ریسکو سود حاصل از خرید اختیارات خرید

سال گذشته که پول وارد بازار شد و بازار با نقدینگی همراه بود باید فکر توسعه استفاده از این ابزار مثل اوراق معاملات اختیاری را می‌کردند. اگر در این مقطع روی توسعه این ابزارها کار کنند حتما بازار جذابیت خوبی برای سهامداران پیدا می‌کند

پاسخ مدیر سازمان بورس به گلایه سهامداران از خدمات کارگزاران / اعلام وظایف

مدیر نظارت بر کارگزاران سازمان بورس درباره گلایه برخی سهامداران نسبت به عدم دریافت خدمات موثر از کارگزاری ها توضیح داد و وظایف شرکت های کارگزاری را اعلام کرد.

به گزارش پایگاه خبری بورس ریسکو سود حاصل از خرید اختیارات خرید پرس، محمد عطایی در واکنش به گلایه های برخی سهامداران نسبت به عدم دریافت خدمات موثر از کارگزاری ها به خدمات اعلامی در اساسنامه این گروه به مشتریان اشاره کرد و به دنیای اقتصاد گفت: شرکت های کارگزاری باید خدماتی مانند معامله اوراق بهادار،بازارسازی و بازارگردانی، خدمات مالی و مشاوره‌ای (در صورت کسب مجوز باید به سهامداران ارائه شود) ، مدیریت ریسک و . باید ارائه دهند.

وی ادامه داد: کارگزاری‌ها بعد از دریافت مجوز رسمی باید طبق اساسنامه، خدمات درج و تایید شده سازمان بورس را ارائه دهند. مهم‌ترین نقش این گروه ، واسطه بودن میان مردم و بازار سرمایه است. بنابراین، شناسایی از وظایف اصلی کارگزاری‌ها بوده و با توجه به قوانین و نظارت‌ بر پولشویی ، اگر مشکلاتی برای سهامداران حقیقی و حقوقی و چالش با مسائل مربوط به مقررات پولشویی ایجاد شود، مسوولیت این اتفاق برعهده کارگزاری‌ها است که نشان‌دهنده نقش کلیدی کارگزاری‌ها در مقابل سهامداران است.

این مقام مسئول با اشاره به اینکه بهترین تلاش برای بهترین معامله برای اشخاص از دیگر وظایف کارگزاری‌ها است، افزود: در این مورد به جز معاملات آنلاین که توسط سهامدار انجام می‌ شود، بخش قابل‌توجهی از معاملات برای اشخاص حقوقی از طریق معامله‌گران شرکت‌های کارگزاری اتفاق می‌‌افتد. همچنین تسویه در خرید و فروش‌ سهام‌ها بر عهده شرکت‌ کارگزاری بوده کارگزار در مقابل سپرده‌گذاری اوراق بهادار مسئول است.

عطایی ادامه داد: با این توضیحات مسوولیت تمام خدمات و فعالیت‌های کارگزاری‌ها با خود آنها است. مثلا فردی به‌صورت اعتباری سهامی را خریداری کرده و تسویه نمی‌کند. در این صورت طرف حساب شرکت سپرده‌گذار، فرد نیست بلکه مدیران کارگزاری‌ها هستند. شناسایی مشتری‌ها، انجام معاملات، تسریع معاملات، پرداخت سود فروش به اشخاص و دریافت پول حاصل از خرید و نظارت بر خدمات بورس نیز از دیگر خدماتی است که کارگزاری‌ها بر اساس شرح وظایف‌ ارائه می‌کنند.

وی در مورد خدمات کارگزاری ها در مقابل سهم دریافتی از کارمزد هم توضیح داد: سازمان‌مدیریت فناوری، هسته معاملات است و در معاملات برخط نقطه ثبت سفارش‌ها تحت نظر شرکت‌ فناوری است. زیرساخت‌های کلی در شرکت‌های کارگزاری فراهم می‌شود و تعدادی شرکت‌های نرم افزاری است که در شرکت‌های کارگزاری شناسایی و به‌کار گرفته می‌شوند. پس از آن از مسیر سرورهایی که از طریق شرکت‌ مدیریت فناوری ایجاد شده وارد هسته معاملات می‌شوند.

عطایی افزود: این مراحل پله‌پله بوده و از زمانی که سرمایه‌گذار وارد صفحه متعلق به شرکت کارگزاری شده تا زمانی که بخواهد به سرورهای شرکت مدیریت فناوری برسد، تمام امور از طریق شرکت‌های نرم‌افزاری‌ای انجام می‌شود که کارگزاری‌ها با آنها قرارداد منعقد کرده‌اند.

اوراق مشارکت؛ بررسی وضعیت انتشار و موانع موجود

منبع: دوماهنامه تازه‌های اقتصاد، شماره ۱۴۸، فروردین و اردیبهشت ۱۳۹۵.

مهمترین هدف موسسات و بنگاه‌های اقتصادی کشور حداکثر کردن ثروت سهامداران است. بنابراین شناسایی روش‌های تامین مالی با حداقل ریسک و انتخاب روش‌های مناسب حائز اهمیت است. بنابراین بسته به نیاز، توان مالی، شرایط بنگاه‌های اقتصادی و تنوع رفتار مردم در سرمایه‌گذاری و مواجه با ریسک، ابزارها و روش‌های تامین مالی شرکت استفاده می‌شود. بدهی و سهام به عنوان شیوه‌های سنتی تامین مالی بنگاه‌های اقتصادی، با برخورداری از ویژگی‌های منحصر به فرد، دارای ریسک و هزینه‌های تامین مالی متفاوتی برای سرمایه‌گذاران و شرکت‌ها است. در این میان یکی از ابزارهای مالی که در اکثر کشورهای جهان برای تامین کسر بودجه و اجرای فعالیت‌ها و برنامه‌های عمرانی دولت‌ها و همچنین به جهت تامین مالی شرکت‌ها به کار می‌رود استقراض عمومی از طریق صدور انواع اوراق قرضه است. طبق ماده 52 قانون تجارت ایران «ورقه قرضه، ورقه قابل معامله‌ای است که معرف مبلغی وام با بهره معین است که تمامی آن یا اجزای آن در موعد معینی باید مسترد گردد». در ادبیات مالی از دلایل سرمایه‌گذاری در اوراق قرضه فاقد نوسان بودن بازدهی این اوراق و عدم ایجاد حباب‌ در بازار اوراق قرضه و سقوط آن مطرح شده است.

در ایران قبل از انقلاب اسلامی به علت وفور اعتبارات بانکی ارزان، به پشتوانه درآمدهای نفتی و همچنین فقدان بازار سرمایه معنادار، جز در مواردی معدود، از انواع اوراق قرضه استفاده‌ای نشده است. پس از انقلاب اسلامی، ممنوعیت معاملات ربوی، تامین کسر بودجه از اعتبارات بانک مرکزی، فقدان بازار سرمایه منظم و به ویژه ارزانی اعتبارات بانکی با وجود زیان سپرده‌گذاران، موجب شده که در سیاست‌های مالی دولت از استقراض عمومی در قالب اوراق قرضه استفاده‌ نشود. این ممنوعیت انتشار برگه قرضه شامل حال موسسات انتفاعی و شرکت‌ها نیز بوده است. تا آنکه در سال‌های متعاقب تصویب برنامه دوم توسعه، از یک سو، مساله وضع و تدوین مقررات لازم برای صدور، انتشار و نظارت بر اوراق جایگزینی به نام "اوراق مشارکت" در مراجع دولتی از جمله بانک مرکزی، وزارت مسکن و شهرسازی و هیات وزیران مطرح شد و سرانجام قانون مربوط به اوراق مشارکت در سال ۱۳۷۶ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید؛ و از سوی دیگر، دولت و بسیاری از دستگاه‌ها و شرکت‌های دولتی و همچنین شرکت‌های بخش عمومی غیردولتی و شرکت‌های بزرگ خصوصی مساله طراحی، صدور و انتشار اوراق مشارکت را برای تامین مالی طرح‌های خود در دستور کار قرار دادند.

