چگونه حق تقدم را به سهم تبدیل کنیم؟

حق تقدم بورس چیست؟ قوانین حق تقدم سهام که باید بدانید

در این قسمت از مقاله می خواهیم درباره ی حق تقدم بورس که امروزه بسیار در موردش صحبت می شود، صحبت کنیم برای کسب اطلاعات بیشتر تا انتهای مطالب همراه ما باشید.

• تیم ایران بورس به شما پیشنهاد می کنیم مقاله افزایش سرمایه در بورس را بخوانید.

حق تقدم در بورس باعث چه می شود؟

حق تقدم بورس هنگامی که افزایش پیدا می کند، باعث می شود که سرمایه گذارن نیز درگیر آن بشوند، به همین دلیل برای سرمایه گذاران بسیار مهم و حائز اهمیت است.

بهتر است بدانید که برگزاری مجمع شرکت یک نماد حق تقدم نیز در بازار بورس برای آن شرکت تعریف خواهد شد تا سهامداران آن بتوانند از طریق آن نماد، حق های خود را به فروش برسانند. دلیل این کار این است که این احتمال وجود دارد که بعضی از سهامداران تمایلی نداشته باشند که در افزایش سرمایه شرکت کنند.

حق تقدم بورس یعنی چه؟

گاهی برای برخی از افراد که تازه در این حرفه فعالیت خود را آغاز کرده اند سوال به وجود می آید که حق تقدم سهام چیست؟ در این باره باید بگوییم که زمانی که یک شرکت با افزایش سرمایه روبه رو می شود به نسبت درصد افزایش سرمایه آن شرکت تعداد سهام آن نیز افزایش پیدا خواهد کرد. حال با این اوضاع سهامداران آن شرکت می خواهند که حقوق و منافع خود را در شرکت حفظ کنند و هم چنین این انتظار را خواهند داشت که بعد از افزایش سرمایه آن شرکت، درصد مالکیت خود در شرکت را نسبت به قبل از افزایش سرمایه بتوانند حفظ کنند.

تصویب قانون درباره ی حق تقدم بورس

که به این علت قانونی به تصویب رسیده است که بر اساس آن درصورتی که یک شرکت سهام جدیدی را برای فروش انتشار دهد، سهامداران فعلی آن شرکت در خرید این سهام جدید اولویت داشته باشند. که می توان گفت این اولویت در خرید سهام نسبت به سهامداران جدید، حق تقدم سهام گفته می شود.

حق تقدم حکشتی

شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران در سال 1346 تاسیس شده است و هم چنین دارای جایگاه 14 از نظر ظرفیت حمل و نقل دریایی منطقه می باشد که در بازار بورس نیز فعالیت می کند و سرمایه گذاران این شرکت را در بورس با نماد حکشتی می شناسند. افراد زیادی به دلیل معتبر بودن این شرکت در سرتاسر کشور، از آن سهام خریده اند و جزئی از سهامداران آن شده اند. هم چنین در طول روز خیلی از افراد دیگر نیز با خرید سهم یکی از سهامداران این شرکت می شوند.

افزایش سرمایه در حق تقدم بورس

طبق آخرین اخبار گفته شده، این شرکت پس از جلساتی که توسط هیئت مدیره ی و اعضای آن داشته است، افزایش سرمایه 32% به تصویب رسیده است. هم چنین آخرین مهلت استفاده از حق تقدم خرید سهام تا مرداد بوده است و هنوز مهلت جدیدی برای آن گفته نشده است.

خبر های داده شده حاکی بر این است که به علت تحریم های امریکا علیه کشتیرانی ایران توسط مایک پمپئو و به روز رسانی در تحریم های خطوط کشتیرانی ایران توسط خزانه داری امریکا نزدیک 50 درصد افزایش قیمت داشته است و با کاهش نزدیک 13 درصدی روبه رو بوده است.

حق تقدم پترول

شرکت پتروشیمی ایران که در سال 1343 در ایران تاسیس شده است و یکی از معتبر ترین و قدرتمند ترین شرکت ها در ایران است. این شرکت در بازار بورس نیز فعالیت می کند و نماد آن پترول است. به واسطه ی معتبر بودن این شرکت خیلی از افراد با خرید سهام جزئی از سهامداران این شرکت شده اند.

هم چنین خیلی ها بیان کرده اند که سرمایه گذاری در این شرکت آینده خوبی نسبت به سایر شرکت ها دیگر دارد. هم چنین طبق آخرین اخبار گفته شده، این شرکت پس از جلساتی که توسط هیئت مدیره ی و اعضای آن داشته است، مهلت استفاده از حق تقدم خرید سهام خود را سوم آبان ماه سال 1399 تعیین کرد و تصویب کرده است.

شرکت بین المللی توسعه ساختمان ایران

شرکت بین المللی توسعه ساختمان ایران که یکی از معروف ترین شرکت های حال حاضر در ایران است، در زمینه بورس نیز از سال 83 فعالیت خود را آغاز کرده است و هم چنین نماد آن ثاخت است. خیلی از افراد در این شرکت سرمایه گذاری کرده اند ولی به تازگی کارشناسان در این باره گفته اند کسانی که در این شرکت سرمایه گذاری کرده اند، احتمال این که سود خوبی در آینده برای آن ها داشته باشد کم و تقریبا صفر است.

هم چنین اعضای این شرکت، هشتکی را با عنوان به جرم اعتما دبه دولت و کمک به اقتصاد مملکت این چنین ورشکست شدیم را گذاشته اند و از مردم خواسته اند که آن را تا جایی که امکان دارد، منتشر کنند.

هم چنین امسال حق تقدم بورس در این شرکت بسیار بد بوده است چرا که حق تقدم ثاخت 1/99 برآور شده است و خیلی از سهامداران، سهام خود را از این شرکت بیرون کشیده اند و بیان کرده اند که تا به الان نیز ضرر زیادی کرده چگونه حق تقدم را به سهم تبدیل کنیم؟ اند.

