ماهیت، انواع و روش های سرمایه گذاری
در این متن در خصوص سرمایه گذاری، ماهیت و مفهوم آن، روش های سرمایه گذاری و انواع آن موارد و مطالبی ارائه شده است. تقسیم بندی های مرتبط روش های سرمایه گذاری و همچنین سرمایه گذاری مستقیم و غیر مستقیم جهت آشنایی بیشتر مطرح شده است. همچنین ریسک به عنوان عامل مهم در سرمایه گذاری اشاره گردیده است.
سرمایه گذاری چیست و انواع آن کدام است؟
در ساده ترین تعریف می توان گفت که سرمایه گذاری یک نوع نگاه به آینده و امید به آینده است. یعنی ماحصل هر نوع تلاشی در حال به امید آن که بتوان در آینده ای دور یا نزدیک خروجی و منفعت آن را نظاره نماییم و به دست آوریم. در تجارت، سرمایه گذاری خریدی برای کسب سود بیشتر و افزایش درآمد در آینده است، یعنی سرمایه خود را در آینده افزایش دهیم. البته برای این افزایش در تجارت نیازمند آن هستیم تا دانش خود را ارتقاء دهیم و روش های سرمایه گذاری را بدانیم تا با استفاده از آنها به مقصود دست یابیم. در علم اقتصاد نیز ماهیت سرمایه گذاری به همین مفهوم اشاره دارد. علم اقتصاد می گوید که شاید کالایی که هم اکنون خریداری می شود مورد نیاز نباشد اما این موضوع به معنای آن است که همین کالا در آینده سود دهی داشته باشد. در مباحث مالی که بیشتر با سهام و بورس در ارتباط است، این مفهوم به خرید و فروش سودآور سهام اشاره دارد. پس به طور خلاصه مشاهده می شود که سودآوری در آینده با استفاده از اصول و روش های متعدد که بر اساس یک خرید اولیه صورت پذیرفته است، سرمایه گذاری نام دارد. در این تعریف حتی کمترین سود دریافتی نیز قابل پذیرش بوده و هیچ محدودیتی برای آن در نظر گرفته نشده است. اصل مطلب آن است که در نهایت بتوان از این سودهای اندک یک پشتوانه قوی برای خود ایجاد نمود. البته عنصر بسیار مهمی در سرمایه گذاری به چشم می خورد که غفلت از آن نا امیدی را به جای امید به همراه خواهد آورد و ان عنصر فعال و به روز، ریسک است.
در تعریف اگر دقت شود، امید به آینده جهت کسب منفعت و سود مطرح شده نه تضمین سود و منفعت در آینده! لذا فرد با یک امید و انتظار در آینده به این کار اقدام می ورزد. نتیجه آن که به هر خرید و فروشی با امید به آینده که سودآور باشد، نمی توان سرمایه گذاری اطلاق نمود. این امید به آینده اگر در قالب نحوه محاسبه سودآوری در سهام گذاری نحوه محاسبه سودآوری در سهام گذاری نحوه محاسبه سودآوری در سهام گذاری اصول و روش های درستی بنا نشده باشد، از همان ابتدا محکوم به شکست، ضرر و نابودی است. زیرا عنصر فعال ریسک که به شرایط مکانی، زمانی و موقعیتی بستگی دارد، نفوذ خود را بر ضرر رسانی اعمال می نماید. در نتیجه تعریف دقیق تر آن خواهد بود که هر نوع اقدامی که با اصول و روش های دقیق و علمی به امید کسب سود بیشتر در آینده منتهی شود و چشن انداز آن بر اساس اسن اصول پیش بینی شده باشد، سرمایه گذاری نام دارد. پس باید روش های سرمایه گذاری و انواع سرمایه گذاری را شناخت و از آنها تبعیت کرد. با استفاده از این روش ها می توان ریسک را کاهش داد که هدف نهایی همین کاهش ریسک است و نتیجه آن افزایش سرمایه و سود خواهد بود.
انواع سرمایه گذاری
برای تقسیم بندی سرمایه گذاری باید اشاره نمود که می توان از جنبه های مختلف این موضوع را بررسی کرد. در اقتصادی می توان گفت که برخی از سرمایه گذاری ها بر دارایی های مشهود مانند زمین صورت می پذیرند و برخی دیگر بر دارایی هایی نظیر سهام شرکتها. پس بر حسب این که دارایی مشهود یا نامشهود است نوعی تقسیم پذیری رخ می دهد.
همچنین گاهی اقدامات افراد برای کسب سود با اندیشه کوتاه مدت، میان مدت یا بلند مدت انجام می شود. در نتیجه با توجه به عنصر زمان می توان آن را در یک تقسیم بندی و با توجه به عنصر زمانی تقسیم بندی نمود.
از سوی دیگر برخی از سرمایه گذاران ریسک گریز هستند و برخی دیگر ریسک پذیر می باشند. افراد ریسک گریز تا آنجا که بتوانند از پذیرش ریسک سر باز می زنند و جهت کسب سود بیشتر از روش هایی بهره می برند که حداقل ریسک را داشته باشد. البته باید اشاره شود که عموما نتیجه این امر کسب سود مشخص و اندک است. زیرا ریسک پذیری با استفاده از اصول مشخص باعث خواهد شد تا منفعت شخص در سطح معینی افزایش یابد. در این خصوص نظریه نوین مارکویتز گویای این نظر است. در نتیجه با توجه به ریسک نیز می توان سرمایه گذاری و سرمایه گذاران را تفکیک کرد. میزان ریسک مشخص می کند سرمایه گذار تا چه اندازه پذیرای ریسک است. مثلا قماربازان بالاترین ریسک را می پذیرند و بر تمام دارایی خود از دست خواهد رفت یا دوچندان می شود، همت می نمایند.