به‌عبارتی، بعد از انقلاب اسلامی به دلیل ربوی بودن اوراق قرضه، مطالعات گسترده‌ای توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی و بورس اوراق بهادار انجام گرفت و سپس اوراق جدیدی تحت عنوان "اوراق مشارکت" به عنوان جایگزینی برای اوراق قرضه طراحی گردید و قانون مربوط به انتشار آن در سال ۱۳۷۶ به تصویب رسید. آیین نامه اجرایی این قانون در سال ۱۳۷۷ بنا به پیشنهاد مشترک وزارت امور اقتصادی و دارایی، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی (برنامه و بودجه سابق)، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و سازمان بورس و اوراق بهادار به استناد ماده 12 قانون مزبور به تصویب هیات وزیران رسید و به این ترتیب مجموعه قانونی کاملی فراهم آمد (علی مدد، ۱۳۸۶). اوراق مشارکت در ریسکو سود حاصل از خرید اختیارات خرید ایران از سال ۱۳۷۳ و با فروش اوراق مشارکت طرح نواب به وسیله شهرداری تهران متولد و پس از آن اوراق مشارکت شهر سالم (بازسازی بافت پیرامون حرم حضرت عبدالعظیم در سال ۱۳۷۴) و سایر اوراق مشارکت (۱۳۷۵- ۱۳۸۰) صادر شد و همزمان با برنامه سوم توسعه، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران از مجلس وقت مجوز قانونی گرفت تا با انتشار اوراق مشارکت و گردآوری نقدینگی، منابع مالی لازم برای افزایش سرمایه بانک‌ها را فراهم آورد و بدین ترتیب، بانک مرکزی به صادرکننده اوراق مشارکت بدل شد (افرادی، ۱۳۹۲). از ویژگی‌های بااهمیت انتشار اوراق مشارکت می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

- اوراق بانام یا بی‌نام است؛

- قیمت اسمی مشخص دارد؛

- سررسید آن مشخص است و به‌عبارتی مدت‌معین دارد؛

- بازپرداخت اصل آن در زمان سررسید و پرداخت سود آن به‌طور دوره‌ای توسط ناشر تضمین شده است؛

- خرید و فروش اوراق از طریق شعب منتخب بانک عامل یا از طریق بورس اوراق‌بهادار در صورت پذیرش مجاز است؛

- دارنده اوراق به نسبت قیمت اسمی و مدت زمان مشارکت در سود حاصل از اجرای طرح سهیم است؛

- هر برگه نشان‌دهنده سهم دارنده برگه در طرح مورد سرمایه‌گذاری است؛

- با فروش اوراق رابطه وکیل و موکل بین ناشر و خریدار اوراق محقق می‌شود؛

- اوراق مشارکت به‌عنوان وثیقه طرف‌های معامله در قراردادهای مربوط به وزارتخانه، موسسات و شرکت‌های دولتی، شهرداری‌ها و سایر دستگاه‌های اجرایی پذیرفته شده است؛

- اوراق ابزار جدیدی برای جذب پس‌انداز و تجهیز منابع مالی و جلب مشارکت مردمی در تامین مالی طرح‌های عمرانی و زیربنایی دولتی و طرح‌های سودآور است.

در حال حاضر وضعیت انتشار اوراق مشارکت و حجم آن در جدول ۱ نشان داده شده است.

جدول۱: میزان انتشار و فروش اوراق مشارکت (۱۳۷۳-۱۳۹۲)- ارقام میلیارد ریال

اوراق مشارکت طبق قانون "نحوه انتشار اوراق مشارکت" عبارت از اوراق بهاداری است که به موجب قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت با مجوز قانونی خاص یا مجوز بانک مرکزی، برای تامین بخشی از منابع مالی مورد نیاز جهت ایجاد، تکمیل و توسعه طرح‌های عمرانی یا انتفاعی دولت، مندرج در قوانین بودجه سالانه کشور یا برای تامین منابع مالی جهت ایجاد، تکمیل و توسعه طرح‌های سود‌آور تولیدی، ساختمانی و خدماتی شامل منابع مالی لازم برای تهیه مواد اولیه مورد نیاز واحد‌های تولیدی توسط دولت، شرکت‌های دولتی، شهرداری‌ها و موسسات و نهادهای عمومی غیردولتی و موسسات ریسکو سود حاصل از خرید اختیارات خرید عام‌المنفعه و شرکت‌های وابسته به دستگاه‌های مذکور، شرکت‌های سهامی عام و خاص و شرکت‌های تعاونی تولید است و به سرمایه‌گذارانی که قصد مشارکت در اجرای طرح‌های یاد شده را دارند از طریق عرضه عمومی واگذار می‌گردد (ماده ۲ قانون و ماده ۱ آیین‌نامه). اوراق مشارکت منتشره با اوراق قرضه دارای تفاوت‌هایی است که اهم این تفاوت‌ها شامل:

1. اوراق مشارکت برای طرح یا طرح‌های مشخص منتشر می‌شود حال آنکه در مورد اوراق قرضه چنین الزامی وجود ندارد،

2. به اوراق مشارکت سودی به عنوان علی‌الحساب به نرخ معین تعلق می‌گیرد و سود قطعی آن در پایان طرح و یا در سررسید اوراق مشارکت از محل سود قطعی طرح تعیین و مابه‌التفاوت پرداخت می‌شود، در صورتی که در اوراق قرضه اعطای چنین سودی رایج نیست،

3. ناشران اوراق مشارکت باید در مقاطعی از زمان وضعیت مالی و عملکرد اجرایی طرح موضوع اوراق مشارکت را گزارش کنند، لکن ناشران اوراق قرضه چنین الزامی را ندارند،

4. اوراق قرضه می‌تواند به کسر یا صرف منتشر می‌شود، حال آن که اوراق مشارکت تنها به مبلغ اسمی صادر می‌شود،

5. بازپرداخت اصل و پرداخت سود علی‌الحساب حسب مورد توسط دولت (در مورد اوراق مشارکت ریسکو سود حاصل از خرید اختیارات خرید طرح‌های عمرانی) یا توسط بانک عامل (در مورد سایر انواع اوراق مشارکت) تضمین می‌شود و به این ترتیب خطر نکول در مورد هیچ یک از انواع آن وجود ندارد، در حالی که این خطر در مورد اوراق قرضه شرکت‌ها وجود دارد، می‌باشد (علی مدد، ۱۳۸۶).

علاوه بر آن مطالعات تحقیقی نشان داده‌اند که برخلاف بازار سهام، نوسانات و سودآوری، به ترتیب، به طور مثبت و منفی بر پیش‌بینی بازده‌های اوراق قرضه تأثیر می‌گذارد، که در مورد اوراق مشارکت به‌علت آنکه ناشر آن دولت با عاملیت بانک مرکزی است، این رخداد نمی‌افتد. همچنین در مطالعات داخلی نیز دهقان نیستانکی و صادقی (۱۳۹۳) تفاوت‌هایی را بین روش‌های تامین مالی از طریق اوراق مشارکت، اوراق قرضه و تسهیلات بانکی بیان کرده‌اند که به شرح جدول 2 می‌باشد.

جدول 2: مقایسه روش‌های تامین مالی

در مواد قانون "نحوه انتشار اوراق مشارکت"، به صراحت انواع مختلف اوراق مشارکت تعریف نشده است؛ اما در مواد قانونی در حوزه اوراق مشارکت می‌توان انواع مختلف اوراق مشارکت را شامل اوراق مشارکت دولت، اوراق مشارکت شرکت‌ها و سایر موسسات و اوراق مشارکت بانک مرکزی شناسایی و طبقه‌بندی نمود.

اوراق مشارکت دولت : این اوراق که بهتر است اوراق مشارکت "عمرانی" یا "ملی" نامیده شود، صرفا برای تامین بخشی از منابع مالی مورد نیاز طرح‌های عمرانی یا انتفاعی دولت به میزانی که در قوانین بودجه سالانه کل کشور پیش‌بینی می‌شود، توسط دولت منتشر می‌گردد. اصل و سود این اوراق از محل اعتبارات که در قوانین بودجه سالانه کل کشور پیش‌بینی می‌شود توسط وزارت امور اقتصاد و دارایی، تضمین خواهد شد. طرح‌های عمرانی یا انتفاعی دولت مندرج در قوانین بودجه که مجری آن‌ها شرکت‌های دولتی و شهرداری‌ها می‌باشند نیز مشمول این تعریف و تابع مقررات مربوط اوراق مشارکت دولت می‌باشند (مواد ۱ و ۳ قانون و ماده ۱ آیین‌نامه).

اوراق مشارکت شرکت‌ها و سایر موسسات : اوراقی است که با مجوز بانک مرکزی برای تامین بخشی از منابع مالی مورد نیاز جهت ایجاد، تکمیل و توسعه طرح‌های سودآور تولیدی، ساختمانی و خدماتی شامل منابع مالی لازم برای تهیه مواد اولیه مورد نیاز واحدهای تولیدی، توسط شرکت‌های دولتی، شهرداری‌ها و موسسات و نهادهای عمومی غیردولتی و موسسات عام‌المنفعه و شرکت‌های وابسته به دستگاه‌های مذکور، شرکت‌های سهامی عام و خاص، شرکت‌های تعاونی و تولیدی منتشر و به عاملیت یکی از بانک‌ها به عموم مردم عرضه می‌شود. ناشرین بایستی اصل و سود این اوراق را تضمین و وثایق لازم را جهت تضمین بازپرداخت اصل و سود متعلق به اوراق، در اختیار بانک عامل قرار دهند. در صورت عدم ایفای تعهدات از طرف ناشر، بانک عامل بایستی از محل تضمین‌های اخذ شده راسا اقدام نماید (مواد ۱ و ۵ قانون و مواد ۱، ۵ و ۱۶ آیین نامه).

اوراق مشارکت بانک مرکزی : این نوع اوراق مشارکت به استناد ماده ۹۱ قانون برنامه سوم توسعه توسط بانک مرکزی ایران و براساس پرتفوی دارایی‌های سودآور آن بانک صادر می‌شود و به هیچ طرح معینی عطف ندارد. به نظر می‌رسد که هدف از انتشار این اوراق و اوراق دیگری که مقرر است به موجب ماده ۹۳ قانون برنامه سوم به منظور تقویت سرمایه بانک‌ها صادر می‌شود.