حق تقدم صبا

گفته شده است که شرکت سرمایه ‌گذاری صبا تامین در اواخر سال 98 در بیشتر از 31 شرکت بورسی با ارزشی بیشتر از 150 هزار میلیارد ریال سرمایه ‌گذاری کرده است که صنایع استخراج کانه ‌های فلزی و بانک‌ ها و موسسات اعتباری بیشترین سهم را از سبد پورتفوی بورسی این شرکت تشکیل داده‌ اند.

هم چنین تخمین زده شده است که درآمد سود سهام از آغاز سال مالی تا پایان سال 98 به بیش از 10 هزار میلیارد ریال رسیده است.

شرکت صنعتی دوده فام که برای اولین بار در سال 98 در بازار بورس فعالیت خود را آغاز کرده است و نماد آن نیز شصدف است، خیلی از افراد به دلیل این که این شرکت تازه این فعالیت را آغاز کرده است و ممکن است در آینده در این زمینه پیشرفت کند، در این شرکت سرمایه گذاری کرده اند و با خرید سهام یکی از سهامدارن آن شده اند.

آخرین مهلت خرید در شصدف

طبق آخرین اخبار گفته شده، مهلت استفاده از حق تقدم شصدف برای خرید سهام تا اواخر مهر بوده است و چگونه حق تقدم را به سهم تبدیل کنیم؟ هنوز مهلت جدیدی برای آن گفته نشده است.

کسانی که می خواهند علاوه بر این که در سایت های ایرانی اطلاعاتی در این زمینه داشته باشند، می توانند حق تقدم به انگلیسی را در اینترنت جستجو کنند تا اخبار را در این زمینه در سایت های خارجی نیز مشاهده کنند و اطلاعات خود را افزایش دهند.

گاهی برای برخی از افراد سوال پیش می آید که تبدیل حق تقدم به سهم چگونه امکان پذیر است؟ در ابتدا باید بگوییم که شخص باید برای هر گواهی مبلغی معادل با ارزش اسمی، سهم پرداخت کند. هم چنین در کشور ایران ارزش اسمی هر سهم در حال حاضر معادل 1000 ریال می باشد. در نهایت به ازای هر گواهی به اضافه ی 1000 ریالی که برای آن پرداخت می کند یک سهم به شخص تعلق خواهد گرفت.

هم چنین به یاد داشته باشید که اگر فردی در زمان تعیین شده 1000 ریال را پرداخت کرده است، افزایش سرمایه شرکت نزد سازمان بورس ثبت می شود، که بعد از آن حق تقدم های فرد به طور اتوماتیک تبدیل به سهام عادی می شود. البته باید گفت که این پروسه کمی زمان می برد و معمولا بین 3 تا 6 ماه طول می کشد تا انجام شود.

تحریم های امریکا

سهام حق تقدم چیست را اگر بخواهیم به طور کامل توضیح دهیم به این صورت است که زمانی که یک شرکت با افزایش سرمایه روبه رو می شود به نسبت درصد افزایش سرمایه آن شرکت تعداد سهام آن نیز افزایش پیدا خواهد کرد. حال با این اوضاع سهامداران آن شرکت می خواهند که حقوق و منافع خود را در شرکت حفظ کنند و هم چنین این انتظار را خواهند داشت که بعد از افزایش سرمایه آن شرکت، درصد مالکیت خود در شرکت را نسبت به قبل از افزایش سرمایه بتوانند حفظ کنند.

طبق آخرین اخبار گفته شده، شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران پس از جلساتی که توسط هیئت مدیره ی و اعضای آن داشته است، افزایش سرمایه 32% به تصویب رسیده است. هم چنین آخرین مهلت استفاده از حق تقدم حکشتی برای خرید سهام تا مرداد بوده است و هنوز مهلت جدیدی برای آن گفته نشده است.

متاسفانه به علت تحریم های امریکا علیه کشتیرانی ایران توسط مایک پمپئو و به روز رسانی در تحریم های خطوط کشتیرانی ایران توسط خزانه داری امریکا نزدیک 50 درصد افزایش قیمت داشته است.

سوالات متداول درباره ی حق تقدم بورس

زمانی که یک شرکت با افزایش سرمایه روبه رو می شود به نسبت درصد افزایش سرمایه آن شرکت تعداد سهام آن نیز افزایش پیدا خواهد کرد. سهامداران آن شرکت می خواهند که حقوق و منافع خود را در شرکت حفظ کنند و هم چنین این انتظار را خواهند داشت که بعد از افزایش سرمایه آن شرکت، درصد مالکیت خود در شرکت را نسبت به قبل از افزایش سرمایه بتوانند حفظ کنند.

شما می توانید یا با پرداخت 100 تومان به ازای هرسهم به شرکت سهام حق تقدم را به تعداد سهام خود اضافه کنید یا آن ها را به قروش برسانید.

بر اساس آن درصورتی که یک شرکت سهام جدیدی را برای فروش انتشار دهد، سهامداران فعلی آن شرکت در خرید این سهام جدید اولویت داشته باشند. که می توان گفت این اولویت در خرید سهام نسبت به سهامداران جدید،حق تقدم سهام گفته می شود.

حق تقدم خرید سهام چیست و چه زمانی به سهامدار تعلق میگیرد؟

حق تقدم سهام به چه معنی است؟

حق تقدم خرید سهام مربوط به زمانی است که شرکت از محل آورده نقدی و مطالبات، افزایش سرمایه می دهد و در صورتیکه سهامدار در مجمع افزایش سرمایه شرکت کرده باشد حق تقدم به وی تعلق می گیرد.