روش های سرمایه گذاری کدام است؟
در نظام مالی هر کشور برای آنکه تولید رونق بگیرد، سازمان بورس شکل می گیرد که بر مبنای آن افراد حقیقی و حقوقی جهت خرید سهام یک شرکت، وارد بورس می شوند و از آنجایی که شرکتها نیز برای حمایت از خود نیازمند سرمایه گذاران هستند، به این جمع ملحق می شوند. ایجاد این ارتباط باعث می شود تا افراد با خرید سهام شرکتها به سودآوری خود در آینده فکر نمایند و شرکتها نیز به تولید خود و گردش چرخه تولید امیدوار باشند. اما در این مسیر برای خرید سهام و سرمایه گذاری باید اصول و روشهایی را دانست تا بتوان به خرید و فروش سهام مبادرت ورزید.
برخ از افراد با داشتن اطلاعات و دانش در این حوزه به خرید و فروش سهم اقدام می نمایند. البته این موضوع بسیار تخصصی است و شامل همه افراد جامعه نمی شود. اغلب افراد نمی توانند به این روش اقدام به خرید و نحوه محاسبه سودآوری در سهام گذاری فروش مستقیم سهام نمایند. بلکه بسیاری از افراد روش غیرمستقیم را برای خرید سهام بر می گزینند. در این روش با اعتماد به کارگزاری ها و صندوق های سرمایه، خرید و فروش برای این گروه صورت می پذیرد که کارگزاری ها به عنوان یک واسط بین افراد و سازمان بورس اتصال دهنده سرمایه گذاری هستند و در قبال انجام این نحوه محاسبه سودآوری در سهام گذاری خدمت، کارمزد خود را دریافت می نمایند. البته لازم به توضیح است که اقشار عادی جامعه بر طبق قوانین مالی باید از طریق کارگزاری وارد سازمان بورس شوند تا شفافیت معاملات بورسی کاملا روش و دقیق باشد.
رابطه بین نسبتهای سودآوری و بازده سهام در بازار بورس تهران
بازار سرمایه در ایران یک بازار ناشناخته است. در این بازار روزانه هزاران سرمایه گذار پول خود را به امید دستیابی به ثروت بیشتر سرمایه گذاری می نمایند. در این میان برخی به هدف خود دست می یابند و برخی دیگر سرمایه خود را از دست می دهند. شناخت بازار بورس اوراق بهادار تهران از جنبه ها و زوایای مختلف می تواند ضمن پیش بینی بهتر آینده این بازار و تغییرات آن ریسک سرمایه گذاری ها را کاهش و یا بازده بیشتری را بدست آورد. بازده سهام یکی از فاکتورهای مهم در انتخاب بهترین سرمایه گذاری است.
یکی از ابعاد شناخت این بازار. شناخت نوع فعالیت واحدهای اقتصادی است.
شرکت هایی که در بورس تهران مشغول فعالیت می باشند. با دو نوع بازار در ارتباط هستند. این بازارها عبارتند از : بازار کالا و بازار مالی. هر چند بازار کالا به دو بازار محصول و بازار عوامل تولید و بازار مالی نیز به دو بازار سرمایه و بازار پولی تقسیم می گردد. ارزیابی عملکرد مدیر رابطه مستقیمی با عملکرد شرکت در بازار محصول دارد. در بازار محصول. سودآوری شرکت تابعی از چرخه عمر محصول. چرخه عمر صنعت. نوع فعالیت و غیره دارد.
هر گروه از استفاده کنندگان صورت های مالی از دیدگاه خودشان موفقیت یک فعالیت را در بورس بررسی می کنند. یکی از معیارهای ارزیابی موفقیت یک صنعت و یا فعالیت نسبت های مالی می باشد. در بازار بورس اوراق بهادار تهران در پایان سال 81 بیش از 320 شرکت وجود داشته که در 70 نوع فعالیت مختلف طبقه بندی گردیده اند. این تحقیق به بررسی رابطه بین بازده سهام و نسبت های سودآوری در فعالیت های مختلف می پردازد. تحقیق در یک دوره زمانی دو ساله 1379 و 1380 و با استفاده از روش رگرسیون و تکنیک OLS انجام شده است. میانگین متغیرهای مستقل و تابع شامل نسبت های سودآوری و بازده سهام در دوره مزبور محاسبه و رابطه بین آنان نحوه محاسبه سودآوری در سهام گذاری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان میدهد که برخی نسبت ها نظیر بازده دارایی ها و بازده حقوق صاحبان سهام ارتباط معنی داری با بازده سهام دارند. در نقطه مقابل معیارهایی نظر رشد سود. رشد فروش معیار مناسبی برای پیش بینی بازده سهام نمی باشند. همچنین تغییرات برخی از متغیرها نظیر بازده حقوق صاحبان سهام و بازده دارایی ها به تنهایی تغییرات بازده سهام را به خوبی پیش بینی می نمایند.
کلیدواژهها
20.1001.1.26458020.1382.10.3.6.3
عنوان مقاله [English]
Each day thousands of investors take the risk of investing their money in a highly volatile and unknown market with the hope of increasing their capital Investment in a such a market is a risky undertaking for some investors may lose their funds and some others gain benefits. Under such circumstances, it is vitally important to identify the risks and study all related angles to reduce them for investment. One dimension of the risk and problem recognition is the nature of companies’ activities. The active companies of the Tehran Stock Exchange are involved with four types of markets; capital market, products market, money market and production forces market. Assessment of the managers’ Performance appraisal is in direct relationship with a company’s performance in the products market. The company’s performance in the products market is subject to the life cycles of the industry, goods, type and quality of products, nature of activity and the like.
Each group has a different interpretation of the financial
statements to prove the success of a special area of activity in the Stock Exchange. One of the criteria employed for this purpose is the success of financial ratios. There are over 320 companies in the Tehran Market with a classification of 70 different types of activities.
The present research, which has been conducted within a period of two years by using the regression method and Techniques, examines the relationship between stock return and profitable ratios in various areas of activities. The outcome implies that some ratios such as the returns of assets and of shareholders’ rights have meaningful relationship with stock return. By contrast, the criteria like interest growth and sales growth will not satisfactorily explain the stock return.
