ببره. به خاطر داشته باشید که موقعیت های جذاب و پر سود تو این بازار تمام شدنی نیستن و در آینده هم قراره تکرار بشن، پس از دست دادن یکی دو تا فرصت عالی جای ناامیدی و نگرانی نداره. چون تو آینده ممکنه موقعیت های معاملاتی بهتری براتون بوجود بیان.
7. به پروژه های با سود بالا مشکوک باشید.
در هر بازاری افراد کلاه برداری هستن که پروژه های خودشون رو تبلیغ میکنن و ادعا دارن که قراره جایگاه بیتکوین یا ارزهای برتر بازار رو بگیرن. در بعضی موارد هم جنبه های مثبت پروژه را نشون میدن(یا وانمود میکنن) و جوانب منفی اون رو ازتون مخفی میکنن تا با این کار افراد رو به سمت خودشون جلب و اونا رو ترغیب به سرمایه گذاری کنن.
برای اینکه چنین پروژه هایی رو شناسایی کنین، حتما وایت پیپر پروژه رو مطالعه کنین و اونو با پروژه های مشابه و برتر مقایسه کنین. هر پروژه ای که اومد و وعده انجام کارهای آنچنانی و سود های بالا رو داد قرار نیست حتما درست باشه.
8. انتظار خبره شدن در بازار را نداشته باشید.
بعضی از افراد معتقدند که برای ترید در بازار ارزهای دیجیتال، باید در این زمینه کارشناس و متخصص و به عبارتی همه چیز تمام باشن. توجه داشته باشین که این بازار ها بسیار پیچیده و وسیع هستن و عوامل زیادی در تغییرات روندی بازار نقش داره.
هیچ تریدری نمیتونه همه عوامل دخیل در بازار رو به صورت 24 ساعته پیگیری کنه و در تمام جنبه های این بازار خبره بشه. هر روز به این بازار ها چیز های جدید اضافه میشه و این مارکت گسترده تر میشه. هیچکس نمیتونه ادعا کنه که در تمامی حیطه های این بازار، متخصص هست. اولویت در این بازار ها داشتن تجربه هستش.
9. احساسات و هیجانات خود را در مقابل نوسانات قیمت کنترل کنید.
در ادامه مقاله ده نکته مهم سرمایه گذاری در بازار ارزهای دیجیتال میشه گفت که در بازار ارزهای دیجیتال نوسانات قیمتی زیاده و ممکنه در مدت زمان کوتاهی شاهد یه نوسان شدید و ناگهانی باشیم. این نوسانات ممکنه احساسات و هیجانات رو در افراد سرمایه گذار و تریدر ها تحریک کنه.
بهتره قبل از خرید یک رمز ارز، نوع سرمایه گذاری خودتون رو مشخص کنین و اگر برای اهداف بلند مدت خرید کردین، نوسانات مقطعی رو به کل نادیده بگیرین. همچنین بازار ارز های دیجیتال با توییت ها و حرف اشخاص معروف، نوسان قیمتی پیدا میکنه که ممکنه بهتون ضرر وارد کنه.
تو چنین شرایطی همواره به این موضوع توجه داشته باشین که تو این بازار، نوسانات قیمتی مقطعی هستن و روند کلی بازار تو بلند مدت همواره صعودی بوده.
10. منبع خرید ارز
امروزه صرافی های متعددی برای خرید ارزهای دیجیتال فعال هستن که میتوان با ثبت نام و احراز هویت اقدام به خرید و فروش ارز دیجیتال کرد. ولی مسئله اصلی اینه که آیا میتونیم به هر صرافی ارز دیجیتالی اعتماد کنیم؟
شناسایی صرافی های قابل اعتماد آسان نیست. برای انتخاب یه منبع امن و مناسب، باید تحقیقات زیادی رو در مورد اون صرافی انجام بدین و به سابقه اون پلتفرم توجه کنین. لازم به ذکره که با توجه به کلاه برداری های زیادی که در این حوزه شده، به هیچ وجه از طریق فضای مجازی و افراد حقیقی معامله نکنین. از بین پلتفرم های ایرانی، صرافی ارز دیجیتال ایران بایننس یکی از برترین پلتفرم ها برای خرید و فروش ارزهای دیجیتاله که با توجه به سابقه درخشانی که داره، میتونین با اطمینان بهش اعتماد کنین.