آیا به سرمایه ی سهامدار با احتساب حق تقدم، افزایش پیدا می کند یا تغییری ایجاد نمی شود؟

پاسخ به این سوالات را با ذکر مثال بیان میکنیم. فرض کنید شرکتی به میزان 100 درصد افزایش سرمایه داشته باشد. در افزایش سرمایه تعداد سهام شرکت دو برابر می شود، مثلا اگر 100،000،000 برگه سهم داشته باشد به 200،000،000 برگه سهم افزایش پیدا میکند (از طرفی قیمت سهم شکسته میشود). در این حالت اگر تعداد سهام هر سهامدار ثابت بماند، میزان سرمایه ی سهامدار کم میشود، پس لازم است به طریقی مالکیت سهامدار حفظ شود.

زین رو حق تقدم برای سهم تعریف شده است، بدین صورت که به نسبت افزایش سرمایه (مثلا 100%) حق تقدم برای سهم در نظر گرفته می شود، به عبارتی میزان 100 درصد حق سهم جدید به سهامدار تعلق میگیرد. راههای مختلفی برای استفاده از حق تقدم سهم وجود دارد.

حال چرا به آن حق تقدم سهم گفته میشود؟

به این دلیل نام حق تقدم برای آن در نظر گرفته شده است که، سهامدارانی که در روز مجمع افزایش سرمایه سهامدار شرکت بوده اند، بعد از بازگشایی تعدادی حق خرید سهم به قیمت اسمی 1000 ریال به آنها تعلق میگیرد. که معادل همان درصد افزایش سرمایه است.(در ادامه راجع به اینکه چه کسانی می توانند از حق تقدم استفاده کنند توضیح خواهیم داد ) مثلا اگر قبل از افزایش سرمایه 1500 سهم از شرکت را داشته باشید بعد از افزایش سرمایه تعداد سهام عادی شما 1500 سهم و به تعداد 1500 حق تقدم سهم هم به شما اختصاص داده می شود که با پرداخت 100 تومان به ازای هر حق، میتوان جهت تبدیل حق تقدم به سهم اقدام کرد.

در واقع میتوان گفت حق تقدم یک سهم جدید است که اولویت خرید با سهامداران فعلی شرکت است که بسته به شرایط بازاری سهم، میتوان از بازی حق تقدم سود کسب کرد.

بعد از مجمع حق تقدم تا چه مدت باز است؟

بعد از برگزاری مجمع فوق العاده در خصوص افزایش سرمایه، نماد سهم باز میشود و چند روز بعد از آن نیز نماد حق تقدم باز خواهد شد. و تقریبا به مدت 60 روز غیرکاری قابل خرید و فروش است.

چگونه از حق تقدم استفاده کنیم؟

بعد از اینکه شرکت از چگونه حق تقدم را به سهم تبدیل کنیم؟ مجمع افزایش سرمایه بیرون آمد، بلافاصله افزایش سرمایه شرکت ثبت نمیشود ولی چند روز بعد از باز شدن نماد سهم، حق تقدم آن نیز باز میشود که به مدت 2 ماه سهامدار فرصت دارد راجع به حق تقدم خود تصمیم بگیرد. از این جهت سه راه پیش روی سهامدار قرار میگیرد؛

1_فروش حق تقدم

فروش حق تقدم یا فروش گواهی حق تقدم بدین معناست که سهامدار تمایلی ندارد حق تقدم را به سهم تبدیل کند بنابراین در بازار، نماد حق تقدم سهم بعنوان یک سهم جدید در نظر گرفته میشود و سهامدار از طریق آن، حق تقدم خود را به فروش می رساند.

بعنوان مثال، فرض کنید نماد شصدف از محل آورده نقدی افزایش سرمایه داده است. بعد از برگزاری مجمع عمومی فوق العاده و بازگشایی نماد شرکت، نماد شصدفح برای شرکت تعریف میشود. که از طریق آن سهامدار میتواند سهام خود را به فروش برساند. یعنی اگر شما 1500 سهم شصدف داشته اید و شرکت 100 درصد افزایش سرمایه داده است، 1500 سهم حق تقدم با نام شصدفح به شما تعلق میگیرد که با قیمت روز بازار میتوانید بفروشید.چگونه حق تقدم را به سهم تبدیل کنیم؟

2_تبدیل حق تقدم به سهم

اگر سهامدار تمایل داشته باشد در افزایش سرمایه شرکت مشارکت کند و سرمایه خود را افزایش دهد، اقدام به خرید حق تقدم مینماید. روش تبدیل حق تقدم به سهم بدین صورت است که ابتدا برای هر شخصی که در تاریخ برگزاری مجمع سهامدار شرکت بوده است یک گواهی به نام گواهی حق تقدم صادر میشود.که در آن تعداد سهام حق تقدم و همچنین مبلغ قابل پرداخت به ازای تبدیل هر حق مشخص شده است ( معمولا به ازای هر حق تقدم باید 100 تومان پرداخت گردد که معادل ارزش اسمی سهم است). سهامدار باید در مدت معین (معمولا دو ماه) این مبلغ را پرداخت کرده و فرم گواهی را برای شرکت ارسال کند. همه ی این مراحل لازم است یک مدت زمان را طی کند. و پس از ثبت افزایش سرمایه شرکت، حق تقدم بصورت خودکار به سهم تبدیل خواهد شد.

3_حق تقدم استفاده نشده

در این حالت اگر سهامدار در مدت مشخص شده بعد از مجمع فوق العاده (که حدود 2 ماه است) نه گواهی حق تقدم را به فروش برساند و نه اینکه اقدام به تبدیل آن به سهم نماید ( که ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد؛ مثلا فراموش کرده باشد و یا اینکه نداند حق تقدم به وی تعلق گرفته است)، حق تقدم اصطلاحا بصورت استفاده نشده باقی میماند.

در این صورت آیا سهادار حق تقدم را از دست داده است؟

جواب خیر است. وقتی حق تقدم بصورت استفاده نشده باقی میماند، بعد از بازگشایی حق تقدم، شرکت در روزهای مشخصی اقدام به حراج حق تقدم به قیمت روز بازار مینماید. و بعد از کسر کارمزد مبلغ را به حساب سهامدار واریز می کند.

