اهمیت تعیین حد ضرر
روش‌های متعددی برای محاسبه حد ضرر در معامله وجود دارد. برخی از این روش‌ها با توجه به فاصله قیمتی از نقطه خرید سهام است و برخی توسط اندیکاتورها و ابزار تحلیل تکنیکال تعیین میشود. در ادامه به بررسی چند اهمیت تعیین حد ضرر مورد از پرکاربردترین روش‌های محاسبه حد ضرر می‌پردازیم.
- تعیین حد ضرر ثابت
- حد ضرر مکانیکال
- حدضرر تکنیکال و ترسیمی
تعیین حد ضرر ثابت
در روش تعیین حد ضرر ثابت، معامله‌گر مقدار مشخصی را به‌عنوان حد ضرر در نظر میگیرد و زمانیکه قیمت به آن نقطه رسید، اقدام به فروش میکند. در این روش به دو صورت حد ضرر محاسبه میشود.
۱-تعیین مقدار ثابت عددی: در روش مقدار ثابت عددی، معامله‌گر عدد ثابتی را به‌عنوان حد ضرر تعیین میکند. به‌عنوان مثال حد ضرر ۲۰ تومانی را برای خرید خود در نظر میگیرد و هر زمان که قیمت سهم به اندازه ۲۰ تومان نسبت به قیمت خرید کاهش یافت، اقدام به فروش میکند.
۲-تعیین مقدار ثابت درصدی: در این روش معامله‌گر درصد ثابتی از قیمت خرید را ملاک محاسبه حد ضرر قرار میدهد و زمانیکه قیمت سهم از مبلغ درصدی تعیین شده پایین‌تر رفت، از معامله خارج میشود. به‌عنوان مثال اگر سهمی را ۵۰۰ تومان خریداری کرده باشیم و حد ضرر را ۱۰ درصد در نظر گرفته باشیم، با رسیدن به قیمت ۴۵۰ تومان باید از معامله خارج شویم.
چند نکته درخصوص تعیین حد ضرر به شیوه درصد ثابت:
- قانون ۸ درصدی؛ برخی معتقدند معمولاً سهامی که به خوبی و براساس تجزیه و تحلیل دقیق بنیادی و تکنیکال انتخاب شده و در زمان و قیمت مناسب آن را خریداری کرده باشیم، به‌ندرت با کاهش درحد ۸ درصدی نسبت به قیمت خرید مواجه میشود. بنابراین هرگاه سهام شما بیش از ۸ درصد از قیمت خرید خود را از دست داد، باید از معامله خارج شوید و بدانید چیزی در استراتژی معاملاتی شما اشتباه است.
- از معمول‌ترین محدوده‌هایی که برای تعیین حد ضرر در نظر گرفته میشود، محدوده ۵ الی ۱۵ درصدی نسبت به قیمت خرید سهام است. البته محدوده کاملاً یکسانی برای همه سرمایه‌گذاران وجود ندارد. اما اغلب بازه در نظر گرفته‌شده برای حد ضرر، بین ۵ تا ۱۵ درصد از قیمت خرید است.
- در دوران پس از خرید، رفتار سهم نسبت به کل بازار و صنعت باید مورد توجه قرار گیرد. چنانچه سهام شما در بازار در حال رشد، در جای خود باقی بماند (اصطلاحاً به این حالت درجازدن می‌گویند) این میتواند یک هشدار باشد. بنابراین اگر رشد سهام شما در مقایسه با رشد بازار ناچیز است، باید سهام را بار دیگر مورد مطالعه قرار دهید، حتی زمانیکه ۸ درصد از قیمت خرید شما پایین‌تر نیامده باشد. چرا که داشتن چنین سهمی برای شما هزینۀ فرصت به‌همراه خواهد داشت.
تعیین حد ضرر مکانیکال
در روش‌های تعیین اهمیت تعیین حد ضرر حد ضرر به شیوه مکانیکال برای محاسبه و تعیین نقطه ضرر از اندیکاتورها استفاده میشود. در اینجا نگاهی مختصر به روش‌های مورداستفاده در این شیوه داریم. برای مطالعه بیشتر و کامل‌تر، می‌توانید به منابع تخصصی‌تر در حوزه محاسبه حد ضرر مراجعه نمایید.
۱- روش پارابولیک سار (Parabolic SAR)
در این شیوه از ترسیم نمودار برای محاسبه و تعیین حد ضرر استفاده میشود.
۲- میانگین متحرک (Moving Average)
در این روش از میانگین متحرک که قیمت سهام را در یک دوره زمانی نشان میدهد، استفاده میشود.
حد ضرر تکنیکال و ترسیمی
برای تعیین حد ضرر به روش تکنیکال از ابزارهای ترسیم نمودار که در تحلیل تکنیکال موجود است استفاده میشود. برای مطالعه کامل‌تر این روش می‌توانید به کتب و منابع موجود در تحلیل تکنیکال مراجعه نمایید.
مبنای حد ضرر
از آنجا که قیمت آخرین معامله مدام در حال تغییر است معمولاً برای محاسبه حد ضرر، قیمت پایانی را مبنا قرار می‌دهند. البته گاهی سرمایه‌گذارانی که با هدف نوسان‌گیری معامله می‌کنند، مبنای محاسبه خود را قیمت آخرین معامله قرار می‌دهند.
نحوه اعمال حد ضرر
برای تعیین حد ضرر در یک معامله دو عامل مهم باید در نظر گرفته شود. یکی از این عوامل حجم معامله و دیگری قیمت سهام است. چنانچه حجم معامله به مقدار مشخصی برسد و قیمت از یک حد تعیین شده‌ای کمتر شود، حد ضرر فعال میشود. درنتیجه برای فعال شدن حد ضرر تنها رسیدن به حجم مشخصی یا رسیدن قیمت به محدوده حد ضرر کافی نبوده و این دو شرط باید به‌صورت همزمان برقرار شود.