نسبت مالی ROA و ROE در تحلیل بنیادی
در ظاهر نسبت مالی ROA و ROE مشابه یکدیگرند. اما چیزی که در این دو نسبت مشترک است، این است که هر دو شاخص توانایی شرکت ها را در ایجاد سود و بازده از سرمایه گذاری ها و فعالیتهایش نشان میدهد. در این مقاله قصد داریم آنها را مفصلتر بررسی کنیم و به بیان تفاوتهای آنها بپردازیم.
ROE یا بازده ارزش سهام سهام داران بورس
در میان تمام نسبتهای مالی که توانایی سودآوری و کارایی شرکت را به خوبی نشان میدهد، نسبت بازده دارایی هاست که بیان میکند مدیریت شرکت و کلا آن مجموعه تا چه حد توانستهاند با پولی که سرمایه گذاران بابت خرید سهام شرکت پرداختند در جهت ایجاد سود استفاده کنند و به بیانی دیگر ROE نشان میدهد مدیریت شرکت با چه سرعت و نرخی در حال افزایش یا کاهش ارزش شرکت است.
فرمول محاسبه نسبت ROE در تحلیل بنیادی
ارزش سهام در اختیار سهامداران/درآمد خالص سالانه = بازده دارایی
به عنوان مثال پس از بررسی اطلاعات و صورت های مالی میاندورهای ۶ ماهه سال ۹۶ شرکت داروسازی عبیدی نشان میدهد ارزش سهام در اختیار سهام داران در این بازه زمانی ۱۶۹۲۷۹۰ میلیون ریال و درآمد خالص این شرکت دارویی ۳۵۱۵۲۱ میلیون ریال بوده است که با محاسبه در فرمول مذکور، نسبت ROE برابر ۲۰٫۷ میباشد.
اغلب تحلیل گران و سرمایه گذاران حرفهای بازار حداقل ROE را که مطلوب میدانند ۱۵ درصد است.
ROA یا بازده کل دارایی شرکت ها:
حال قصد داریم به بررسی شاخص بازده کل دارایی ها که معیاری دقیقتر از کارایی عملکرد مدیران است، بپردازیم. این شاخص نشان دهنده میزان سودی است که شرکت از هر واحد از دارایی هایش بوجود میآورد.
دارایی شرکت شامل اقلامی نظیر پول نقد، حسابهای دریافتنی، تجهیزات و… میباشد.
فرمول نحوه محاسبه ROA در تحلیل بنیادی:
کل دارایی ها / درآمد خالص سالانه = بازده دارایی
بررسی نسبت های ROA و ROE شرکت داروسازی عبیدی:
به عنوان نمونه نسبت ROA برای داروسازی عبیدی اینگونه بررسی میکنیم. درآمد خالص شرکت در دوره ۶ ماهه ۹۶ برابر ۳۵۱۵۲۱ میلیون ریال و کل دارایی های شرکت برابر ۴۴۵۸۸۷۹ میلیون ریال میباشد.
بامحاسبه این نسبت در فرمول مذکور بازده داراییهای شرکت عبیدی ۷.۸ بدست آمده است که با عدد مورد تایید سرمایهگذاران حرفهای پایین بنظر میرسد.
چرا که این دسته از سرمایهگذاران اغلب بر روی سهامی سرمایهگذاری میکنند که نسبت ROA آن بالای ۵ درصد باشد. رشد سالانه این عدد نشان دهنده بهبود عملکرد مدیران جهت ساخت سود بیشتر و استفاده بهینه تر از دارایی های خود است.
لازم به ذکر است اطلاعاتی نظیر نحوه محاسبه سودآوری در سهام گذاری ارزش کل دارایی ها، درآمد خالص سالانه شرکت، ارزش سهام در دست سهامداران تماما در اطلاعات و صورتهای مالی شرکتها در بخش صورت سود و زیان و ترازنامه آن موجود است. همچنین پیشنهاد میشود برای آموزش کاملتر تحلیل بنیادی، به کلاب تخصصی تی بورس نیز مراجعه کنید.
توضیحاتی پیرامون تفاوت نسبت مالی roa و roe
در این محتوا مفهوم roa و roe توضیح داده میشود. سپس به تفاوت roa و roe اشاره میگردد. در ابتدا ذکر این نکته ضروری است که تلاش همه مجموعههای اقتصادی کسب سود بیشتر برای سهامداران مجموعه خود میباشد. کسب سود بیشتر در هر مجموعه بستگی مستقیم به کم کردن هزینههای هر مجموعه دارد. با نسبتهای roa و roe که از نسبتهای سودآوری مهم برای هر مجموعه است میتوان موفقیت هر مجموعهای را از منابع مختلف ارزیابی کرد.
مفهوم roa یا بازده داراییها
این نسبت از تقسیم میانگین کل داراییهای یک شرکت بر سود خالص آن شرکت بدست میآید. این نسبت هر چه بزرگتر باشد نشان میدهد که آن شرکت از داراییهای خود سود بیشتری کسب کرده است. این شاخص به نوعی نشاندهنده عملکرد خوب مدیریت شرکت در کسب سود میباشد.
مفهوم roe یا بازده حقوق صاحبان سهام
این نسبت از تقسیم حقوق صاحبان سهام یک شرکت بر سود خالص آن شرکت بدست میآید. هر چه این نسبت بزرگتر باشد نشاندهنده عملکرد خوب مدیریت شرکت در کسب بازدهی مناسب از ارزش سهام سهامداران آن شرکت میباشد.
تفاوت نسبت مالی roa و roe چیست؟
تفاوت نسبت مالی roa و roe در موارد زیر میباشد.
نحوه محاسبه سودآوری در سهام گذاری
مشاوره رایگان
برای دریافت مشاوره در مورد چگونگی عضویت در صندوق و شرایط سبد های مختلف کافیست عدد 2 را به سامانه زیر پیامک کنید.