هدف از نگارش مقاله ده نکته طلایی سرمایه گذاری در بازار ارزهای دیجیتال، راهنمایی افراد تازه کار و مبتدی در بازار قبل از خرید ارز دیجیتال بود. در این بازار افراد کلاه بردار زیادی وجود دارن که در کمین نشستن؛ پس باید با دانش و آگاهی وارد این حوزه شد. قبل از خرید هر ارزی باید در مورد آن تحقیقات کامل کنین و بعد از اطمینان خاطر از ارز مورد نظر اقدام به خرید انجام بدید.
همچنین انتخاب یه پلتفرم معاملاتی مناسب هم میتونه تا حد زیادی از این نوع کلاهبرداری ها جلوگیری کنه. در پایان پیشنهاد میکنیم برای داشتن اطلاعات بیشتر مقاله سرمایه گذاری فعال و غیر فعال در سایت ایران بایننس رو هم مطالعه کنین.
معاملات آپشن یا قرارداد اختیار معامله در بازار ارز دیجیتال چیست؟
در بازار پرنوسان کریپتوکارنسی، با بهرهگیری از ابزارها به همراه آموزش ترید ارز دیجیتال میتوانید میزان ریسک معاملات خود را کاهش دهید. قرارداد اختیار معامله یا معاملات آپشن (option trading) یکی از ابزارهای مشتقه در بازارهای مالی همانند سهام، ارز دیجیتال و شاخصهای مالی است. از این نوع قراردادها معمولاً برای پوشش ریسک معاملات و قراردادهای موجود استفاده میشود و مدتزمان کوتاهی است که پای این نوع معاملات از طریق پلتفرمهایی مانند بکت (bakkt) به بازار کریپتوکارنسی باز شدهاست. بسیاری از معاملهگران و سرمایهگذاران بازار کریپتو از اختیار معامله در بازار ارز دیجیتال برای پوشش ریسک در معامله گر در مقابل سرمایه گذار معاملات بلندمدت و کوتاهمدت استفاده میکنند.
این نوع قراردادها بسیار قدیمی هستند و گفته میشود قدمت آن به زمان یونان باستان باز میگردد. در این مقاله از بلاگ والکس قصد داریم به معرفی «قرارداد اختیار معامله» بپردازیم و نقاط ضعف و قوت آن را بررسی کنیم. پس خواندن این مقاله را از دست ندهید.
آشنایی کامل با قرارداد اختیار معامله
آپشنها یا قرارداد اختیار معامله، ابزارهای مشتقهای در بازارهای مالی هستند که به خریدار، حق خرید و یا روش دارایی مورد نظر را در یک تاریخ و قیمت از پیش تعیین شده میدهد. قرارداد اختیار خرید (Call) به دارندگان حق خرید میدهد، در حالی که اختیار فروش (Put) حق فروش را به خریدار میدهد. قراردادهای تسویه نشده (Open Interest) به تمامی قراردادهای خریدوفروش گفته میشود که صورت پذیرفتهاند اما توسط یک قرارداد دیگر سربهسر نشدهاند. خریدار قرارداد اختیار خرید در خصوص شرایط بازار بسیار خوشبین است و انتظار افزایش قیمت را از بازار دارد، در حالی که خریدار قرارداد فروش معتقد است قیمت کاهش پیدا میکند.