در طول چند سالی که از انتشار اوراق مشارکت در ایران می‌گذرد قوانین و مقررات متنوعی برای سامان‌دهی به آن تدوین و تصویب شده است که شاید قانون "نحوه انتشار اوراق مشارکت" در سال ۱۳۷۶ و آیین‌نامه اجرایی آن در سال ۱۳۷۷ از مهمترین آنها باشد. اما همچنان در این حوزه برخی نارسایی‌ها وجود دارد که شاید از مهمترین آنها عدم رتبه‌بندی ناشران اوراق مشارکت به‌دلیل عدم وجود موسسات رتبه‌بندی در ایران و مشخص نبودن سطح ریسک و بازدهی متناسب با ریسک در اوراق مشارکت باشد که موجب شده است بخش دوم انواع اوراق مشارکت (اوراق مشارکت شرکت‌ها و سایر موسسات) عملا فعال نباشند. بنابراین ضرورت وجود موسسه رتبه‌بندی اوراق مشارکت که به نوعی مستقل از دولت باشد، تا از این طریق بتوان تمام اوراق مشارکتی را که توسط دولت، شرکت‌ها و موسسات صادر می‌شود، رتبه بندی نمود، احساس می‌شود. نحوه عمل این موسسات در خصوص اوراق مشارکت باید به شکلی باشد که رتبه‌بندی در نهایت مبتنی بر خصوصیات کیفی طرح‌های عمرانی یا غیر عمرانی از نظر میزان سودآوری، اطلاعات حسابداری ناشر، ریسک‌های مختلف اوراق و سایر موارد باشد.

همچنین اوراق مشارکت به‌عنوان یک ورقه بهادار و ابزاری برای جذب سرمایه‌های کوچک نیازمند به بازار ثانویه‌ برای معاملات بعدی است. در قانون اوراق مشارکت و مقررات قبلی راجع به اوراق مشارکت، قابلیت معامله این اوراق در بورس تصریح و در آگهی‌های انتشار برخی از اوراق، معامله اوراق در شعب منتخبی از بانک عامل وعده داده شده است. در حال حاضر برخی از اوراق مشارکت امکان معامله در فرابورس را دارند که سرمایه‌گذار برای خرید آنها باید کد سهامداری داشته باشد. قیمت این اوراق پس از پذیره‌نویسی از طریق عرضه و تقاضا در فرابورس مشخص می‌شود. در حال حاضر تعداد سفارش این اوراق باید به صورت مضربی از ١٠ باشد. سود علی‌الحساب این اوراق در دوره‌های مشخص و مبلغ اسمی اوراق در زمان سررسید از طریق شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق و تسویه وجوه به حساب اعلامی توسط سرمایه‌گذار واریز می‌شود و در صورتی که سرمایه‌گذار در وسط دوره قصد خرید اوراق را داشته باشد، علاوه بر پرداخت قیمت اوراق، سود اوراق از تاریخ آخرین پرداخت سود تا لحظه خرید را باید به فروشنده پرداخت نماید و در مقابل در پایان دوره پرداخت سود، کل سود دوره به خریدار تعلق می‌گیرد. البته سرمایه‌گذار هنگام خرید و فروش این اوراق، مبلغی به عنوان کارمزد به کارگزاری پرداخت می نماید.

طبق قانون اوراق مشارکت و مقررات قبلی راجع به اوراق مزبور، دارندگان اوراق مشارکت در سود حاصل از اجرای طرح‌های موضوع اوراق مشارکت شریک هستند. این مشارکت در صورت خاتمه طرح مربوط تا سررسید اوراق مشارکت و یا آماده‌سازی اراضی یا ابنیه و تاسیسات و یا فروش کالاهای تولیدی طرح، که موضوع انتشار اوراق مشارکت بوده است، ادامه خواهد داشت و نهایتا سود طرح تعیین می‌شود. چنانچه طرح موضوع اوراق مشارکت در محدوده زمانی مقرر خاتمه نیابد یا اراضی آماده‌سازی شده یا ابنیه و تاسیسات طرح یا کالاهای ساخته شده تا سررسید اوراق، فروش نرفته باشد طبعا تعیین سود قطعی طرح اگر ناممکن نباشد لااقل به صورت تخمینی و مبهم خواهد بود. علاوه براین، اجرای طرح‌ها در مدت زمانی بیش از دوره پیش بینی شده و توقف طرح در طول اجرای آن موجب بالا رفتن هزینه‌ها و در نتیجه کاهش سود خواهد شد یا به زیان خواهد انجامید که باید برای آن طرح چاره نمود (علی مدد، ۱۳۸۶).

ورود اوراق در فرابورس خود می‌تواند راهکار مناسبی برای اوراق مشارکتی باشد که موضوع انتشار اوراق همچنان ادامه دارد و تاریخ سررسید خود را رد نموده است. البته که باید بابت تاخیر در پرداخت جرایمی را لحاظ نمود اما به‌هرحال در فرابورس نیز مقررات خاصی برای انتشار اوراق، تاخیر در سررسید، دریافت سود و تصویه نهایی ارائه نشده است.

در کشورهای مختلف، از میان ابزارهای سیاست پولی و اعتباری، ابزار عملیات بازار باز در ارتباط تنگاتنگ با اوراق قرضه قرار دارد. به گونه‌ای که بانک‌های مرکزی با استفاده از این ابزار می‌توانند برحجم نقدینگی بخش خصوصی و عرضه پول اثر بگذارند. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و اجرای عملیات بانکداری بدون ربا و به تبع آن ممنوعیت بهره در اقتصاد مبتنی بر فقه اسلامی و به دلایل شرعی، انتشار اوراق قرضه ممنوع و اوراق جایگزینی به نام "اوراق مشارکت" ایجاد شد. با توجه به تعریف اوراق مشارکت و بررسی به عمل آمده در خصوص انتشار این نوع اوراق، حجم انتشار و فروش این اوراق پایین بوده و هرچند تا حدودی جانشین اوراق قرضه گردیده و برخی از وظایف و عملکردهای آن را انجام داده، اما دارای کاستی‌هایی نیز بوده است که ایجاد بازار ثانویه آن در قالب فرابورس می‌تواند بخشی از این کاستی‌ها را جبران نماید. البته حضور در فرابورس احتیاج به مقررات و دستورالعمل خاص برای اوراق مشارکت دارد که در این ارتباط تاکنون دستورالعمل خاصی ارائه نشده است. بنابراین به‌نظر می‌رسد برای ایجاد رشد و استفاده کاراتر در اوراق مشارکت ضرورت دارد بازار ثانویه سازمان‌یافته و منسجم با دستورالعمل و مقررات کاربردی برای اوراق مشارکت ارائه گردد.

- افرادی، مهرا، (۱۳۹۲)، ورود نسل جدید اوراق مشارکت به بازار. ماهنامه بازار سرمایه، شماره ۳۸.

- آیین نامه اجرایی قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت سال ۱۳۷۷.

- دهقان نیستانکی، مهدی، صادقی، ابراهیم، (۱۳۹۳)، امکان سنجی انتشار صکوک در مقایسه با سایر روش‌های تامین‌مالی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار، تحقیقات حسابداری و حسابرسی.

- علی مدد، مصطفی، (۱۳۸۶)، اوراق مشارکت: سوابق، مقررات و حسابداری، انتشارات سازمان حسابرسی، چاپ سوم.

جبران زیان هنگفت در بورس با شناخت اختیار معامله

معاملات اختیار معامله از ابزاری است که در شرایط کنونی بازار با پایین آوردن ریسک از زیان افراد جلوگیری می‌کند.

بازار؛ گروه بورس: در تابلوی بورس در بخش ابزار مشتقه و اوراق بدهی، معاملاتی به عنوان "معاملات اختیار معامله" وجود دارد، که در آن تعدادی نماد با حرف "ض" (نمادهای اختیار خرید) و "ط"(نمادهای اختیار فروش) نمایش داده شده است.

اختیار معامله یکی از ابزارهای مشتقه بازار سرمایه است که به خریداران چنین قرار دادی، این امکان را می‌دهد تا یک دارایی مشخص را در یک زمان معین بخرد یا بفروشد که معمولا سهامداران از این قرار دادها در زمان رکود بازار با نوسانات شدید استفاده می‌کنند.

در حال حاضر تعداد نمادهای که از ابزار اختیار معاملات استفاده می‌کنند بسیار کم هستند و در حد ۵ تا ۱۰ نماد به صورت متغییر می‌باشد.

سال گذشته که پول وارد بازار شد و بازار با نقدینگی همراه بود باید فکر توسعه استفاده از این ابزار مثل اوراق معاملات اختیاری را می‌کردند. اگر در این مقطع روی توسعه این ابزارها کار کنند حتما بازار جذابیت خوبی برای سهامداران پیدا می‌کند

معاملات اختیار معامله ریسک معاملات در بورس را به شدت کاهش می‌دهد، اما این احتمال هست که سهامدار هم در صورت عدم تحلیل درست سهم دچار زیان شود اما معمولا چنین اتفاقی به ندرت در بازار می‌افتد.