- 02191004770
- [email protected]
- تهران، خیابان بهشتی، پلاک 436، طبقه 4، واحد 15
خانه / سرمایه گذاری و بورس / محاسبه بازده سرمایه گذاری، بازدهی سبد اختصاصی و بازدهی سبدگردان
محاسبه بازده سرمایه گذاری، بازدهی سبد اختصاصي و بازدهي سبدگردان
پیش از این مطالبی در رابطه با مفهوم بازده و نحوه محاسبه آن پرداخته بودیم اگر در بحث سرمایه گذاری و بورس فعالیت داشته باشید متوجه خواهید شد که گاهی اوقات نمی شود فقط به مطالب تِئوری بسنده کرد و باید از نحوه محاسبه بازده و محاسبه ریسک هم اطلاع پیدا کنید.
ما در این پست قصد داریم به بررسی نحوه محاسبه بازده سرمایه گذاری (ROI) با استفاده از تعاریف و فرمول ها بپردازیم. بازده سرمایه گذاری برای ارزیابیِ عملکرد یک کسب و کار استفاده می شود.
با ما همراه باشید در ادامه این مطلب موارد زیر را مورد بررسی قرار خواهیم داد :
- بررسی اجمالی و کلی بازده سرمایه گذاری و بازده کل
- اجزای بازده
- بازده بر حسب زمان
- طرح های آتی سرمایه گذاری
- روش محاسبه بازدهی سبد اختصاصی
- روش محاسبه بازدهی سبدگردان
- سالانه کردن نرخ های بازدهی
تعریف بازده سرمایه گذاری و بازده کل
بطور کلی بازده در فرآیند سرمایه گذاری، نیروی محرکی است که ایجاد انگیزه می کند و پاداشی برای سرمایه گذاران محسوب می شود.
و اما بازده کل، نسبت کل عاید (ضرر) حاصل از سرمایه گذاری در یک دوره مشخص به تعداد سرمایه ای که برای کسب این عایدی در اول همان دوره بکار گرفته و مصرف گردیده است.
اما عایدی سرمایه گذاری از چه روش هایی به دست می آید؟
عایدی یک سرمایه گذاری از دو طریق کسب می شود:
- تغییر در ارزش و قیمت اصل سرمایه مصروفه مانند قیمت سهام خریداری شده.
- سود هایی که در نتیجه سرمایه گذاری به اصل سرمایه تعلق می گیرد مانند سود نقدی سهام
محاسبه بازده سرمایهگذاری = (درآمد سرمایهگذاری – هزینه سرمایهگذاری) / هزینه سرمایهگذاری
بازده اضافی: به بازده سرمایه گذاری اوراق بهادار یا پرتفوی ای که از یک معیار یا شاخص با سطح ریسک مشابه بهتر عمل مینماید و بیشتر میشود، بازده اضافی گفته میشود.
این بازده برای اندازهگیری ارزش افزودهای که پرتفوی یا مدیر سرمایه گذاری ایجاد کرده، مورداستفاده قرار میگیرد و توانایی مدیریت را در غلبه بر بازار می سنجند.
برای مثال، تصور کنید که یک صندوق سرمایه گذاری مشترک با سرمایه زیاد دارای سطح یکسانی از ریسک در مقایسه با شاخص بورس است. اگر صندوق بازده ۱۴% در یک سال تولید نماید و شاخص فقط ۹% رشد کند، این تفاوت ۵ درصدی به عنوان بازده اضافی، یا آلفای تولیدشده به وسیله مدیر صندوق در نظر گرفته میشود.
اجزای بازده در سرمایه گذاری
اجزای بازده عبارت اند از سود دریافتی ، سود (زیان) سرمایه ای و بازده سرمایه گذاری که در ادامه به شرح کامل آنها می پردازیم.
سود دریافتی
هدف از هرگونه سرمایه گذاری مشخصا دریافت سود می باشد و هرچه این مقدار سود بیشتر باشد قطعا رضایت بخش تر است و این سود به صورت جریانات نقدی دوره ای سرمایه گذاری می باشد و می تواند به شکل بهره یا سود تقسیمی باشد.
ویژگی ای که این دریافت ها را متمایز میکند این است که منتشر کننده ، پرداخت هایی را به صورت نقدی به دارنده دارایی پرداخت می کند.
سود (زیان) سرمایه ای
سود (زیان) سرمایه در واقع مخصوص سهام عادی است ولی در مورد اوراق قرضه بلند مدت و سایر اوراق بهادار با درآمد ثابت نیز مصداق دارد. این سود(زیان) سرمایه ناشی از اختلافات بین قیمت خرید و قیمت زمانی است که دارنده اوراق قرضه قصد فروش آنها را دارد . این اختلاف می تواند سود یا زیان باشد.
ضرری که در هنگام کاهش ارزش دارایی های سرمایه ای نظیر سرمایه گذاری در بورس و مسکن رخ میدهد، زیان سرمایه ای گفته میشود. این ضرر تا زمانی که دارایی با قیمتی پایینتر از قیمت خرید فروخته نشود، تحقق نخواهد یافت.
سودی که درنتیجه افزایش قیمت اوراق بهادار نزد صندوق سرمایه گذاری مشترک از قیمت خرید آن به وجود میآید و اوراق بهادار به فروش میرسد (سود تحققیافته) سود سرمایه ای گفته میشود.
معادل انگلیسی سود سرمایه ای عبارت است از Capital Gain و معادل انگلیسی زیان سرمایه ای عبارت است از Capital Loss
بازده سرمایه گذاری
بازده سرمایه گذاری یک نسبت سودآوری است که از تقسیم سود خالص بر ارزش خالص به دست می آید و برای ارزیابیِ عملکرد یک کسب و کار استفاده می شود.بازده سرمایه گذاری لزوما همان سود نیست.
بازده سرمایه گذاری با پولی که در شرکت سرمایه گذاری میکنید و بازدهی که بر مبنای سود خالص کسب و کار از آن پول بهدست میآورید،سر و کار دارد. سود، از سوی دیگر، عملکرد کسب و کار را اندازهگیری میکند.