در حقیقت معاملات آپشن، توافقی است که در آن خریدوفروش یک دارایی در قیمتی تعیین شده و در تاریخ مشخص واگذار میشود. این نوع قرارداد شبیه به قرارداد آتی است؛ البته معاملهگرانی که قرارداد اختیار معامله انجام میدهند مجبور نیستند مواضع خود را در تاریخ مشخص تسویه کنند. این نوع قراردادها همچنین میتوانند از شاخصهای مالی مشتق شوند. معاملات آپشن معمولاً جهت پوشش ریسک در مواضع موجود و معاملات “Speculative Trading” به کار میرود. برای مثال، بهتازگی معاملهگران حرفهای به خرید قرارداد اختیار معامله میپردازند تا در برابر کاهش مستمر قیمت اتریوم بتوانند از سرمایه خود مراقبت کنند.
بررسی یک مثال برای درک بهتر معاملات آپشن
در نظر میگیریم که شما قصد خرید ۱ بیت کوین را دارد. در حال حاضر قیمت هر واحد بیت کوین ۱۹۰۰۰ هزار دلار است و شما حدس میزنید که تا ۲ ماه دیگر قیمت آن به ۲۵۰۰۰ هزار دلار میرسد. ۲ راه وجود دارد شما میتوانید به یک صرافی مراجعه کنید و با استفاده از روشهای معمولی یک بیت کوین را خریداری کنید و ۲ ماه صبر کنید تا نتیجه را ببینید. در این میان احتمال خطا وجود دارد؛ زیرا هیچ تضمینی برای تحلیل و پیشبینی وجود ندارد و ممکن است در این زمان بیت کوین به ۱۵ هزار دلار سقوط کند. به همین جهت بهتر است برای کاهش ریست و کسب سود بیشتر از قرارداد اختیار معامله استفاده کنید.
میتوانید در یکی از صرافیهای ارز دیجیتال که در آن معاملات آپشن انجام میشود یک قرارداد تنظیم کنید. در این قرارداد تعیین میکنیم که قصد خرید ۱ بیت کوین، در تاریخ ۲ ماه آینده با قیمت توافقی ۲۲ هزار دلار را دارید و برای وجه تضمین به فروشنده در زمان خرید مبلغ ۴۰۰ دلار را پرداخت میکنید. پس از ۲ ماه در زمان خرید ۲ سناریو وجود دارد، ممکن است بیت کوین به بالای ۲۲ هزار دلار برسد و یا همچنان روند نزولی را پیش بگیرد. چنانچه بیت کوین به ۲۵ هزار دلار رسیده باشد، شما میتوانید با پرداخت ۲ هزار دلار یک بیت کوین دریافت کنید و با فروش آن سود کنید. چنانچه قیمت بیت کوین به ۲۲ هزار دلار نرسیده باشد و همچنان کمتر باشد، شما این اختیار را دارید که معامله را انجام ندهید و فقط آن ۴۰۰ دلار را پرداخت کنید.
در مقابل اگر پیشبینی شما مبنی بر سقوط قیمت بیت کوین بود، میتوانستید از قرارداد اختیار فروش استفاده کنید تا در صورت کاهش قیمت این کوین سود کنید. بسیاری از ماینرها برای کاهش میزان ریسک احتمالی خود از معاملات آپشن استفاده میکنند.
نحوه کار قرارداد اختیار معامله
همانطور که گفتیم دو نوع اختیار معامله وجود دارد به اختیار خرید و فروش (Puts and Calls ) مشهور هستند. معاملهگران زمانی اختیار خرید را انتخاب میکنند که انتظار دارند قیمت دارایی رو به افزایش باشد. در مقابل زمانی اختیار فروش را انتخاب میکند که انتظار کاهش قیمت دارایی دیجیتالی را در بازار داشته باشد. برخی از معاملهگران نیز با امید ثبات قیمتها از قرارداد اختیار معامله جهت شرطبندی در نوسانات بازار استفاده میکنند.
معرفی مؤلفه های اصلی معاملات آپشن
اندازه (Size): مقدار سفارش به تعداد قراردادهایی که معامله میشود اشاره دارد. برای مثال، خرید ۲ بیت کوین یا فروش ۵ اتریوم.