دامنه نواسان حق تقدم چگونه است؟

دامنه ی نوسان سهام عادی در بازار بورس 5% است ( 5%- و 5%+ )، ولی این دامنه در مورد حق تقدم دو برابر دامنه ی نوسان سهم است یعنی 10% مثبت و 10% منفی، به خاطر همین مساله ریسک آن را بالا می برد که هم میتوان از حق تقدم سود کسب کرد و هم ضرر و زیان بالایی را متحمل شد چون در طول یک روز میتواند به اندازه ی 20% نوسان داشته باشد. در مثال زیر دامنه ی نوسان حق تقدم دزهراويح را مشاهده میکنید.

چه مدت طول میکشد حق تقدم به سهم تبدیل شود؟

بعد از پرداخت مبلغ اسمی و به ثبت رسیدن افزایش سرمایه شرکت در سازمان بورس و اداره ی ثبت شرکت ها، تبدیل حق تقدم به سهم و اضافه شدن خودکار آن به پرتفوی سهامدار 4 الی 6 ماه زمان می برد.

چگونه می توان از بازی حق تقدم سود کسب کرد؟

حق تقدم ویژگی هایی دارد که هم ریسک محسوب می شود و هم فرصت است. یکی از این ویژگی ها دامنه ی نوسان دو برابری آن نسبت به خود سهم است. به خاطر همین ویژگی ها مورد اقبال سهامداران با تجربه قرار گرفته است و از بازی هایی که در آن صورت می گیرد خیلی راحت کسب سود می کنند.

چه کسانی می توانند از حق تقدم سهم استفاده کنند؟

همانگونه که مطرح شد نماد حق تقدم در یک مدت محدود باز است و نمیتوان در هر زمان اقدام به خرید وفروش آن نمود. مدت زمان 60 روزه برای آن تعیین شده است. و در این مدت ( که بعد از مجمع فوق العاده ست) افرادی که در مجمع سهامدار بوده اند با پرداخت مبلغ اسمی ( 100 تومان) حق تقدم را می خرند. همچنین افرادی که سهامدار نبوده اند نیز می توانند در بازار اقدام به خرید نماد حق تقدم نمایند.

یعنی افرادی که سهامدار شرکت نبوده اند نیز می توانند اقدام به خرید حق تقدم نمایند؟

بله. همه ی افرادی که در بازار بورس فعالیت دارند می توانند مانند یک سهم جدید آن را از فروشنده بخرند. و سپس همانند سهامداران شرکت مبلغ اسمی هر سهم را به حساب شرکت واریز نمایند. تا مراحل تبدیل حق تقدم به سهم برای آنها طی شود. ولی باید توجه داشت که فقط در آن بازه ی 60 روزه می توانند این کار را انجام دهند.

حق تقدم سهام

درصورتی که یک شرکت سهامی قصد افزایش سرمایه و فروش سهام جدید داشته باشد ، سهامداران فعلی در خرید این سهام جدید اولویت دارند. به این اولویت در خرید سهام نسبت به سهامداران جدید، حق تقدم خرید سهام گفته می شود.

پس از آنکه موضوع افزایش سرمایه شرکت به تصویب رسید، موضوع در روزنامه کثیرالانتشاری که به عنوان روزنامه رسمی شرکت انتخاب شده، منتشر می‌شود تا همه سهامداران از این تصیم مطلع شوند.

همچنین فرمی برای سهامداران آن شرکت ارسال شده و از آنها درخواست می‌شود تا درصورت تمایل به استفاده از حق تقدم خود برای خرید سهام جدید، فرم مذکور را تکمیل و برای شرکت ارسال نمایند.

به این فرم، اصطلاحا گواهی حق تقدم خرید سهام گفته می‌شود.

فـرم مذکور را در مهلت تعیین شده (که معمولا ۶۰ روز است) تکمیل و برای شرکت ارسال می شود . این اقدام به منزله تمایل سهامدار به مشارکت در افزایش سرمایه شرکت است.

بنابراین وی باید علاوه‌ بر تکمیل فـرم، مبلغ اسمی سهام را به حساب شرکت واریز نمایند تا سهام جدید، به نام آنها صادر شـود.

همچنین برخی‌از سهامداران ممکن است به علت عدم اطلاع از افزایش سرمایه شرکت و یا هر دلیل دیگر، در مهلت تعیین شده هیچ اقدامی نکنند.

در این حالت، شرکت پس از پایان مهلت مقرر، سهام باقیمانده را با قیمت روز بازار، در بورس فروخته و مابه التفاوت قیمت اسمی و قیمت بازار را به حساب سهامدارانی که از حق تقدم خود استفاده نکرده‌‌اند، واریـز می‌کند.

همچنین ممکن است عده ای از سهامداران گواهی حق تقدم خرید سهام خود را در بورس مبفروشند. این گروه از سهامداران می‌توانند برای فروش گواهی حق تقدم سهام خود، به یکی از شرکت‌های کارگزاری بورس مراجعه و این گواهی را به قیمت روز بازار، به فروش برسانند.

قیمت گواهی حق تقدم در بورس، معمولا معادل تفاوت قیمت اسمی (۱۰۰ تومان) و قیمت بازار سهم است. بنابراین، اگر مثلا قیمت سهام شرکت الف در بورس، ۱۵۰ تومان باشد، قیمت گواهی حق تقدم خرید سهام شرکت الف در بورس، حدودا ۵۰ تومان خواهد بود:

طبیعتا گواهی حق تقـدم خرید سهام، برای آندسته از سرمایه‌گذارانی که انتظار دارند قیمت سهم مذکور در آینده با افزایش مواجه شـود، جذابیت دارد، زیرا با خرید این گواهی، می‌توانند سهامدار شرکت مذکور شوند.