عوامل موثر در تعیین حد ضرر
از جمله عوامل موثر بر تعیین حد ضرر، می‌توانیم به ویژگی‌های سرمایه‌گذار از نظر ریسک‌پذیری و دیدگاه زمانی او در سرمایه‌گذاری اشاره کنیم. اما به صورت کلی عوامل تاثیرگذار بر این فرآیند را میتوان موارد زیر در نظر گرفت:
- خط روند حمایت مهم یا کف قیمتی سهم
- فیبوناچی
- امواج الیوت
- الگوهای نموداری
- کف دوقلو
- الگوی سروشانه
جابه‌جایی حد ضرر
تغییر موقعیت حد ضرر به نقطه ای بالاتر یا پایین‌تر، به معنی تعیین حد ضرر شناور یا متغیر است. به‌عنوان مثال زمانیکه یک سهم را روی قیمت ۲۵۰ تومان می‌خریم، حد ضرر را برای آن در نقطه ۲۳۰ تومان قرار می‌دهیم. چنانچه قیمت سهم افزایش یافت و به نقطه ۳۳۰ تومان رسید، حد ضرر را در نقطه بالاتری مثلا روی قیمت ۳۰۰ تومان قرار می‌دهیم. به این فرآیند تغییر حد ضرر باتوجه به روند قیمت سهام گفته میشود.
نکات اصولی در تعیین حد ضرر
قانون کلی برای تعیین حد ضرر وجود ندارد. اما نکات قابل توجهی وجود دارد که برای تعیین آن باید در نظر گرفته شود. از جمله این موارد میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
۱- حدضرر یا حد توقف زیان به معنی آن است که وقتی کاهش قیمت سهام به حد مشخص و تعیین شده‌ای رسید، باید آن را بفروشیم تا از ضرر بیشتر جلوگیری شود.
۲- کم شدن سود هم نوعی ضرر است، بنابراین زمانیکه قیمت سهام بالا رفت حدضرر را نیز باید متناسب با قیمت افزایش داد.
۳- یکی از رایج‌ترین اشتباهات تغییر حد ضرر بدون دلیل فنی و منطقی است. بدین ترتیب که با نزدیک شدن قیمت به حد ضرر معامله‌گر اقدام به تغییر یا حذف آن کرده و منتظر کمتر شدن یا از بین رفتن زیان می‌ماند. با وجود اینکه ممکن است در مواردی این حرکت موجب جبران یا کمتر شدن زیان شود، اما در بلندمدت نتیجه‌ای جز از بین رفتن برنامه و استراتژی سرمایه‌گذاری نخواهد داشت.
۴- حدضرر نباید بیشتر از ۱۰درصد مبلغ خرید باشد. به این معنا که بیش از ۱۰ درصد مبلغ خریدتان را نباید از دست دهید.
۵- حد ضرر را نباید با فاصله خیلی زیاد یا خیلی کم از قیمت خرید قرار دهید.
۶- اگر روند بازار و شاخص صعودی باشد بعد از رسیدن به حد سود بدون اینکه سهم را بفروشیم، فقط حد ضرر را تعریف می‌کنیم؛ ولی اگر روند بازار نزولی و شاخص در حال اصلاح باشد، باید بعد از رسیدن به حد سود، اهمیت تعیین حد ضرر یا به‌طورکامل از سهم خارج شویم یا اینکه بخشی از سهام را با سود فروخته و برای مابقی، حدضرر شناور (trailing stop) در نظر بگیریم.
۷- در تعیین حد ضرر، دیدگاه زمانی یک سرمایه‌گذار بسیار حائز اهمیت است. حد ضرر برای معاملات کوتاه‌مدت با حد ضرری که برای معاملات بلندمدت تعریف میشود، متفاوت است.
۸-حد ضرر را در معاملات کوتاه‌مدت روی محدوده حمایت در موج نزولی قبلی قرار دهید. (به شرطی که بین ۸ تا ۱۰ درصد باشد.)
۹- حد ضرر را در خریدهای میان‌مدت و بلندمدت روی محدوده حمایتی معتبر تعیین کنید. (بین ۱۰ تا ۲۰ درصد پایین‌تر از قیمت خرید)
۱۰- وقتی مقاومت یک سهم شکسته شد و قیمت سهم در بالای محدوده مقاومتی تثبیت گردید، حد ضرر را روی مقاومت شکسته شده که حالا به‌عنوان حمایت عمل میکند، قرار دهید.
نتیجه‌گیری
تا به اینجا سعی کردیم نکاتی را درخصوص مفهوم و اهمیت تعیین حد ضرر و شیو‌ه‌های محاسبه آن و نکاتی که در این زمینه باید مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار گیرد، بیان کنیم.
همان‌طور که گفته شد تعیین حدضرر در سهام با توجه به روند بازار، نوع سهام، رفتار سرمایه‌گذار و ریسک‌پذیری او متفاوت است و هیچ قانون کلی در این زمینه وجود ندارد. اما نکاتی وجود دارد که به سرمایه‌گذار برای تعیین حد زیان موثر و منطقی و انجام معاملات حرفه‌ای کمک خواهد کرد. به برخی از این موارد در بالا اشاره شد. در اینجا به‌عنوان سخن پایانی نکاتی اهمیت تعیین حد ضرر را بیان می‌کنیم.