تاریخ سررسید (Expiration Date): زمانی است که پس از آن دیگر قراردادهای اختیار معامله قابل خرید و فروش نیست و پیش از رسیدن به این تاریخ باید تکلیف معامله مشخص شود.
قیمت توافقی (Strike Price): قیمت اعمال یا قیمت توافقی به قیمتی گفته میشود که در ابتدای قرارداد توسط دو طرف تعیین میشود و دارایی به آن قیمت فروخته و یا خریداری خواهد شد.
قیمت قرارداد اختیار معامله (Premium): هزینهای است که سرمایهگذار در ازای به دست آوردن حق اختیار باید آن را به فروشنده پرداخت کند. به همین جهت، خریدار قرارداد را از فروشنده با توجه به ارزش اختیار در زمان معامله که با نزدیکتر شدن تاریخ سررسید، دائماً تغییر میکنند به دست میآورد. در نتیجه خریداران قرارداد، بر اساس قیمت قرارداد فروشندگان خرید خود را انجام میدهند.
مقایسه اختیار خرید و اختیار فروش در معاملات آپشن
قیمت قرارداد اختیار معامله مانند معامله فیوچرز دائماً در حال تغییر است؛ زیرا هر چقدر زمان میگذرد به تاریخ انقضا قرارداد نزدیکتر میشود. چنانچه قیمت توافقی از قیمت بازار کمتر باشد، تریدر میتواند دارایی را با تخفیف بخرد و بعد از احتساب قیمت قرارداد از قرارداد اختیار معامله بهره بگیرد و سود کسب کند. در مقابل اگر قیمت اعمال بیشتر از قیمت بازار باشد، معاملهگر هیچ دلیلی برای استفاده از معاملات آپشن ندارد و این نوع قرارداد کاملاً بدون استفاده است. چنانچه از قرارداد معامله استفاده شود، تریدر بهاندازه قیمت قرارداد ضرر میکند. خریداران میتوانند بین استفاده کردن و معامله گر در مقابل سرمایه گذار یا نکردن از قرارداد اختیار معامله انتخاب کنند اما در مورد فروشندگان کاملاً به تصمیم خریداران بستگی دارد. به طور سادهتر، اگر فرد خریدار در قرارداد اختیار معامله بخواهد از اختیار خود استفاده کند، فروشنده مجبور به فروش دارایی خود است. به طور کلی فروشندگان در این نوع قراردادها نسبت به خریدارها در معرض ریسک بیشتری قرار دارند. در مقابل زیان خریدارها فقط به مبلغ پرداختی قیمت قرارداد محدود میشود. فروشندگان در این بازار بسته به قیمت دارایی مستعد زیاد بیشتری هستند.
برخی از قراردادهای اختیار معامله حق استفاده از آن را پیش از تاریخ انقضا به معاملهگران اعطا میکنند. این نوع قرارداد معمولاً به قرارداد اختیار معامله آمریکایی محدود میشود و در نمونه اروپایی اختیار معامله تنها میتوان در تاریخ انقضا استفاده کرد.
معرفی استراتژی معاملاتی قرارداد اختیار معامله
استراتژی که شما برای معاملات آپشن انتخاب میکنید، تعیین کننده میزان موفقیت شما در معاملات است. این قراردادها به خریداران و فروشندگان این فرصت را میدهد که از سرمایه خود محافظت کنند. چنانچه در زمان سررسید قرارداد، قیمت دارایی از قیمت توافق شده بیشتر باشد، فردی که قرارداد اختیار خرید را خریده سود میکند. در مقابل اگر قیمت دارایی کمتر از قیمت توافق شده باشد، خریدار قرارداد اختیار فروش سود میکند. به طور کلی ۴ استراتژی در معاملات آپشن وجود دارد که میتوانید از آنها استفاده کنید.
در بازار گاوی (Bull markets)
خرید قرارداد اختیار خرید: در این استراتژی فرد معاملهگر معتقد است که در این بازار صعودی قیمت دارایی دیجیتالی هم بالا خواهد رفت. اما ریسک چنین معاملاتی هم بالاست و میتواند با خرید قرارداد اختیار خرید، میزان ریسک معامله خود را کم کند.