از آنجا که گواهی حق تقدم خرید سهام نیز همانند سهام، در بورس داد و ستد می‌شود، بنابراین یک ورقه بهادار به شمار می‌رود.

نکته‌ قابل توجه اینکه در هر صورت، مزایای ناشی از حق تقدم، به سهامداران شرکت تعلق دارند و حتی درصورت عدم استفاده آنها از حق تقدم، آنها از کسب این مزایـا محروم نخواهنـد شد، اگرچه برخی سهامداران ترجیح می‌دهند با دریافت سهام جدید، از این مزایا استفاده کنند و برخی دیگر، با فروش گواهی حق تقدم خود در بورس.

حق تقدم" ومعادن " به سهم تبديل شده ولي معامله نمي شود

يكي از سهامداران بورس كشور طي تماس با بورس نيوز گله از عدم اجازه معامله به برگه هاي حق تقدم شركت سرمايه گذاري توسعه معادن و فلزات پس از تبديل شدن به سهم كرده است .

يكي از سهامداران بورس كشور طي تماس با بورس نيوز گله از عدم اجازه معامله به برگه هاي حق تقدم شركت سرمايه گذاري توسعه معادن و فلزات پس از تبديل شدن به سهم كرده است .

بنا بر گزارش چگونه حق تقدم را به سهم تبدیل کنیم؟ بورس نيوز ؛ به گفته وي حق تقدم سهام شركت توسعه معادن و فلزات پس از كش و قوس هاي فراوان تبديل به سهم شده است و اين موضوع در سايت سپرده گذاري نيز توجه به تبديل شدن وجوه به سهام نمايان است كه متأسفانه مسئولين شركت بورس و سازمان بورس بنا به دلايلي همچون ترس از افت شاخص ، اين سهام را به سهام قابل معامله تبديل نكرده اند .

اين فعال بازار سرمايه خاطر نشان كرده است : از آنجاييكه اين احتمال از سوي مسئولين بورس مي رود كه قابل معامله شدن سهام فوق سبب ايجاد صف چهار ميليوني فروش براي شركت مذكور و افت شاخص بورس شود فعلاً اجازه انجام معامله به آن داده نمي شود .

وي در پايان با اظهار نارضايتي از اتخاذ برخي سياست هاي مسئولين كه تنها به ضرر سهامداران جزء مي باشد يادآور شد : فراموش نكنيم كه هر سهم " ومعادن" پس از افزايش سرمايه حدود 350 تومان افت و قبل از افزايش سرمايه حدود 530 تومان افت كرده است كه اگر ما مبنا را به جاي قيمت 880 تومان قبل از افزايش سرمايه همان 600 تومان بعد از افزايش سرمايه محاسبه كنيم افت قيمت هر سهم شركت سرمايه گذاري توسعه معادن و فلزات 350 تومان مي شود كه در صورت عدم قابل معامله بودن برگه هاي حق تقدم اين شركت كه به سهام تبديل شده سهامدار جزء متحمل زيان قابل توجهي مي شود .

همه‌چیز درباره افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و حق تقدم

برای شرکت‌ها افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و ارائه حق تقدم و همچنین افزایش سرمایه با روش صرف سهام مطلوب‌ترین روش‌های افزایش سرمایه است؛ زیرا این دو روش افزایش سرمایه باعث می‌شود سرمایه نقدی نصیب شرکت شود که می‌تواند با آن به توسعه خود بپردازد.

در راستای مقالاتی که ما می‌خواهیم در آکادمی تجارت‌نیوز درباره بورس، مفاهیم، اصطلاحات و عملیات آن بنویسیم، در این مقاله به افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و حق تقدم می‌پردازیم.

سود انباشته

طبق قانون تجارت ایران شرکت‌ها باید هرساله بخشی از سود سالانه خود را در حسابی تحت عنوان «سود انباشته» نگه‌داری کنند. شرکت‌ها می‌توانند بعدا از این پول استفاده کرده و خود را توسعه دهند.

مثلا وقتی شرکتی بخواهد بخش‌های جدیدی تاسیس کند که پولش را ندارد، می‌تواند با استفاده از همین مبلغ ذخیره‌شده در حساب سود انباشته استفاده کند. البته برای انجام چنین کاری باید معادل همین سود انباشته، سهام جدید بین سهام‌داران توزیع کند.

در این حالت عملا پول جدیدی نصیب شرکت نمی‌شود اما هیئت‌مدیره و سهام‌داران عمده و خرده شرکت به این رای می‌دهند که شرکت از حساب انباشته پول برداشت کرده، افزایش سرمایه انجام داده و مثلا واحدهای جدیدی افتتاح کند.

رای‌گیری برای افزایش سرمایه از آورده نقدی

تصمیم برای افزایش سرمایه در کل در هیئت‌مدیره شرکت اتخاذ می‌شود و پس از مجوز سازمان روی می‌دهد. البته مراحل افزایش سرمایه شامل جزئیات بیشتری که در ما مقاله دیگری به آن می‌پردازیم.
وقتی همه این اتفاق‌ها افتاد سهام شرکت ۳ روز قبل از مجمع عمومی فوق‌العاده افزایش سرمایه متوقف می‌شود و دیگر نمی‌توان آن را معامله کرد.

مزیت مهم افزایش سرمایه با آورده نقدی برای سهام‌داران شرکت این است که میزان مالکیت سهام‌داران فعلی شرکت تغییری نمی‌کند. به همین دلیل در این نوع افزایش سرمایه از سهام‌داران فعلی خواسته می‌شود متناسب با تعداد سهم‌هایی که دارند، به‌حساب شرکت پول واریز کنند.

مجموع همین پول‌هاست که باعث می‌شود سرمایه شرکت افزایش یابد و پول در اختیار آن قرار گیرد. با این کار میزان سهم‌ها و طبعا دارایی هر سهام‌دار به‌اندازه پول واریزی‌اش افزایش می‌یابد.