حد ضرر در بورس و سرمایه گذاری چیست و چه کاربردی دارد؟
در دنیای امروز هیچ سهامداری از بورس ضرر نمی‌کند؛ مگر خودش بخواهد! در واقع تمام سرمایه گذاری ها با گذشت زمان سودآور خواهند بود، چرا که ضرر تنها زمانی محقق میشود که سهامداری اقدام به فروش سهام خود در وضعیت ضرر بزند و گرنه قرار گرفتن قیمت سهام در موقعیتی پایین‌تر از قیمت خرید سهامدار، به منزله ضرر نیست. در واقع فروش سهام توسط سهام داران سود و ضرر را برای سرمایه آن‌ها محقق میکند. در این مقاله قصد داریم به اینکه حد ضرر در سرمایه گذاری ، بورس و بازار سرمایه چیست و چه کاربردی دارد بپردازیم.
در واقع به دنبال آن هستیم که در صورتیکه به هر دلیلی در انتخاب سهام و یا زمان خرید اشتباه کردیم، چگونه زیان خودمان را به حداقل برسانیم. چگونه حد ضرر برای معاملات خود مشخص کنیم؟ این مباحث بر اساس سال‌ها تجربه و مطالعه در بورس بدست آمده است و شامل اصول ساده‌ای است که اجرای آن‌ها میتواند در بلند مدت تضمین سودآوری شما در بورس باشد.
با ما همراه باشید…
فروش سهام برای جلوگیری از زیان‌های بیشتر:
تقریباً تمام سرمایه گذاران سهام بازار سرمایه باید انتظار تجربه زیان را داشته باشند؛ اما سرمایه گذاران موفق کسانی هستند که زیان‌های خود را حداقل می‌کنند. موفقیت در بورس همان قدر که به انتخاب دقیق سهام برنده بستگی دارد، به محدود نمودن زیان‌ها نیز مرتبط می‌باشد. یک استراتژی معاملاتی (سرمایه گذاری) مشخص و صریح میتواند شما را از زیان‌های سنگین حفظ کند.
یکی از برتری‌های معامله گران موفق نسبت به معامله گران ناموفق در نحوه برخورد آن‌ها با شرایط نامطلوب بازار است. هنگامی که قیمت برخلاف جهت پیش‌بینی ما حرکت میکند، اگر به موقع از بازار خارج شویم از گسترش زیان اهمیت تعیین حد ضرر جلوگیری کرده‌ایم.
حد ضرر در بورس و بازار سرمایه چیست؟
نقطه‌ای است که در صورت رسیدن قیمت سهم به آن نقطه، معامله بدون هیچ‌گونه شک و تردید و چون و چرا خارج میشود. گاهی ممکن است بعد از رسیدن قیمت سهم به Stop Loss و خارج شدن از معامله، بلافاصله روند قیمتی سهم تغییر کند. معامله گر آماتور از اینکه برای معامله خود حد زیان تعیین کرده ابراز پشیمانی میکند و احتمالا در آینده چنین کاری نخواهد کرد، اما معامله گر منطقی و با تجربه به بررسی علت و ضعف استراتژی معاملاتی خود در تعیین نقطه ورود و خروج مناسب می‌پردازد. او سعی بر این میکند که به مرور خطای خود را در تعیین حد ضرر کاهش دهد. بنابراین معامله گر منطقی به مرور یک استراتژی تدوین میکند که در شرایط مختلف بازار سود دهی را برای خود تضمین میکند.
اهمیت گذاشتن حد ضرر در معاملات:
بازاری که شما روی آن کنترل و قدرتی ندارید، تنها ابزار زرهی شما برای زنده ماندن حد ضرر است.
در جنگ اولین وظیفه یک سرباز زنده ماندن است؛ سرباز مرده به چه دردی می‌خورد. تریدرهای زیادی را می‌شناسم که در این بازار موفق عمل کرده‌اند، ولی کسانی را نیز سراغ دارم که از شدت ضرر حتی زندگی خانوادگی آن‌ها نیز متلاشی شده است.
شما قصد دارید زود ثروتمند شوید ولی راه نزدیک نیست. با ضرر آشتی کنید، من بارها به خود و دیگران گفته‌ام به فرض شما ۲۰ درصد سرمایه خود را از دست داده‌اید؛ چرا قید مابقی سرمایه را نیز می‌زنید و به خیال واهی بازار برمی‌گردید و ۸۰ درصد مابقی را هم از دست میدهید. از این به بعد به خود قول دهید که قبل از ورود به معامله این سوال مهم را از خود بپرسید: حد ضرر من کجاست؟
تعیین درست حد ضرر خود یک علم است که بعدها به آن اشاره خواهم کرد ولی این را کوتاه مد نظر داشته باشید که چند ریال یا چند درصد بالاتر یا پایین‌تر از قیمت فعلی حدضرر نیست و آماتورترین روش تعیین حد ضرر است.
گسترش دادن حد ضرر:
یکی از بزرگ‌ترین اشتباهات در فروش سهم ، تغییر حد زیان بدون دلیل فنی و منطقی است. بدین ترتیب که با نزدیک شدن قیمت سهم به حد زیان، معامله گر اقدام به گسترش یا حذف حد زیان میکند و منتظر کمتر شدن یا از بین رفتن زیان می‌ماند. در این حالت سهم همچنان در حال کاهش است ولی معامله گر با امید دادن به خود، از فروش خودداری میکند. این عمل پدیده “ازدواج با سهم” نامیده میشود. این عمل یکی از خطرناک ترین اعمالی است که تریدر میتواند انجام دهد.
چرا در معاملات حد ضرر نمی‌گذاریم؟
یکی از مشکلات و چالش‌های هر معامله گر دست و پنجه نرم کردن با چهار سوال اصلی است:
۱. جهت روند به کدام سو است؟
۲. با چه حجمی وارد شوم؟
۳. حد سودم کجاست؟
۴. حد ضررم کجاست؟
بحث بسیار مهم و ضروری در این چهار سوال بالا، مقوله حد ضرر است؛ چرا که اگر شما با حجم کمی وارد شوید باز اگر حدضرر نداشته باشید سرمایه شما در معرض نابودی است؛ در اصل شما با نگذاشتن حدضرر، این اجازه را به مارکت میدهید که سرمایه شما را در صورت صلاح دیدش به صفر برساند.