چگونگی استفاده از قرار دادهای معاملات اختیاری
زمانی که اطلاعیه عرضه اوراق اختیار فروش منتشر می‌شود، این امکان را به خریداران این قرار داد می‌دهد که که تعداد مندرج در قرار داد خود را در زمان سر رسید با قیمت مشخصی که در قرار داد ذکر شده به فروشند، بفروشد اما اجباری در اجرای این قرار داد نیست و فروشنده می‌تواند قرار داد خود را به اجرا نگذارد.

به عنوان مثال فرض کنید که نمادی در بازار اطلاعیه‌ای عرضه اوراق اختیار فروش را با سر رسید ۱۰ ماه آینده با قیمت ۸ هزار تومان منتشر کرده است. متقاضیان ابتدا باید برگه قرار داد این اوراق را خریداری کنند و سپس به اندازه سهامی که در این برگه قرارداد ذکر شده سهم این نماد را با قیمت روز تابلو خریداری کنند. در زمان سر رسید خریداری مختار است که این قرارداد را اجرا کند یا نه، که معمولا اگر ارزش سهم از قیمتی سهمی که در قرارداد ذکر شده کمتر باشد فرد خریدار قرار داد آن را اجرا می‌کند و اگر ارزش سهام از قیمت مندرج در قرار داد بیشتر باشد معمولا دارندگان اوراق اختیار فروش قرار داد را اجرا نمی‌کند.

فعالان بازار سرمایه معمولا از اوراق اختیار فروش در زمان منفی بازار استفاده می‌کنند تا علاوه بر کاهش ریسک، بازدهی مناسبتری داشته باشند.

اوراق اختیار خرید هم شبیه اوراق اختیار فروش است با این تفاوت که منتشر کننده اوراق اختیار خرید در زمان سر رسید باید این اوراق را با قیمت ذکر شده در قرار داد به خریدار این اوراق بفروشد که معمولا از این اوراق در زمان رشد بازار استفاده می‌شود. به عنوان مثال فرض کنید ارزش سهم یک نماد در حال حاضر ۱هزار تومان است و این احتمال وجود دارد که این سهم در آینده به ۳ هزار تومان برشد اما در این مسیر بازار ممکن است دچار اصلاح شود. در این زمان شما قرار داد اوراق اختیار خرید با سر رسید ۱۰ ماهه با قیمت ۱۵۰۰ تومان و تعداد سهم ۲هزار عدد خریدار می‌کنید(شما در اینجا تنها پول قرار داد را می‌دهید و نیاز نیست که سهام این شرکت را از بازار خریداری کنید). در زمان سر رسید اگر قیمت سهم در تابلوی بورس از قیمت سهم در قرار داد اختیار خرید بیشتر باشد شما این امکان را دارید که بر اساس این قرار داد سهم را با قیمت کمتر از بازار خریداری کنید.

شرایط کنونی بازار سهام دچار ابهامات سیاسی و اقتصادی متعدد است و بیشتر سهم‌ها با قفل‌شدگی سهم روبه رو روبه رو هستند. فعالین بازار سرمایه به کسانی که قرار است در بازار معامله بماند، استفاده از این ابزار اوراق معامله اختیاری و ابزارهای دیگر که در بازار وجود دارد می‌تواند به کاهش ریسک و زیان افراد کمک کند.

بیشترین سود در بورس‌های دنیا از ابزارهای بازار سرمایه است
هادی قره باغی مدیر سرمایه گذاری شرکت کارگزاری صباتامین در مورد ابزار اوراق معامله اختیار به بازار گفت: استفاده از این ابزار در بازارهای دنیا برای سرمایه‌ گذاران جذابتر از معامله در خود بازار هستند و حجم بیشتر معاملات بازار سرمایه در بورس‌های مختلف دنیا را استفاده از این ابزار تشکیل می‌دهد اما در ایران این ابزار سهم بسیار کمی را به خود می‌دهند.

قره باغی عدم توسعه زیر ساخت‌های بازار سرمایه برای ایجاد و استفاده از این ابزارها را از دلایل مهمی دانست که سهامداران کمتر از این ابزار استفاده می‌کنند و در همین خصوص گفت: سال گذشته که پول وارد بازار شد و بازار با نقدینگی همراه بود باید فکر توسعه استفاده از این ابزار مثل اوراق معاملات اختیاری را می‌کردند. اگر در این مقطع روی توسعه این ابزارها کار کنند حتما بازار جذابیت خوبی برای سهامداران پیدا می‌کند.

او در پاسخ به این سوال که چرا تعداد شرکت‌های که فروش اوراق معاملات اختیاری منتشر می‌کنند کم است؟ گفت: ممکن است که شرکت‌ها تقاضای استفاده از این ابزار را بدهند اما به خاطر اینکه زیر ساخت‌ها توسعه پیدا نکردند با کاهش تعداد استفاده کنندگان از این ابزار هستیم.

به گفته او ابزار توسعه در اختیار همه قرار ندارند و هر کسی نمی‌تواند از آن استفاده کند، ابزاری که هم می‌توان در رشد بازار و هم در ریزش بازار از آن استفاده کردو

قره باغی معاملات اختیاری را از ابزاری می‌داند که هم در ریزش بازار و هم در رشد بازار می‌تواند از آن استفاده کرد و معتقد است که در برخی از مواقع سود حاصل از این ابزار ۵۰ تا ۶۰ درصد بیشتر از سود حاصل از معاملات در بازار سرمایه است.

افراد برای اینکه بتوانند از معاملات اختیاری استفاده کنند باید از طریق کارگزاری خود اقدام کنند و بعد از آن با سامانه‌ای که کارگزاری در اختیار ان قرار می‌دهد می‌توانند این قرار دادها را بخرند یا بفروشند. دارندگان قرار داد اوراق معاملات اختیاری می‌تواند اوراق خود را به شخص دیگری بفروشند و محدودیتی در این زمینه وجود ندارد.

زیان خود را جبران کنیم
پیمان مولوی دبیر انجمن اقتصاددانان ایران در مورد معاملات اختیاری با اشاره به نوسانات اخیر بازار سرمایه می‌گوید: در همین بازار سرمایه در بخش اختیار معاملات شما می توانید از فرصت‌های بکر آن برای پوشش زیان استفاده کنید، کافیست به لیست سهم هایی که اختیار معامله را ارایه کرده‌اند بنگرید، درکی درست و عمیق از این ابزار داشته باشید تا بتوانید به ابزاری مهم در پوشش ریسک و البته پوشش زیان دست یابد.

قرارداد اختیار معامله از این جهت که یک سرمایه‌گذار به سرمایه‌گذار دیگر فرصت می‌دهد که اوراق بهادار را در یک زمان مشخص با سود معین خرید و فروش کند بسیار شبیه قرارداد آتی است، اما تفاوت کلیدی بین اختیار معامله و آتی این است که با یک اختیار، خریدار یا فروشنده متعهد نمی‌شود که معامله را انجام دهد، به همین خاطر نام «اختیار» بر آن نهاده‌اند. خود مبادله در نهایت، اختیاری است. درست مثل قراردادهای آتی، اختیارات ممکن است برای پوشش دادن سهام فروشنده در برابر کاهش قیمت، مورداستفاده قرار بگیرند و به خریدار فرصتی دهند تا از طریق سفته بازی، سود مالی به دست آورد. قرارداد اختیار می‌تواند به صورت قرارداد اختیار خرید یا فروش کوتاه یا بلندمدت باشد .

برخی دیگر از کارشناسان معتقدند که استفاده از این ابزار در زمانی کارساز است که شرایط بازار مناسب باشد. زنوزی کارشناس بازار سرمایه چنین اعتقادی دارد و به بازار در این مورد گفت: تا زمانی که بازار روند طبیعی خود را نداشته باشد انتشار چنین اوراقی نمی‌تواند کار ساز باشد.

اوراق بهادار مشتقه و انواع آن

در بازار انواع اوراق قابل معامله هستند که باعث جذابیت بازار سرمایه شده‌اند. اوراق ابزارهای مالی هستند که فرصتی را برای سهام داران، سرمایه گذاران، نهادهای مالی و شرکت‌ها فراهم می‌کند تا در راستای اهداف خود سرمایه‌گذاری کنند.
در رابطه با ریسکو سود حاصل از خرید اختیارات خرید اوراق مشتقه قوانین زیادی نیز وضع شده است. ابزارهای مالی مشتقه در بازار سرمایه برای کنترل ریسک سرمایه‌گذاری استفاده می شوند . مهم‌ترین ابزار مشتقه عبارت‌اند از: قراردادهای سلف، قراردادهای آتی، قراردادهای اختیار معامله، قراردادهای معاوضه.
در این مطلب به تعریف و معرفی انواع اوراق مشتقه خواهیم پرداخت. در معامله اوراق مشتقه شاید برای شما سؤالاتی از قبیل سؤالات زیر پیش آمده باشد که تمایل به دانستن جواب آن‌ها دارید. ما در این مطلب سعی کردیم به بررسی سؤالات و پاسخ به آن‌ها بپردازیم.