اگر همه سهام‌داران این کار را بکنند، میزان دارایی شرکت افزایش می‌یابد. تعداد سهم‌های سهام‌داران نیز به‌تناسب افزایش می‌یابد؛ اما ترکیب سهام‌دارها و میزان چگونه حق تقدم را به سهم تبدیل کنیم؟ مالکیت آن‌ها بر شرکت تغییر نمی‌کند.

بعد از افزایش سرمایه با آورده نقدی، قیمت سهام شرکت کاهش می‌یابد؛ اما از آن‌سو به همین نسبت حق تقدم در سبد دارایی سهام‌داران اضافه می‌شود. در نهایت مجموع این دو عدد برابر دارایی قبلی فرد خواهد بود.

افزایش سرمایه از محل آورده نقدی گروه مپنا

فرض کنید شما ۲ هزار سهم از گروه مپنا با نماد «رمپنا» را دارید. این شرکت برای توسعه فعالیت‌های خود تصمیم می‌گیرد ۶۰ درصد افزایش سرمایه از محل آورده نقدی داشته باشد. به همین دلیل ۳ روز پیش از مجمع عمومی فوق‌العاده، سهام شرکت در قیمت ۵۰۰ تومان بسته می‌شود.

یعنی دارایی شما از سهم رمپنا در روز توقف آن، یک‌میلیون تومان است. ارزش اسمی هر سهم گروه مپنا ۱۰۰ تومان است.

ارزش اسمی یک رقم توافقی بین ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ تومان است که شرکت‌ها هنگام تاسیس آن را معین می‌کنند؛ مثلا اگر سرمایه یک شرکت هنگام تاسیس ۲ میلیارد تومان و ارزش اسمی آن ۲۰۰ تومان تعیین‌شده باشد، تعداد سهم‌های شرکت ۱۰ میلیون سهم خواهد بود. در ایران عموم شرکت‌ها ارزش اسمی خود را ۱۰۰ تومان انتخاب می‌کنند.

پس‌ازاین افزایش سرمایه و بازگشایی سهم، شما همچنان ۲۰۰۰ سهم رمپنا را خواهید داشت؛ اما قیمت هر سهم در بازار به ۳۵۰ تومان خواهد رسید. قیمت هر حق تقدمی که با نماد «رمپناح» به سبد شما اضافه می‌شود، 250 تومان خواهد بود.

ازآنجایی‌که میزان افزایش سرمایه 60 درصد است، یعنی سهام‌داران به ازای هر سهمی که موقع چگونه حق تقدم را به سهم تبدیل کنیم؟ چگونه حق تقدم را به سهم تبدیل کنیم؟ بسته شدن نماد معاملاتی شرکت داشتند، 0.6 حق تقدم می‌گیرند.

یعنی اگر شما هنگام بسته شدن سهام رمپنا ۲ هزار سهم از این شرکت داشتید، حالا 1200 حق تقدم دارید که قیمت هر حق تقدم 250 تومان است.

در نتیجه شما ۷۰۰ هزار تومان سهام اصلی شرکت و ۳۰۰ هزار تومان حق تقدم خواهید داشت که برابر همان یک‌میلیونی است که قبل از افزایش سرمایه داشتید.

محاسبه قیمت سهام پس از افزایش سرمایه با آورده نقدی

فرض کنید شرکت فرضی «نیرو کاوان»، می‌خواهد از محل آورده نقدی به‌اندازه x درصد افزایش سرمایه داشته باشد.

شرکت‌ها می‌توانند هر سهم جدیدی را که به سهام‌داران خود می‌دهند با قیمت اسمی شرکت بفروشند؛ اما برخی نیز ممکن است رقم بیشتری را هم برای این کار بخواهند. در این حالت افزایش سرمایه به‌جای آورده نقدی، تبدیل به افزایش سرمایه با صرف سهام با حق تقدم خواهد بود.

فرض کنید شرکت به ازای هر سهم جدید از سهام‌داران خود مبلغ pv را می‌خواهد.

اگر قیمت هر سهم شرکت در حال حاضر pp باشد، قیمت هر سهم شرکت پس از افزایش سرمایه چنین محاسبه می‌شود:

که در آن P_{after capital increase} قیمت سهام شرکت پس از افزایش سرمایه از محل آورده نقدی است.

در این حالت اگر تعداد سهم‌های شما از شرکت الف به تعداد N_Stocks باشد، تعداد حق تقدمی که به شما تعلق می‌گیرد، برابر خواهد بود با:

که در آن N_{preferred Stocks} تعداد حق تقدمی است که شما خواهید داشت.

قیمت هر حق تقدم هم برابر خواهد بود با:

که در آن P_{preferred Stocks} قیمت هر حق تقدمی است که به شما می‌رسد.

مثال افزایش سرمایه از محل آورده نقدی

بگذارید در چند مثال تمام آنچه را گفتیم، روشن کنیم.

افزایش سرمایه از آورده نقدی برای شرکت غیربورسی یا سهامی خاص

فرض کنید شرکت فولاد خوزستان برای افتتاح یک واحد جدید تولید پروفیل آهن، نیازمند سرمایه است و لازم است ۱۵۰ درصد افزایش سرمایه دهد؛ اما سود انباشته کافی برای این کار ندارد. مدیرعامل پیشنهاد می‌دهد که برای تامین این سرمایه‌گذاری، شرکت سرمایه‌گذار جدید بیاورد.

اما چون در این حالت میزان مالکیت سهام‌داران اصلی شرکت کاهش می‌یابد، آن‌ها به این کار رضایت نمی‌دهند.

به همین دلیل تصمیم می‌گیرند این سرمایه اضافی را خود سهام‌دارها تامین کنند. در این حالت ما یک افزایش سرمایه از محل آورده نقدی خواهیم داشت.

یعنی هرکدام از سهام‌داران باید متناسب با میزان مالکیت خود و البته مبلغ موردنیاز که ۱.۵ برابر دارایی فعلی شرکت است، پول به شرکت بیاورند.