شما در اصل با نگذاشتن حد ضرر دارید عملا فریاد می‌زنید که من یک تریدر ترسو هستم، من از ضرر می‌ترسم و من تحمل دیدن ضرر در حساب خود را ندارم؛ پس این قدر صبر میکنم تا بازار برگردد ولی زهی خیال باطل، بازار پرشتاب‌تر به حرکت خود در جهت مخالف خواسته شما پیش می‌رود، گویی انگار کسی آن سوی چارت شما نشسته و قیمت‌ها را در جهت گریه کردن شما جابه‌جا میکند.
عوامل موثر در تعیین حد ضرر معاملات:
۱. مقدار سرمایه
۲. مقدار ریسک
۳. تاریخچه نوسانات قیمت
۴. دید سرمایه گذاری (کوتاه مدت، میان مدت، بلند مدت)
بایدها و نبایدها در تعیین حد ضرر در بازار سرمایه و بورس:
۱. اگر حد ضرر را در فاصله کمی از قیمت خرید قرار دهید، در معاملات کوتاه مدت ممکن است به دلیل نوسان زیاد قیمت، خروج زود هنگامی از بازار داشته باشید. (سهم خیلی زود فروخته شود)
۲. اگر حد ضرر را در فاصله زیادی از قیمت خرید قرار دهید، ممکن است باعث زیان بیشتر شما شود. (سهم خیلی دیر فروخته شود)
۳. همیشه به حد ضرر تعیین شده وفادار مانده و به آن عمل کنید.
اگر پس از عمل کردن به حدضرر و خروج از یک سهم خاص، رشد سهم شروع شد؛ نیازی نیست خودتان را سرزنش کنید و از آن به بعد در تعیین حدضرر دقت و مطالعه بیشتری انجام دهید.
۴. وقتی مقاومت یک سهم شکسته شد و قیمت سهم در بالای محدوده مقاومتی تثبیت پیدا کرد، حدضرر را روی مقاومت شکسته شده که حالا به عنوان حمایت عمل میکند قرار دهید.
۵. حد ضرر را در خریدهای میان مدت و بلند مدت روی محدوده حمایتی معتبر تعیین کنید. (بین ۱۰ تا ۲۰ درصد پایین‌تر از قیمت خرید)
نحوه تعیین حد ضرر در بورس و بازار سرمایه:
۱. تعیین حد ضرر ثابت
در روش تعیین حدضرر ثابت، معامله گر مقدار مشخصی را به عنوان حدضرر در نظر میگیرد و زمانی که قیمت به آن نقطه رسید، اقدام به فروش میکند.
در این روش میتوان حد ضرر را به دو صورت محاسبه کرد:
بر اساس یک مقدار ثابت عددی:
در روش مقدار ثابت عددی، معامله‌گر عدد ثابتی را به عنوان حد ضرر تعیین میکند.
به عنوان مثال حد ضرر ۵۰ تومانی را برای خرید خود در نظر میگیرد و هر زمان که قیمت سهم به اندازه ۵۰ تومان نسبت به قیمت خرید کاهش یافت، اقدام به فروش میکند.
بر اساس یک مقدار ثابت درصدی:
در این روش معامله گر درصد ثابتی از قیمت خرید را ملاک محاسبه حد ضرر قرار می دهد و زمانی که قیمت سهم از مبلغ درصدی تعیین شده پایین‌تر رفت، از معامله خارج میشود.
به عنوان مثال اگر سهمی را ۵۰۰ تومان خریداری کرده باشیم و حدضرر را ۱۰ درصد در نظر گرفته باشیم، با رسیدن به قیمت ۴۵۰ تومان باید از معامله خارج شویم.
۲. تعیین حد ضرر تکنیکال
در روش‌های تعیین حد ضرر به شیوه تکنیکال، برای محاسبه و تعیین نقطه ضرر از اندیکاتورها استفاده میشود.
در این شیوه از ترسیم نمودار برای محاسبه و تعیین حد ضرر استفاده میشود.
در این روش از میانگین متحرک که قیمت سهام را در یک دوره زمانی نشان می دهد، استفاده می شود.
۳. تعیین حد ضرر اتوماتیک:
در این روش همزمان با افزایش قیمت، حد ضرر ما هم با همان نسبتی که تعیین کردیم افزایش می‌یابد که این روش مزایا و معایبی هم دارد.
از کدام روش استفاده کنیم؟
به طور کلی میتوان گفت که هیچ قاعده و قانون یکسان و ثابتی برای تعیین حدضرر وجود ندارد.
تعیین حد ضرر مسئله‌ای است که کاملا به سبک سرمایه گذاری شما و میزان ریسک پذیری شما بستگی دارد. تعیین حدضرر از سوی معامله گران در برخی موارد حتی از خود معاملات هم اهمیت بیشتری پیدا میکند و عدم تعیین حدضرر به معنی نداشتن برنامه و عدم مدیریت سرمایه است.
همین مسئله میتواند منجر به زیان‌های هنگفت و از دست رفتن سرمایه شما شود.
زمانیکه برای معامله‌ای حد ضرر تعیین کردید اهمیت تعیین حد ضرر و با فعال شدن آن از معامله خارج شدید، در صورتیکه قیمت سهام رو به افزایش رفت، از قرار دادن حدضرر پشیمان نشوید؛ اما اگر تعداد زیادی از حد ضررهای شما فعال میشود و قیمت سهام رو به افزایش می‌رود، به این معنی است که باید در سیستم معاملاتی و استراتژی خود بازبینی نمایید.