تعریف قرارداد آتی (Future contract) چیست؟

قراردادهای آتی، توافقنامه‌های قانونی ریسکو سود حاصل از خرید اختیارات خرید در مورد دارایی های استاندارد با قیمتی مشخص برای انجام در یک‌زمان معین در آینده می‌باشد.

قراردادهای مشتقه در کجا معامله می‌شود؟

این قراردادها در بورس‌های آتی معامله می‌شوند که دقیقاً از نظر مکان، زمان و فعالان بازار مشخص شده است. به دلیل فناوری‌های نوین ارتباطی، این مبادلات رایانه‌ای است. عرضه و تقاضا در اینجا از طریق یک شبکه الکترونیکی جریان می‌یابد و شما می‌توانید از هرجایی در تجارت شرکت کنید.

چه کسی می‌تواند در بورس‌های آتی معامله کند؟

از نظر تئوری، هرکسی می‌تواند در معاملات آتی شرکت کند. با این حال، برای برآورده کردن برخی از الزامات که ممکن است در مبادلات متفاوت باشد نیازهای شخصی و همچنین در افتتاح حساب اوراق بهادار تجربه، هدف و وضعیت مالی متقاضی نقش دارد. پیش‌نیازهای فنی این کار داشتن یک حساب در یک بانک و داشتن قرارداد در کارگزاری است.

در بازار مشتقه ساعات و روزهای معاملاتی چه زمانی است؟

در روزهای شنبه تا چهارشنبه از ساعت 10 لغایت 17 و روزهای پنج شنبه از ساعت 10 لغایت 16 معامله انجام می‌شود.

فر آیند انجام معاملات اوراق مشتقه در بورس کالا به چه صورت انجام می‌شود؟

متقاضیان اوراق بهادار پس از مراجعه به کارگزاری و ثبت‌نام برای اخذ کد معاملاتی، قرارداد کد معاملاتی اوراق مشتقه را باید امضا کنند. پس از افتتاح حساب در بورس کالا و معرفی حساب بانکی و دریافت کد معامله در بورس کالا، سفارش‌های خریدوفروش خود را می‌توانید در سامانه معاملات ثبت کنید.

تاریخچه اوراق مشتقه در جهان و ایران

ابزارهای مالی ستون فقرات اقتصادهای مدرن هستند. ریشه و تاریخچه اوراق مشتقه در جهان به تجارت در بین‌النهرین در هزاره چهارم قبل از میلاد بازمی‌گردد. در آن زمان شاه فرمانی را تصویب کرد که اگر باران ناکافی و در نتیجه محصول ریسکو سود حاصل از خرید اختیارات خرید ناکافی باشد، وام دهندگان باید از بدهی‌های خود به کشاورزان چشم‌پوشی کنند. به‌این‌ترتیب اگر حوادث خاصی غیر منتظره رخ می‌داد، افراد حق داشتند به راحتی از تعهدات خود خارج شوند!

پس از فروپاشی امپراتوری روم، قراردادهای تحویل کالاها در آینده همچنان در امپراتوری بیزانس در مدیترانه شرقی مورد استفاده قرار گرفت و در قانون شرع در اروپای غربی زنده ماندند. در دوره رنسانس، بازارهای مالی در ایتالیا و کشورهای توسعه‌نیافته پیچیده‌تر شدند.

سال 1848 تولیدکنندگان گندم در شیکاگو به بازاری نیاز داشتند که بتوانند محصول خود را به صورت نقد به متقاضیان گندم به فروش رسانند. به این ترتیب امکان دریافت وجه نقد بابت خرید کالا را در آینده فراهم کردند.

طبق این قرارداد فروشندگان مقدار مشخصی از کالای معین را در تاریخ سررسید مشخص به خریداران با قیمت مشخص به فروش می‌رسانند. نوآوری‌ها در بازار مالی مدرن تا حد زیادی بر اساس ایده مشتقات از قدیم بوده است. آنچه به‌عنوان یک ایده ساده در دوران باستان آغاز شد بعداً در دوره تجارت هیئت تجاری شیکاگو به قراردادهای استاندارد تبدیل شد. اکنون به ابزارها و قراردادهای پیچیده مالی تبدیل شده است. بازار مشتقه در ایران از سال 1387 آغاز شد، بنابراین پیشینه خیلی زیادی ندارد. در بورس کالای ایران بازار مشتقه شامل مفتول مس، سکه طلا، شمش طلا می‌باشد آغاز شد که به‌تدریج گسترش یافت.
دلیل گسترش سریع اوراق مشتقه این است که مشتقات نیازهای زیادی از افراد و مشاغل در سراسر جهان را برآورده می‌کنند.

اوراق مشتقه چیست؟

اوراق مشتقه دارایی می باشد که قیمت آن از دارایی دیگری بدست می آید. خود مشتقه یک قرارداد بین دو یا چند طرف است و قیمت اوراق مشتقه را از نوسانات دارایی اساسی به دست می‌آورند.

متداول‌ترین دارایی‌های اساسی برای مشتقات شامل سهام، اوراق قرضه، کالاها، ارزها، نرخ بهره و شاخص‌های بازار هستند. این دارایی‌ها معمولاً از طریق کارگزاری‌ها خریداری می‌شوند.

ابزارهای مالی مشتقه در بازار سرمایه را می‌توان برای اهداف مختلفی استفاده کرد، از جمله بیمه دارایی یا حفظ ارزش دارایی در برابر نوسانات قیمت‌ها.

در اصل از اوراق مشتقه برای اطمینان از متعادل بودن نرخ ارز کالاهای مورد معامله در سطح بین‌المللی استفاده می‌شود.

به طور مثال سوداگری که انتظار دارد یورو در مقایسه با دلار گران شود، می‌تواند با استفاده از مشتقی که با ارزش یورو افزایش می‌یابد، سود کسب کند.

انواع اوراق مشتقه:

انواع مختلفی از مشتقات وجود دارد که می‌توانند برای مدیریت ریسک، سوداگری و استفاده از موقعیت استفاده شوند. مشتقات یک بازار رو به رشد است و محصولی را ارائه می‌دهد که تقریباً متناسب با هرگونه نیاز یا پذیرش ریسک باشد.

1-قراردادهای آتی (futures):

قراردادهای آتی، توافقی بین دو طرف برای خرید و تحویل دارایی با قیمت توافق شده در تاریخ آینده است. قراردادهای آتی قراردادهای مالی مشتقه ای هستند که در بورس انجام می‌شود. این قرارداد طرفین را ملزم می‌کنند که دارایی را در تاریخ و قیمت آینده از پیش تعیین شده معامله کنند.

به عبارتی در این قرارداد فروشنده متعهد به فروش کالا در زمان آینده و به قیمت تعیین شده طبق قرارداد است و خریدار نیز متعهد به دریافت کالا می‌باشد. جهت ضمانت برای انجام تعهد، طرفین وجهی را به عنوان حسن انجام معامله نزد اتاق پایاپای ودیعه می‌گذارند. در این قرارداد این احتمال وجود دارد که هم خریدار و هم فروشنده در آیند دره معرض خطر ریسک‌پذیری قرار داشته باشند. به عنوان مثال، در قرارداد آتی معاملات نفت وست تگزاس در CME به طور مثال 1000 بشکه نفت است.

اگر قیمت نفت از 62.22 دلار به 80 دلار در هر بشکه افزایش یابد، معامله‌گر خریدار در قرارداد آتی با موقعیت معاملاتی بلند مدت 17780 دلار سود کسب می‌کند. در این مثال معامله‌گر فروشنده در قرار داد، 177780 دلار ضرر خواهد کرد.
[(80 دلار 62.22- دلار) X 1000 = 17780 دلار]
تمام قراردادهای آتی با تحویل دارایی پایه منقضی نمی‌شوند. بسیاری از مشتقات به‌صورت نقدی تسویه می‌شوند، این بدان معناست که سود یا زیان در معامله صرفاً یک جریان نقدی حسابداری به‌حساب کارگزاری معامله‌گر است. در حال حاضر قراردادهای آتی زعفران، زیره سبز، پسته از جمله کالاهایی هستند که در بورس کالای ایران معامله می‌شوند. قراردادهای سلف و معاملات آتی بسیار شبیه به هم هستند زیرا قراردادهایی بین دو طرف برای خرید یا فروش یک دارایی اساسی در آینده است.

2-قراردادهای سلف

قراردادهای سلف ساده‌ترین و قدیمی‌ترین شکل انواع اوراق مشتقه است که امروزه در دسترس است. قرارداد سلف چیزی جز توافق برای فروش در آینده نیست. در این معامله قیمت معامله در حال حاضر تعیین می‌شود اما کالا در آینده تحویل می‌شود.

3-قراردادهای اختیار معامله (options)

قراردادهای اختیارات به آن دسته از قراردادهایی گفته می‌شود که حق خرید یا فروش یک دارایی اساسی را فراهم می‌کنند، اما تعهدی برای انجام آن وجود ندارد. طبق این قرارداد طرفین معامله متعهد می‌شوند که دارایی را با قیمت مشخص و در سررسید معین معامله کنند. دو نوع اختیار معامله وجود دارد:

در این قرارداد خریدار این اختیار را دارد که در دوره سررسید یا تاریخ سررسید با توجه به نوع اختیار، اختیار خود را اعمال کند. یعنی خریدار می‌تواند متعهد به خرید خود نباشد، اما درصورتی‌که خریدار به تعهد خود پایبند باشد، فروشنده موظف به فروش می‌باشد.