فروش قرارداد اختیار فروش: در این نوع قرارداد اختیار که با دید صعودی بودن بازار انجام میشود، معاملهگر فکر میکند قیمت دارایی افزایش خواهد یافت و یک قرارداد اختیار فروش را میفروشد. با این فروش معاملهگر میپذیرد که در زمان سررسید قرارداد، چنانچه خریدار بخواهد از حق خود برای فروش دارایی استفاده کند آن را با قیمت توافقی خریداری کند. اگر قیمت دارایی در زمان سررسید قرارداد از قیمت توافقی بیشتر باشد، خریدار قرارداد ترجیح میدهد دارایی را نفروشد. در همین جهت فروشنده قرارداد بهاندازه قیمت قرارداد اختیار سود میکند.
در بازار خرسی (Bear markets)
خرید قرارداد اختیار فروش: این قرارداد با دید نزولی بودن بازار انجام میشود. چنانچه تصور معاملهگر از آینده قیمت دارایی نزولی باشد، میتواند اقدام به خرید قرارداد اختیار فروش کند. این قرارداد به خریداران اختیار میدهد که دارایی را با قیمت توافقی و برخلاف روند بازار بفروشند. این نوع قرارداد ریسک افزایش قیمت را بهاندازه قیمت قرارداد کاهش میدهد.
فروش قرارداد اختیار خرید: این استراتژی یکی از گزینههایی است که معاملهگران پیشبینی میکنند قیمت دارایی افت خواهد کرد. با فروش یک قرارداد اختیار فروش، تریدرها موافقت میکنند که اگر خریدار بخواهد از حق خود برای خرید دارایی استفاده کند، دارایی موردنظر را با قیمت توافقی به خریدار بفروشد. در این روش خریدار دارایی میتواند از حق خود برای خرید استفاده نکند. این مورد زمانی رخ میدهد که قیمت دارایی در سررسید قرارداد پایینتر از قیمت توافقی باشد. چنانچه قیمت در سررسید بیشتر از قیمت توافقی باشد، فروشنده قرارداد خرید باید دارایی را با قیمت کمتری بفروشد.
کاربردهای رایج اختیار معامله در بازار ارز دیجیتال
معمولاً از معاملات آپشن برای پوشش ریسک در دارایی موجود و همچنین شرطبندی قیمت یک دارایی در آینده مورد استفاده قرار میگیرد. اما رایجترین کاربردهای قرارداد اختیار معامله به شرح زیر است:
مدیریت ریسک با معاملات آپشن: افرادی که میخواهند بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال قدرتمند را نگهدارند اما از نوسانات بازار میترسند، میتوانند از گزینههایی برای کاهش ریسک با پوشش ریسک برای حرکات احتمالی بازار استفاده کنند. فرض کنید شما یک هولدر بیت کوین هستید، اما بر اساس تحلیل بازار معتقد هستید که یک اصلاح بازار در راه است، در این مواقع بهجای فروش بیت کوین خود میتوانید قرارداد فروش را بخرید. چنانچه قیمت کاهش یابد، تنها هزینهای که باید پرداخت کنید هزینه قرارداد است. روش دیگر برای مدیریت ریسک با استفاده از معاملات آپشن، کاهش سرمایه مورد نیاز برای شروع سرمایهگذاری است. با صرف مقدار پول مورد نیاز برای خرید یک قرارداد اختیار معامله، باقیمانده سرمایه خود را میتوانید در جای دیگری سرمایهگذاری کنید.