نکته بسیار مهم این است که همیشه به حدضرر تعیین شده پایبند باشیم و در صورت لزوم و در موارد خاص در آن بازبینی داشته باشیم. تعیین نقطه توقف یا حدضرر نیاز به کمی تجربه و داشتن اطلاعات کافی از تحلیل تکنیکال دارد. با استفاده از نکات کلیدی مطرح شده در این مقاله می‌توانید در تعیین حد ضرر هوشمندانه‌تر عمل کنید.
نحوه تعیین حد ضرر
این سه سوال از مهم ترین سوال‌هایی هستن که جواب دادن به هریک از آن‌ها فرق بین مبتدی بودن یا حرفه‌ای بودن شما را مشخص میکند. این سه پرسش به ترتیب اهمیت نوشته نشده‌اند بلکه به ترتیب توجه افراد مبتدی به آن‌ها نوشته شده‌اند و شاید یکی از اصلی‌ترین دلایلی که افراد بعد از مدتی سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی دچار ضرر و با از دست دادن سرمایه خود با ناراحتی مجبور به ترک آن میشوند، توجه نکردن به همین موضوع ساده باشد. کجا باید فروخت؟ کجا باید فروخت. و یا به اصطلاح تعیین کردن حد ضرر یکی از مهم ترین مواردی است که هر معامله‌گر حرفه‌ای قبل از ورود به سهم باید به طور خاص به این مهم توجه داشته باشد. زیرا این مورد تنها موضوعی است که باعث بقای شما در بازارهای مالی میشود و بقا در اینگونه بازار‌ها چیزی نیس جز حفظ کردن ارزش سرمایه خودتان.
از نظر روان‌شناسی این در طبیعت انسان‌هاست که شکست را نپذیرند و با آن مخالفت کنند. برای همین، زمانی که قیمت‌ها برخلاف انتظار آن‌ها حرکت میکند سعی در پیدا کردن نشانه‌هایی برای قانع کردن خود مبنی بر برگشت قیمت هستند این موضوع درمواردی که شخص در ضرر باشد بیشتر نمود پیدا میکند. نمونه دیگر از غیر حرفه‌ای عمل کردن چنین است، براساس احساسات تصمیم گرفتن. در شرایط ضرر به دلیل فشار روانی که بر معامله‌گر وارد میشود، حتی حدضرر خود را نیز تغییر میدهد. اما برای بیان واضح‌تر این موضوع که درنهایت مانند ربات عمل نکردن و پایبند نبودن به حد ضرر خود چقدر میتواند برایمان گران تمام شود و حتی در مواردی خساراتی جبران ناپذیر به ما وارد کند توجه شما را به جدول زیر جلب میکنم:
این جدول به ما نشان میدهد که به ازای درصدی ضرر چه مقدار باید سود کسب کنیم، تا تنها به سرمایه اولیه خود بازگردیم! درنتیجه برای بقاء داشتن در بازار بهتر است که قبل از وارد شدن به معامله برای خود حدضرر تعیین کنیم و تحت هر شرایطی به حدضرر خود عمل کنیم. مانند یک ربات، بدون احساس. اما آیا ضرر کردن تنها به معنای از دست دادن اصل سرمایه است؟
در بازارهای مالی ضرر کردن تنها به از دست رفتن اصل سرمایه شما ختم نمیشود بلکه کسب سود کم در بازه زمانی طولانی نیز نوعی ضررمحسوب میشود (هزینه زمان) همچنین از دست دادن سود کسب شده نیز نوعی ضرر است و باید از آن جلوگیری کرد.
در رابطه با زمان و از دست ندادن آن تماماً بستگی به اهمیت تعیین حد ضرر دانش شما از علم تکنیکال دارد که بتوانید با استفاده از آن حداقل فاصله زمانی خرید تا شروع روند صعودی را بدست آورید یعنی بتوانید نقطه ورود را پیدا کنید. اما درخصوص از دست ندادن سود‌های کسب شده و اصل سرمایه خودتان باید از حدضرر متحرک استفاده کرد. اجازه بدین با یک مثال توضیح بدهم. فرض کنید شما اهمیت تعیین حد ضرر سهمی را با قیمت 400 تومان خریداری کرده‌اید و حدضرر خود را با تقبل 10% زیان 360 تومان در نظر گرفته‌اید. حال سهم شما روند صعودی میگیرد و به مبلغ 480تومان میرسد. در اینجا شما حدضرر خود را به 456تومان انتقال میدهید. در این مثال حدضرر اول شما حدضرر ثابت و حدضرر دوم شما حدضرر متحرک نام دارد که باتوجه به رشد سهمِ شما بالاتر می‌آید. اما سوال اینجاست که چگونه باید حدضرر را تعیین کرد و به چه نکاتی باید توجه داشت؟
نحوه تعیین کردن حدضرر روش‌های متفاوتی را دربرمیگیرد که با روحیات و شخصیت فرد معامله‌گر رابطه مستقیم دارد بنابراین نمیتوان یک نسخه واحد برای تمام افراد پیچید اما به هرحال دارای نکاتیست که در ذیل به اختصار به آن‌ها خواهیم پرداخت و توجه به آن‌ها خالی از لطف نیست.
حجم خرید شما و محدوده تعیین کردن حدضرر نباید به نحوی باشد که بیشتر از دو تا سه درصد از کل سرمایه شما در خطر باشد.