برای قرارداد اختیار معامله نیاز است به کارگزاری مراجعه کنید تا دسترسی شما را در سامانه افزایش دهند.

4-قرارداد معاوضه یا تاخت (swaps)

معاوضه نوع رایج دیگری از ابزار مشتقه است که اغلب برای مبادله یک نوع جریان وجه نقد با نوع دیگر در آینده بین دو شرکت با دو نوع نحوه پرداخت (از بدهی یا دارایی) که عمدتاً خارج از بورس و به صورت غیررسمی است انجام می‌شود. کلمه سوآپ به معنای معاوضه، معامله پایاپای (ارز)، مبادله است.

به عنوان مثال یک معامله‌گر ممکن است از سوآپ نرخ بهره برای تبدیل ریسکو سود حاصل از خرید اختیارات خرید وام با نرخ بهره متغیر به وام با نرخ بهره ثابت استفاده کند یا بالعکس. قرارداد معاوضه می‌تواند برای مبادله ریسک نرخ ارز یا خطر عدم پرداخت وام یا جریان‌های نقدی ناشی از سایر فعالیت‌های تجاری انجام شود.

سواپ (Swaps) شرکت‌ها را قادر می‌سازد تا از خطرات ارزی در میان سایر خطرات جلوگیری کنند. قراردادهای سوآپ معمولاً در صرافی معامله نمی‌شوند. این قراردادهای خصوصی است و بین دو طرف انجام می‌شود. در حال حاضر تنها قراردادهای قابل معامله در بازار ایران، قراردادهای اختیار معامله و قراردادهای آتی می‌باشد.

مزایای اوراق مشتقه:

جای تعجب نیست که ابزارهای مالی مشتقه در بازار سرمایه تأثیر قابل توجهی بر بازار مالی دارند زیرا مزایای بی شماری را برای بازارهای مالی فراهم می‌کنند. همان‌طور که در توضیحات بالا هم گفته شد، انواع اوراق مشتقه می‌توانند ابزاری مفید برای مشاغل و سرمایه‌گذاران باشند.

از قراردادهای مشتقه برای پوشش ریسک ناشی از نوسانات قیمت استفاده می‌شود. ارزش اوراق مشتقه با ارزش دارایی اساسی مرتبط است. بنابراین ارزش این قراردادها به ارزش دارایی‌های اساسی بستگی دارد.

به عنوان مثال، یک سرمایه گذار ممکن است یک قرارداد مشتقه خریداری کند که ارزش آن در جهت مخالف ارزش دارایی سرمایه گذار متعلق به آن حرکت کند. به این ترتیب، سود حاصل از قرارداد مشتقه ممکن است ضررهای دارایی اساسی را جبران کند.

• تعیین قیمت دارایی اساسی

از مشتقات غالباً برای تعیین قیمت دارایی اساسی استفاده می‌شود. تقریبا قیمت کالاها از طریق قیمت‌های عقد قراردادهای آینده مشخص است.

به عنوان مثال، قیمت لحظه‌ای معاملات آتی می‌تواند به عنوان تقریبی قیمت کالا باشد.

در نظر گرفته شده است که مشتقات باعث افزایش کارایی بازارهای مالی می‌شوند. با استفاده از قراردادهای مشتقه، این قراردادها برای تکثیر بازده دارایی استفاده می‌شود. این امر امکان دستیابی به ارزش اقتصادی منصفانه و صحیح کالای اساسی را فراهم می‌کند، زیرا این قراردادها از طریق آربیتراژ اصلاحات قیمت را به همراه دارد. به این ترتیب بازار از نظر قیمت کارآمد می‌شود و تعادل حاصل می‌شود.

• دسترسی به دارایی‌ها یا بازارهای غیرقابل‌دسترسی

مزیت مهم دیگر اوراق مشتقه این است که دسترسی به بازار و دارایی‌های غیرقابل‌دسترس را برای مردم فراهم می‌کند. با استفاده از سوآپ نرخ بهره، یک شرکت ممکن است نرخ سود مطلوب‌تری نسبت به نرخ بهره موجود از وام مستقیم به دست آورد.

تجارت این ابزارها شامل هزینه معاملاتی کم است که برای سرمایه‌گذاران مفید می‌باشد. این اوراق به عنوان یک ابزار مدیریت ریسک و محافظت در برابر نوسانات قیمت عمل می‌کند. هزینه معاملات در اوراق مشتقه در مقایسه با سایر اوراق بهادار (مانند سهام یا بدهی) کمتر است.

• کسب سود از نوسان قیمت سهم

با استفاده از اختیار معامله، شخص می‌تواند بدون در اختیار داشتن سهم پایه، از نوسان قیمت آن منتفع شود.

معایب اوراق مشتقه

انواع اوراق مشتقه با معایب مختلفی نیز همراه هستند، برخی از آنها بسیار قابل توجه است. مشتقات منجر به عواقب فاجعه بار در طی بحران مالی 2008-2007 شد زیرا منجر به کاهش سریع ارزش اوراق بهادار با پشتوانه رهنی و اعتبار مبادله پیش فرض شد که به نوبه خود یکی از عوامل اصلی سقوط مؤسسات مالی و اوراق بهادار بود. برخی از معایب قابل توجه ابزار مشتقه عبارت‌اند از:

قراردادهای مشتقه به دلیل قیمت ناپایدار ی زیاد اوراق بهادار اساسی ابزاری با ریسک بالا هستند. قیمت اوراق بهادار اساسی مانند سهام یا فلزات به سرعت در حال تغییر است زیرا مشتقات بیشتر در بازار آزاد معامله می‌شوند. علاوه بر این، قراردادها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که ارزش گذاری آنها برای سرمایه‌گذاران بسیار پیچیده است؛ بنابراین، خطر ذاتی بسیار بالایی نیز وجود دارد.

• ویژگی‌های سوداگرانه:

مشتقات ابزاری هستند که غالباً از ابزار سوداگری در بازار استفاده می‌شود. مشتقات بسیار خطرناک هستند و رفتاری غیرقابل‌پیش‌بینی دارند؛ بنابراین هرگونه حدس و گمان غیر منطقی با استفاده از مشتقات می‌تواند ضررهای هنگفتی ایجاد کند و قسمت قابل توجهی از سرمایه شما را از بین ببرد.

این یکی از مهم‌ترین اشکالات در تجارت ابزارهای مشتقه است. سرمایه گذاری در این اوراق در مقایسه با سایر اوراق بهادار مانند سهام و فلزات، به دانش و تخصص بالایی برای معامله نیاز دارد.

هرآنچه که در رابطه با اوراق مشتقه باید بدانید.

اوراق مشتقه ابزارهای مالی هستند که امروزه بسیاری از افراد با هدف به حداقل رساندن خطرات سرمایه گذاری و دستیابی به سود بالاتر، روی آنها سرمایه گذاری می‌کنند. با دانستن جوانب مثبت و منفی انواع اوراق مشتقه مالی در این مقاله اطلاعات بیشتری خواهید یافت.
ابزارهای مالی مشتقه در بازار سرمایه به چهار دسته تقسیم می‌شوند: قراردادهای سلف (Forward)، قراردادهای آتی (Futures)، قراردادهای اختیار معامله (options) و قراردادهای معاوضه (swaps). تقریباً هر دارایی یا ابزار دیگری در بازارهای مالی هم فایده و هم ضرر خود را دارد و اوراق مشتقه نیز از این قاعده مستثنی نمی‌باشد. اگر می‌خواهید از استراتژی‌های معاملات نوسان برای استفاده بیشتر از مشتقات استفاده کنید . همچنین برای تجارت مؤثر با مشتقات، نیاز به تجربه و دانش زیادی دارید.

آموزش معاملات الگوریتمی در بورس به صورت گام به گام و ساده و فیلم رایگان

اگر نام معاملات الگوریتمی را به تازگی با آن مواجه شده اید و به دنبال این هستید تا بدانید در حقیقت معاملات الگوریتمی بورس به چه معنا می باشند باید گفت به زبان ساده این معاملات یک سری محاسبه های عددی و ریاضی می باشند که در بازار بورس انجام می شوند. با سایت ایران بورس همراه باشید.

معاملات الگوریتمی چیست ؟

این معاملات و محاصبه های الگوریتمی که در اصطلاح با نام الگو تریدینگ نیز شناخته می‌ شود در شیوه فعالیت خود و به زبان برنامه نویسی به همراه مجموعه ای از دستور های تعریف شده به نام الگوریتم برای معاملات استفاده می‌ کند.

در تعریف این گونه معاملات آمده است که این معاملات مجموعه ای از دستورالعمل‌ های تعریف شده می باشند که شیوه تعریف آن ها به گونه ای طراحی شده است که بر اساس زمان بندی و قیمت و کمیت یا هر مدل ریاضی می باشد.