فرض کنید سرمایه شرکت در زمان این تصمیم‌گیری ۱۰ میلیارد تومان است. چون ارزش اسمی چگونه حق تقدم را به سهم تبدیل کنیم؟ سهام که در ابتدای تاسیس ثبت‌شده، ۱۰۰ تومان بود، در نتیجه تعداد کل سهم‌های شرکت ۱۰۰ میلیون سهم می‌شود.

حالا فرض کنید که این شرکت سه سهام‌دار به نام‌های الف، ب و ج دارد که هرکدام دارایی ۴۰ میلیون، ۵۰ میلیون و ۱۰ میلیون سهم هستند.

شرکت می‌خواهد سرمایه خود را 1.5 برابر کند؛ یعنی تعداد سهم‌های آن از ۱۰۰ میلیون به ۲۵۰ میلیون خواهند رسید. چون تعداد سهم‌های شرکت ۱۰۰ میلیون است، با این افزایش سرمایه ۱۵۰ میلیون سهم جدید نیز به شرکت اضافه خواهد شد.

این میزان افزایش سرمایه با در نظر گرفتن ۱۰۰ تومان ارزش اسمی هر سهم برابر ۱۵ میلیارد خواهد بود.

در این حالت چون فرد الف مالک ۴۰ درصد از شرکت است باید ۴۰ درصد از این سرمایه اضافی ۱۵ میلیاردی یعنی ۶ میلیارد را تامین کند.

فرد ب باید 7.5 میلیارد و فرد ج باید 1.5 میلیارد پول جدید به شرکت بیاورند.

با این اتفاق فرد الف مالک ۱۰۰ میلیون سهم، فرد ب مالک ۱۲۵ میلیون سهم و فرد ج مالک ۲۵ میلیون سهم خواهد بود. در نهایت دوباره مالکیت این سه نفر بر شرکت ۴۰ درصد، ۵۰ درصد و ۱۰ درصد می‌ماند.

افزایش سرمایه از آورده نقدی برای شرکت بورسی یا سهامی عام

حال فرض کنید که همین شرکت فولاد خوزستان بعدازاین اتفاق‌ها، حالا تبدیل به شرکت سهامی عام شده و سهام آن با نماد «فخوز» در بورس معامله می‌شود.

سهام‌داران عمده آن همچنان فرد الف، ب و ج هستند اما حالا ۱۰ درصد سهام شرکت یعنی ۲۵ میلیون سهم شناور است و در بورس معامله می‌شود.

حالا دوباره شرکت فولاد خوزستان تصمیم می‌گیرد یک افزایش سرمایه ۱۲۰ درصدی از محل آورده نقدی داشته باشد.

فرض کنید شما در حال حاضر ۵ هزار سهم فخوز دارید. سهم برای مجمع فوق‌العاده جهت افزایش سرمایه از محل آورده نقدی، به مجمع می‌رود و در قیمت ۱۱۰۰ تومان نماد آن متوقف می‌شود؛ یعنی دارایی شما موقع بسته شدن سهم 5 میلیون و 500 هزار تومان است.

ارزش اسمی فخوز ۱۰۰ تومان است و برای آورده نقدی هم مثل مورد قبل از سهام‌داران می‌خواهد که به ازای هر سهم همان ارزش اسمی یا ۱۰۰ تومان را بپردازند.

در این صورت قیمت سهم پس از بازگشایی مجدد، برابر خواهد بود با:

پس قیمت هر سهم 555 تومان خواهد بود که با در نظر گرفتن ۵ هزار سهم شما، ارزش آن ۲ میلیون و 775 هزار تومان خواهد بود.

در این حالت شما به ازای هر سهم ۱.۲ حق تقدم خواهید داشت. چون شما ۵ هزار سهم دارید، پس تعداد حق تقدم شما:

شما ۶۰۰۰ هزار حق تقدم فخوز خواهید داشت. این حق تقدم با نماد «فخوزح» به سبد دارایی شما اضافه خواهد شد. قیمت هر حق تقدم برابر خواهد بود با:

در نتیجه ارزش حل کل حق تقدم شما ۲ میلیون و ۷30 هزار تومان می‌شود.

مجموع این دو رقم یعنی ارزش سهام اصلی شرکت پس از افزایش سرمایه و ارزش حق تقدم، 5 میلیون و 505 هزار تومان است. چون ما در این محاسبات تقریب‌هایی به کار بردیم، رقم به‌دست‌آمده ۵ هزار تومان بیشتر از ۵ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان اولیه بود.

حق تقدم یک سهم، با پسوند ح در انتهای نماد سهم به سبد دارایی سهام‌داران اضافه می‌شود؛ مثلا حق تقدم سهم فملی، «فملیح» و حق تقدم سهم ثغرب، «ثغربح» خواهد بود که پس از برگزاری مجمع و انجام افزایش سرمایه به سبد دارایی سهام‌داران اضافه می‌شود.

افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و صرف سهام

حال فرض کنید شرکت ملی مس با نماد فملی یک افزایش سرمایه ۸۰ درصدی از محل آورده نقدی داشته باشد. ارزش اسمی آن نیز طبق معمول ۱۰۰ ریال است؛ اما چگونه حق تقدم را به سهم تبدیل کنیم؟ این شرکت برای هر سهم جدید از سهام‌داران مبلغ ۱۳۰ تومان را می‌خواهد.

فرض کنید تعداد کل سهم‌های شرکت در این زمان ۱۰ میلیون سهم باشد. با چنین افزایش سرمایه‌ای، این شرکت ۸ میلیون سهم جدید توزیع می‌کند و به ازای هرکدام ۱۳۰ تومان پول می‌گیرد که می‌شود یک میلیارد و ۴۰ میلیون تومان.