جزءِ حدضررهای ثابت محسوب میشوند و معمولا در شروع معامله از آن‌ها بهره میگیرند از جمله مهم ترین این نواحی کف و سقف تاریخی نمودار است. برای تعیین نواحی حمایتی رویه نمودار قیمت میتوان از نمودار تعدیل نشده و تایم فرم‌‌های بالاتر نیز کمک گرفت که میزان معتبر بودن این نواحی و خطوط حمایت به چهار عامل بستگی دارد: 1- درگیری نمودار قیمت با حمایت 2- برگشت نمودار قیمت پس از برخورد با حمایت 3- بالا رفتن حجم معاملات در آن نواحی نسبت به گذشته 4- نزدیک‌تر بودن حمایت رسم شده به قیمت فعلی سهم. چهار عامل ذکر شده از جمله عواملی هستند که به حمایت رویه نمودار قیمت اعتبار بیشتری میبخشند و هرچه این اتفاقات بیشتر رویه حمایت رخ داده باشد برای تعیین حد ضرر قابل اتکاتر و معتبرتر هستند.
شکل 1: نمودار قیمت شرکت سرمایه گذاری غدیر که روی سقف تاریخی خود حمایت شده است.
شکل 2: درگیری زیاد و افزایش حجم معاملات در نمودار قیمت بانک اقتصاد نوین نشان از معتبر بودن حمایت دارد.
تنظیمات این اندیکاتور بستگی به خود فرد دارد اما معقول ترین آن‌ها در تصویر 3 مشخص شده است. استفاده از این اندیکاتور برای تعیین کردن حد ضرر متحرک در بازارهای دارای روند بسیار مرسوم است.
شکل 3: درگیری نمودار قیمت شرکت فولاد خوزستان با ناحیه حمایت پارابولیک سار (ناحیه آبی مشخص شده در شکل3)
که با از دست رفتن آن نمودار روند نزولی به خود گرفته است.
بسته به نگاه سرمایه‌گذاری، فرد میتواند از میانگین های 100، 50 و 20 روزه استفاده کند. تقاطع هر یک ازمیانگین‌ها توسط نمودار قیمت یا کراس رو به پایین هریک از آن‌ها برای مثال 20 از 50 میتواند هشداری برای تغییر روند باشد و در تعیین کردن حد ضرر متحرک میتوان از آن‌ها استفاده کرد.
شکل 4: مقاومت و حمایت میانگین 100 روزه در نمودار قیمت شرکت سرمایه گذاری دارویی تامین
شکل 5: کراس رو به پایین نمودار قیمت و میانگین 20 از 50 روزه در ناحیه A. در ادامه کراس رو به بالای
نمودار قیمت و میانگین 20 از 50 در ناحیه B.
براساس این استراتژی میتوان خط حمایتی کیجونسن –Kijun_Sen- یا برای افراد با قدرت ریسک‌پذیری کمتر حمایت تنکانسن –Tenkan_Sen- را به عنوان معیاری برای تعیین حد ضرر خود قرار دهند. به عنوان نکته در نظر داشت باشید که هم‌پوشانی کیجونسن و سنکو‌اسپن‌بی –Senkou Span B- فلت –Flat- یک ناحیه حمایتی بسیار قوی برای ما میتواند باشد. به شکل زیر دقت کنید:
شکل 6: در ناحیه A با از دست رفتن Tenkan_Sen و در ناحیه B با از دست رفتن Kijun_Sen روند نزولی و اصلاح قیمت داشته‌ایم.
در ادامه نمودار قیمت شرکت ملی صنایع مس ایران در محدوده هم پوشانی Kijun_Sen با Senkou_Span B حمایت شده است.
از نواحی فیبوناچی چه اصلاحی Retracement و چه گسترشی Extension نیز میتوان استفاده کرد اما مهم‌ترین آن‌ها سطوح 38.2%، 50%، 61.8%، 100%و %161.8 هستند.
شکل 7: واکنش‌ها به سطوح گسترشی فیبوناچی در نمودار قیمت شرکت فولاد مبارکه اصفهان (Fib Extension)
شکل 8: واکنش ها به سطوح اصلاحی فیبوناچی در نمودار قیمت شرکت فولاد مبارکه اصفهان (Fib Retracement)
برای داشتن بقاء در بازارهای مالی تعیین کردن حدضرر و پایبند بودن به آن تحت هر شرایطی الزامی است. باید پس از فعال شدن حد ضرر بدون هیچ احساسی و مانند ربات عمل کرد.دقت کنید، حد ضرر باید در جایی باشد که اولا آستانه تحمل زیان شما، بیش از آن نباشد و سیستم مدیریت سرمایه شما رعایت شود، ثانیا روند حرکت قیمت پس از لمس حد ضرر شما، معکوس شود.(به دوره آموزشی پرایس اکشن رجوع شود.) نکته مهم تنها در حفظ اصل سرمایه نیست بلکه از دست دادن سود و حتی بدست آوردن سود در بازه زمانی کم نیز نوعی ضرر محسوب میشود، که برای جلوگیری از این قبیل اتفاقات در معاملات شما نکاتی در این مقاله ذکر شد. لذا باید خاطر نشان کرد که هریک از موارد ذکر شده برای راهنمایی شما عزیزان در تعیین کردن حد ضرر، خود جزئی از کل بودند. که برای آشنایی نحوه صحیح‌تر استفاده از آن‌ها معامله‌گر باید در رابطه با هریک مطالعاتی داشت باشد.
حد ضرر یا Stop Loss
دستور حد ضرر یا استاپ لاس، برای تعیین میزان ضرر نهایی معامله استفاده میشود. دستور حد ضرر یا استاپ لاس (Stop Loss) مکانیسمی برای محدود کردن زیان معامله است.
حد ضرر که به اختصار SL نیز نامیده میشود، عددی است که در صورت رسیدن قیمت سهم به آن، با هدف جلوگیری از زیان بیشتر بهتر است آن دارایی را بفروشیم.