در حقیقت قابل به ذکر است که این گونه معاملات معاملاتی هستند که به صورت روش‌ های متنوع برنامه نویسی به منظور انجام برخی از معاملات دقیق در بورس طراحی شده اند. یکی از ویژگی های خاص این گونه معاملات و الگوریتم هه این است که در روش انجام آن ها خطا های محاسباتی و دخالت انسانی به حداقل خواهند رسید و در حقیقت میزان خطا را به میزان قابل توجهی کاهش خواهند داد.

معاملات الگوریتمی در بورس ایران به زبان و تعریف ساده در حقیقت معاملاتی می باشند که با رسیدن قیمت به اعداد خاصی که مورد نظر می باشند دستور خرید یا فروش خودکار را انجام می‌ دهد. نرم افزار معاملات الگوریتمی به گونه ای طراحی شده اند که در آن ها از هوش‌ مصنوعی به منظور استفاده در این معاملات کمک گرفته شده است.

در تاریخچه این گونه الگوریتم های طراحی شده آمده است که برای اولین بار این گونه معاملات درون شرکت‌ های بزرگی مانند سیتادل و بلک‌ راک در ایالات متحده آمریکا مدیریت عمل در این زمینه مشاهده شده است. اما پس از آن کم کم این معاملات در سر تا سر جهان گسترانده شده اند و در سطح جهان قدم به قدم رواج یافته اند.

• همچنین پیشنهاد می کنیم مقاله آموزش اندیکاتور ichimoku cloud را مطالعه کنید.

معاملات الگوریتمی در ایران

در حقیقت اگر به دنبال این هستید که بدانید این گونه الگوریتم ها چگونه مورد استفاده قرار می گیرند باید گفت در این گونه برنامه ها توسط استفاده از برنامه‌ های کامپیوتری برای ورود به سفارش های معاملاتی بدون دخالت انسان طراحی شده اند که به کمک آن ها می توانند یک معامله کاملا متفاوت با معامله ای در آن احساسات انسانی دخالت دارند انجام شود.

استفاده از این گونه معامله ها کمک می‌ کند تا بازار سرمایه به روشی کاملا اصولی تر و به شیوه و روشی که به دور از دخالت احساسات انسانی پیش رود انجام شود که به این صورت نتیجه آن باعث می شود تا نتایج این معاملات باعث بالا رفتن و افزایش نقدینگی در بازار شود.

در حقیقت الگوریتم طراحی شده برای این گونه معامله ها به گونه می باشد که با تشخیص به موقع بر اساس دستور العمل هایی که به آن داده شده است عمل خرید و فروش‌ های سرمایه ای و معاملات را کنترل می کند و به پیش می‌ برد.

آموزش معاملات الگوریتمی

یکی از نکاتی که باید آن را بدانید این است که این گونه معامله های الگوریتمی برای انجام درست و کامل استراتژی و راه مشخص شده‌‌ و طراحی شده برای آن ها در حقیقت چهار وظیفه مشخص و هدف اصلی را بر عهده دارند.

یکی از وظایف این گونه معاملات این است که بر اساس راه و روشی که برای آن ها در برنامه ریزی و طراحی داخلشان تعریف شده است بازار را به طور کامل رصد و بررسی کنند و همچنین سهام و محصولات مختلف را مورد بررسی قرار دهند تا به کمک این بررسی بتوانند فرصت‌ های معاملاتی را به موقع و درست تشخیص دهند.

در مرحله بعد وظیفه دیگر این الگوریتم‌ ها این است که پوزیشن گیری کنند و همچنین در کنار آن پوزیشن های باز شده را مدیریت و کنترل کنند. یکی دیگر از ویژگی ها و وظایف آن ها این است که طبق برنامه ریزی که در طراحی آن ها شده است در فرایند معامله مدیریت ریسک و سرمایه‌ گذاری را بر عهده بگیرند.

انواع مختلف معامله های الگوریتمی

پس از این که دانستیم در حقیقت معاملاتی با این روش و راه چگونه می باشند باید گفت این گونه معامله ها نیز انواع و شیوه های مختلفی دارند و الگوریتم های مختلفی طراحی و ساخته شده اند که کار های متفاوتی را می توانند در خصوص معاملات بورسی انجام دهند.

نمونه ای از این گونه الگوریتم ها به گونه ای طراحی شده اند که در آن ها تمامی ویژگی های معامله و خرید و فروش یعنی حتی نقطه آغاز و پایان و نماد مورد نظر از سوی تحلیل‌ گر بازار بورس در معامله انتخاب شده است و الگوریتم تنها موظف است وجه مورد نظر شخصی را که در حال معامله می باشد به سهم تبدیل کند یا بر عکس آن سهم را به وجه تبدیل کند و معامله را انجام دهد.

نمونه ی دیگری نیز از این گونه الگوریتم ها وجود دارند که در اصطلاح به آن ها الگوریتم های سیگنال دهی می گویند که نشان داده می شود که این گونه الگوریتم ها به تنهایی نه تنها بسیار سود آور و مفید خواهند بود بلکه ویژگی های دیگری را نیز شامل می شوند.

در حقیقت این گونه الگوریتم ها به تحلیل گر اطلاعات بیشتری از شرایط کنونی و جو بازار ارائه تو عرضه می‌ کنند و به او در بهبود روند تحلیل و تصمیم‌ گیری و در نتیجه معاملات مورد نظر او کمک می‌ کنند.

حاصل استفاده از این گونه الگوریتم ها این است که در نهایت برای شخص معامله گر باعث که افزایش سود دهی و در نتیجه افزایش سرمایه اولیه آن را به همراه خواهند داشت. قابل به ذکر می باشد که این الگوریتم‌ ها به گونه ای طراحی شده اند که زمانی بهترین بازده را برای تحلیل‌ گر خواهند داشت که به صورت مجموعه‌ ای و گروهی یا در کنار دیگر ابزار های تحلیل از آن ها استفاده شود.

• از شما می خواهیم بخاطر خودتان و پیشرفتتان مقاله رازهای معاملات بورسی را مطالعه کنید.

معاملات در بازار بورس ایران

از آن جایی که انجام معامله در بازار بورس و اوراق بهادار ایران امروزه بسیار مورد توجه و علاقه قرار گرفته است و افراد زیادی در حامعه تمایل به این را دارند که سرمایه خود را در این بازار قرار دهند پس دانستن یک سری اصطلاحات خاص همانند معاملات الگوریتمی کارگزاری برای اشخاص قابل توجه و ضروری می باشد.

در ابتدا باید گفت شما باید بدانید در بازار بورس چگونه معامله انجام دهید و چگونه سهام خود را خرید و فروش کنید چرا که اطلاعات شما در این باره بسیار مهم می باشد و اگر شما این کار را به درستی انجام ندهید ممکن است دچار ضرر و زیان زیادی شوید.

همان طور که می دانید شما در بازار بورس و اوراق بهادار اگر سهمی را خریداری کنید جز سهام داران آن شرکت به حساب خواهید آمد و در سود و زیانی که شرکت متوجه آن خواهد شد شریک خواهید بود.

به زبان ساده تر این به آن معنا است که اگر شما سهم شرکتی را خریداری کردید و سهام آن شرکت دچار سود شد شما نیز سود خواهید کرد و اگر سهام آن شرکت دچار ضرر و زیان شود شما نیز دچار ضرر و زیان با کاهش قیمت سهام خود خواهید شد.

در نتیجه بهترین راه این است که شما برنامه ای برای خود طراحی کنید تا در آن به راحتی طبق یک برنامه خاص و معین به خرید و فروش سهام خود در بازار بورس مشغول شوید و تحت تاثیر هیجانات احتمالی بازار قرار نگیرید.

همچنین قابل به ذکر است که به همین منظور سامانه معاملات الگوریتمی طراحی شده است که شما به کمک آن ها می توانید به دور از هیجانات و احساسات انسانی نسبت به نزول و صعود سهم ها در بازار بورس تصمیم گیری مناسب را انجام دهید.

در ریسکو سود حاصل از خرید اختیارات خرید حقیقت این گونه برنامه ها به شما یک روند خاص را نشان می دهد تا به کمک آن بتوانید یک معامله و خرید و فروش مناسبی را انجام دهید و به آن میزان سود مناسبی که می خواهید دست پیدا کنید.

این گونه برنامه ها طرحی را برای شما برنامه ریزی می کند تا مشخص شود شما در چه بازه زمانی و با چه محاسباتی به راحتی می توانید به میزان سود مورد نیاز و مورد توجه خود برسید بدون این که نگران این باشید که با تغییرات بازار دچار چه ضرر ریسکو سود حاصل از خرید اختیارات خرید و زیانی خواهید شد.

پنل معاملات الگوریتمی

گفتنی است که به منظور شناخت بیش تر این گونه معامله ها حتی کتاب معاملات الگوریتمی پیشرفته نیز طراحی و ارائه شده است تا اگر به دنبال این هستید که بیش تر و به صورت جدی تری این گونه معاملات را مورد بررسی و شناخت قرار دهید به کمک این گونه راه ها اطلاعات کافی را در مورد آن ها کسب کنید و به دست آورید.