بازده سرمایه گذاری شامل بازده کمی و کیفی می باشد که به صورت زیر تشریح می شود:
- بازده کمی: سود حسابداری منفعت سرمایه
- بازده کیفی: اعتبار شرکت امتیازات اجتماعی
نحوه محاسبه بازده مورد انتظار در سرمایه گذاری
بازده مورد انتطار در سرمایه گذاری از طریق فرمول زیر محاسبه می شود :
بازده مورد انتظار =rₑ
سود حسابداری =D₁
ارزش سرمایه در زمان ۰=t…p₀
ارزش سرمایه زمان ۱=t…p₁
ضریب تبدیل سهام=X
بازده بر حسب زمان
- بازده های گذشته
- بازده های آینده
بازده های گذشته از طریق نسبت های گروه بازده سرمایه گذاری اندازه گیری می شود و در میان نسبت های این گروه از ROA تعدیل شده می توان استفاده بهتری نمود .
این نسبت به صورت زیر محاسبه می شود:
برای محاسبه بازده آتی سرمایه گذاری ها می توان از شاخص سود آوری استفاده کرد. عوامل مؤثر در بازدهی آتی سرمایه گذاری :
طرح های آتی سرمایه گذاری
با توجه به نمودار فوق در میابیم که بازدهی یکی از متغیرهای تصادفی *شناسایی ارزش *است که خود تابعی از متغیرهای تصادفی دیگری است که هر کدام خود تابعی از چندین متغیر دیگر می باشند و همین مطلب ساده *وابستگی* است که تعیین ارزش را بسیار مشکل می سازد. بنابراین غالبا آنچه پیش بینی می شود ،محقق نمی شود و این همان ریسک است.
نرخ بازده مورد انتظار
مقدار پولی که یک فرد انتظار دارد تا از سرمایه گذاری های خود دریافت کند بازده مورد انتظار گفته میشود.
به میانگین موزون بازده های ممکن یک سرمایه گذاری که در آن، ضرایب مورد استفاده همان احتمالات وقوع هستند، نرخ بازده مورد انتظار می گویند.
- بازده ممکن = i r
- تعداد بازه های ممکن = n
- بازده احتمال = pi
ریسک و بازده مورد انتظار ، دو عامل اساسی در تصمیمات مربوط به سرمایه گذاری به خصوص سرمایه گذاری در اوراق بهادار هستند .بنابراین ، هر سرمایه گذار مایل به محاسبه ریسک و بازده مورد انتظار سرمایه گذاری خود می باشد .
مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای یکی از مدل های شناخته شده در ادبیات مدیریت سرمایه گذاری برای محاسبه نرخ بازده مورد انتظار است . در این مدل نرخ بازده مورد انتظار ، تابعی از ضریب بتا یا درجه ریسک سیستماتیک است .
نرخ بازده مورد انتظار نه تنها در تصمیم گیری های مربوط به خرید سهام تعیین کننده است، بلکه در این تصمیم گیری ها نرخ بازده بازار یا نرخ بازده دحقق یافته نیز موثر است.
روش محاسبه بازدهی سبد اختصاصی
برای محاسبه بازدهی هر سبد اختصاصی از رابطه زیر استفاده می شود:
روش محاسبه بازدهی سبدگردان
در ابتدا کل دوره مورد نظر براساس موارد زیر تقسیم می شود:
تاریخ وقوع افزایش سرمایه یا برداشت سرمایه گذار و تاریخ انعقاد قرارداد جدید سبدگردانی یا تاریخ خاتمه یک قرارداد سبدگردانی
بنابراین اگر در طول دوره موردنظر ،جریان ورودی و خروجی در n تاریخ مختلف به وقوع بپیوندند، در نتیجه کل دوره به ۱ + n زیر دوره تقسیم می شود که در آن زیر دوره اول از ابتدای دوره مورد نظر شروع شده و تا تاریخ وقوع اولین جریان نقدی ادامه می یابد و زیر دوره دوم از تاریخ وقوع جریان نقدی اول شروع شده و تا تاریخ جریان نقدی دوم ادامه می یابد و به همین ترتیب جریان نقدی دوره آخر از تاریخ وقوع آخرین جریان نقدی شروع شده و تا پایان دوره مورد نظر ادامه می یابد. برای درک بهتر این موضوع به نمودار زیر توجه کنید
پس از تقسیم کل دوره به زیر دوره های موردنظر، بازدهی هر زیر دوره nام به شرح زیر محاسبه می شود:
پس از محاسبه بازدهی هر زیر دوره، بازدهی سبدگردان برای کل دوره موردنظر از رابطه زیر محاسبه می شود:
سالانه کردن نرخ های بازدهی
برای سالانه کردن هریک از بازدهی های محاسبه شده از فرمول زیر استفاده می شود:
Compatible data.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipis scing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua.
enim ad minim veniam quis nostrud exercita ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat.
- Pina & Associates Insurance
- Payment at Contingency
- Amount of Payment
Two Most-Cited Reason
Consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore dolore magna aliqua. enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex commodo consequat. duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate.
روش تعیین ارزش سهام و نحوه قیمت گذاری سهم شرکتها
روش تعیین ارزش سهام و امر قیمتگذاری پایه در شرکتهای سهامی صورت میپذیرد، بهنوعی میتواند در سایر شرکتها باشخصیت حقوقی مجزا از شخصیت حقوقی شرکتهای سهامی با عناوینی قیمت پایه هر واحد سرمایه در شرکتی با مسئولیت محدود و قیمت هر واحد نسبت سرمایه در شرکتهای نسبی و غیره انجام پذیرد، در این مبحث در ارتباط با تعیین قیمت پایه سهام در شرکتهای سهامی مطلب ارائه خواهد شد و در مورد خصوصیات و ویژگیهای سایر شرکتها در مبحثی جداگانه در آینده صحبت به میان خواهد آمد.