انواع حد ضرر
- درصد ثابت
در این حالت معامله‌گر درصد ثابتی را مشخص میکند که در صورت کاهش قیمت سهم به آن میزان، سهم را بفروشد.
مثلا فرض کنید شخصی سهمی را به نرخ ۱۰۰۰ تومان می‌خرد و حد ضرر خود را ۱۰ درصد اهمیت تعیین حد ضرر کمتر از قیمت خرید تعیین میکند. در این شرایط اگر قیمت سهم نسبت به زمان خرید ۱۰ درصد کاهش پیدا کند ( قیمت سهم ۹۰۰ تومان شود)، سهم را می‌فروشد.
- حد ضرر متحرک
فرض کنید پس از خرید یک سهم، قیمت آن مدام افزایش پیدا کند. در این حالت بهتر است که حد ضرر نیز متناسب با افزایش قیمت سهم، افزایش پیدا کند تا در صورتی که قیمت سهم روند نزولی گرفت، سود کسب شده از دست نرود. به عنوان مثال تصور کنید قیمت سهمی ۱۰۰۰ تومان است. در هنگام خرید آن، عدد ۹۰۰ تومان را به عنوان حد ضرر در نظر گرفتیم. حال اگر قیمت سهم رشد کرده و به عدد ۱۳۰۰ تومان برسد، بهتر است حد ضرر نیز بیشتر شده و عددی مثل ۱۲۰۰ شود. در اصطلاح به این نوع حد ضرر که متناسب با افزایش قیمت سهم، افزایش پیدا میکند، حد ضرر متحرک (Trailing Stop Loss) گفته میشود.
عوامل تاثیرگذار بر حد ضرر
خط حمایت با اهمیت، فیبوناچی، کف دوقلو، امواج الیوت، الگوهای نموداری، الگوی سروشانه و…
حد ضرر (Stop-Loss) در فارکس چیست؟
از اردر حد ضرر (stop loss) زمانی در بروکر فارکس استفاده می شود که بخواهید یک معامله پس از رسیدن به یک قیمت خاص بسته شود. به عبارت دیگر، از اردر حد ضرر به منظور کاهش ضرر معامله گر در یک پوزیشن معاملاتی باز استفاده می شود. این ابزار زمانی مفید است که برای نظارت بازار در مقابل کامپیوتر تان حضور نداشته باشید. این مقاله به ضرورت حد ضرر، نحوه ی تنظیم و همچنین چگونگی محاسبه ی آن می پردازد.
چرا استفاده از حد ضرر (stop- loss) در تجارت فارکس بسیار مهم است؟
اولین سؤال منطقی برای پاسخ دادن این است که – حد ضرر در فارکس نشان دهنده ی چیست؟ به طور خلاصه، حد ضرر اردری است که با بروکر به منظور کاهش ضرر سرمایه گذار در یک پوزیشن اجرا می شود. اردر حد ضرر را می توان در پوزیشن های خرید (Long) و فروش (Short) قرار داد.
اردر حد ضرر احساسات تأثیر گذار بر تصمیمات تجاری را حذف می کند . این به ویژه زمانی مفید است که فرد نمی تواند بر پوزیشن نظارت کند. حد ضرر در فارکس به دلایل بسیاری اهمیت دارد، اما دلیل ساده ای وجود دارد که در اینجا شایان ذکر است – هیچ کس نمی تواند آینده بازار فارکس را به طور دقیق پیش بینی کند. مهم نیست که تنظیمات تجاری تا چه اندازه قدرتمند است یا تا چه حد اطلاعات به یک ترند خاص اشاره دارد.
قیمت های آینده در بازار ناشناخته بوده و هر معامله ورودی یک ریسک است. معامله گران فارکس ممکن است در نیمی از موارد با بیشتر جفت ارزها موفق شوند، اما به دلیل مدیریت پول بسیار ضعیف هم چنان متحمل ضرر مالی شوند. مدیریت پول نادرست منجر به پیامدهای ناخوشایند می شود. برای جلوگیری از آن، فرد باید نحوه ی محاسبه و قرار دادن حد ضرر در تجارت فارکس را بداند.
نحوه ی تعیین اردر حد ضرر (stop- loss):
معامله گران فارکس می توانند با انتظار تخصیص حد ضرر – و نه حرکت دادن و تغییر حد تا زمانی که معامله به قیمت توقف برسد – در یک قیمت ثابت حد ضرر را تعیین کنند. به علاوه، راحتی این مکانیسم توقف به دلیل سادگی آن است.
اردر حد ضرر توسط معامله گران به منظور کاهش ریسک یا حفظ بخشی از سود موجود در یک پوزیشن تجاری اجرا می شود. هر گاه معامله ای انجام می شود، اردر حد ضرر به عنوان یک گزینه در پلتفرم متاتریدر ارائه شده و می توان آن را در هر زمان تغییر داد.
معامله گران معمولاً اردر حد ضرر را در هنگام شروع معاملات اجرا می کنند. در ابتدا از اردر حد ضرر به منظور تعیین محدودیت برای ضرر احتمالی در یک معامله استفاده می شود؛ به عنوان مثال، یک معامله گر فارکس ممکن است اردر خرید EUR/USD در ۱.۱۵۰۰ را به همراه اردر حد ضرر در ۱.۱۴۸۵ اجرا کند. این ریسک ضرر معامله گر را در معامله به ۱۵ پیپ محدود می کند.
اردر حد ضرر ابزار مدیریت پول بسیار مهمی برای معامله گران است.
زمانی که یک معامله سود دهی متوسطی دارد معامله گر معمولاً اردر حد ضرر را تغییر داده و آن را به پوزیشنی حرکت می دهد که در آن بخشی از سود معامله حفظ شود. در ادامه مثال قبل، فرض کنید که پس از خریدن EUR/USD در ۱.۱۵۰۰ ، قیمت به مقدار ۱.۱۶۰۰ بالا برود . در این زمان، معامله گر ممکن است اردر حد ضرر خود را به ۱.۱۵۴۰ بالا ببرد تا به طور تقریبی نیمی از سود موجود را در صورت روند نزولی بازار حفظ کند .