معاملات پرریسک: قرارداد اختیار معامله به شکل گستردهای در معاملات پرریسک کاربرد دارد. برای مثال، معاملهگری که پیشبینی میکند قیمت یک دارایی در حال افزایش است، میتواند اختیار خرید را بخرد. چنانچه قیمت دارایی از قیمت توافقی بیشتر شود، معاملهگر میتواند اختیار معامله را اجرا کند و با تخفیف آن دارایی را خریداری کند. در این مواقع هنگامی که قرارداد سودآور باشد میگویند اختیار معامله در سود است. وقتی قرارداد به ضرر معاملهگر باشد میگویند اختیار معامله در ضرر است و زمانی که قرارداد نه سود میدهد و نه زیان، میگویند اختیار معامله در نقطه سربهسر است.
مزایا و معایب معاملات آپشن
اختیار معامله در بازار ارز دیجیتال مانند سایر استراتژیهای سرمایهگذاری مانند لوریج دارای نقاط قوت و ضعف است که دانستن آنها موجب جلوگیری از اشتباهات در زمان معاملهگری میشود.
مزایا
- معاملات آپشن نقدشوندگی بسیار بالایی نسبت به سایر حوزههای سرمایهگذاری دارند که مزیت بسیار مهمی به شمار میرود. بهگونهای که حتی میتوان با مبالغ بسیار کم هم شروع به سرمایهگذاری کرد.
- با استفاده از استراتژیهای قرارداد اختیار معامله در سبد سرمایهگذاری میتوانید میزان ریسک را به حداقل برسانید و از ضررهای مالی جلوگیری کنید.
معایب
در برخی مواقع قرارداد اختیار معامله میتواند بسیار خطرناکتر و پر ریسکتر از خرید سهام، اوراق قرضه باشد. پیشبینی قیمت در ارزهای دیجیتال اصلاً کار آسانی نیست و اگر تحلیل شما درباره بازار درست نباشد، ممکن است قراردادهای اشتباهی را خریداری کنید.
بهترین صرافی های قرارداد اختیار معامله کدامند؟
چندین پلتفرم معاملاتی برای قرارداد اختیار معاملات مناسب و مؤثر وجود دارد که با بررسیهای خود میتوانید یکی از آنها را انتخاب کنید. البته بهتر است در ابتدا چندین مورد از بهترین پلتفرمهای معاملاتی قرارداد اختیار ثبتنام کنید. این امکان برای شما فراهم میشود که به طور مستقیم ببینید که هر کدام چه چیزی را برای ارائه دارند. در حال حاضر صرافیهای آنلاین زیادی وجود دارند که امکان معاملات آپشن را فراهم کردهاند. از جمله این پلتفرمها میتوان به صرافی بای بیت (Bybit)، دلتا اکسچنج (Delta Exchange)، بایننس (Binance)، اوکی ایکس (OKX) و بیت دات کام (Bit.com) اشاره کرد.
قرارداد اختیار معامله
به طور کلی قرارداد اختیار معامله نوعی ابزار مشتقه است که با کمک آن از حق خریدوفروش یک دارایی دیجیتالی را در قیمت و تاریخ مشخص به فرد معاملهگر داده میشود. این نوع قرارداد بسیار شبیه به معاملات آتی است با این تفاوت که زمان استفاده از آتی بعد از تاریخ انقضا است؛ ولی در معاملات آپشن تا پیش از سررسید قابل استفاده است. در قرارداد آتی اختیاری نیز وجود ندارد و در سررسید طرفین قرارداد مجبور به مبادله هستند.
با این وجود، بهتر است بدانید که معاملات آپشن هم مانند بسیاری دیگر از استراتژیهای معاملاتی در دنیای کریپتو ریسک خاص خودش را دارد و به همین جهت پیش از استفاده از این نوع قراردادها، باید درک کاملی از نحوه سازوکار آنها داشته باشید. بهتر است بهعنوان یک معاملهگر برای کاهش میزان ضرردهیهای بالقوه از استراتژیهای مدیریت ریسک، تحلیل تکنیکال و تحلیل فاندامنتال استفاده کنید.
آیا بهکارگیری از اختیار معامله در بازار ارز دیجیتال را به دیگر معاملهگران پیشنهاد میکنید؟ نظرات خود را با دیگر معاملهگران به اشتراک بگذارید.
دیدگاه شما