این مقاله در ارتباط با روشهای مختلف تعیین قیمت پایه سهام ارائه میگردد:
- روش تعیین ارزش سهام بر اساس ارزش اسمی سهام
- روش تعیین ارزش سهام بر اساس ارزشهای دفتری
- روش تعیین ارزش سهام بر اساس بازار
- روش تعیین ارزش سهام بر اساس ارزش فعلی خالص جریانهای نقدی آتی
- روش تعیین ارزش سهام بر اساس ارزش جاری خالص دارائی
- روش تعیین ارزش سهام بر اساس ارزش معدل ۲
- روش تعیین ارزش سهام بر اساس ارزش اقتصادی و ارزش ذاتی
- روش تعیین ارزش سهام بر اساس ارزش سودآوری
روش قیمتگذاری سهام بر اساس ارزش اسمی سهام
سادهترین روشی که برای تعیین قیمت پایه سهام در جامعه وجود دارد، روش قیمتگذاری و تعیین ارزش سهام بر اساس مبلغ اسمی سهام است، در این روش قیمت مندرج بر روی ورق سهم، ارزش سهام را نشان میدهد.
بدیهی است با حاصلضرب تعداد سهام در مبلغ اسمی سهام، ارزش کل سهام واحد اقتصادی تعیین میگردد.
روش قیمتگذاری بر اساس ارزشهای دفتری
در این روش حاصل ارقام منعکس در دفاتر و صورتهای مالی شرکت، ملاک محاسبه ارزش سهام قرار میگیرد و درنتیجه قیمت پایه سهام از اختلاف حاصل دارائیها و بدهیها مبنای قیمت پایه سهام و تعیین ارزش سهام را تعیین مینماید.
البته باید توجه داشته باشید که روش دوم با روش اول اشتباه نشود، در روش اول همانطور که بیان شد، آنچه بهعنوان ارزش سهم میتواند مطرح شود همان رقمی است که بر روی برگ سهم درج گردیده است، لذا ارزش سهام حاصلضرب ارزش سهم در تعداد سهام آن واحد اقتصادی محاسبه میگردد.
روش قیمتگذاری بر اساس ارزشهای دفتری
روش تعیین ارزش سهام بر اساس بازار
در این روش قیمت واگذاری و خریدوفروش سهام در بازار فعال یا قیمتهای منعکسشده در تابلوی سازمان بورس و اوراق بهادار در زمان انجام معامله ملاک عمل است.
روش تعیین ارزش سهام بر اساس ارزش فعلی خالص جریانهای نقدی آتی
در این روش با دریافت بودجه ۱۰ سال آتی شرکت، نسبت به ارزشهای فعلی خالص جریانهای نقدی آتی شرکت و سپس نسبت به تعیین و اعلام قیمت پایه سهام، ارزشگذاری سهام صورت میپذیرد.
در این روش توجه لازم به نکاتی اساسی ذیل حائز اهمیت ویژه است:
- محاسبه و تعیین ارزشهای فعلی جریانهای نقدی آتی شرکت، در مورد دارائیهای ثابت موجود در شرکت، در پایان سال دهم مبنای عمل است.
- نرخ اعمالشده در تعیین ارزش سهام فعلی جریانهای نقدی آتی میبایست مشخص گردد، زیرا نرخهای مختلف تنزیل، موجب تغییرات قیمت پایه سهام را فراهم میآورد، دراینارتباط معمولاً از نرخ تنزیل اوراق مشارکت دولتی و یا نرخ سپردههای ثابت بلندمدت بانکها استفاده میشود.
- موضوع هزینه بازخرید خدمت کارکنان و همچنین مالیات عملکرد شرکت، میبایست موردتوجه قرار گیرد.
- موضوع خالص سرمایه در گردش و همچنین دارائیهای ثابت خریداریشده طی دوره ۱۰ ساله مورد رسیدگی، میبایست موردتوجه قرار گیرد.
- این روش قیمتگذاری و تعیین ارزش سهام در جوامعی پاسخگو میباشد که اقتصاد شکوفا و اقتصادی با تورم یکرقمی و یا رشد معقولانه نرخ تورم سالانه و یا نرخ تورم صفر و یا نزدیک به صفر مواجه میباشد.
- روش تعیین ارزش سهام بر اساس ارزش جاری خالص دارائی
- در این روش تعیین ارزش سهام، خالص دارائیهای ثابت شرکت میبایستی توسط کارشناسان رسمی دادگستری در رشتههای مختلف مورد ارزیابی قرارگرفته و این قیمتها در مقابل ارزشهای دفتری دارائیهای ثابت شرکت مورد ارزیابی و مابهالتفاوت این قیمتها توسط کارشناس مالی تعیین گردد.
- بدهی و دارائیهای جاری شرکت نیز میبایستی توسط کارشناسان مالی مورد ارزیابی قرار گیرد.
- ارقام موجودی مواد اولیه، کالای در جریان ساخت و کالای ساختهشده میبایست به ترتیب باارزشهای جایگزین، بهای تمامشده و خالص ارزش بازیافتی تعیین گردد.
- سرمایهگذاریهای شرکت میبایستی به شرح زیر مورد ارزیابی قرار گیرد: ( روش تعیین ارزش سهام )
الف) شرکتهای بورسی معادل و برابر قیمت سهام در بازار فعال در زمان انجام معامله سهم میباشد، لذا تاریخ انجام معامله نزدیک به تاریخ ارزیابی موردنظر، ملاک تعیین قیمت میباشد.
ب) درصورتیکه میزان سهام شرکت در شرکت سرمایه پذیر زیر ۵ درصد باشد، ارزش سرمایهگذاری بر اساس دفتری خالص دارائیهای شرکت سرمایه پذیر تعیین میگردد.
ج) درصورتیکه سرمایه شرکت سرمایه پذیر بین ۵ تا ۲۰ درصد باشد و شرکت اصلی دارای نفوذ غیرقابل ملاحظه باشد، قیمت از بازار غیررسمی و در صورت امکان به روش ارزش ویژه تعیین میگردد.