گاهی معامله گران از اردر Trailing Stop استفاده می کنند تا به طور خودکار اردر حد ضرر خود را با توجه به افزایش قیمت بازار به سطح بالاتری افزایش دهند. می توانید به راحتی اردر Trailing Stop را در متاتریدر تنظیم کنید. کافی است که مقدار پیپ یا دلاری که می خواهید حد ضرر در پشت بازار صعودی حرکت کند را تعیین کنید.
همچنین با استفاده از مثال EUR/USD، اگر معامله گر یک اردر Trailing Stop تعداد ۵۰ پیپ تعیین کند، زمانی که بازار به ۱.۱۶۰۰ برسد، حد ضرر به صورت خودکار به ۱.۱۵۵۰ تغییر خواهد کرد. اگر بازار پس از آن به ۱.۱۶۲۰ برسد، حد ضرر به ۱.۱۵۷۰ افزایش خواهد یافت.
اردر Trailing Stop همگام با حرکت معاملات به نفع معامله گر حرکت می کند تا ریسک اشتباه در یک معامله را کاهش دهد. درباره Trailing Stop در فارکس بیشتر بدانید.
محاسبه قراردادن حد ضرر (stop- loss)
اجرای حد ضرر را می توانید به ۲ روش محاسبه کنید: برحسب پیپ های تحت ریسک و دلارهای تحت ریسک
دلارهای تحت ریسک اطلاعات مهم تری به دست می دهند زیرا با این روش مبلغی از موجودی حساب که در معامله تحت ریسک است را به شما نشان می دهد. برای محاسبه مقدار دلارهای تحت ریسک باید مقدار پیپ های تحت ریسک و همچنین اندازه پوزیشن خود را بدانید.
برای مثال EUR/USD شما ۵ پیپ ریسک می کنید و اگر یک پوزیشن ۵ میکرولات داشته باشید محاسبه دلار تحت ریسک به این ترتیب خواهد بود:
پیپ های تحت ریسک x ارزش پیپ x اندازه پوزیشن (اندازه لات)
در معرض ریسک ۶x$1×5 = $30
پیپ های تحت ریسک هم مهم هستند اما بهتر است از آن به عنوان اطلاعات کمکی استفاده شود. به عنوان مثال، اگر توقف شما در X و معامله ورودی تان در y قرار داشته باشد محاسبه تفاوت به شرح زیر خواهد بود:
Y منهای X = پیپ های تحت ریسک
اگر جفت ارز EUR/USD را در ۱.۵۶۹ با حد ضرر ۱.۵۷۵ بفروشید در این صورت در هر لات ۶ پیپ تحت ریسک خواهید داشت.
این در صورتی به شما کمک می کند که بخواهید به کسی نشان بدهید اردرهای شما در کجا قرار دارند و فاصله حد ضرر تا قیمت ورودی تان چقدر است.
ریسک حساب تان را کنترل کنید
دلارهای تحت ریسک باید تنها بخشی از کل موجودی حساب تجاری تان باشد. به طور معمول، مبلغ تحت ریسک باید کمتر از ۲ درصد و به طور مطلوب کمتر از ۱ درصد از موجودی حساب تان باشد.
به عنوان مثال، اگر یک معامله گر فارکس یک اردر حد ضرر ۶ پیپ قرار دهد و ۵ میکرولات معامله کند این امر معامله را ۳۰ دلار در معرض ریسک قرار می هد. حالا اگر بخواهد ۱ درصد ریسک کند، برای ریسک ۳۰ دلار در یک معامله به چه میزان موجودی احتیاج دارد؟ به این ترتیب به ۳۰۰۰$ = ۱۰۰×۳۰ موجودی نیاز دارد. برای ریسک ۳۰ دلار، معامله گر حداقل به ۳۰۰۰ دلار موجودی نیاز دارد تا ریسک حساب را به حداقل برساند.
از این طریق می توانید به سرعت محاسبه کنید که برای هر معامله چقدر ریسک خواهید کرد. اگر موجودی حساب تان ۵۰۰۰ دلار باشد به این ترتیب ($۵۰۰۰/۱۰۰= $۵۰) در هر معامله می توانید ۵۰ دلار ریسک کنید. اگر موجودی حساب تان ۳۰۰۰۰ دلار باشد می توانید تا سقف ۳۰۰ دلار در هر معامله ریسک کنید، اما ممکن است بخواهید کمتر از آن ریسک کنید.
کلام آخر درباره حد ضرر
همیشه از حد ضرر استفاده کرده و برای تعیین موقعیت مناسب برای اردر حد ضرر استراتژی اهمیت تعیین حد ضرر تان را بررسی کنید. بسته به استراتژی، ممکن است پیپ تحت ریسک تان در هر معامله متفاوت باشد. دلیل آن این است که حد ضرر باید به صورت استراتژیک برای هر معامله تعیین شود.
حد ضرر تنها در صورتی باید اعمال شود که پیش بینی شما در رابطه با جهت بازار نادرست باشد. باید پیپ های تحت ریسک خود را در هر معامله بدانید زیرا به این ترتیب می توانید دلارهای تحت ریسک را محاسبه کنید. این امر در هدایت معاملات آتی شما بسیار مهم است. دلارهای تحت ریسک شما به طور مطلوب باید کمتر از ۲ درصد موجودی تجاری تان باشد تا حتی ضررهای پی در پی هم حساب تان را به طور کلی خالی نکند.
دیدگاه شما