همان طور که در تعریف معاملات الگوریتمی در فارکس آمده است و قابل مشاهده می باشد باید گفت در حقیقت این گونه معاملات توسط یک سری ربات طراحی شده اند و مورد استفاده قرار می گیرند.

از طرفی هدف اصلی استفاده از این گونه معامله های طراحی شده این است که شخصی که به دنبال سرمایه گذاری و معامله در بازار بورس می باشد راه و روشی اطمينانی تر را دنبال کند تا ضرر و زیان او به کم ترین حد ممکن خود برسد.

ربات های معامله گر در بازار های فعال مالی

اگر تا کنون در بازار های مالی متعدد در داخل کشور و یا بازار های خارجی فعالیت داشته اید، حتما نظرات دیگران را راجع به مبحث ربات های مختلف در این عرصه را شنیده اید. شاید حتی از طرف دیگران ترغیب شده اید تا ربات های مختلف در این زمینه را بخرید اما ایا می دانید این ربات ها چگونه است؟ ربات های مختلفی در این زمینه وجود دارند که مهم ترین ان ها عبارتند از ربات معامله گر سر خود فارکس، ربات دستیار ان، ربات تحلیل گر در زمینه های ارز های خارجی و دیجیتال، ربات سیگنال دهنده و ربات موقعیت یاب و … .

اما اگر حوزه کاری شما فقط به معاملات در داخل کشور محدود می شود نام دیگر ربات های این حوزه ها شنیده اید اما ایا می دانید ان ها به چه دردی می خورند؟ ما در این جا مهم ترین این ربات ها را اورده ایم:

ربات هایی که کار تحلیل بورس را بر عهده دارند، ربات های سر خطی بورس تهران، ربات های فیلتر نویس و ربات هایی که معاملات الگوریتمی را انجام می دهند. به دلیل این که حوزه کاری ما در این جا راجع به ربات های معامله گر است، اطلاعات مربوط به این دسته را در اختیارتان خواهیم گذاشت پس تا انتهای این بحث همراه ما باشید.

همان طور که می دانید افراد زیادی راجع به این ربات ها اطلاع ندارند و سودا گران نیز از این خلا استفاده می کنند و برای کلاه برداری اقدام می کنند. ان قدر این روش های کلاه برداری زیاد شده است که حتی بعضی از کمپانی ها و مجموعه های بزرگ مثل یونیک فایننس با استفاده از تبلیغات گسترده در این مورد مردم را برای شرکت در بازی های مانند پانزی ترغیب می کنند و به ان ها می گویند که سود های کلانی در انتظار انان است.

شاید برایتان جالب باشد که بدانید این شرکت ها در ابتدای کار سود های خوبی را نیز در اختیار سرمایه گذاران می گذارند و اعتماد انان را جلب می کنند اما ایا واقعا این سودی که انان می دهند سود حاصل از ربات های معامله گر است؟ با ما همراه باشید تا بهتر این موضوع را دریابید.

شاید برایتان جالب باشد که بدانید اکثر کسانی که در این زمینه ادعایی دارند باز هم همه ربات های معامله گر را نمی شناسند و در مورد ان ها فقط اطلاعات سطحی دارند و درکی از مفاهیم و ساز و کار های انان هنوز پیدا نکرده اند. از طرفی دیگر توهم توطئه نیز وجود دارند که عده کثیری از ان ها معتقدند که تمامی این ربات ها قصد کلاه برداری و سو استفاده از انان را دارند. اما در همین آشفته بازار کسانی هستند که با هوشمندی و توجه بسیار این ادعا ها را قبول ندارند و سعی دارند که با استفاده و به کار گیری درست از ان ها، معاملات خود را بهبود بخشند.

در ابتدا می خواهیم نکته ای را به شما عزیزان یاد اوری کنیم. اگر شما نیز در بازار بورس داخلی یا خارجی فعالیت داشته باشید، حتما برای به دست اوردن نقطه خرید یا فروش بازه های مختلفی را امتحان کرده اید و با توجه به ان ها داد و ستد خود را برنامه ریزی کرده و انجام داده اید. شاید خود شما متوجه نشوید اما همین کاری که شما در رابطه با معاملاتتان انجام می دادید، بای لیمیت و سل لیمیت نام دارد که خود به عنوان یکی از الگوریتم های پایه و معاملاتی به حساب می اید.

شما با استفاده ریسکو سود حاصل از خرید اختیارات خرید از این الگوریتم کاربردی می توانید بدون این که به صورت فیزیکی و یا حضوری بر روی معاملاتتان نظارت داشته باشید، به صورت انلاین و خودکار موقعیت های خرید و یا فروش را در پلتفرم معاملاتی سرور کارگزاری خود ثبت کنید. ایا می دانید منظور از سرور کارگزاری چیست؟ در حقیقت سرور کارگزاری همیشه روشن و انلاین است و تعطیلی ندارد توسط برنامه ای که به ان داده شده معاملات شما را به صورت انلاین انجام می دهد.

اگر دقت کرده باشید متوجه خواهید شد شما با این کار از بسیاری از اقدامات بی نیار خواهید بود و در اصل ان ربات کار های شما را انجام خواهد داد. دلیل محبوبیت این ربات ها این است که قدرت بالایی در پردازش اطلاعات و هم چنین تحلیل داده ها دارند و به نوعی از انسان بهتر عمل می کنند و کم کم دارند جای خود را در زندگی ما پیدا می کنند. با توجه به همین موضوع متوجه خواهید شد که اهمیت این گونه از ابزار ها چقدر در بازار های مالی اعم از داخلی و خارجی لازم بوده و در بازار فارکس نیز به ان توجه ویژه ای خواهد شد.

به دلیل همین موضوع هر روزه به تعداد افراد و ارگان هایی که از این ربات ها بهره می گیرند در حال افزایش است و بانک های مختلف و صندوق های سرمایه گذاری هر روز بیش تر و بیش تر به ان وابسته می شوند. در حال حاضر بیش تر از نیمی از سرمایه گذاری در دنیای بورس و بازار های مالی از این ربات ها استفاده می کنند و حتی بازار هایی هستند که نزدیک به 90 درصد از معاملات ان ها توسط همین ربات ها صورت ریسکو سود حاصل از خرید اختیارات خرید می گیرد.

بازار بورس و اوراق شامل چه تغییراتی می شود؟

همان طور که می دانید بازار بورس و اوراق بهادار روزانه شامل تغییرات مختلفی می شود که گاهی با افزایش و صعود سهام و گاهی با کاهش و نذول آن ها همراه می باشد. این گونه الگوریتم ها به شما کمک می کنند تا یک برنامه ریزی و روش دقیق و مناسب برای خود داشته باشید تا بدون نگرانی و توجه به هیجانات بازاری کم ترین ضرر ممکن را به دست آورید.

چرا که می دانید بسیاری از افراد بوده اند که بلافاصله تحت تاثیر هیجانات بازار قرار گرفته اند و دچار زیان زیادی نیز نسبت به سرمایه خود در بازار بورس شده اند افراد زیادی هستند که به هنگام مشاهده کردن کاهش و نزول سهام خود به سرعت به دنبال فروش سهام خود هستند و قطعا دچار ضرر قابل توجهی نیز به دلیل این بی ثباتی خواهند شد.

اما معامله هایی که توسط الگوریتم طراحی می شوند در حقیقت به دور از هر گونه هیجانات انسانی هستند و به همین دلیل نیز می باشد که به شما کمک می کند تا نتیجه بهتری در بازار سرمایه و بورس به دست آورید.

معاملات الگوریتمی مکتب خونه

همان طور مشاهده می شود امروزه افراد زیادی در جامعه هستند که به دنبال حضور در بازار بورس می باشند و می خواهید در این بازار با سرمایه گذاری و خرید و فروش سهام سرمایه اولیه خود را افزایش دهند.

از همین جهت نیز برخی به دنبال این هستند که از افرادی که تجربه و اطلاعات کافی را در این زمینه دارا می باشند کمک بگیرند اما برخی دیگر نیز به دنبال این هستد که بتواند خودشان اصطلاحات خاص این بازار و روش انجام معاملات خاص و تکنیک های خاص حضور موفق در این بازار را یاد بگیرند.

سایت های مختلفی نیز به همین منظور طراحی شده اند که با آموزش های مختلفی که اغلب به صورت ویدئوی نیز می باشد به صورت دقیق به شما کمک می کنند تا بتوانید این گونه اصطلاحات و آموزش ها را یاد بگیرید و از آن ها به منظور انجام معامله های درست و مناسب در بازار بورس و اوراق بهادار استفاده کنید تا میزان زیان شما به کم ترین حد ممکن خود برسد.

معاملات الگوریتمی با پایتون

قطعا شنیده اید که یکی از راه های بسیار مفید برای موفق بودن در بازار بورس و معامله در آن استفاده از الگوریتم های طراحی شده برای انجام معامله های شما می باشند.

سایت های مختلفی در این بین همچون پایتون طراحی شده اند که به شما کمک می کنند تا به صورت دقیق اطلاعات لازم به این گونه الگوریتم ها را یاد بگیرید و بتوانید از آن ها برای انجام معامله هایی مناسب و که در نهایت ضرر کم تر و سود بیش تری را برای شما در بورس همراه دارند استفاده کنید.