د) درصورتیکه سرمایه شرکت سرمایه پذیر بین ۲۵ تا ۵۰ درصد باشد و شرکت دارای نفوذ غیرقابل ملاحظه باشد، به روش تعیین ارزش سهام ویژه میبایستی ارزش سرمایهگذاری تعیین گردد.
ه) درصورتیکه میزان سرمایه شرکت سرمایه پذیر بیش از ۵۰ درصد باشد، شرکت مشمول تلفیق گردیده که میبایستی سرمایهگذاری به روش ارزش ویژه محاسبه گردد.
و) ارزش دارائیهای پولی در این روش بر اساس ارزش دفتری است، مگر اینکه صحت اثبات این اقلام برای کارشناس محقق نباشد که در این زمینه میبایست نسبت به تعیین ارزش جاری آنها اقدام و مابهالتفاوت در امر ارزیابی موردنظر قرار گیرد.
ز) کسری ذخیره حساب مطالبات مشکوک الوصول میبایست تعیین گردد و در امر تعیین ارزش سهام مور توجه قرار گیرد.
ح) بدهیهای شرکت شامل مالیات عملکرد، مالیات کسورات تکلیفی، حق بیمه سازمان تأمین اجتماعی و یا هرگونه بدهی احتمالی میبایست تعیین و در امر تعیین ارزش نحوه محاسبه سودآوری در سهام گذاری سهام لحاظ گردد.
ط) دریافت گزارشهای حسابرسی عملکرد دورههای مالی قبل از ارزیابی میبایست موردتوجه قرارگرفته و نسبت به اعمال بندهای گزارش حسابرسی در صورت لزوم در امر تعیین ارزش سهام موردنظر قرار داده شود.
ی) درصورتیکه گزارش تعیین ارزش سهام در نیمه دوم دوره مالی شرکت انجام پذیرد، دریافت گزارش حسابرسی میاندورهای و اعمال نکات درجشده در این گزارش و همچنین با توجه به صورتهای مالی دوره قبل از ارزیابی موردبازنگری قرار گیرد. باید توجه داشت که در فاصله تاریخ ارزیابی و تاریخ صورتهای مالی قبل از ارزیابی میبایست سود و زیان مربوطه تعیین و در امر تعیین ارزش سهام موردتوجه قرار گیرد. این امر میتواند با توجه به روند سود سه سال قبل از ارزیابی و یا نرخ سود علیالحساب اوراق مشارکت دولتی تعیین گردد.
ک) لیست ارزیابی کارشناسان رسمی رشتههای مختلف میبایست با لیست دارائیهای ثابت شرکت طبق دفاتر شرکت مورد تطبیق و کنترل قرار داده شود.
ل) در این روش کارشناس مالی میبایستی اطمینان حاصل کند که کارشناسان رشتههای مختلف درزمینه ارزیابی حق الامتیاز، حق الاختراع، حق لیسانس، حق رویالیتی و … . اقدام نموده و نظریه خود را در این زمینه در کارشناسی خود منظور نموده باشند. همچنین بایستی ارزش برندهای شرکت در ارزیابی آن شرکت موردبررسی قرار گیرد.
م) میزان مزایای پایان خدمت کارکنان در شرکتهای فعال بر اساس قانون محاسبه و در تعیین ارزش سهام منظور خواهد گردد. شرکتها معمولاً این رقم را معادل یک ماه آخرین حقوق و مزایای کارکنان محاسبه میکنند و در شرکتهایی که فرض تداوم فعالیت آنها زیر سؤال رفته و یا تعدادی از کارکنان آنها مازاد تشخیص دادهشده باشند، حداقل معادل سه ماه آخرین حقوق دریافتی محاسبه و در حسابها منظور میگردد.
روش تعیین ارزش سهام بر اساس ارزش معدل ۲
برخی از دستاندرکاران حرفه حسابداری و حسابرسی پیشنهاد مینمایند که معدل ۲ یا چند قیمت پایه سهام تعیینشده از سایر روشها میتواند بهعنوان یک روش قیمت پایه سهام تعیین گردد. در این زمینه معمولاً در شرکتهای سود ده معدل قیمت پایه سهام تعیینشده به روش سودآوری و قیمت پایه سهام تعیینشده به روش ارزشهای جاری بهعنوان قیمت پایه سهام تعیین و اعلام میگردد.
روش تعیین ارزش سهام بر اساس ارزش معدل ۲
روش تعیین ارزش سهام بر اساس ارزش اقتصادی و ارزش ذاتی
قیمت پایه سهام را میتوان با توجه به ارزش ذاتی و ارزش اقتصادی تعیین و اعلام نمود. در این زمینه میبایست کارشناس مالی با توجه به وضعیت موجود شرکت در مقام مقایسه با شرکتهای مشابه داخلی و خارجی (رقبا) شرکت را مورد ارزیابی قرار دهد. نقش شرکت در بازار داخلی و خارجی با توجه به میزان و تعداد تولیدات و همچنین وجود مدیریت کارآمد، وجود پرسنل متخصص و دارای دانش و مهارتهای فنی میتواند در تعیین قیمت پایه سهام نقش عمده و اساسی داشته باشد.
وجود واحد حسابرسی داخلی یکپارچه در شرکت که اهداف زیر را در شرکت تدارک میبیند:
الف) coso (کمیسیون تردوی)
- اهداف عملیاتی: این اهداف مربوط به اثربخشی و کارایی عملیات سازمان (شرکت) است ازجمله اهداف مربوط به عملکرد عملیاتی و مالی و حفاظت از داراییها.
- اهداف گزارشگری: این اهداف مرتبط با گزارشگری داخلی و خارجی، مالی و غیرمالی میباشد.
- اهداف رعایتی: این اهداف مرتبط با پایبندی به قوانین و ضوابط سازمان (شرکت) است.