از این رقم ۸۰۰ میلیون تومان به سرمایه شرکت افزوده می‌شود و بقیه ۲۴۰ میلیون تومان به‌عنوان مبلغ صرف سهام در حسابی به این منظور واریز می‌گردد.

اگر قیمت سهم هنگام بسته شدن ۶۰۰ تومان باشد، قیمت آن بعد از افزایش سرمایه برابر خواهد بود با:

در این حالت اگر فرض کنیم پیش از مجمع افزایش سرمایه آورده نقدی، شما ۱۰۰۰ سهم فملی داشتید، تعداد 800 حق تقدم (0.8 حق تقدم به ازای هر سهم) به شما تعلق می‌گیرد که پس از بازگشایی سهم، با نماد «فملیح» در سبد دارایی شما ظاهر خواهد شد. قیمت هر حق تقدم نیز 261 تومان خواهد بود.

استفاده از حق تقدم آورده نقدی

پس از برگزاری مجمع افزایش سرمایه از محل آورده نقدی، حق تقدم سهم موردنظر در سبد دارایی شما ظاهر می‌شود.

شما با این حق تقدم می‌توانید سه کار انجام دهید:

۱- حق تقدم را بفروشید

حق تقدمی که در مورد فخوز با نماد فخوزح و در مورد فملی، با نماد فملیح در سبد شما ظاهر می‌شود، ۶۰ روز پس از بازگشایی سهم در بازار قابل معامله و دامنه نوسان آن نیز ۱۰ درصد است.
اگر شما نخواهید در افزایش سرمایه شرکت کنید، می‌توانید این حق تقدم را بفروشید.

اگر سهم اصلی را نفروشید، با فروش حق تقدم دیگر امتیاز خود برای حفظ درصد مالکیت خود از شرکت را واگذار می‌کنید.

۲- حق تقدم را به سهام اصلی تبدیل کنید

شما می‌توانید حق تقدم خود را نفروشید.

شاید هم شما در مجمع افزایش سرمایه نبودید اما پس از انجام افزایش سرمایه، حق تقدم یک شرکت را از یکی از سهام‌دارهایی که نمی‌خواست در افزایش سرمایه شرکت کند، در دوره معامله آن خریده‌اید.

خلاصه شما یک نماد حق تقدم در سبد خود دارید.

شرکت در این مواقع یک اطلاعیه پذیره‌نویسی صادر می‌کند و از سهام‌داران و هرکسی این حق تقدم را دارد می‌خواهد با واریز کردن مبلغی به ازای هر حق تقدم به‌حساب اعلامی شرکت، آن را تبدیل به سهام اصلی کنند.

این مبلغ درخواستی همان چیزی است که در مثال‌های بالایی گفتیم. یک شرکت ممکن است صرفا به‌اندازه ارزش اسمی هر سهم (معمولا ۱۰۰ تومان) به ازای هر حق تقدم درخواست کند.
یک شرکت دیگر ممکن است بیشتر از حق تقدم بخواهد و مبلغ اضافی آن را به‌عنوان صرف سهام دریافت کند.

اگر شما بخواهید در افزایش سرمایه شرکت کنید، باید تا تاریخی که توسط اطلاعیه‌های شرکت در سایت کدال اعلام می‌شود، مبلغ موردنظر را به‌حساب اعلامی شرکت واریز کنید و کارهای مربوطه را انجام دهید (کارهایی مثل ارسال فیش واریزی و برگه سهام‌داری به آدرس شرکت. این فرآیندها ممکن است برای هر شرکتی متفاوت باشند).

با این کار پس‌ازاین تاریخ اعلامی نماد شرکت متوقف می‌شود. پس‌ازاین توقف، نماد باز می‌شود و شما به تعداد حق تقدمی که داشتید، نماد شرکت به سبد شما اضافه می‌شود.
اگر قبل از مجمع سهام شرکت را داشتید و نفروختید که این حق تقدم به سهام قبلی شما افزوده می‌شود.

اگر هم حق تقدم را از کسی خریده‌اید، شما سرمایه‌گذار جدید شرکت هستید و دوباره نماد شرکت به سبد شما افزوده می‌شود.

البته لازم به ذکر است که تبدیل حق تقدم به سهام اصلی می‌تواند تا ۶ ماه هم طول بکشد. به همین دلیل هم هست که در افزایش سرمایه از محل آورده نقدی، سهام‌داران خرد چندان تمایلی به پرداخت پول، شرکت در افزایش سرمایه و تبدیل حق تقدم به سهام ندارند.

۳- با حق تقدم هیچ کاری نکنید

اگر هم هیچ کاری با حق تقدمی که به شما رسیده‌ است نکنید، شرکت پس‌ازاین دوره پذیره‌نویسی برای حق تقدم، حق تقدم شما را فروخته و به‌حساب شما واریز می‌کند. قیمت فروش آن نیز برابر قیمت حق تقدم هنگام بسته شدن سهم برای پذیره‌نویسی و تبدیل حق تقدم به سهام است.

یعنی دوباره دارایی شما تغییری نمی‌کند و تنها ممکن است در این مدت به دلیل نوسان قیمت سهام اصلی و حق تقدم تغییر کرده باشد.

درباره آورده نقدی برای شرکت

این‌گونه افزایش سرمایه در کل برای رشد و توسعه شرکت‌ها بسیار جذاب است؛ زیرا در زمان کمی پول زیادی در اختیار شرکت قرار می‌دهد که می‌تواند برنامه‌های توسعه‌ای شرکت را اجرایی کند و در نهایت سودآوری شرکت را در بلندمدت افزایش دهد.

سهام‌داران عمده هم به‌شدت از این روش استقبال می‌کنند زیرا می‌توانند درصد مالکیت و میزان ‌سود خود را افزایش دهند.

بااین‌همه این افزایش سرمایه به دلیل زمان‌بر بودن و کارهایی همچون مراجعه حضوری به بانک جهت واریز پول به‌حساب شرکت، چندان مورد اقبال سهام‌داران خرد نیست.