ب)COBIT 5 (آیساکا)
- اهداف سازمانی (شرکتی) اهداف مربوط به فناوری اطلاعات
- اهداف توانمندسازی سازمان (شرکت)
روش تعیین ارزش سهام بر اساس ارزش سودآوری
- این روش در مورد شرکتهایی که میانگین سود موزون سه سال قبل از کسر مالیات، سه سال قبل از ارزیابی پس ازلحاظ کردن عوامل سود، دستکم معادل ۵ درصد ارزش خالص داراییها باشد قابلاجرا خواهد بود.
- با توجه به آنچه قبلاً گفته شد، در این روش شرکت میبایست در سه سال قبل از ارزیابی دارای سود باشد.
- در این روش تعیین ارزش سهام صورتهای مالی سه دوره قبل از ارزیابی میبایست موردحسابرسی، حسابرس مستقل قرارگرفته باشد.
- در این روش ابتدا میبایست سود شرکت تعدیل گردیده و بعداً با توجه به سود تعدیلشده، ارزش سهام تعیین گردد و سپس قیمت بهدستآمده با توجه به عوامل تعدیلکننده قیمت پایه سهام، ارزش تعیین سهام و اعلام گردد.
عوامل تعدیلکننده سود به شرح زیر میباشد
الف) درآمد و هزینههای استثنایی و غیرمترقبه طبق استانداردهای حسابداری
ب) کسری ذخایر مربوط به سه سال آخر مبنای تعیین سود طبق بندهای شرط گزارش حسابرس و رسیدگی کارشناس ارزیاب درصورتیکه در گزارش حسابرسی به علت محدودیت و یا ابهام برای ذخایر رقم ارائه نشده باشد. لازم است کارشناس ارزیاب برآورد منطقی از کسری ذخایر در محاسبات خود منظور نماید. رویدادهای تعدیلی بعد از تاریخ ترازنامه و بعد از تاریخ گزارش حسابرس مستقل و قبل از صدور گزارش قیمتگذاری میبایستی موردتوجه قرار گیرد.
ج) درآمد و هزینههای غیرعملیاتی که در روال عادی فعالیتهای مستمر شرکت واقع نشده است، نظیر سود و زیان حاصل از فروش داراییهای ثابت شرکت.
د) سایر عوامل تعدیلکننده بر اساس گزارش حسابرسی و بازرس قانونی
ه) پس از اعمال مندرج در ردیفهای (الف ب ج د) سود سنوات سوم، دوم و اول میبایستی در شاخص قیمتهای عمدهفروشی ضرب گردد.
و) قوانین، مقررات و ضوابط خاص دولتی که سود شرکت را تحت تأثیر قرار داده و در صورت واگذاری سهام تداوم نخواهد داشت و یا تغییر هرگونه حمایت و نمایندگی بخش دولتی میبایستی در ضریب وزنی برای سالهای ۱ و ۲ و ۳ به ترتیب در اعداد ۳ و ۲ و ۱ ضرب گردیده و حاصل جمع آن بر عدد ۶ تقسیم گردد. حاصل بهدستآمده میبایست بر نرخ بازده تقسیم گردد. این درصد شامل نرخ سود اوراق مشارکت دولتی بهاضافه درصد نرخ ریسک میباشد.
عوامل تعدیل کننده قیمت سهام
عوامل تعدیلکننده قیمت سهام به شرح زیر میباشد
- افزایش سرمایه نقدی و غیر نقدی بهغیراز افزایش سرمایه از محل مطالبات اشخاص و سهامداران در سال قیمتگذاری به سهام اضافه میشود.
- توزیع سود سهام در سال مورد ارزیابی و سال قبل از آن از قیمت سهام میبایست کسر گردد.
- کسری ذخایر مالیات برای سالهایی که برگ تشخیص قطعی صادر نشده است، میبایست محاسبه و از قیمت سهم کسر گردد.
- داراییهای بلااستفاده قبل از سال واگذاری که در تعیین سود اثر نداشته و همچنین ارزش بازیافتنی موجودی کالای نایاب میبایستی به قیمت سهم اضافه شود.
- ارزش طرح توسعه و تکمیل شامل طرحهای نیمهتمام و یا آماده بهرهبرداری که تا پایان سال قبل از واگذاری به مرحله بهرهبرداری نرسیده باشد، حسب مورد میبایست طبق یکی از روشهای زیر محاسبه و به قیمت سهام اضافه گردد.
- ارزش جایگزینی
- ارزش خالص بازیافتی
- ارزش فعلی خالص جریانهای نقدی آتی ناشی از اجرای طرح
- بهای تمامشده طرح که طبق استانداردهای حسابداری تعیینشده است
تبصره ۱: ارزش طرحهای توسعه که کمتر از سی ماه از تاریخ بهرهبرداری آنها گذشته است، نسبت به پایان سال آخر قبل از سال قیمتگذاری به قیمت سهام میبایست اضافه گردد.
تبصره ۲: ارزش داراییهای سرمایهای ایجادشده از محل منابع بودجه عمومی دولت به قیمت سهم اضافه نمیشود.
۶- سپردههای سرمایهگذاری، اوراق مشارکت و سایر داراییها که در سال قبل از سال قیمتگذاری از محل افزایش سرمایه و از محل آورده نقدی صاحبان سهام ایجادشده، به قیمت سهام اضافه و سود نحوه محاسبه سودآوری در سهام گذاری آنها میبایستی بهعنوان تعدیل سود از سود کسر گردد.
۷- برای دوره بین تاریخ آخرین سال و تاریخ قیمتگذاری سهام میبایستی سود و زیان بر مبنای سود علیالحساب اوراق مشارکت دولتی تعیین و به قیمت سهام اضافه گردد.
۸- درصورتیکه سهام بهصورت بلوک و یکجا واگذار گردد، میتوان تا میزان ۳۰ درصد بهعنوان ارزش مزیت مدیریتی به قیمت سهام اضافه نمود.
دیدگاه شما